ایمنی سیلندرهای گاز تحت فشار

ایمنی سیلندرهای گاز تحت فشار

فرمت: PPT & PDF  تعداد صفحات: 12، تعداد اسلاید: 28 و 64

1- هدف: هدف از تدوین این دستورالعمل تشریح نکات ایمنی سیلندرهای تحت فشار زیاد جهت پیشگیری از هر نوع حادثه می باشد.

2- دامنه کاربرد: این دستورالعمل در خصوص کلیه سیلندرهای تحت فشار موجود در نیروگاه … کاربرد دارد

3- تعاریف:

سیلندر: در این دستورالعمل به کلیه سيلندرهایی که گاز های فشرده را درون آنها ذخیره می نمایند، سیلندر اطلاق خواهد شد.

سیلندرهای تحت فشار زیاد: سیلندرهای تحت فشار زیاد در این استاندارد سیلندرهایی می باشند که از فولاد بدون درز ساخته شده و گنجایش آبی آنها از 50 کیلوگرم بیشتر نبوده و فشار کار آنها از 130 اتمسفر کمتر نباشد.

برگه اطلاعات ایمنی مواد (Material Safety Data Sheet (MSDS: فرمی که حاوی کلیه اطلاعات یک ماده شیمیایی بوده و کلیه اثرات و مخاطرات ایمنی، بهداشت و محیط زیستی آن ماده شیمیایی در آن درج شده باشد.

4. مسئولیت ها

مسئولیت اجرای این دستورالعمل با کلیه پرسنل درگیر کار با سیلندرها (شامل حمل و نقل، نگهداری، استفاده و بازرسی سیلندرها) می باشد مسئولیت نظارت بر اجرای این دستورالعمل به عهده کارشناس ایمنی و حفاظت فنی و پرسنل واحد ایمنی و آتش نشانی می باشد.

5. مراحل گردش کار

1-5- مقدمه:

