• آموزش VIP
Phone: 09338413734
  • 0سبد خرید فروشگاه
سایت تخصصی دانشجویان بهداشت حرفه ای
  • خانه
    • پرتال
    • سایت متخصصین بهداشت و درمان
  • انجمن
  • وبلاگ
  • فروشگاه
    • سبد خرید
    • پرداخت
    • راهنمای خرید
    • دانلود محصولاتی که خریدم!
    • بازنشانی گذرواژه
  • تبلیغات
  • استخدام
    • ثبت روزمه
    • ثبت آگهی استخدام
    • نویسندگی
  • خدمات
    • سفارش ترجمه
  • ابزارهای آنلاین
    • ابزار حمل دستی بار
    • ابزارهای اندازه گیری صدا
    • ابزار سن و روشنایی
  • ورود یا ثبت نام
  • ▼خروج از حساب کاربری
    • ویرایش حساب کاربری
  • منو منو

خانه | عوامل زیان آور محیط کار | عوامل زیان آور ارگونومیکی | تعاریف و مفاهیم ارگونومی

جایگاه فرهنگ و ادب و هنر در مباحث ارگونومی و HSE در کار

تعاریف و مفاهیم ارگونومی

نویسنده: Sirvan Sheikhiدسته بندی: عوامل زیان آور ارگونومیکیلینک کوتاه: https://acgih.ir/?p=68154

تعاریف و مفاهیم ارگونومی

0 دیدگاه /در عوامل زیان آور ارگونومیکی/توسط Sirvan Sheikhi/لینک کوتاه https://acgih.ir/?p=68154

تعاریف و مفاهیم ارگونومی

تعاریف و مفاهیم ارگونومی

 

کلمه ارگونومی از دو واژه یونانی Ergo به معنای کار و Nomos به معنای قاعده و قانون گرفته شده است. این واژه نخستین بار در سال ۱۸۵۷ میلادی توسط وویچک جاسترزبوفسکی در یک روزنامه لهستانی به کار رفت. پیشینه مطالعه علمی انسان و کار و مفهوم “رابط انسان-ماشین ” به مطالعات یک مهندس آمریکایی به نام فردریک دبلیو تیلور بر می گردد که در سال ۱۸۸۱، “مطالعه زمان ” را برای بهبود راندمان کار ارائه کرد. به دنباله روی از تلاشهای تیلور، فرانک بی گیلبرت، مطالعاتی انجام داد و در نهایت در اوایل قرن بیستم میلادی “مطالعه حرکت” را بسط داد. گیلبرت با همراهی همسرش لیلیان که یک روانشناس متخصص بود برای اولین بار از عکاسی و فیلمبرداری برای تجزیه و تحلیل وظایف مهارتی استفاده کرد. آثار پیشگامانه تیلور و گیلبرت ها توسط بارنس در سال ۱۹۵۸ میلادی منتشر و منجر به معرفی مفاهیم “مطالعه زمان و حرکت” و “مطالعه کار” شد. مطالعات مذکور سهم قابل توجهی در مطالعه علمی کار داشته اند.

در زمان جنگ جهانی دوم، نحوه ارتباط با محیط فیزیکی، سازمانی و اجتماعی به دغدغه و نگرانی اضطراری علوم کاربردی تبدیل شد زیرا در شرایط بحرانی جنگ، بهره وری حداکثری کارگران غیرنظامی به اندازه نیاز به کارآیی بالای سربازان جنگی ضرورت داشت. بسیاری این چالش را نقطه عطفی میدانند که ضرورت حضور ارگونومی در ارتش، صنعت و دانشگاه را برای همگان روشن کرد و آغازگر شکل گیری منسجم آن به عنوان یک رشته علمی شد.

تعاریف ارگونومی

چندین عبارت اصطلاح در تعریف ارگونومی وجود دارند که عبارتند از:

قواعد کار: معنی لغوی ارگونومی عبارتست از ” قواعد کار”. این واژه بار معنایی مثبت دارد زیرا هر کسی که این قواعد را بداند از مزایای آن منتفع خواهد شد. در این علم مجموعه ای از اصول مفهومی به عنوان راهنمای متناسب سازی محیط کار، ابزار و تجهیزات، محصولات و خدمات با نیازهای کاربران ارائه می شود. ارگونومی استراتژی های طراحی، مهندسی و فلسفه مدیریت شایسته را با هدف نیل به هدف اصلی ارگونومی یعنی برقراری تناسب بین کارکنان و فعالیتهای شغلی آنها تبیین می کند.

تناسب وظیفه با فرد: شاید عبارت “متناسب کردن وظیفه با فرد، نه فرد با وظیفه” معروف ترین تعریف ارگونومی باشد. در سطح پایه این تعریف، تناسب طراحی ابزار یا وظیفه کاری با انسان مطرح است ولی در سطح پیشرفته تر، منظور مطالعه نوع بشر و رفتار او از جنبه های آناتومیکی، فیزیولوژیکی و روانشناسی است تا به واسطه نتایج حاصله بتوان وظایف را متناسب با ویژگی های انسان طراحی کرد.

