بررسی تاثیر عوامل آنتروپومتریک بر حفظ تعادل بدن در کارگران

بررسی تاثیر عوامل آنتروپومتریک بر حفظ تعادل بدن در کارگران

فرمت: pdf   تعداد صفحات: 13

چکیده

حفظ تعادل بدن، الزامی اولیه برای فعالیت های حرفه ای و شخصی محسوب می شود. در این پژوهش، تاثیر اندازه های بدن بخصوص ابعاد کف پا در ایستایی بدن تحت زوایای مختلف انحراف بررسی می گردد. شاخص تعادل (%COG) انتخاب شده و با جمع آوری داده های آنتروپومتریک معتبر و استفاده از روابط ریاضی و آنالیز واریانس، ارتباط معنی دار بین شاخص تعادل و عوامل موثر بر آن جستجو شده است. نتایج این تحلیل حاکی از استقلال متغیرهای قد، زاویه انحراف و ابعاد BOS و وابستگی شاخص تعادل به این متغیرها می باشد.

همچنین اندازه های آنتروپومتریک لازم برای تطابق فرد با نیازهای تعادلی کار به دست آمده است. نمونه ای از ارتباط بین شاخص تعادل، اندازه های آنتروپومتریک و وضعیت انحراف: برای محدوده قدمی cm ۱۶۵ تا ۱۸۵ و %COG معادل ۶۰% در انحراف ۵ به سمت جلو، حداقل عرض BOS باید بین cm ۲۷ تا ۳۱ باشد. همچنین برای فردی با قد cm۱۷۰. با افزایش انحراف از ۲/۵ تا ۶/۰ درجه به سمت جلو، %COG از ۲۷ تا ۹۷ درصد تغییر کرده که نشان دهنده توانایی فرد در حفظ تعادل در وضعیت دشوارتر می باشد. برای یک قد مشخص، در یک زاویه انحراف ثابت، هر چه عرض BOS کمتر شود، مقدار %COG بیشتر می شود که نشان دهنده توانایی بهتر فرد در حفظ تعادل است. همچنین، در یک مقدار ثابت %COG. هرچه زاویه انحراف بیشتر شود. ابعاد BOS باید بیشتر شود تا فرد بتواند همان %COG را حفظ کند. این رهیافت ها به انتخاب افراد مناسب برای کارهای صنعتی و تحیر صنعتی مختلف کمک کرده و در کاهش آمار تلفات ناشی از سقوط، موثر خواهد بود.

کلمات کلیدی: مرکز ثقل بدن، تعادل، آنتروپومتری، شاخص تعادل استاتیک

1- مقدمه

تعادل، عامل مهمی در جلوگیری از افتادن حین انجام فعالیت های روزانه می باشد [۱]. این امر به ویژه برای افرادی مانند کارگران ساختمانی که در ارتفاع کار می کنند بسیار مهم می باشد؛ چراکه در این شرایط، نتیجه افتادن می تواند بسیار شدید و حتی مرگبار باشد. در صنعت ساختمان، که کارگران باید روی سازه های باریک در ارتفاع بایستند یا راه بروند، سقوط به عنوان دلیل اصلی مرگ و میر و نیز دومین دلیل مهم آسیب های غیر کشنده طبقه بندی می شود. لذا در چنین شرایطی، کنترل تعادل بسیار حیاتی می باشد. [۲] به گزارش سازمان بین المللی کار [۳] در صنعت ساختمان سالانه حداقل ۶۰۰۰۰ حادثه منجر به مرگ اتفاق می افتد که مهم ترین عامل آن سقوط از ارتفاع به دلیل از دست دادن تعادل می باشد. این سازمان همچنین اعلام نموده است که هیچ روش جهانی برای تخمین خسارت مالی حوادث ناشی از کار وجود ندارد، لذا این سازمان تخمین زده است که به طور مثال در کشور سوئیس ۴ تولید ناخالص داخلی در اثر حوادث و اتفاقات کاری از دست می رود.