1. با توجه به اینکه سیلندرها عموما حاوی گاز های فشرده قابل اشتعال یا غیر قابل اشتعال می باشند لذا دارای نیروی بالقوه زیادی بوده همچنین برخی از سیلندرها حاوی گازهای سمی، قابل اشتعال، محرک، خفقان آور و … می باشد لذا رعایت نکات ایمنی در زمان های حمل، انبارش، نگهداری و استفاده از آنها الزامی می باشد
2. در صورت حمل، نگهداری و با استفاده نادرست از سیلندرها، امکان تبدیل شدن آنها به یک راکت وجود دارد که قدرت سوراخ نمودن دیوارهای ساختمانها را نیز دارد.
3. خواص گازهای موجود در سیلندرها خطرات ویژه ای را ایجاد می نماید. گازهای صنعتی به لحاظ خواص گازها بصورت زیر دسته بندی می گردد:
   • گازهای اکسید کننده: گازهایی نظیر اکسیژن که به خودی خود نمی سوزند ولی به عمل سوختن کمک می نمایند
   • گازهای بی اثر: گازهایی نظیر ازت و … که به اشتعال کمک نمی کنند و با یکدیگر نیز واکنش نمی دهند ولی موجودات زنده به دلیل کاهش یا حذف اکسیژن از محیط توانایی ماندن در این گازها را ندارند.
   • گازهای قابل اشتعال: گازهایی نظیر پروبان، بوتان، استیلن و … که در صورت موجود بودن اکسیژن در محیط و افزایش دما با وجود منبع جرقه آتش گرفته و می سوزند. برخی از این گازها نظیر سیلان و فقین نیازی به حرارت و جرقه نداشته و در صورت تماس با هوا به خودی خود و آنی مشتعل می شوند.
   • گازهای سمی : گازهایی نظیر منواکسید کربن، کلر، آمونیاک و … که استنشاق آنها حتی در غلظت های پایین (در حد PPM) موجب آسیب و یا مرگ خواهد شد.
   • گازهای خورنده : گازهایی نظیر کلر، دی اکسید گوگرد و … که با مواد دیگر واکنش داده و موجب فرسایش می شوند و بعضا ممکن است گازهای سمی نیز ایجاد نمایند.
4.  تمامی گازها (حتی گازهای خفته) به جز اکسیژن و هوا خفه کننده می باشد زیرا با هوا جایگزین و مانع رسیدن اکسیژن به بدن انسان خواهند شد
5. در خصوص محتویات سیلندرها بایستی MSDS تهیه و ضمن آموزش آن، در اختیار نفرات ذیربط قرار داده شود
6. از محل نگهداری سیلندرها و در زمان استفاده از سیلندرها جهت اطمینان از ایمن بودن محل می توان بوسیله آنالیزرهای دستی، هوای محیط را آنالیز نمود.
7. رنگ آمیزی سیلندر و تغییر علامت ها و نشانه های آن ممنوع می باشد.
8. با توجه به خطرات بالقوه سیلندرها بایستی در زمان حمل با استفاده از آنها ضمن رعایت سایر نکات ایمنی ، از کفش ایمنی و عینک ایمنی با شیلد محافظ صورت نیز استفاده نمود.
9. همیشه هر سیلندر را باید بر فرض نموده و طبق مقررات سیلندرهای پر با آن رفتار نمود
10. روغن و گریس به سرعت در مجاورت اکسیژن با فشار بالا آتش گرفته و احتمال انفجار آن نیز میرود به همین خاطر سیلندرها و متعلقات آن می بایست دور از مواد هیدروکربنه (روغن، گریس و …) نگهداری شوند.
11. به دلیل احتمال آتش سوزی و انفجار، شارژ نمودن، نگهداری و حمل سیلندرها در محل هایی که شعله آتش، سیگار کشیدن، اجرای کار گرم، مواد قابل اشتعال و … وجود دارد، ممنوع می باشد
12. سیلندرها در حین کار و یا در محل نگهداری نبایستی در مسیر عبور و مرور عمومی قرار گرفته و یا مسیر خروج اضطراری را مسدود نمایید.
13. جهت آمادگی مقابله با شرایط اضطراری مربوط به خطرات ناشی از سیلندرها بایستی اقدام مقتضی به عمل آید. برخی از شرایط اضطراری مرتبط با سیلندرها به شرح زیر می باشد:
    • آتش سوزی در محل نگهداری سیلندرها
    • تحت آتش سوزی قرار گرفتن و افزایش دمای سیلندرها
    • نشت گاز از سیلندرها
    • بروز خفگی و نیاز به انجام احیای قلبی-ریوی (CPR)
14.  در صورتی که سیلندری تحت آتش سوزی قرار گرفت، محل را حداقل تا شعاع 200 متری از سیلندر تخلیه نمایید، به واحد ایمنی و آتش نشانی اطلاع دهید، ساختمان های مجاور را تا شعاع 200 متری از سیلندر تخلیه نمایید، سیلندرهایی که در معرض حرارت قرار نگرفته اند را به یک محل ایمن انتقال دهید.

نکات ایمنی نگهداری سیلندرها :

