اصول ارزیابی خطر ماشین آلات

اصول ارزیابی خطر ماشین آلات

فرمت: word   تعداد صفحات: 36

فهزست:

• مقدمه
• هدف و دامنه كاربرد
• مراجع الزامي
• اصطلاحات و تعاريف
• اصول كلي
• تعيين محدوده‌های ماشين آلات
• شناسايي خطر
• تخمين خطر
• ارزيابي خطر
• مستندسازی
• پيوست الف ـ مثالهايي از خطرها، موقعيت‌هاي خطرناک و رويدادهای خطرناک
• پيوست ب ـ روشهاي تجزيه و تحليل خطرها و تخمين خطر
• پيوست پ ـ مراجع اطلاعاتي

اصطلاحات و تعاريف

در اين استاندارد اصطلاحات و / يا واژه‌ها با تعاريف زير بكار رفته‌اند:

3-1 ضرر: به آسيب فيزيكي و / يا از بين رفتن سلامتي يا دارايي اطلاق مي‌شود.

3-2 رويداد خطرناک: رويدادي كه بتواند باعث ضرر شود.

3-3 تدابير  ايمني: اقداماتي كه خطري را حذف يا كاهش دهد.

3-4 خطر مانده: خطري كه حتي بعد از اعمال سنجش‌هاي ايمني باقي بماند.

اصول عمومی

4-1   مفهوم پايه

ارزيابي خطر به مجموعه‌اي از گام‌هاي منطقي اطلاق مي‌شود كه به روشي سيستماتيک ،‌امكان سنجش خطرهاي مرتبط با ماشين آلات را فراهم مي‌كند. هرگاه اين فرآيند تكرار شود، ماداميكه براي پياده سازي سنجش هاي ايمني ممكن باشد، فرآيند تكراري را براي حذف خطرها ارائه مي‌دهد. ارزيابي خطر شامل موارد زير مي‌باشد :

الف ـ تجزيه و تحليل خطر

الف-1) تعيين محدوده‌هاي ماشين آلات

الف-2) شناسايي خطر

الف-3) تخمين خطر

ب – ارزيابي خطر

تجزيه و تحليل خطر اطلاعات مورد نياز براي ارزيابي خطر را ارائه داده بطوری كه بر روی ايمني ماشين آلات امكان انجام قضاوت‌ها را فراهم مي‌آورند (به ارزيابي خطر بر تصميمات مبتني بر قضاوت تكيه دارد. اين تصميمات مادامي كه ممكن باشد بايد توسط روشهاي كيفي پشتيباني شده و توسط روشهای كمي تكميل شوند. روشهای كمي بطور خاص وقتي كه شدت قابل پيش بيني و گسترش ضرر زياد باشد، مناسب مي‌باشند.

يادآوري ـ كاهش خطر و انتخاب سنجش های ايمنی مناسب ، بخشي از ارزيابي خطر نمی باشند. براي توضيحات بيشتر به بند 5 از استاندارد ملي ايران 4197 و نيز ISO/TR 12100-2 مراجعه كنيد.

روش های كمی برای ارزيابی سنجش های ايمنی جايگزين مفيد بوده و برای تعيين اينكه كدام حفاظت بهتری را ارائه می دهند ، مناسب می باشد.

یادآوری ـ كاربرد روشهاي كمي توسط مقدار داده مفيد كه در دسترس مي‌باشد محدود شده و در خيلي از كاربردها فقط ارزيابي خطر كيفي ممكن خواهد بود.

ارزيابي خطر بايد طوري هدايت شود كه روال دنبال شده و نتايج بدست آمده قابل مستندسازي باشند.

4-2 اطلاعاتي براي ارزيابي خطر

اطلاعات براي ارزيابي خطر و هرگونه تجزيه و تحليل كيفي و كمّي بايد در صورت مقتضي شامل موارد زير باشد :

• محدوده‌هاي ماشين آلات
• الزامات مراحل عمرماشين‌آلات.
• ترسيم‌هاي طراحی يا روشهای ديگر تعيين كننده ماهيت ماشين آلات
• اطلاعاتي كه به منبع تغذيه مرتبط مي‌شوند.
• هرگونه تاريخچه رويداد و حوادث
• هرگونه اطلاعات درباره تخريب سلامتي دستگاه

اطلاعات بايد همچنان كه طراحي توسعه مي‌يابد و هرگاه اصلاحات مورد نياز باشد، بهنگام سازي شوند.

