حوادث در واحدهای عملیاتی

حوادث در واحدهای عملیاتی

فرمت: pdf  تعداد صفحات: 29

• مخازن ذخیره‌سازی
  • لبریز شدن
    • کلیدهای قطع کننده و هشداردهنده‌ها
    • لبریز‌ شدن به دلیل عدم اطلاع از کار دستگاه های کنترل
    • لبریز شدن بوسیله نیروی جاذبه
  • افزایش بیش از حد فشار
    • ایجاد فشار زیاد توسط مایع
    • ایجاد فشار بیش از حد توسط گاز
  • مکیده شدن به داخل
  • انفجارات
    • نمونه بارزی از انفجار یک مخزن
    • موردی از انفجارات غیرمعمول مخازن
    • انفجار در یک مخزن تحت فشار قدیمی که بعنوان یک مخزن ذخیره‌سازی بکار می‌ رفت.
  • مخازن با سقف شناور
    • چگونگی فرو رفتن سقف در آب
    • انفجارات و آتش‌ سوزی‌ ها
  • حوادث متفرقه
    • مخازنی که از سطح زمین بالاتر قرار گرفته‌اند
    • خرابی ناشی از خوردگی
    • پوشش نیتروژن
    • مخازن FRP
• مشعل ها
  • انفجارات مشعل
  • مشعل های مسدود شده
• نشتی‌ ها
  • علل عمومی نشتی‌ها
    • شیرهای دریچه‌دار کوچک
    • شیرهای تخلیه گاز و مایع
    • محفظه‌های سرباز
    • شیشه‌های ترازسنج ها
    • شیلنگ ها
    • مجرابندها (Plugs)
  • کنترل نشتی‌ها
    • شیرهای جداکننده اضطراری (EIV)
    • سایر روش های کنترل نشتی‌ ها
    • رعایت احتیاط در حین اقدام برای جلوگیری از نشتی
  • تشخیص نشتی‌ ها
  • نشتی‌ های دائمی
• گازهای مایع قابل اشتعال
  • نشت های عمده
    • اتصالات فلنج‌ دار
    • نشت‌ بندهای پمپ
    • آب نماها
    • نقاط نمونه برداری
    • انشعابات کوچک
• خطرات مواد معمولی
  • هوای فشرده
  • آب
  • نیتروژن
    • اشتباه گرفتن نیتروژن با هوا
    • نادیده گرفتن خطرات
    • عدم اطلاع از وجود نیتروژن
    • نیتروژن مایع
  • روغن های سنگین (شامل روغن های انتقال حرارت)
    • مقادیر ناچیزی از روغن سنگین در مخازن خالی
    • مقادیر ناچیز روغن سنگین در خطوط لوله
    • استخرهای روغن سنگین
    • سرریزی‌ های روغن سنگین، شامل سرریزی روی عایق بندی
    • گلوله‌ های آتشین روغن سنگین
    • آتش‌ سوزی روغن روغن‌ کاری
• خودآزمایی

اهداف

• بررسی حوادث مختلف ایجاد شده در تجهیزات
• بیان علل ایجاد حوادث
• بیان روشهایی به منظور جلوگیری از وقوع اتفاقات

بعد از بیان عمليات هایی که به منظور شناسایی خطرات و ارزیابی ریسک ها در جهت کاهش و یا جلوگیری از وقوع آنها انجام می شود، بطور خلاصه بعضی از خطرات که در واحدهای عملیاتی اتفاق می‌افتند ارائه شده است تا درک بهتری از لزوم آمادگی جهت رویارویی با خطرات حاصل گردد.

1- مخازن ذخیره‌سازی

هیچ دستگاهی بیش از مخازن ذخیره‌سازی دچار حادثه نمی شود، زیرا شکننده بوده و در اثر افزایش جزئی فشار یا خلاء به آسانی خسارت می بینند. خوشبختانه اکثر حوادث مربوط به مخازن خسارت جانی بدنبال ندارند. ولی اینگونه حوادث موجب خسارت مالی، اتلاف مواد و ایجاد وقفه در امر تولید می شوند.