نکات ایمنی سیلندرها

1. محل نگهداری سیلندرها بایستی بطور واضح قابل شناسایی باشند. و در صورت نیاز با تابلو «محل نگهداری سیلندرهای گاز فشرده» مشخص شود
2. در محل نگهداری سیلندرها بایستی تابلوهای هشدار دهنده مورد نیاز مانند «سیگار نکشید»، «خطر انفجار»، «آتش نیفروزید»، «انجام کار گرم ممنوع» و … نصب گردد.
3. درپوش سیلندرها بایستی در زمان نگهداری و در موقعی که از سیلندر استفاده نمی شود، بر روی آنها بسته باشد.
4. محل نگهداری سیلندرها بایستی به دور از هر نوع منبع جرقه با شعله، خشک، دارای تهویه مناسب، به دور از راهرو و پلکان و … باشد
5. هوای انبار باید بقدر کافی تهویه شود تا امکان جمع شدن گاز در محیط بخصوص در انبارهای سر بسته برطرف گردد.
6. برخی از گازها از هوا سبک تر و برخی سنگین تر می باشد و بایستی جهت ایجاد تهویه و در زمان بروز نشتی گاز این موضوع در نظر گرفته شود.
7. جهت اشتعال و انفجار گازها ممکن است درصد گاز در هوا به میزان کافی نباشد (مثلا جهت اشتعال پروپان بایستی 50% گاز محیط هوا و 50% دیگر پروپان باشد. ولی به علت سبکی یا سنگینی گاز در ارتفاع خاصی از محیط درصد گاز موجود بیشتر بوده و احتمال اشتعال یا انفجار وجود خواهد داشت.
8. از قرار دادن پلاستیک، برزنت و یا هر پوشش دیگر بطور مستقیم روی سیلندر جدا خودداری نمایید
9. سیلندرها بایستی بصورت عمودی نگهداری شوند و به وسیله زنجیر، تسمه و … در برابر سقوط محافظت شوند. رها نمودن سیلندر بدون حفاظ ممنوع می باشد.
10. در صورتی که سیلندرها در فضای باز نگهداری می شود، بایستی از دسترس عموم محفوظ و دور از تابش مستقیم نور آفتاب باشد.
11. سیلندرها بایستی در برابر تماس با زمین، یخ، برف، آب، نمک، خوردگی، زنگ زدگی، شعله، حرارت و دمای بالا محافظت شوند.
12. سیلندرها را باید دور از مواد قابل اشتعال مانند مواد نفتی و مواد روغنی و غیره نگهداری نمود و نباید آنها را در محلی گذاشت که احتمال ریختن مواد مذکور از بالا روی آنها وجود داشته باشد
13. نبایستی سیلندرهای گازهای تحت فشار را در مجاورت کوره ها، بخاری ها و جاهای گرم دیگر و در اماکنی که خطر آتش سوزی وجود دارد انبار نمود.
14. سیلندرهای اکسیژن و گاز (اعم از پر یا خالی) بایستی بطور جداگانه از یکدیگر جدال با فاصله 6 متر از یکدیگر نگهداری شوند. در صورت کمبود فضا جهت رعایت فاصله فوق بایستی بین سیلندرهای اکسیژن و گاز دیواری با ارتفاع حداقل 1.5 متر که حداقل نیم ساعت در برابر آتش مقاومت دارد، وجود داشته باشد. رعایت این مورد جهت نگهداری سیلندرهای اکسیژن در مجاورت مواد هیدروکربنه (روغن و گریس و …) نیز الزامی می باشد.
15. سیلندرها، گیج، رگولاتور، شیلنگ، اتصالات و … را دور از گرد و غبار، روغن، گریس و .. نگهداری نمایید و از آغشته شدن آنها به روغن، گریس و سایر مواد هیدروکربنه جلوگیری نمایید.
16. سیلندرهای پر و خالی بایستی به طور مجزا نگهداری شده و خالی بودن آنها به نحو مطلوب مشخص شوند.
17. در صورتی که سیلندری دارای نشتی می باشد، آنرا به محل ایمنی منتقل و به واحد ایمنی و آتش نشانی نیز اطلاع دهید.
18. سیلندرها در محل نگهداری خود نبایستی در معرض ضربه خوردن و آسیب دیدن توسط وسایل نقلیه نظیر لیفتراک و … باشند.

موارد زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

• ایمنی حمل و نقل سیلندرها

• نکات ایمنی در استفاده از سیلندرها

• کدهای رنگ سیلندرها

• منبع

این مطلب بروزرسانی شد و دو فایل پاورپوینت ایمنی سیلندرهای گاز تحت فشار پیوست شد.

حتما بخوانید:

⇐ استاندارد سیلندرهای تحت فشار زیاد

⇐ استاندارد بازرسی و آزمون دوره ای سیلندرهای گاز

⇐ ایمنی سیلندرھا و مخازن گاز

⇐ چک لیست ایمنی سیلندرهای گاز تحت فشار