بررسی رابطه هوش هیجانی بر تعهد سازمانی پرسنل شاغل در سازمان آتش نشانی

بررسی رابطه هوش هیجانی بر تعهد سازمانی پرسنل شاغل در سازمان آتش نشانی

بخش اعظمی از زندگی ما را هیجانها تشکیل میدهند. حضور مستقیم و غیر مستقیم هیجانها را میتوان در تارک قله های استدلال عقلانیت و براهین عقلانی مشاهده کرد بی اعتنایی نسبت به هیجانها عدم مدیریت آنها مسامحه و غفلت در بیان آنها میتواند هزینه های گزافی را برای انسان به دنبال داشته باشد مدیران خوب و تاثیر گذار باید توانائی مدیریت هیجان خودشان را نیز داشته باشند تا کارمندان بتوانند به آنها اعتماد کنند و احساس خوبی از کار با آنها داشته باشند و مطمئن باشند که تحت نظر مدیر مربوط که دارای هوش هیجانی بالایی می باشد می توانند بحران های رخ داده را به طور مناسب مدیریت کنند.

از مهم ترین مسائلی است که مسئولان سازمانها با آن مواجه هستند و از بین متغیرهای روان شناختی تاثیرگذار بر عملکرد شغلی هوش هیجانی کارکنان از اهمیت ویژه ای برخوردار است این پژوهش با هدف بررسی رابطه ی هوش هیجانی بر تعهد سازمانی پرسنل شاغل در سازمان آتش نشانی اجرا شده است. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر هوش هیجانی بر تعهد سازمانی است هوش هیجانی در ۲ بعد توانمندی های فردی و اجتماعی و تعهد سازمانی در سه بعد عاطفی مستمر و هنجاری مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این تحقیق را ۱۴۳ نفر از پرسنل سازمان آتش نشانی تهران تشکیل می دهند. نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران انتخاب شد. داده های تحقیق بر اساس پرسشنامه جمع آوری شد و از طریق مدل معادلات ساختاری و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که ارتباط معنی داری بین هوش هیجانی و تعهد سازمانی وجود دارد و تنها بین توانمندی فردی و تعهد هنجاری رابطه معنی داری  وجود ندارد.

مقدمه

از جمله عواملی که در بقای سازمانها بسیار موثر است و همواره مدنظر مسئولان و مدیران سازمانها میباشد نیروی انسانی است. مطالعه و بررسی تاریخچه توسعه و تحول جوامع صنعتی نشان میدهد که نیروی انسانی ماهر و پرورش یافته در فرآیند تحول جامعه سنتی به جامعه صنعتی تاثیر انکار ناپذیری داشته است به نحوی که نیروی انسانی را مهمترین و اصلی ترین عامل توسعه جوامع و سازمانها قلمداد نموده اند. در ادامه و در بخش دوم مبانی نظری تحقیق در بخش سوم روش تحقیق بیان خواهد شد. در ادامه یافته ها و نتیجه گیری تحقیق ارائه خواهد شد.

مبانی نظری

تعهد سازمانی به طور کلی به عنوان یک نگرش کلی کارکنان نسبت به سازمان بیان می شود همچنین آن را به عنوان میزان شناسایی و مشارکت کارکنان در سازمان نیز تعریف کرده اند بوچانان (۲۰۰۰) تعهد را نوعی دلبستگی عاطفی در افراد برای رسیدن به اهداف و ارزشهای یک سازمان بیان می کند کوک و وال (۲۰۰۰) ۲ تعهد سازمانی را در سه عنصر تعریف می کند:

• شناسایی اهداف و ارزش های سازمانی و افزایش دلبستگی سازمانی
• سرمایه گذاری بر تلاش افراد برای رسیدن به اهداف سازمانی

درخواست سازمان برای باقی ماندن اعضا در سازمان تعهد کارکنان نسبت به سازمان بسیار مهم است زیرا رفتارهایی مثل تغییر سازمانی را موجب میشود و عملکرد کارکنان را در محیط پویا و متغیر افزایش میدهد. به طور کلی مطالعات قبلی تعهد را به سه دسته شخصی شغلی و سازمانی تقسیم می کند. عوامل شخصی در برگیرنده مواردی مثل نیاز برای دستیابی به سن، جنسیت و تحصیلات است. عوامل شغلی در برگیرنده استقلال در مسئولیت و چالش های شغلی است عوامل سازمانی شامل اندازه سازمان فرهنگ سازمان سیستم مدیریت منابع انسانی و گرایش تیم مدیریت عالی سازمان می  شود عوامل دیگری نیز وجود دارد که در هیچ کدام از این دسته بندی ها قرار نمی گیرد مانند فرصت های خاص شانس های ارتقاء شغلی حمایتهای دوستان، تشخیص، اعتماد و تمرکز بر کار.

