تحقیق، تجزیه و تحلیل حوادث

تحقیق، تجزیه و تحلیل حوادث

Accident Investigation and Analysis

فرمت: PPT  تعداد صفحات: 302

تعاریف اصطلاحات و مفاهیم

چرا ایمنی حائز اهمیت است؟

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: نعمتان مجهولتان، الصحه و الامان

دو نعمت قدرش ناشناخته و از دید انسان پنهان است امنیت و سلامتی

• انسانها به عنوان با ارزشترین سرمایه هر سازمان محسوب می گردند.
• قوانین هر جامعه توسط سازمان ها لازم الاجرا هستند.
• ایمنی حافظ سرمایه های مادی هر سازمان می باشد.

ایمنی: میزان درجه فرار از خطرات (OHSAS ۱۸۰۰۱:۱۹۹۱)

هر شخص یا سازمانی به فراخور آگاهی از خطر و توانایی هایش می تواند از خطر فرار کند. میزان دور شدن از خطر بستگی به عوامل زیر دارد:

• درک از خطر: بعنوان مثال کودکان درک از خطرات ندارند و بدون ترس به استقبال خطرات میروند.
• توانایی فیزیکی و جسمی
• توانایی های مالی
• توانایی اجتماعی
• توانایی تکنولوژی

خطر بالقوه: به شرایط و موقعیت هایی که توانایی و قدرت صدمه و آسیب رسانی بطور سهوی به افراد، خسارت به تجهیزات و ساختمانها، از بین بردن مواد یا کاهش کارآیی در اجرای یک عمل از قبل تعریف شده را داشته باشد اطلاق می گردد.

آیا یک خطر تا مادامی که ماهیت خود را حفظ میکند در همه جا و همیشه خطر محسوب می شود؟ خیر، مثل پریز برق قرار داده شده در ارتفاع ۲۰ سانتی متری در اتاق های مهد کودک خطر محسوب می گردد در حالی در دبیرستان خطر به حساب نمی آید.

خطر بالفعل: واژه خطر بالفعل بیان کننده قرار گرفتن نسبی افراد یا تجهیزات کاری در معرض خطر بالقوه می باشد مانند قرارگیری فرد در منطقه نشر اشعه یونیزان و مواجهه با خطر.

Danger حالتی است که برای تبدیل Hazard به Accident  شرط لازم است. بنابراین وقتی که Danger شکل می گیرد هنوز ممکن است حادثه‌ای رخ ندهد.

رویداد: یک رخداد یا یک اتفاق ناخواسته و برنامه ریزی نشده ای یا زنجیره‌ای از وقایع که باعث شده یا می تواند سبب بروز جراحت، آسیب، بیماری، کسالت، مرگ و یا خسارت به سرمایه شود.

حادثه: یک اتفاق ناخواسته یا واقعه برنامه ریزی نشده و بعضاً آسیب رسان و خسارت رسان که می تواند انجام، پیشرفت یا ادامه کار را بصورت طبیعی مختل سازد.

تعریف حادثه ناشی از کار بر طبق ماده 43 قانون بیمه تأمین اجتماعی ایران:  حوادثی که در حین انجام وظیفه برای بیمه شده اتفاق می افتد، مقصود از حین انجام وظیفه تمام اوقاتی است که بیمه شده در کارگاه و یا خارج از کارگاه به دستور کارفرما مامور انجام کار می باشد. ضمناً تمام اوقات رفت و آمد بیمه شده از منزل به کارگاه و بلعکس نیز جزء این اوقات محسوب می شود.

شبه حادثه: رویدادهایی اطلاق می شود که هرچند می‌توانستند باعث صدمه و یا جراحت شوند ولی بنا به دلایلی نظیر شانس به وقوع نمی‌پیوندد و به اصطلاحا بعد از وقوع رویداد، گفته می شود بخیر گذشت.

شبه حادثه

عمل ناایمن:  به مجموعه ای از رفتارهای هر فرد اطلاق می شود که خارج از حدود تعیین شده، عرف و استاندارد و غیره باشد .

خطای انسانی: هرگونه انحراف معنی دار انسان از وظایف تعیین شده مورد نیاز یا مورد انتظار (جرج پترز)،

عدم موفقیت غیر عمدی در انجام یک عمل هدف دار به صورت منفرد یا جزیی از زنجیره طرح ریزی شده اعمال جهت دستیابی به نتیجه مورد انتظار در محدوده مجاز تعیین شده عمل یا پیامد آن (میستر)

نکته: هر چند که نتیجه عمل ناایمن و خطای انسانی یکی است و باعث کاهش سطح ایمنی می شود ولی در عمل ناایمن فرد از کار خود مطلع بوده و بنابر دلایلی به آن دست می زند ولی خطای انسانی از روی اشتباه محض است.

شرایط ناایمن: شرایط فیزیکی که در صورت تصحیح نشدن ممکن است به حادثه منجر شود.

ریسک: در استاندارد OHSAS ۱۸۰۰۱:۱۹۹۹ ریسک، ترکیبی (یا تابعی) از احتمال و پیامدهای ناشی از وقوع یک رویداد است. به احتمال بوجود آمدن آسیب و صدمه از یک خطر معین ریسک گویند. در واقع به شانس یا احتمال وقوع یک رویدادی که رخ می‌دهد و عواقب زیان بار آن رویداد، ریسک گفته می شود.