1-1 لبریز شدن

بیشتر موارد لبریز شدن در نتیجه عدم توجه، تنظیم غلط شیرها و خطاهای موجود در ترازنما و غیره رخ می‌دهد. به همین دلیل بسیاری از کمپانیها مخازن ذخیره را به هشداردهنده‌ هایی که هنگام بالا آمدن سطح فورا به صدا در می‌آیند، تجهیز می‌کنند. با این همه باز هم مخازن لبریز شده‌اند، زیرا هشداردهنده‌ ها مرتباً آزمایش نشده یا هشدارها نادیده گرفته شده‌اند.

نیاز یا عدم نیاز به اینگونه هشداردهنده‌ ها، به سرعت پرشدن و اندازه batch هایی بستگی دارد که به مخزن دریافت کننده انتقال داده می‌شوند. اگر batch بیش از اندازه بزرگ باشند، بطوریکه باعث لبریز شدن مخزن شوند، نصب یک هشداردهنده‌ برای اعلام افزایش سطح ضروری است. مواد تراوش یافته به بیرون بایستی در ناودان ها که به منظور تخلیه آب باران نصب گردیده‌ اند، هدایت شوند در صورتی که شیرهای تخلیه باز باشند مواد به بیرون از مخزن تراوش می‌کند. معمولاً شیرهای تخلیه باید بسته باشند، بعلاوه این شیرها بایستی هر هفته بازرسی شوند تا از بسته بودن آنها اطمینان حاصل گردد.

 1-1-1 کلیدهای قطع کننده و هشداردهنده‌ ها

کلیدهای قطع کننده و هشداردهنده‌ ها می‌توانند احتمال لبریز شدن را افزایش دهند. در صورتی که به اعلام یک هشداردهنده‌ ها مجهز به کلید قطع‌ کننده برای افزایش سطح پی برده نشود، عملاً دفعات لبریز‌ شدن افزایش یابد. مثلاً واحدی را در نظر بگیرید که در آن مخزنی برای روز بعد به مقداری کافی از ماده خام پر می‌شود به منظور کنترل سطح از اپراتوری استفاده می‌شود تا در صورت پر شدن مخزن پمپ تغذیه‌ کننده را خاموش کرده و شیر ورودی را ‌ببند. از آنجا که ممکن است حواس اپراتور به مسائل دیگر معطوف شده و مخزن سر برود، از این رو مخزن را به کلید قطع‌ کننده‌ ای مجهز می‌ نمایند تا هنگام افزایش سطح بکار افتاده و پمپ تغذیه‌ کننده را بطور اتوماتیک خاموش کند. با این حال احتمال لبریز شدن مجدد مخزن وجود دارد. چراکه در این حالت فرض بر آن است که اپراتور همچنان مراقب سطح است و زمانی که وی در انجام آن کوتاهی می‌ کرد، کلید قطع‌ کننده وارد عمل می‌شود و احتمال خرابی کلید قطع‌ کننده بطور همزمان حداقل بود. ولی در واقعیت وقتی اپراتور به کلید قطع‌ کننده دسترسی داشته باشد، دیگر توجهی به سطح نمی‌کند سایر کارهایش را انجام می‌دهد در نتیجه خرابی کلید قطع‌ کننده معمولاً هر دو سال یکبار طبیعی است.

با این حال یک کلید کم اعتمادتر جایگزین یک اپراتور قابل اعتماد شده‌ است. اگر لبریز شدن در هر 5 سال یکبار قابل قبول نباشد، داشتن دو وسیله حفاظتی، یکی کلید قطع‌ کننده یا هشداردهنده‌ که مانند یک کنترل‌ کننده فرآیند عمل نماید و یک کلید دیگر که هنگام از کار افتادن کنترل کننده وارد عمل می‌شود الزامی است. هنگامی که به یک کلید قطع‌ کننده یا به یک هشداردهنده‌ مجهز هستیم، واقع‌ گرایانه نیست که از یک اپراتور انتظار داشته باشیم مراقب سطح باشد.

2-1-1 لبریز‌ شدن به دلیل عدم اطلاع از کار دستگاه های کنترل

بیشتر از یک مورد، مخازن بدلیل آنکه مایعی با وزن مخصوص پائین‌تر جایگزین محتویات آنها گردیده لبریز شده‌اند. اپراتورها متوجه نشده بودند که ترازونما وزن را اندازه‌گیری می‌کند نه حجم را. برای مثال در یک واحد، مخزنی که محتوی بنزین بود (با وزن مخصوص 81/0) برای ذخیره‌سازی پنتان (با وزن مخصوص 69/0) بکار برده شد. هنگامی که ترازنما نشان داد که فقط 85 درصد از مخزن پر شده‌ است، مخزن لبریز شد. ترازنما یک DP cell بود که وزن را اندازه‌گیری می‌ کرد.

