ایمنی و خطرات بهداشت شغلی در سوانح طبیعی

ایمنی و خطرات بهداشت شغلی در سوانح طبیعی

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 12

تهیه و تنظیم: مهندس فاطمه بهرامی

وظایف اصلی کارگران اورژانس در هنگام بروز بلایای طبیعی شامل نجات بازماندگان و تهیه کمک پزشکی، تخلیه افراد از منطقه آسیب دیده، احیای اجساد مردگان، جلوگیری از آسیب بیشتر، کارهای پاکسازی، تهیه غذا و آب آشامیدنی حفظ سطح بهداشتی مناسب برای جلوگیری از شیوع همه گیری ها و پشتیبانی از واکسیناسیون جمعیت می باشد.

در هنگام بروز بلایای طبیعی، ریسک های خاص برای کارگران اورژانس ممکن است به دلیل ویرانی منطقه، فروپاشی ساختمان ها و سایر سازه ها، تخریب تاسیسات برقی و تخریب عمومی زیرساخت ها و خطوط ارتباطی وجود داشته باشد. علاوه بر این، پاسخ به این موارد، ممکن است پرسنل را برای کار در فضاهای محدود و دارای ریسک مجروح شدن یا گرفتار شدن در آوار، یا حمله حیوانات متجاوز، ملزم کند.

بلایای طبیعی ناشی از سیل، طوفان های بادی و سونامی با خطرات غرق شدن و شیوع بیماری های ناشی از آب و قابل انتقال از طریق ناقل همراه است. بیماریهای ناشی از آب هنگامی گسترش می یابند که جمعیت آسیب دیده یا پرسنل تیم شرایط اضطراری با آب آلوده دارای غلظت بالای باکتری ها، ویروس ها و سایر میکروارگانیسم ها تماس مستقیم بگیرند مانند ورود فاضلاب به آب آشامیدنی یا وقتی پرسنل تیم شرایط اضطراری مجبور هستند در آب های سطحی آلوده کار کنند. بیماری های عفونی مهم ناشی از آب شامل وبا، تب حصبه، شیگلوز، عفونت با E.coli، فلج اطفال، هپاتیت A، هپاتیت E، روتاویروس، لپتوسپیروز و بیماری های انگلی مانند شیستوزومیازیس می باشد.

پس از طغیان و یا به دنبال بروز بلایای طبیعی، بیماری های قابل انتقال از طریق ناقل نیز ریسکی هستند که در اردوگاه های میدانی احداث شده برای مراقبت از قربانیان فاجعه و در جایی که سیستم مدیریت پسماند مختل شده است، وجود دارد. آب راکد به عنوان محلی برای پرورش پشه ها می باشد و جوندگان جذب مواد مغذی موجود در زباله ها می شوند. بیماری هایی که به طور معمول توسط پشه ها منتقل می شوند عبارتند از: مالاریا، تب دنگی، تب زرد، ویروس Zika، آنسفالوپاتی های سنت لوئیس، آنسفالوپاتی های ژاپنی و تب نیل غربی. مدفوع جوندگان ممکن است حاوی مقادیر زیادی از ارگانیسم ها باشد و باعث گسترش لپتوسپیروز می شود.

بیماریهای عفونی که ممکن است پرسنل تیم پاسخ در شرایط اضطراری را طی تماس آن ها با بازماندگان تحت تاثیر قرار دهد شامل: عفونت زخم، بیماری هایی که از طریق قطرات عفونی منتقل می شوند مانند سل، بیماری های دستگاه گوارش منتقل شده توسط اسمیر و بیماری های منتقله از خون مانند HIV ، هپاتیت B و هپاتیت C منتقل می باشند. احتمال بروز عفونت های مرتبط با تماس با بدن مرده برای بیماری های منتقله از خون، بیماری های دستگاه گوارش و سل بیشتر است.

پرسنل تیم پاسخ در شرایط اضطراری مانند آتش نشان ها و سایر امدادگران و امدادگران مستقر در حوادث طبیعی ممکن است به ویژه در معرض مشکلات تنفسی و آسم باشند. فوران های آتشفشانی منجر به انتشار قابل توجهی خاکستر و گاز می شوند. دود نیز در آتش سوزی یا آتش سوزی هایی که به عنوان اثرات ثانویه حوادث طبیعی رخ می دهند ایجاد می شود. زمین لغزش ها و زمین لرزه ها منجر به تولید مقادیر بیش از حد گرد و غبار می گردند. همه این عوامل (خاکستر، گاز، دود و گرد و غبار) باعث تحریک چشم و تحریک ریوی می شوند و در شدیدترین موارد ممکن است منجر به خفگی شوند. برخی از فرآورده های جانبی احتراق اغلب سرطان زا هستند.