اغلب اوقات مقايسه‌هاي بين موقعيت‌هاي مشابه خطرناک مرتبط با انواع مختلف ماشين آلات ممكن مي‌باشد، به شرط اينكه اطلاعات كافي درباره خطرها و شرايط حوادث آن موقعيت‌ها در دسترس باشد.

نبود تاريخچة حادثه، تعداد كم حوادث يا شدت كم حوادث نبايد به عنوان پيش فرض خودكار براي خطر كم در نظر گرفته شوند.

براي تجزيه و تحليل كمی، داده‌ها مي‌توانند از پايگاه داده، كتاب‌هاي راهنما، آزمايشگاه ها و مشخصات سازنده استفاده شوند به شرط اينكه در مناسب بودن داده‌ها اعتماد وجود داشته باشد. عدم قطعيت مرتبط با اين داده‌ها بايد در مستندات مشخص شود. داده‌هاي مبتني بر توافق نظريه كارشناسي كه از تجارب (براي مثال روش DELPHI) استخراج مي‌شوند مي‌توانند براي تكميل داده‌هاي كيفي استفاده شوند.

5- تعيين محدوده‌های ماشين آلات

پوستر ایمنی ماشین آلات

گام هاي ارزيابي خطر مطابق زير بايد درنظر گرفته شود :

• مراحل عمر ماشين آلات
• محدوده‌هاي ماشين آلات شامل كاربرد منظور شده (كاربرد صحيح و عمل ماشين‌ آلات و همچنين نتايج سوء استفادة قابل پيش بيني معقول يا بد عمل كردن) مطابق با بند 3-12 استاندارد ملي ايران 4197 .
• گستره كاملي از كاربردهاي قابل پيش بيني ماشين آلات (براي مثال ، صنعتي، غير صنعتي و بومي) توسط افراد كه بوسيله ‌جنسيت، سن، مهارت دستي يا محدوديت‌ توانايي‌هاي فيزيكي (براي مثال نارسايي ديداري يا شنيداري ، اندازه و شدت) مشخص مي‌شوند.

ـ پيش بيني سطح آموزش يا توانايي كاربران در آينده از جمله :

الف) كارورها (شامل پرسنل يا تكنسين‌هاي نگهداري)

ب) تعليم گيرندگان و مبتديان

پ) افراد عمومي

ـ در جایی كه بطور معقول قابل پيش بيني باشد، افراد ديگر در معرض خطرهاي مرتبط با ماشين ‌آلات

6- شناسایی خطر

تمامي خطرها،‌موقعيت‌هاي خطرناك و رويدادهاي خطرناك مرتبط با ماشين آلات بايد شناسايي شوند. براي كمك به اين فرآيند در پيوست الف، مثالهايي آورده شده‌اند (براي اطلاعات بيشتر براساس شرح خطرهاي توليد شده توسط ماشين آلات به بند 4 از استاندارد ملي ايران 4197 مراجعه كنيد) چندين روش براي تجزيه و تحليل سيستماتيك خطرها در دسترس مي‌باشند. مثالهاي مرتبط در پيوست ب آورده شده‌اند.

7- تخمين خطر

7-1 كليات

بعد از شناسايي خطر ،‌توسط تعيين عناصر خطر آورده شده در بند 7-2، تخمين خطر بايد براي هر خطر انجام شود. وقتي كه اين عناصر را تعيين مي‌كنيد، ضروري است كه جوانب آورده شده در بند 7-3 را نيز درنظر بگيريد.

7-2 عناصر خطر

7-2-1 تركيب عناصر خطر

خطر مرتبط با موقعيّت خاص يا فرآيند فني از تركيب عناصر زير بدست مي‌آيد :

ـ شدت ضرر

ـ احتمال رخداد آن ضرر كه تابعي از موارد زير مي‌باشد :

الف) تواتر و مدت حضور افراد در مقابل خطر

ب) احتمال رخداد رويداد خطرناک

پ) امكانات خودكار و غير خودكار به منظور جلوگيري يا محدود كردن ضرر (براي مثال، كاهش سرعت،‌ تجهيزات توقف اضطراري، قطعة فعال كننده، آگاهي از خطرها).

يادآوري ـ در اكثر حالات ، اين عناصر نمي‌توانند دقيقاً تعيين شوند، ولي مي‌توانند تخمين زده شوند. اين عناصر بطور خاص به احتمال رخداد ضرر ممكن، اعمال مي‌شوند.

ادامه مطلب را با دانلود فایل ورد مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ طراحی ارگونومی برای ایمنی ماشین آلات

⇐ سیستم های حفاظتی ماشین آلات

⇐ ایمنی طراحی ماشین آلات

⇐ پاورپوینت ایمنی ماشین آلات و ابزار آلات