اگر ترازنما وزن را اندازه‌گیری کند، نصب هشداردهنده‌ هایی که هنگام افزایش سطح به صدا درآمده و حجم را اندازه‌گیری می‌کند، اقدام خوب و بجائی خواهد بود.

3-1-1 لبریز شدن بوسیله نیروی جاذبه

بعضی اوقات مایع توسط نیروی جاذبه از یک مخزن به مخزن دیگر انتقال داده می‌شود. هنگام ریختن مایع از یک مخزن بلند به مخزن کوتاهتر سرریزی رخ داده است. در یک مورد وقتی مایع از یک مخزن به مخزن دیگری با همان ارتفاع واقع در چندصد متری مخزن اول انتقال داده می‌شد، سرریزی رخ داد. اپراتورها نفهمیدند که وجود یک شیب ملایم در روی زمین برای سر رفتن مخزن کوتاهتر کافی بوده است.

2-1 افزایش بیش از حد فشار

اکثر مخازن ذخیره‌سازی فقط برای تحمل فشار مانومتری برابر in 8 آب طراحی می‌شوند (psi 3/0 یا KPa 2) و اگر فشار حدوداً سه برابر این مقدار باشد، منفجر خواهد شد. بدین ترتیب مخازن به سهولت خراب می‌شوند. بیشتر مخازن ذخیره‌سازی (نه همه آنها) طوری طراحی شده اند که از ناحیه جوش دیواره یا سقف شکاف بردارند. بطوری که از تراوش مواد به بیرون جلوگیری بعمل آید. مخازنی که برای خراب شدن از ناحیه جوش سقف یا دیواره طراحی شده‌اند بدلیل خورده‌ شدن جوش ناحیه پایه یا دیواره و یا بدلیل نبودن پیچ های نگهدارنده از ناحیه جوش پایه یا دیواره آسیب دیده‌اند.

1-2-1 ایجاد فشار زیاد توسط مایع

فرض کنید که یک مخزن برای پرشدن از مایعی با سرعتی برابر x متر مکعب در ساعت طراحی شده است. بسیاری از مخازن بویژه آنهائی که چند سال قبل ساخته شده‌اند، به لوله تخلیه‌ ای مجهز هستند که برای عبور x متر مکعب در ساعت هوا (نه x متر مکعب در ساعت مایع) بقدر کافی بزرگ می‌باشد. اگر مخزن لبریز شود، فشار پمپ تغذیه‌ کننده مطمئناً برای خراب شدن مخزن به اندازه کافی زیاد خواهد بود. اگر لوله تخلیه مخزنی برای عبور مقدار مایع ورودی بقدر کافی بزرگ نباشد، مخزن بایستی به دستگا‌ه های اختصاصی برای جلوگیری از سرریز شدن مجهز شود. این دستگاه ها بایستی به بام مجاور دیواره نصب شود. اگر این دستگاه نزدیک به مرکز بام نصب شود، ممکن است ارتفاع مایع در بالای دیواره‌ ها از in 8 تجاوز کرده و مخزن، تحت فشار زیادی قرار گیرد. اگر لوله تخلیه برای عبور‌ دادن مایع طراحی شده باشد، بایستی آنرا نزدیک لبه بام نصب کرد و بالای آن نبایست بیشتر از in 8 بالاتر از سر دیواره‌ ها قرار گیرد.

بدلیل بلندی زیاد لوله‌های تخلیه، فشار بسیار زیادی به مخازن وارد شده‌ است. مخازنی که ممکن است در آنها هیدروژن تولید شود بایستی مانند دستگاه های جلوگیری کننده از سرریزی به شیر تخلیه‌ ای مجهز باشند که در بالاترین نقطه نصب شده باشد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ استاندارد رویه عملیاتی (SOP) تمام حوادث و بحران ها

⇐ برنامه عملیاتی مدیریت حوادث شیمیایی در محیط کار

⇐ رفع آلودگی در حوادث مواد خطرناک