بررسی کیفیت خواب و ارتباط آن با ویژگی های دموگرافیک دانشجویان خوابگاهی

بررسی کیفیت خواب و ارتباط آن با ویژگی های دموگرافیک دانشجویان خوابگاهی

زمینه: خواب مناسب یکی از نیازهای اساسی انسان است. کیفیت خواب نامطلوب به دلیل کاهش تمرکز دانشجویان در کلاس درس می تواند موجب تضعیف عملکرد تحصیلی شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت خواب و ارتباط آن با متغیرهای زمینه ای در دانشجویان خوابگاهی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه انجام شد.

مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، تعداد ۱۱۵ دانشجوی دختر و ۸۵ دانشجوی پسر به صورت تصادفی و در دسترس از میان دانشجویان ساکن خوابگاه های دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات پس از کسب رضایتمندی دانشجویان از پرسشنامه مشخصات فردی و پرسشنامه استاندارد پیتزبرگ (PSQI) استفاده گردید. داده ها با بهره گیری از نرم افزار SPSS نسخه ۱۶و به کمک روش های آماری توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف معیار) و استنباطی (آزمون خی دو) در سطح معناداری p<۰٫۰۵، تجزیه و تحلیل شدند.

یافته ها: در این مطالعه ۴۲٫۵ درصد از افراد نمونه مرد و ۵۷٫۵ درصد زن بودند، سن دانشجویان ۲٫۳±۲۲ سال بود. ۵۷٫۵ درصد از دانشجویان دارای کیفیت خواب نامطلوب بودند که به ترتیب ۵۷٫۳ و ۵۷٫۶ درصد جمعیت زنان و مردان را تشکیل می دادند. بین کیفیت خواب و جنس رابطه معناداری یافت نشد. کیفیت خواب با مصرف نوشیدنی های کافئین دار (P=۰٫۰۱)، احساس سرحالی هنگام صبح (p=۰٫۰۰۳)، سختی به خواب رفتن (p=۰٫۰۰۱)، احساس آرامش در صبح (p=۰٫۰۰۱) و احساس خستگی در طول روز (p=۰٫۰۰۱) ارتباط آماری معنادار داشت.

نتیجه گیری: از عواقب عمده کیفیت نامطلوب خواب می توان به خواب آلودگی در طول روز، اختلال در عملکرد و بدخلقی اشاره کرد. این عوامل باعث کاهش تمرکز دانشجویان و افت تحصیلی آنان می شود. افزودن سطح آگاهی دانشجویان درمورد بهداشت خواب و عوارض سوء کیفیت خواب نامطلوب، می تواند از راه کارهای مفید در بالا بردن کیفیت خواب دانشجویان باشد. همچنین با فراهم کردن شرایط مناسب آموزشی و رفاهی می توان گام مؤثری در بالا بردن کیفیت خواب دانشجویان برداشت.

واژه های کلیدی: کیفیت خواب، دانشجویان، اختلالات خواب، ویژگی های دموگرافیک.

مقدمه و بیان مسئله:

خواب پدیده ای فیزیولوژیک و برگشت پذیر است که طی آن پاسخ به محرک ها کاهش می یابد (۱). خواب نقش بسیار مهمی در تمدد قوای شناختی و عملکردهای شناختی انسان از قبیل پردازش اطلاعات، یادگیری و ادغام محفوضات ذهنی دارد (۲). یک سوم زندگی ما در خواب می گذرد که این مدت را نباید اتلاف زمان تصور کرد چون سبب کاهش استرس، اضطراب و فشارهای عصبی می شود و به شخص در بازیافت انرژی مجدد برای تمرکز بهتر حواس، سازگاری و لذت بردن از فعالیت های روزانه کمک می کند(۳).

خواب ناکافی سبب خواب آلودگی، کاهش هوشیاری، قوال خلق، مشک در تمرکز و افزایش اشتباهات می گردد (۴). شروع تحصیلات دانشگاهی و زندگی دانشجویی یکی از موقعیت هایی است که می تواند با بسیاری از عوام موثر در عادات خواب فرد همراه باشد، حضور در یک موقعیت اجتماعی جدید، تکلیف محوله تحصیلی، تغییر محل خواب، تأثیر گروه هم سال، شرکت در مهمانی های شبانه و … برخی از عواملی هستند که کمیت و کیفیت خواب دانشجویان را تغییر داده و منجر به پیامدهای سوء عملکرد می شوند(۲).

در مراجعه ای که توسط پالوس و همکاران در سال ۲۰۰۲ با هدف بررسی شیوع اختلالات خواب و پیامدهای سوء ناشی از این اختلالات در دانشجویان دانشگاه کیوتو کشور ژاپن انجام شد، مواردی از قبیل خستگی، تغییر در سلامتی، غیبت از کلاس های درس به عنوان پیامدهای اختلال خواب گزارش شد. مشکلات مرتبط با خواب و تشخیص آنها به عنوان یک معضل بهداشتی عمومی ناشناخته در بین دانشجویان مطرح است(۶). بر همین اساس بر آن شادیم
تا پژوهشی را با هدف بررسی کیفیت خواب و شیوه انواع اختلالات خواب در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه انجام دهیم.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ بررسی وضعیت خستگی کارگران و ارتباط آن با کیفیت خواب

⇐ بررسی ارتباط بین سطح خواب آلودگی ذهنی و مشخصات دموگرافیک در رانندگان شب کار

⇐ بررسی روند خواب آلودگی و تطابق نوبت کاری در کارکنان شب کار بیمارستان