تعهد نوعی نگرش و احساس درونی فرد نسبت به سازمان شغل یا گروه است که در قضاوت ها عملکرد و وفاداری وی نسبت به سازمان تاثیر گذار است بسته به ماهیت یک سازمان میزان وفاداری اعضای آن در سرنوشت و بقایش تاثیر گذار است. حال اگر این سازمان به اقتضای ماهیت خود با مسائل انسانی، مالی و حساسیت های از این نوع روبرو باشد. اهمیت تعهد کارکنان نسبت به آن دو چندان خواهد شد. لازمه اعتماد به کارکنان از یک سو و رقابت بین سازمانها از سوی دیگر لزوم کارکنانی متعهد را ضروری می سازد تعهد اثربخشی و بهبود عملکرد از مهمترین اهداف یک سازمان محسوب می شود و هر سازمانی سعی در تقویت این ستاده ها از طروق گوناگون دارد. قبل از سرمایه گذاری در هر زمینه ای تا حد ممکن باید از موثر بودن آن اطمینان حاصل کرد. تعهد سازمانی موجب افزایش رضایتمندی شغلی، کاهش غیبت ترک خدمت و استرس شغلی می شود. حتی بر عملکرد نیز تاثیر می گذارد.

سالانسیک (۲۰۰۸) ۳ تعهد را حالتی میداند که در آن فرد با اعمال خویش و از طریق این اعمال اعتقاد مییابد که به فعالیتهایش تداوم بخشد و مشارکت خود را در انجام دادن آنها حفظ کند یعنی تعهد زمانی واقعیت میباید که فرد نسبت به رفتار و اقدامات خود را احساس مسئولیت و وابستگی کند. از دیگاه جلبی (۱۳۹۰) تعهد یکی از عناصر محوری هر گونه اجتماعی است و از لحاظ مفهومی در هر مورد از تعهد نوعی ضرورت وجود دارد. ضرورت برای کسی در انجام چیزی به طور کلی تعهد نوعی علاقه و دلبستگی عاطفی است و پیش شرط آن وجود نوعی دیگری است و نیز ایجاب می نماید که در جامعه انسجام عام و وفاق تعمیم یافته وجود داشته باشد تا چنین احساس تعلق و علاقه ای قابل تصور باشد.

آلن و میر (۱۹۹۰) ۴ سه نوع تعهد سازمانی را در نظر گرفته اند که در بسیاری از مطالعه های مربوط به تعهد سازمانی مورد توجه قرار گرفته است. این ابعاد عبارتند از:

• تعهد عاطفی
• تعهد مستمر
• تعهد هنجاری

تفاوت بین این سه نوع تعهد در ماهیت روانشناختی هر یک از عناصر تعهد سازمانی است در ادامه هر یک از این ابعاد به طور کامل مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

تعهد عاطفی: افراد دارای تعهد عاطفی قوی در سازمان باقی میمانند زیرا آنها میخواهند که در سازمان باشند تعهد عاطفی به معنی دلبستگی های عاطفی به سازمان است که با برآورده شدن انتظارها و نیازهای کارکنان افزایش می یابد. این وابستگی ها به علت شناسایی اهداف و ارزشهای سازمان بروز میکند به عبارت دیگر کارکنان به سازمان وفادار هستند و خودشان انتخاب میکنند که در سازمان باقی نمانند زیرا خواست آنها در ماندن در سازمان است. یکی از دلایل اینکه آنها میخواهند در سازمان بمانند این است که نیازهای آنها در مورد کار بر طرف میشود و کارکنان راضی و خشنود هستند.

تعهد مستمر: افراد دارای تعهد مستمر در سازمان میمانند زیرا نیاز دارند. به عبارت دیگر، تعهد به ماندن در سازمان است زیرا هزینه های ترک سازمان زیاد است. هزینه هایی مانند سرمایه گذاری بر منابع جدید و یا نبود جایگزین های مناسب تعهد مستمر یکی از عملکردهای هزینه های تمام شده ترک یک سازمان است. به عبارت دیگر افراد احساس تعهد به سازمان دارند زیرا آنها احساس می کنند.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ هوش هیجانی و سلامت عمومی به عنوان عناصر ارتقای سطح ایمنی شغلی

⇐ تعهد افراد و فرهنگ ایمنی