ایمنی در کاربرد سموم آفت کش

ایمنی در کاربرد سموم آفت کش

آفت کش یک نام عمومی است و به دسته ای از مواد شیمیایی اطلاق می شود که شامل حشره کشها، کنه کشها، جونده کشها، نماتد کشها ، قارچ کشها، و علف کشها می باشد.

اکثر آفت کشها علاوه بر هدف خود ( جانور یا گیاه مورد نظر ) نسبت به انسان ، حیوانات اهلی و وحشی و حشرات مفید سمی بوده و می تواند از طریق جذب پوستی و استنشاق ذرات و یا قطرات سم معلق در هوا و به ندرت از طریق گوارش (عمدی ،غیر عمدی ) وارد بدن شده و موجب مسمومیت انسان شود .

ساکنین اطراف مزارعی که با اسپری های آفت کش سم پاشی می شوند و یا استفاده از آفت کش ها در داخل و یا خارج محیط های بسته و اتاقها و در برنامه های بهداشت عمومی، میزان مواجهه را افزایش می دهد. باقیمانده سموم در آب، غذا، گوشت، ماهی و سایر محصولات غذایی می تواند باعث تجمع سموم در بدن مصرف کنندگان شده و در دراز مدت عوارضی را ایجاد کند .

مواجهه شغلی با آفت کش ها معمولا در بین کارگران کارخانجات سازنده آفت کشها به صورت استنشاقی و در کارگران کشاورزی و یا سم پاشی به صورت تماس پوستی بروز می کند.

شدت تماس در کشاورزی بسیار متغیر است که این بستگی به اندازه زمین، نوع محصول، طریقه کاربرد، شرایط آب و هوایی و مهارت های کارگر و استفاده از وسایل حفاظت فردی دارد. استفاده از دستکش های حفاظتی بطور قابل ملاحظه ای تماس شغلی با آفت کشها را کاهش می دهد .

جذب: جذب از طریق پوست و استنشاق دو راه عمده ورود ماده سمی به بدن است. مقدار جذب از طریق پوست برای سمومی که حلال آنها آب است کمتر است و یا به عبارت دیگر مقدار جذب از طریق پوست با قابلیت حلالیت سم در چربی نسبت مستقیم دارد. عوامل متعدد دیگری نظیر ساختار شیمیایی آفت کش، غلظت ترکیبات فعال، مدت تماس، درجه حرارت و رطوبت محل کاربرد ، مساحت سطح تماس یافته و ضخامت لایه شاخی پوست در میزان جذب موثرند.

توزیع: آفت کشها از طریق خون بداخل ارگانهای بدن انتقال می یابند. کبد و کلیه ظرفیت بالایی برای متابولیزه کردن تعداد زیادی از مواد شیمیایی دارند بعضی از این سموم تمایل زیادی برای تجمع در بافتهای چربی و عصبی داشته است در بیشتر موارد واکنش های متابولیکی که در بدن بر روی آفت کش ها رخ می دهد سمیت آنها را کاهش می دهد ولی گاهی اوقات سمیت متابولیت های ایجاد شده افزایش می یابد.

کنترل بهداشت شغلی کارگران آفت کش

دو روش اصولی رایج که برای برآورد میزانهای تماس و مقدار ترکیبات جذب شده از هر راه جذبی بکار می رود عبارتند از :

• پایش محیطی
• پایش بیولوژیک پایش

محیطی متشکل از اندازه گیری غلظتهای محیطی آفت کش در هوای تنفسی است که بوسیله پمپ نمونه برداری از هوای محیط های بسته و تعیین مقدار آلاینده در حجم هوای محیط کار بدست می آید .

اما در محیط های باز و برای کارگران سم پاش اندازه گیری تماسهای پوستی با پچ تست روی پوست کارگران و همچنین شناسایی و تعیین مقدار خود آفت کش و یا متابولیتهای آنها در بافتهای بدن شامل ( خون ، ادرار ، مدفوع ، هوای بازدمی و …) مزایای بیشتری نسبت به پایش محیطی دارد .

با استفاده از روش پایش بیولوزیک دوز واقعی جذب شده از هر راه ممکن را می توان تعیین کرد .

اصول ایمنی در کار با آفت کش ها :

کلیه ظروف حاوی سموم و آفت کشها بایستی دارای برچسبی باشند که بر روی این برچسبها اطلاعاتی شامل نام و نوع سم، سمیت،خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، اطلاعات بهداشتی سم، توصیه هایی در مورد کمکهای اولیه، شرایط نگهداری و حریق ، آن ماده درج شده باشد.

• تمام افرادی که از سموم دفع آفات استفاده می کنند باید قبل از مصرف اطلاعات کافی را در مورد ماده مورد نظر کسب کرده و از عوارض ناشی از تماس با سم اطلاع کافی داشته باشند.
• در هنگام سم پاشی بایستی اطلاعاتی به ساکنین منطقه و یا محل در مورد زمان سم پاشی و نوع سموم مصرفی داده شده و به آنها گفته شود که اگر عوارض خاصی را مشاهده کنند سریعا“ موارد را گزارش نمایند.
• کف انبارنگهداری سم بایستی از جنس بتون و غیر قابل نفوذباشد ، دارای دما و رطوبت مناسب (15درجه سانتیگراد-40% ) با تهویه کافی بوده وسموم در ظروف کاملا“ در بسته ،بدور از مواد غذایی و بر روی پالت،نگهداری شود .. در دسترس بودن کپسولهای اطفاء حریق و جعبه کمکهای اولیه در این محل ضروری است .

رعایت نکات ایمنی در هنگام سم پاشی :

1. استفاده از وسایل حفاظت فردی مناسب شامل لباس کار یکسره با آستر نخی ،پیش بند از جنس نئو پرن ، دستکش پلاستیکی ساق بلند با آستر پنبه ای ، چکمه پلاستیکی با جورابهای نخی ، کلاه ، عینک و شیلد صورت ، ماسک تنفسی مناسب
2. خودداری از مصرف هر گونه مواد خوراکی ، آشامیدنی و کشیدن سیگار در طول مدت سمپاشی
3. دور نگه داشتن افراد بخصوص کودکان از محل سمپاشی و خارج کردن حیوانات و پرندگان از محل سمپاشی
4. سمپاشی نبایستی در جهت وزش باد و یا در هنگام بارندگی انجام شود.
5. خودداری از ورود افراد به محیط سمپاشی شده برای مدت 24 ساعت

نکات ایمنی بعد از انجام سم پاشی :

1. تمیز کردن و شستشوی وسایل سمپاشی در پایان کار روزانه و عدم رها کردن باقی مانده سموم موجود در پمپ سم پاشی در رودخانه هاو یا آبهای راکد و یا جاری
2. عدم استفاده از ظروف خالی سم به عنوان ظروف نگهداری مواد غذایی یا استفاده برای نگهداری غذای حیوانات
3. سوزاندن ظروف و پاکتهای خالی سم و دفن کردن قوطی های خالی فلزی سموم در زیر خاک
4. انجام معاینات دوره ای هر 6 ماه یکبار برای کارگران سم پاشی
5. استحمام پس از پایان کار و تعویض کلیه لباسها و شستشوی کلیه وسایل حفاظتی مورد استفاده با آب و صابون

این مطلب بروزرسانی شد و فایل «ایمنی در کاربرد سموم شیمیایی» پیوست شد.

حتما بخوانید:

⇐ دانلود کتاب آفت کش ها و تجهیزات کاربرد آنها

⇐ سم شناسی حلال ها و آفت کش ها

⇐ خلاصه آفت کش ها و حشره کش های آلی کلره و فسفره