فوران های آتشفشانی، آتش سوزی جنگل ها یا آتش سوزی هایی که به عنوان اثرات ثانویه حوادث طبیعی ایجاد می شوند باعث ایجاد استرس گرمایی شده و احتمال آسیب های پوستی و سوختگی را ایجاد می کنند.

آلودگی هوا ناشی از گرد و غبار ناشی از ساختمان های فروریخته، گاز و خاکستر آزاد شده شده در نتیجه فوران های آتشفشانی یا دود ناشی از آتش سوزی باعث بروز حوادث حمل و نقل نیز می شود.

در مراقبت های بهداشتی قبل از بیمارستان و ارائه کمک به قربانیان فاجعه ، پرسنل اورژانس با خطر فزاینده مواجهه با خون و مایعات بدن و آسیب دیدگی ناشی از فرو رفتن سوزن روبرو هستند. این عوامل آنها را در معرض ریسک بسیار زیادی برای HIV ، هپاتیت B و هپاتیت C قرار می دهد.

در مناطقی که شیوع سل در بین مردم وجود دارد، احتمال انتقال عفونت در هنگام تماس با بازماندگان یا اجساد مرده نیز برای پرسنل اورژانس وجود دارد. آن دسته از پرسنلی که در معرض مواجهه طولانی مدت با افراد مبتلا به سل هستند (به عنوان مثال کسانی که می خواهند با مراجعه کنندگان در کلینیک ها، بیمارستان ها، زندان ها یا پناهگاه های بی خانمان روبرو شوند) باید قبل از بازگشت، آزمایش پوست سل (TST) یا آزمایش خون سل (TB) انجام دهند. اگر نتیجه TST یا TB منفی باشد ، آنها باید 8-10 هفته پس از بازگشت، مجددا آزمایش را تکرار کنند.

خطرات و ریسک های ایمنی و سلامت شغلی هنگام وقوع سیل

سیل شایع ترین بلا طبیعی مرتبط با آب و هوا است و بسیاری از کشورهای جهان را تحت تأثیر قرار می دهد. براساس گزارشی که توسط دفتر سازمان ملل متحد برای کاهش خطر در برابر بلایای طبیعی (UNSDR) وجود دارد، بین سال های 2005 تا 2015، سیل 47% از کل بلایای مربوط به هواشناسی را به خود اختصاص داده و باعث 40% از کل مرگ های ناشی از چنین بلایایی بوده است که 89% از این موارد مرگ و میر در کشورهای با درآمد پایین در آفریقا و آسیا رخ می دهد. بین سالهای 2005 تا 2015، بسیاری از کشورها با سیل بزرگی روبرو شدند، از جمله بنگلادش، چین، هند و پاکستان در آسیا و ماداگاسکار، مالاوی، موزامبیک، رواندا، آفریقای جنوبی و جمهوری تانزانیا در آفریقا.

سیل ها به طور بالقوه می توانند انتقال بیماری های واگیردار زیر را افزایش دهند:

• بیماری های ناشی از آب مانند تب حصبه، وبا، لپتوسپیروز و هپاتیت A
• بیماری های ناشی از ناقل، مانند مالاریا، تب خونریزی دنگ و دنگ، تب زرد و تب نیل غربی.

بیماری های ناشی از آب

سیل باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت های ناشی از آب می شود. عفونت زخم، درماتیت، ورم ملتحمه، عفونت های قارچی و عفونت های گوش، حلق و بینی از طریق تماس مستقیم با آبهای آلوده ظاهر می شوند.

لپتوسپیروز، یک بیماری باکتریایی زونوتیکی است که به طور مستقیم از آب آلوده منتقل می شود. انتقال از طریق تماس پوست و غشاهای مخاطی با آب، خاک مرطوب، پوشش گیاهی یا گل آلوده به ادرار جوندگان صورت می گیرد. وقوع سیلاب پس از بارندگی شدید ، انتشار ارگانیسم را به دلیل تکثیر جوندگان که مقادیر زیادی میکروب های ایجاد کننده لپتوسپیروز را در ادرار آنها جاری ساخته ، تسهیل می کند.