احتمال وقوع: تعداد تکرار یک حادثه در طول زمان مشخص

پیامد حادثه: نتایج حاصل از یک حادثه که ممکن است مالی یا جانی یا هر دو باشد.

ارزیابی ریسک: سنجش ریسک، فرآیند کلی برآورد نمودن میزان ریسک و تصمیم‌گیری در خصوص قابل تحمل بودن ریسک، ارزیابی ریسک گویند.

سیستم: اجزایی که کنار هم قرار می گیرند تا یک عملکردی را با هدف خاص و منظور خاصی داشته باشند. مانند سیستم گوارش، سیستم آموزشی و ایمنی سیستم

اجزاء سیستم معمولاً دو نوع اند:

• اجزاء یا عناصر اصلی: اگر این عناصر نباشند کار سیستم متوقف می شود.
• اجزاء یا عناصر فرعی: اگر این عناصر نباشند کار سیستم متوقف نمی شود اما مختل می گردد.

مثلاً در کلاس درس استاد و شاگرد عناصر اصلی هستند اما صندلی ها از عناصر فرعی اند.

عناصر اصلی ایمنی سیستم:

• انسان (Man)
• ماشین (Machine)
• مواد (Materials)
• محیط (Miliue)

مراحل طول مر یک سیستم:

1. ایده و مفهوم: زمانی که سیستم وجود خارجی ندارد و طرح سیستم در ذهن افراد ساخته می شود.
2. طراحی اولیه: در طراحی اولیه می توان تغییرات ایجاد کرد و اجزایش را با هم عوض کنیم ولی هنوز طراحی اصلی صورت نگرفته است.
3. تولید: تولید سیستم و کنار همدیگر قرار دادن اجزاء
4. راه اندازی سیستم: کار کردن و راه اندازی سیستم
5. بهره برداری
6. مرگ سیستم

مفهوم ایمنی سیستم: بکارگیری مهارت های فنی  و مدیریتی ویژه در قالبی نظام مند و آینده‌نگر به منظور شناسایی و کنترل خطرات موجود در طول عمر یک پروژه، برنامه یا فعالیت به عبارتی فرآیند تجزیه و تحلیل خطرات و کنترل آنها که از فاز ایده سیستم شروع و در کل فازهای طراحی، ساخت، بهره برداری و کنار گذاشتن آن ادامه دارد.

قابلیت اطمینان: احتمال اینکه یک سیستم یا یک دستگاه یا یک جزء دستگاه در محدوده معین شده خود برای یک مدت زمان مشخص بدون نقص کار کند قابلیت اعتماد گفته می شود.

ایمنی نیز معمولاً با اطمینان بالا و قابلیت اعتماد مترادف می باشد و در هر سیستمی که نقص نداشته باشد دارای ایمنی خوب و قابلیت اطمینان بالا خواهد بود.

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پاورپوینت مشاهده کنید:

• تعاریف حوادث ناشی از کار
• طبقه‌بندی حوادث بر اساس پیامد های آنها
• طبقه‌بندی MORT
• اهمیت توجه به شبه حوادث
• فرم گزارش شبه حادثه
• اهمیت‌ حوادث‌ ناشی از كار
• هزینه های مستقیم و غیرمستقیم حوادث و روش های تخمین آن
• نقش کنترل‌ کننده مدیریت در امور اجرایی ایمنی
• علل رفتارهای غیرایمن و راه های کنترل
• راه های کنترل خطاهای انسانی
• فاکتورهای نافذ در ایجاد اعمال ناایمن
• عوامل نافذ در شرایط غیرایمن
• مراحل تهیه گزارش و نحوه تکمیل فرم های حادثه
• نکات مهم در بررسی حادثه
• دوباره سازی و سناریو حادثه
• فرم سناریو و گزارش مانور حادثه
• بررسی‌ روش‌های‌ طبقه‌بندی‌ حوادث
• مدل های حادثه
• مدل های پردازش اطلاعات
• شاخص‌های پایش عملکرد ایمنی
• ضریب تکرار، شدت حادثه و محاسبه آنها
• آمار و اطلاعات حوادث و رویدادها، جمع آوری و استفاده از آنها
• “گزارش دهی حوادث” و “گزارش دهی رویدادها”
• تجزیه و تحلیل روند در شرایط ثابت و متغیر
• مقایسه داده ها و اطلاعات حوادث
• تکنیک های تجزیه و تحلیل اپیدمیولوژیکی
• بررسی و تحقیق در مورد حوادث
• فقدان نظارت و کنترل های مدیریت
• نوشتن گزارش تحقیق و بررسی
• و …

حتما بخوانید:

⇐ تجزیه و تحلیل حوادث به وقوع پیوسته با روش TMEPM

⇐ راهنمای ثبت، تجزیه و تحلیل حوادث

⇐ جزوه تجزیه و تحلیل حوادث دکتر غلام نیا

⇐ نرم افزار مستند سازی و تجزیه و تحلیل حوادث

⇐ پاورپوینت آنالیز حوادث به روش TRIPOD BETA