جزوه دوره مقدماتی مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)

جزوه دوره مقدماتی مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) ویژه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

مقدمه:

فعالیت های صنعتی تابع قوانین، نظم و مقررات گسترده ای در ارتباط با موضوعات بهداشت حرفه ای، ایمنی و محیط زیست می باشند. اکثر واحدهای عملیاتی به منظور رضایت از عملکرد داخلی خود، استراتژی مدیریت خاصی را پی می گیرند که در این میان نظام مدیریت ایمنی (SMS) بخشی اساسی را به خود اختصاص میدهد.

در برخی موارد اجرای برنامه های محافظت در زمینه های بهداشت، ایمنی و محیط زیست همیشه از یک هماهنگی برخوردار نیست به عنوان مثال وسایل مورد نیاز برای حفاظت از کارکنان در شرایط اضطراری، نظیر آتش سوزی می تواند تاثیرات محیطی زیان آوری را در بر داشته باشد و برای حفظ محیط زیست معکوس عمل نماید.

این مطلب بروزرسانی شده است و علاوه بر جزوه مقدماتی HSE, جزوه دوره آشنایی با سیستم مدیریت ایمنی, بهداشت و محیط زیست (HSE) از مهندس از محمد بهزادی در 221 صفحه پیوست شده است.

با این وجود نگاه هم زمان به موضوعات بهداشت، ایمنی و محیط زیست، چارچوبی ارائه می دهد که بر اساس آن مدیریت ها قادر به تصمیم گیری موثر و برقراری تعادل فنی و اقتصادی خواهند شد. به طوری که استانداردهای مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست در حالی همگرایی و حرکت بر پایه اصول مدیریتی استاندارد 9000 ISO می باشند. شرکت های معتبر نفتی جهان به ویژه در اروپا کلیه فعالیت های مربوط به سه بخش بهداشت، ایمنی و محیط زیست را هم زمان و تحت مدیریت واحد انجام میدهند.

اهداف و دیدگاهها

اهداف تدوین کتاب حاضر عبارتند از:

• گردآوری موضوعات مربوط به بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) در یک سند واحد
• طرح مسائل مربوط به انجمن های بزرگ دنیا، فعال در زمینه HSE (فعالیت های مربوط به اکتشاف، تولید، فرآورش و توزیع نفت و گاز)
• طرح مسائل کلی که امکان تطبیق آنها با شرایط و فرهنگ جاری در شرکت های مختلف وجود دارد.
• تهیه مجموعه ای کاربردی منطبق با وظایف پیمانکاران اصلی و فرعی
• تسهیل عملیات در چارچوبی از الزامات قانونی
• تسهیل ارزیابی عملیات نسبت به یک استاندارد بین المللی

این راهنما، عناصر اصلی الزامات برای توسعه، اجرا و نگهداری نظام مدیریت HSE را تشریح می کند. اگرچه الزامات عملکردی خاصی را ارائه نمیدهد ولی توصیه میکند که شرکتها خط مشی و اهداف خود را تنظیم و عملیاتشان را در قالب اطلاعات قابل پردازشی، خطرات بالقوه مهم و تاثیرات زیست محیطی گزارش کنند.

علاوه براین هر نوع عملیات یا شرکت پیمانکاری که به دنبال بیمه عملکرد خود و دیگران (همسایگان، شرکاء، ارباب رجوع، بیمه کنندگان ) و نیز کسب اطمینان از وضعیت خود از نظر استقرار خط مشی HSE باشد. دستور العمل حاضر مفید خواهد بود.

بنابراین هدف کلی از تدوین این مجموعه، راهنمایی و حمایت است که گونه ای که معایب موجود را شناسایی و جایگزین نماید و شرکت را به سمت یک سیستم کارآ و موثر سوق دهد.

عبارت ” شرکت باید روشهای اجرایی را برقرار نماید…”. سیستم HSE با توجه به حیاتی بودن فعالیت ها تعیین کند که آیا برای آن فعالیت یک روش اجرایی مستند، رسمی و کنترل شده HSE تهیه شود یا خیر؟

در بعضی موارد تجربه یک شرکت که کمتر شکل رسمی و اداری داشته باشد، بطور کامل پذیرفته نیست. حصول اطمینان از هماهنگی جنبه های گوناگون نظام مدیریت HSE با فعالیت ها و عملیات به عهده شرکت هاست و مفاد راهنمایی باید با توجه به موقعیت هر شرکت تفسیر و اجرا شود. وظیفه این انطباق برعهده امور HSE است. برای برقراری نظم داخلی، هر شرکتی بایستی کتاب راهنما را جزو مجموعه فهرست های خود قرار دهد.