کار هوشمندانه تر، نه سخت تر: این عبارت بیانگر آرزویی است که دستیابی به آن از زمانهای قدیم آرزوی بسیاری از مردم بوده است. ارگونومی مشخصا روش هایی را برای یافتن راه های هوشمندانه تر انجام کار ارائه می کند. به بیان دیگر، ارگونومی کاربست اصول و فنونی را توصیه می کند که به واسطه آنها کارها آسان تر می شود.

کاربر-دوست بودن: واژه کاربر – دوستی را می توان مترادف با ارگونومی دانست. هر چیزی که ویژگی های کاربر – دوستی را احراز کند، ارگونومیک است. در مقابل، وسایلی که کاربر دوست نباشند، ارگونومیک نیستند. هر چیزی که به راحتی قابل یادگیری، قابل فهم و قابل استفاده باشد، کار کردن با آن رضایت بخش باشد و افراد را به اشتباه نیندازد، کاربر – دوست است. اگرچه این واژه در ابتدا با ظهور و رشد استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری رواج یافت ولی مفهوم آن قابل تعمیم به جنبه های مختلف زندگی انسان، چه در منزل و چه در شغل، می باشد. با این تعریف، می توان به ابزار کاربر – دوست، تجهیزات کاربر دوست، محیط اداری کاربر-دوست، صنایع تولیدی کاربر دوست، سیستم های بزرگراهی کاربر – دوست و حتی مراکز خرید کاربر – دوست اشاره کرد.

در سال ۲۰۰۰ میلادی، سازمان بین المللی ارگونومی تعریف خود از این دانش را چنین ارائه داد:

” ارگونومی یا فاکتورهای انسانی رشته ای تخصصی با موضوع بررسی تعاملات بین انسان ها با دیگر مولفه های یک سیستم است که در آن از اصول، نظریات، اطلاعات و روش های موجود برای طراحی کار در جهت حصول آسایش و بهزیستی بیشینه و عملکرد بهینه سیستم استفاده می شود. ”

متخصصان ارگونومی در طراحی و ارزیابی وظایف کاری، مشاغل، محصولات، محیط و سیستم ها مشارکت می کنند تا آنها را با نیازها، توانمندی ها و محدودیت های مردم تطبیق دهند.”

از تعریف فوق به وضوح آشکار است که هدف دانش ارگونومی در وهله اول، طراحی است ولی در حقیقت طراحی در ارگونومی دستمایه ای است برای تحقق هدف غایی این رشته که عبارت است از:

  1. صیانت از نیروی انسانی (کارگران / کاربران در جهت تامین سلامتی، رضایت و ایمنی
  2. بهبود عملکرد و بهره وری کل سیستم.

باید دانست که ارگونومی به خودی خود یک “هدف” نیست بلکه الگوهای طراحی را برای دستیابی به سلامتی، ایمنی، رضایت مندی و بهره وری ارائه میدهد. ارگونومی یک دانش بین رشته ای است که از مبانی و مهارت های علوم مختلف زیستی، انسانی و مهندسی بهره می گیرد و به بررسی روابط متقابل بین انسانها با محیط کاری پیرامونشان اختصاص دارد. در اینجا محیط معنای وسیعی دارد و شامل ماشین آلات، وظایف کاری، محیط فیزیکی، ابزار آلات و … می شود. با این مضمون، ارگونومیست به عنوان یک متخصص تلاش می کند تا همه اجزاء موجود در یک سیستم کاری را با قابلیت ها و محدودیت های افراد مطابقت دهد و می کوشد تا از طریق بهینه سازی تعامل انسان-ماشین، عملکرد کل سیستم را بهبود بخشد. به عبارت دیگر، ارگونومیست به دنبال بهبود بخشیدن ارتباطی است که فی مابین انسان و سیستمی که با آن در تعامل است وجود دارد؛ گاه ممکن است این سیستم در یک ابزار دستی خلاصه شود و گاه یک خط تولید کامل را در برگیرد. بدین ترتیب، هر اقدامی که به اصلاح موثر طراحی واسطه بین کاربر با ابزار کار (برای مثال دسته آچار) یا وظیفه کاری (برای مثال تغییر فرآیند) یا عوامل محیطی (برای مثال سروصدا یا گرمای شدید) بیانجامد، در حوزه ارگونومی قرار می گیرد.

یک ارگونومیست هرگونه تعامل انسان با اجزاء موجود در محیط پیرامونش را در حوزه ارگونومی می بیند و هر چیزی که به بهبود توانایی بشريا غلبه بر محدودیت هایش کمک کند بخشی از این دانش محسوب می شود. شکل ۱ به طور مختصر قلمرو ارگونومی را به تصویر می کشد.

