خدمات ایمنی بهداشت حرفه ای

خدمات ایمنی بهداشت حرفه ای

ایمنی و بهداشت حرفه ای نظامی براي پیشگیري از جراحات و بیماریهاي ناشی از کار با هدف بهبود شرایط کار و حفظ و ارتقاء سلامت کارگران می باشد.

حفظ، صیانت و ارتقاء سلامت نیروي کار کشور از طریق تأمین محیط کار سالم و پیشگیري از حوادثو بیماریهاي شغلی از اهداف توسعه پایدار نظام جمهوري اسلامی ایران می باشد.

رشد دانش وتکنولوژي در کنار توسعه روزافزون واحدهاي صنعتی در کشور منجربه انتشار آلاینده هاي مختلف وعوامل مخاطره زا در محیط کار می گردد. لذا نقش بهداشت حرفه اي در کنترل این عوامل و ایجادمحیط  کار سالم داراي اهمیت بسزایی بوده وبهداشت حرفه اي موجب ارتقاء و حفظ بالاترین درجهسلامت جسمی، روانی و  اجتماعی کارگران در تمام مشاغل می گردد .

خوشبختانه،امسال  در یک حرکت جهانی، سازمان بین المللی کار شعار روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه ای را “برقراری سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای برای بهبود مستمر فعالیت ها” اعلام نموده تا با برقراری این سیستم گام به گام به شرایط کار استاندارد و نیروی کار سالم دست یابیم.  در همین راستا توسعه سیستم  هاي مديريت ایمنی و بهداشت حرفه ای در واحدهاي شغلی  مي تواند زی بناي اهدافی نظیر رشد اقتصادي، توسعه پایدار، ارتقاء سطح رفاه جامعه قرار گیرد  .

بهداشت حرفه اي با پرداختن به امور بهداشتی و درمانی قریب 16 میلیون جمعیت شاغل کشور دربخشهاي مختلف  صنعت، معدن، کشاورزي و خدمات نه تنها سلامتی آنها را در نظر  داشته بلکه تأثیرمثبت و انکارناپذیري در افزایش بهره وري، کیفیت محصولات، رضایت شغلی و شاخص کیفیت زندگیخواهد داشت.

تلاش و کوشش همه کارشناسان بهداشت حرفه اي چه در عرصه خدمات دولتی و چه در سنگرمحیط هاي صنعتی بیانگر اهمیت و نقش  جایگاه بهداشت حرفه اي به عنوان ابزاري سودمند درحفظ و صیانت  نیروي انسانی بعنوان سرمایه اصلی کشور بر کسی پوشیده نیست.

هدف اصلی ایمنی و بهداشت حرفه اي مدیریت احتمال خطرات شغلی است. براي رسیدن به این هدف باید ارزیابی خطر و احتمال خطر براي تعیین عوامل سببی صدمه به کارگران و اموال انجام گیرد و روشهاي پیشگیري و حفاظنی مناسبي به اين منظور پیش بینی و اجرا گردد.

هدف از سيستم مديريت ايمني و بهداشت حرفه اي  دسترسی به روشی براي سنجش و ارتقاء اقدامات براي پیشگیري از بروز بیماري و صدمات ناشی از کار از طریق مدیریت موثر خطرات و ریسکها در محیط کار می باشد .

مفهوم کلی این فرایند با چند واژه در چرخه دمینگ شامل: برنامه ریزي، اجرا، ارزشیابی و کنترل وبازنگري مشخص شده و در سال 1950 براي پایش عملیات کسب و کار و بر پایه استمرار ارائه شده است.

   بدنبال تصویب  ISO 9000 مدیریت  کیفیت   ایزو ISO  14000 مدیریت محیط زیست در اوايل سال 1990   امكان طرح استاندارد ايزو در زمينه سيستمهاي  مديريت ايمني وبهداشت حرفه اي را  در  كارگروه تدوين استانداردهاي بين المللي ايزو را در سال 1996  فراهم كرد .

 به سرعت روشن شد که ایمنی و بهداشت حرفه اي بعنوان اصلی در سلامت و حیات بشر باید درقوانین و مقررات ملی منظور و کارفرمایان را ملزم به رعایت آن نمود.

 در مبحث  مديريت ایمنی و بهداشت حرفه اي عبارت “برنامه ریزی” به سیاستگذاری ایمنیوبهداشت حرفه اي كه خود شامل تعیین منابع، تعیین مهارتهاي  موردنیاز و سازماندهي سیستم،تعیین خطر و ارزیابی ریسک اطلاق می گردد. و منظور از عبارت “اجرا” مرحله اجراي برنامه هاي ایمنی و بهداشت حرفه اي است.