مدل HSE MS

مدل HSE MS که اساس این راهنما را تشکیل می دهد در شکل یک به طور شماتیک نشان داده شده است. این نمودار عناصر HSE MS را نشان می دهد که می تواند بطور همزمان و یا در زمانهای مختلف مورد ملاحظه قرار گیرد.

مدل نظام مدیریت بهداشت ایمنی و محیط زیست (hse ms)

شکل شماره یک: مدل نظام مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست HSE MS

نظام مدیریت HSE بخشی از نظام مدیریت جامع شرکت است. این بخش بر مدیریت HSE به عنوان یک نظام فرعی مدیریت و غیر قابل تفکیک از نظام مدیریت کل سازمان تاکید کرده است.

ساختار مستندات راهنمایی استقرار و توسعه نظام مدیریت HSE

مستندات این راهنما دارای دو بخش اصلی است:

1. خطوط راهنما
2. بخش تکمیلی (بخش مکمل)

خطوط راهنما، عناصر مدل HSE MS و روابط بین آنها را شرح می دهد. بخش مکمل شامل مثال های کاربردی از عناصر مورد اشاره در خطوط راهنما است. به منظور سهولت؛ این بخش ها با حرف “م” شماره گذاری شده است.

اصطلاحات

تنوع شرکت ها و سازمانهایی که در مورد سیستم مدیریت HSE و استراتژی های مربوط به آن فعالیت می کنند، سبب ایجاد اصطلاحات گوناگون شده است. نسبت به تعاریف و به کارگیری کلمات ریسک “Risk” عامل بالقوه آسیب رسان ” Hazard معیار کارایی عملکرد” “performance criteria” ممیزی “Audit” مرور یا بررسی مجدد “review” باید به طور خاصی توجه شود.

ادامه موضوعات زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

• مجموعه اجرایی از مدل HSE MS
• رهبری و تعهد
• خط مشی و اهداف استراتژیک
• سازمان, منابع و مستند سازی
• ارزیابی و مدیریت ریسک
• طرح ریزی
• اجرا و پایش
• ممیزی و بازنگری
• پیوست ها
  • تعاریف
  • ایمنی در صنعت
  • فلسفه ایمنی و بهداشت حرفه ای
  • سوانح و ضرورت ایمنی کار
  • ایمنی بعنوان یک مسئله انسانی و تکنیکی
  • مهندسی ایمنی
  • مدیریت ایمنی پیمانکاران
  • ایجاد دپارتمان ایمنی و بهداشت حرفه ای
  • برنامه کنترل خطرات
  • خطرات سر و صدا بر سلامت انسان و راه های کنترل آن
  • پیشگیری از حریق

آموزش مقدماتی ایمنی, بهداشت و محیط زیست (HSE) شرکت جهان پارس که شامل موضوعات زیر است نیز پیوست شد:

• معرفی پروژه

• خط مشی HSE شرکت

• تعاریف اولیه ایمنی و بهداشت

• آشنایی با مسئولیت ایمنی افراد در کارگاه ها

• بهداشت فردی، عمومی و روانی

• گرما زدگی

• تجهیزات حفاظت فردی

• علائم ایمنی، بهداشت و محیط زیست

• رعایت نکات ایمنی در محیط کار

• حریق و کنترل آن

• کمک های اولیه و امداد

• محیط زیست و کنترل آن

• گزارشات ایمنی (وضعیت و عملکرد غیرایمن، حوادث و وضعیت اضطراری)

حتما بخوانید:

⇐ آشنایی با سیستم مدیریت زیست محیط و نظام مدیریت HSE

⇐ استقرار سیستم مدیریت استاندارد ایمنی, سلامت و محیط زیست (SHSE MS)

⇐ مجلات بهداشت حرفه ای (Journal of Occupational Health)

⇐ استقرار الزامات سیستم مدیریت HSE

⇐ راهنمایی ایجاد و برقراری سیستم مدیریت سلامت, ایمنی و محیط زیست (HSE)

⇐ سیستم مدیریت سلامت٬ ایمنی و محیط زیست HSE-MS