رویکرد ارگونومی

ارگونومی پیشرفته

رویکرد ارگونومی رویکردی سیستماتیک است. این به آن معناست که ارگونومی تمام جنبه های مربوط به شاغل / محیط کار را مد نظر قرار میدهد تا مشکلات را شناسایی و راهکارهای مناسب را پیدا کند. چنین رویکردی در یافتن ریشه های علی مشکلات موثر است.

در رویکرد ارگونومی موارد ذیل مطالعه می شوند:

  1. چگونه افراد کار می کنند؟
  2. چه حرکات و وضعیت های بدنی هنگام کار اتخاذ می شود؟
  3. از چه ابزارهایی برای انجام کار استفاده می شود؟
  4. کار چگونه برنامه ریزی شده است؟

موارد ذیل برای تجزیه و تحلیل سیستماتیک مورد توجه قرار می گیرند:

  1. ١. نیروهای اعمال شده برای انجام وظایف (بیومکانیک)
  2. پوسچرهای کاری مشکلات عضلانی – اسکلتی)
  3. انرژی مصرفی برای انجام دادن وظایف شغلی (خستگی)
  4. شرایط محیطی (گرما، سرما، سرو صدا، روشنایی)
  5. ساعات کاری: مدت زمان کار (خستگی)
  6. تعامل انسان – ماشین
  7. تعاملات اجتماعی، سازمان بندی کار، نوع مدیریت سازمانی (استرس)
  8. بارکاری، تصمیم گیری، نگرش

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

برای دیدن لینک دانلود در سایت ثبت نام و اکانت خود را ویژه کنید
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...

 

حجم: 289KB فرمت: PDF آموزش فعال کردن اکانت ویژه (VIP)

حتما بخوانید:

⇐ ارگونومی چیست و مفاهیم کلیدی آن

⇐ مبانی ارگونومی

⇐ مهندسی فاکتورهای انسانی (ارگونومی)

5/5 - (1 امتیاز)
اشتراک این مطلب
  • اشتراک در Facebook
  • اشتراک در Twitter
  • Share on WhatsApp
  • اشتراک در LinkedIn
  • اشتراک در Reddit
  • اشتراک با ایمیل
https://acgih.ir/wp-content/uploads/2021/02/Ergonomic-position.jpg 378 700 Sirvan Sheikhi https://acgih.ir/wp-content/uploads/2019/12/lego.png Sirvan Sheikhi2022-06-22 17:18:342022-06-22 17:18:34تعاریف و مفاهیم ارگونومی
0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.

ورود
عضویت

دسته‌ها

آخرین کاربران Vip

  • آواتار کاربران grfathi
  • آواتار کاربران mohebbi
  • آواتار کاربران majid.maddah
  • آواتار کاربران elahe.mo
  • آواتار کاربران PaydarErfan
  • آواتار کاربران mohammad.sh.h
  • آواتار کاربران Soriii.lashani
  • آواتار کاربران mohammad hossein anjomshoa
  • آواتار کاربران delshad
  • آواتار کاربران Zahrasayadyan

تعداد کل کاربران ویژه: 11973

تبلیغات متنی

  • 1000 نکته کنکوری + خلاصه جزوات ارشد بهداشت حرفه ای
  • جزوات و سوالات تستی آزمون استخدامی
  • اندازه گیری عوامل زیان آور محیط کار
  • تبلیغات شما در این مکان

درباره ما:

سایت تخصصی دانشجویان بهداشت حرفه ای در سال 1391 راه اندازه شد و با ارائه خدماتی همچون نوشتن و ترجمه مقالات تخصصی, مشاوره و … توانست بعنوان مرجع, برای دانشجویان و دانش آموختگان این رشته شناخته شود و همواره سعی می کند که با بکار بردن بروز ترین متدها رضایت مشتریان و کاربران محترم را فراهم کند.

عضویت در خبرنامه - تعداد افراد مشترک تعداد افراد فید برنر
  • نماد اعتماد الکترونیکی 2 ستاره
  • samandehi
قبلیبعدی
12
  • 09338413734
  • آ.غ - بوکان - خیابان سردار عزیزخان، کافی نت و نوشت افزار کالج
تمام حقوق مادی و معنوی برای دانشجویان بهداشت حرفه ای محفوظ است
  • ارسال مطلب
  • ارتباط با ما
  • درباره ما و قوانین سایت
رفتن به بالا
  • ورود
  • عضویت

فراموشی رمز عبور؟

به جامعه 45940 نفری مهندسین سایت بپیوندید
:معادله را حل کنید + =
هر مشکلی در فرایند ثبت نام داشتید از طریق پیامک به شماره 09338413734 اطلاع دهید. (از مرورگرهای کروم و موزیلا استفاده کنید)

رمزتان را فراموش کرده اید؟ لطفا ایمیلتان را وارد کنید تا لینک بازیابی رمز را برایتان بفرستیم. ایمیل بازیابی معمولا به پوشه SPAM فرستاده می شود.

:معادله را حل کنید − =

برگشت برای ورود به سایت