حادثه عبارت است از واقع ناگهانی شدید که مستقیماً بر اثر یک نیروی خارجی و بدن اراده بیمه‌ شده سبب جراحت یا آسیب بدنی (به تشخیص پزشک) شود. با این توصیف، برای آن‌که واقعه از نظر بیمه‌ای حادثه تلقی شود جمع پنج شرط زیر در آن ضروری است:

1. موجب صدمه بدنی شود
2. ناگهانی باشد
3. ناشی از بیماری نباشد
4. وقوع حادثه نباید از عمل عمدی و ارادی بیمه‌شده ناشی شود
5. باید بین حادثه ناگهانی و ضایعه جسمی که برای بیمه‌شده روی داده است رابطه علت و معلولی وجود داشته باشد.

ترس و وحشت، صدمه محسوب نمی‌شود و صدمات عصبی تنها اگر بر اثر آسیب‌های عضوی به‌‌وجود آیند مشمول بیمه می‌شوند.

تعریف حادثه:

• دایره المعارف سازمان بین المللی کار: حادثه عبارت است از یک اتفاق پیش بینی نشده و خارج از انتظار که سبب صدمه و آسیب گردد.
• ماده ۶۰ قانون تامین اجتماعی: حادثه ناشی از کار عبارت است از حادثه ای که در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می افتد. مقصود از حین انجام وظیفه تمامی اوقاتی است که بیمه شده در کارگاه، موسسات وابسته، ساختمانها و محوطه آن مشغول کار باشد یا به دستور کارفرما درخارج از محوطه کارگاه مامور به انجام کاری می شود. ضمناً تمام اوقات رفت و آمد بیمه شده از منزل به کارگاه و بالعکس جزو این اوقات محسوب می شود.
• استاندارد OHSAS 18001-2007: یک حادثه رویدادی است که منجر به مصدومیت، بیماری یا مرگ و میر می شود

شاخصهای ارزیابی کمی حوادث:

۱- ضریب تکرار حادثه (Frequency Rate- FR):

برای اینکه تعداد حوادث یک کارگاه را با کارگاهی دیگر با همان نوع صنعت مقایسه کنیم، بایستی تعداد کارگران را در محاسبه معیار به حساب آوریم.
ضریب تکرار حادثه بیانگر تعداد حوادثی است که منجر به از دست رفتن زمان کاری در تعداد معین ساعت کاری در محدوده زمان خاص می شود.

* نحوه محاسبه:

الف: طبق نظر سازمان بین المللی کار ILO و موسسه استاندارد ملی آمریکا: میزان وفور حادثه برابر است با تعداد حوادث ضربدر یک میلیون تقسیم بر جمع کل ساعات کار مفید کارگران.

نکته اینکه موسسه استاندارد ملی آمریکا، ضریب یک میلیون ساعت کاری را برای سازمانهای دارای ۵۰۰ کارگر و بالاتر پیشنهاد کرده است.

ب: طبق نظر سازمان ایمنی و بهداشت حرفه ای آمریکا OSHA: میزان وفور حادثه برابر است با تعداد حوادث ضربدر دویست هزار تقسیم بر جمع کل ساعات کار مفید کارگران.

نکته اینکه سازمان ایمنی و بهداشت حرفه ای آمریکا ضریب ۲۰۰ هزار را برای سازمانهایی که زیر ۱۰۰ نفر کارگر دارند پیشنهاد می کند.

نکته: در تنظیم آمار و محاسبه ضریب تکرار حادثه، تعداد کارگران آسیب دیده ای منظور می شود که دست کم کارگر آسیب دیده ۲۴ ساعت تحت درمان بوده یا استراحت داشته است.

تفسیر FR: عدد به دست آمده از فرمولهای بالا که با نام ضریب تکرار حادثه شناخته می شود به این معنا است که در مدت معین (منظور مدت معینی است که تعداد حوادث آن را در فرمول گذاشته و محاسبه کرده ایم) به ازای یک میلیون ساعت کاری (یا ۲۰۰ هزار ساعت کار) این تعداد حادثه رخ داده است.

معیار مقایسه ای: به عقیده متخصصان ایمنی و حفاظت صنعتی، در صورتی که ضریب تکرار حادثه در کارخانه یا کارگاهی بین صفر تا ده باشد، آن کارخانه از نظر رعایت اصول ایمنی خیلی خوب بوده است

ضریب شدت حادثه (SR- Severity Rate): ضریب شدت حادثه نمایانگر روزهای کار تلف شده است.

نحوه محاسبه:

الف: طبق نظر سازمان بین المللی کار ILO: ضریب شدت حادثه از تقسیم مجموع روزهای تلف شده به علت حادثه در یک مدت معین ضربدر هزار تقسیم بر جمع کل ساعات کار مفید کارگران در همان مدت معین بدست می آید.

ب: طبق نظر انجمن آمریکایی بررسی حوادث: ضریب شدت حادثه از تقسیم مجموع روزهای تلف شده به علت حادثه در یک مدت معین ضربدر یک میلیون تقسیم بر جمع کل ساعات کار مفید کارگران در همان مدت معین بدست می آید.
ج: طبق نظر سازمان ایمنی و بهداشت آمریکا OSHA: ضریب شدت حادثه از تقسیم مجموع روزهای تلف شده به علت حادثه در یک مدت معین ضربدر دویست هزار تقسیم بر جمع کل ساعات کار مفید کارگران در همان مدت معین بدست می آید.

تفسیر SR:

عدد به دست آمده از فرمولهای بالا که به عنوان ضریب شدت حادثه شناخته می شود به این معنا است که در مدت معین به ازای هر ۱۰۰۰ ساعت کار (یا طبق فرمول انجمن آمریکایی بررسی حادثه یک میلیون و طبق نظر سازمان ایمنی و بهداشت آمریکا دویست هزار) کل آن شرکت این مقدار روز توقف تولید داشته است.

نکته: برای هر نوع از کار افتادگی یا آسیب تعداد روزهای معینی در نظر گرفته شده است که بایستی

به جداول مربوطه مراجعه نمود. همچنین به توصیه کنفرانس بین المللی آمارگران در سال ۱۹۷۴ روزهای تلف شده مربوط به فوت هر کارگر معادل ۷۵۰۰ روز می باشد.

معیار مقایسه ای: به عقیده متخصصان ایمنی و حفاظت صنعتی، در صورتی که ضریب شدت حادثه در کارخانه یا کارگاهی زیر یک باشد، آن کارخانه از نظر رعایت اصول ایمنی خوب بوده است.

منبع:http://www.aftabir.com