شواهد فراوانی نشان می دهند که صدمات ناشی از دست دادن تعادل و سقوط، در بسیاری از کشورها شایع می باشد. عامل اصلی در ۱۷ اتفاقات حرفه ای ثبت شده در یک سال توسط سیستم اطلاعات سوئد برای اتفاقات و بیماری های حرفه ای، به سقوط نسبت داده میشود. در بریتانیا، اسکاندیناوی و فنلاند، ۱۲ تا ۲۰٪ صدمات یا اتفاقات ناشی از سقوط بوده است. در ایالات متحده آمریکا، بنا به گزارشات تا حدود ۲۰ کلیه اتفاقات صنعتی قابل جبران ناشی از سقوط می باشد. [۴]

در ایران، در دوره ۱۰ ساله از ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۰، تعداد ۹۶۲۵ نفر در اثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست داده اند [۵] بر اساس این آمار، مطابق جدول 1، بطور میانگین حدود ۳۷ تلفات حوادث ناشی از کار به علت سقوط از بلندی است. به عبارت دیگر ۳۵۰۰ نفر در دوره ۱۰ ساله مذکور، در اثر عدم تعادل و سقوط از بلندی جان خود را از دست داده اند.

جدول ۱:آمار تفکیکی تلفات ناشی از کار در ایران

در رابطه با تعادل بدن و حفظ آن در وضعیت های مختلف کاری مطالعات بسیاری انجام گرفته است. در این مطالعات، دو نوع تعادل استاتیک و دینامیک بررسی شده و شاخص های تعادل متناظر أن تعریف شده اند. بسیاری از دستگاه های سنجش تعادل از شاخص های دینامیک تعادل استفاده می کنند. از اولین شاخص های دینامیک تعریف شده، نمای لیایانوف می باشد که توسط الکساندر لیاپاتوف در سال ۱۸۹۲ معرفی گردید [۶]. این شاخص بیشینه معیاری برای تعادل محلی است و مقدار بزرگی آن، نشان دهنده واگرایی سریع دو نقطه در فضای حالت می باشد که در ابتدا بسیار نزدیک به هم بودهاند. تعادل کل سیستم از طریق محاسبه نمای لیایانوف بیشینه داده هایی به دست می آید که از میانگین سری های زمانی حاصل شده اند. [۷]

در رابطه با تعادل بدن و حفظ آن در وضعیت های مختلف کاری مطالعات بسیاری انجام گرفته است. در این مطالعات، دو نوع تعادل استاتیک و دینامیک بررسی شده و شاخص های تعادل متناظر أن تعریف شده اند. بسیاری از دستگاه های سنجش تعادل از شاخص های دینامیک تعادل استفاده می کنند. از اولین شاخص های دینامیک تعریف شده، نمای لیایانوف می باشد که توسط الکساندر لیاپاتوف در سال ۱۸۹۲ معرفی گردید [۶] این شاخص بیشینه معیاری برای تعادل محلی است و مقدار بزرگی آن، نشان دهنده واگرایی سریع دو نقطه در فضای حالت می باشد که در ابتدا بسیار نزدیک به هم بودهاند. تعادل کل سیستم از طریق محاسبه نمای لیاپاتوف بیشینه داده هایی به دست می آید که از میانگین سری های زمانی حاصل شده اند. [۷]

Collins و همکارانش در سال ۱۹۹۳ شاخص دینامیک پراکندگی تعادل را با بررسی استابيلو گرام برای تحلیل داده های سری های زمانی معرفی کردند [۸] در سال ۱۹۹۷، Holbein and Redfem از شاخص تعادل استاتیک %COG برای بررسی وضعیت تعادل استفاده کردند. این شاخص نشان دهنده درصدی از طول یا عرض محدوده تکیه گاه می باشد که هنگام انحراف در هر جهت توسط پاره خط واصل بین مکان اولیه و نهایی تصویر مرکز ثقل بدن روی سطح افق پوشیده می شود. انحراف در جهات مختلف، چه در کارهای صنعتی مانند مونتاز اجزا و چه در کارهای غیر صنعتی مانند ورزش های تعادلی، از جمله متداول ترین وضعیت های بدن محسوب می شود که از طریق شاخص های استاتیکی قابل تحلیل می باشد. [۹]

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

• تعریف مسئله و اهداف تحقیق
• تعادل استاتیک
• روش کار
• داده مسئله
• یافته ها
• بحث
• نتیجه گیری
• مراجع

حتما بخوانید:

⇐ اطلاعات آنتروپومتریکی استاتیکی

⇐ اصول اندازه گیری ابعاد بدن انسان برای طراحی فنی

⇐ ارزیابی آنتروپومتری ایستگاه کاری