بیماری های ناشی از ناقل

سیل ممکن است از طریق گسترش تعداد و دامنه زیستگاه های ناقل به طور غیرمستقیم منجر به افزایش بیماری های ناشی از ناقل شود. آب راکد در اثر بارندگی شدید یا سرریز رودخانه ها می تواند به عنوان محلی برای پرورش پشه ها عمل کند و بنابراین پتانسیل قرار گرفتن در معرض جمعیت درگیر فاجعه و پرسنل تیم پاسخ در شرایط اضطراری را در برابر عفونت هایی مانند دنگ، مالاریا و تب نیل غربی افزایش می دهد. طغیان ممکن است در ابتدا تکثیر پشه ها را از بین ببرد، اما هنگامی که آب به حالت قبلی برمی گردد، تکثیر پشه ها مجددا از سرگرفته می شود. زمان تاخیر معمولاً حدود 8-6 هفته قبل از شروع اپیدمی بیماری مالاریا است.

ریسک های ناشی از لاشه حیوانات و اجساد انسان

برخلاف تصور رایج، هیچ مدرکی مبنی بر وجود اجساد در معرض بیماری “همه گیر” پس از بلایای طبیعی وجود ندارد. بیشتر عوامل بعد از مرگ در بدن انسان زنده نمی ماند (به استثنای HIV ، که می تواند تا 6 روز ادامه یابد) و احتمالا منبع عفونت های حاد بیشتر بازماندگان هستند. اجساد انسان فقط در موارد خاص که نیاز به اقدامات احتیاطی خاص از جمله مرگ و میر با وبا یا تب های خونریزی دهنده دارد، خطرات سلامتی را به دنبال دارند.

اگرچه، کارگرانی که مرتباً اجساد را کنترل می کنند، ممکن است در معرض ریسک ابتلا به سل ، ویروس های خونی (مانند هپاتیت B و C و HIV و عفونت های دستگاه گوارش (مانند اسهال روتاویروس، سالمونلوز، E.coli، تب حصبه / تب های پاراتیفوئید، هپاتیت A ، شیگلوز و وبا) هستند. این ویروس ها به طرق زیر بوجود می آیند:

• سل می تواند در صورت هواسازی باسیلوس حاصل شود. (خارج شدن هوای باقیمانده در ریه ها یا مایعات ریوی که هنگام حمل جسد از طریق بینی یا دهان بیرون می زند).
• قرار گرفتن در معرض ویروس های منتقله از خون در نتیجه تماس مستقیم با پوست عاری از خون یا مایعات بدن، آسیب دیدگی از قطعات استخوانی و سوزنها و یا قرار گرفتن در معرض غشاهای مخاطی از پاشیدن خون یا مایعات بدن رخ می دهد.
• عفونت های دستگاه گوارش شایع تر است، زیرا اجساد معمولاً مدفوع خود را دفع می کنند. انتقال از طریق تماس مستقیم با بدن و لباس های آلوده یا وسایل نقلیه یا تجهیزات آلوده صورت می گیرد. اجساد مرده ای که منبع آب را آلوده می کند نیز ممکن است باعث عفونت های دستگاه گوارش شود.

به طور یکسان باید به کارکنان عمومی و فوریت های پزشکی نیز اطلاع داده شود که از وحشت جهت جلوگیری از دفع نامناسب اجساد دوری کرده و اقدامات احتیاطی کافی در برخورد با اجساد را اتخاذ کنند.

سایر خطرات سلامتی ناشی از جاری شدن سیل شامل غرق شدن، صدمات یا ضرب دیدگی و هیپوترمی در صورتی که فرد در مدت طولانی در آب های سیلاب به دام افتاده باشد، می باشد. همچنین ممکن است خطر ابتلا به عفونت های دستگاه تنفسی به دلیل قرار گرفتن در معرض آب های سیلاب و باران وجود داشته باشد.

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:

• طوفان های گرمسیری، تندباد، گردبادها و طوفان های استوایی
• زلزله ها
• خطرات ایمنی و بهداشت شغلی رایج که در طی فعالیت های پاسخ به دنبال حوادث طبیعی مشاهده می شود
  • عملیات تیم جستجو و نجات
  • ریسک ها و خطرات ناشی از استفاده از اره برقی و کنترل آنها
  • خطرات ناشی از گزش حیوانات و حشرات و تماس با گیاهان سمی در حین کار در فضای باز

حتما بخوانید:

⇐ ایمنی و بهداشت شغلی در حوادث پرتویی

⇐ ایمنی و سلامت شغلی در شیوع بیماری های واگیردار