 وعبارت “ارزشیابی و کنترل” مرحله اي است مربوط به سنجش کنشها و واکنشها در اجراي برنامهو نهایتا عًبارت “بازنگري” مرحله اتمام چرخه با بازنگري سیستم براي بهبود مستمر و تعالیسیستم درچرخه بعدي است.

هدف از ايجاد اين سيستم  ،مكانيسمي جامع وسازمان يافته براي اجراي  اقدامات مشترك  ايمني وبهداشت حرفه اي  دربين  مديريت وكاركنان سازمان است.

رويكرد اين سيستم، خود ارزيابي وبهبود مستمر در اجراي تدابير پيشگيرانه وكنترلي ايمني وبهداشت  شغلي است. سيستم مديريت ايمني وبهداشت حرفه اي( OSHMS) مي تواند ابزاري موثر براي مديريت خطرات خاص در هر صنعت ويا سازماني باشد .

اين سيستم كاربرد وسيعي در رفع نياز هاي ساده ايمني و بهداشت حرفه اي يك شركت يا كارگاه كوچك تا مخاطرات پيچيده در صنايع بزرگ توليد مواد شيميايي و يا معادن دارد .

در طول دهه گذشته سيستم هاي مديريت  ايمني و بهداشت حرفه اي به طور گسترده اي در اغلب كشورهاي صنعتي و يا در حال توسعه به اجرا در آمده اند. نهادينه شدن آن به تركيبي از الزامات قانوني در قوانين ملي وترويج فرهنگ ملي واخذ داوطلبانه گواهی سيستم هاي متنوع ايمني وبهداشت حرفه اي نیاز دارد.

رويكرد سيستم مديريت ايمني وبهداشت حرفه اي بيش از يك دهه است كه مورد توجه دولتها ،موسسات ومديران در سطوح ملي وبين المللي قرار گرفته وانتظار مي رود كه كشور هاي بيشتري با ادغام سيستم هاي مديريت ايمني وبهداشت حرفه اي در برنامه هاي ملي خود به ابزاری  براي ترويج وتوسعه استراتژيك مكانيسم هاي سازگار با محيط زيست در سازمانهاي خود دست يابند .

از آنجایی که هم سیستم هاي ایمنی و بهداشت حرفه اي که مقررات ایمنی و بهداشت حرفه اي راتنظیم می کنند و هم واحدهاي شغلی که مجبور به عملی کردن این مقررات بوده بایستی آهنگسریع و مستمر این تغییرات را مورد توجه قرار دهند. در این شرایط استفاده از سیستمهاي ملیمدیریت ایمنی و بهداشت حرفه اي می تواند گامی منطقی در تنظیم سرعت این حرکت باشد.

بکارگیري این سیستم به صورت سیستماتیک نظم و انسجام، هماهنگی، ساده سازي و تسریع درفرایند گذار از مقررات نظارتی سنتی به سمت روشهاي پیشگیري،  حفاظتی و ارزیابی موثر رافراهم می آورد.

   پیاده سازي سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه اي   تضميني است براي :

• اجراي مناسب و منسجم روشهاي پیشگیرانه و حفاظتی
• استقرار سیاستهاي مناسب
• ایجاد تعهد سازمانی
• توجه به تمام اجزاء محیط کار در هنگام ارزیابی خطر و ریسکها
• مشارکت تمام افراد از مدیریت تا کارگران در سطوح مختلف مسئولیت در تمام مراحل کار

امید است با توسعه سیستمهاي مدیریت ایمنی  و بهداشت حرفه اي در صنایع، ابزار استراتژیکی قوي براي بهبود مستمر ایمنی و بهداشت حرفه اي در سازمان ها و به تبع آن زمینه هاي لازم به منظور توسعه پایدار در کشور عزیزمان فراهم گردد.

 ماخذ: بروشور سازمان بین المللی کار به مناسبت روز جهانی ایمنی و بهداشت حرفه ای در سال ۲۰۱۱

حتما بخوانید:

⇐ مجلات بهداشت حرفه ای (Journal of Occupational Health)

⇐ آموزش مقدماتی ایمنی و بهداشت حرفه ای

⇐ واژه نامه بهداشت حرفه ای

⇐ تعریف, هدف, وسعت و برنامه های بهداشت حرفه ای