استانداردها از اول تا آخر

استانداردها از اول تا آخر

 

تاريخچـه استانـداردها

تاريخچه استانداردها به حدود 7000 سال قبل از ميلاد برمي گردد يعني از زماني كه سنگ هاي استوانه اي به عنوان واحدهاي وزن در مصرباستان مورد استفاده قرار مي گرفته اند. يكي از تلاش هايي كه درزمينه  استانداردسازي در دنياي غرب صورت گرفته است به سال 1120 ميلادي برمي گردد , شاه هنري اول دستور داد كه ell ( واحد طول در انگلستان معادل 115 سانتيمتر ) مي بايست دقيقـاً از نوك يك دست تا ابتداي بازوي دست ديگر باشد و اين مي بايست به عنوان استاندارد طول در كل حيطة سلطنت او مورداستفاده قرار گيرد.

در سال 1689 ميلادي , پس از يك آتش سوزي مهيب كه منجر به تخريب بخش وسيعي از شهر بوستون Boston city گرديد , تصميم گيرندگان اين شهر قانوني را وضع كردند كه براساس آن مي بايست توليدكنندگان مصالح ساختماني , آجرهايي در اندازه هاي 4×4×9 توليد كنند , چرا كه آنها در يك آزمون به اين نتيجه رسيده بودند كه آجرهايي در اين اندازه موجب بازسازي سريعتر و اقتصادي تر شهر بوستون خواهد شد.

با احتمال زياد مي توان گفت كه اكـثر استانداردهاي مـهم در ايالات متحده تـدوين شده اند , و در كشورهاي ديگر نيـز مورد استفاده قرار مي گيرند , مثل استاندارد فاصله خطوط راه آهن.اين استاندارد هم اكنون در بريتانيا , كانادا , آمريكا و اكثر اروپا رعايت مي گردد و موجب توسعه حمل و نقل از طريق راه آهن در آمريكا و اكثر اروپا شده است.

امروزه استانداردها چگونه تدوين مي شونـد ؟

اغلب استانداردها بوسيله كميته اي از متخصصين يك فن ( در قالب انجمن , مؤسسه , جامعه , كميسيون , و … ) كه معمولا شامل اعضاء صنعت , دولت و محققين بخش عمومي همچون اساتيد دانشگاه مي شوند تهيه و تدوين مي گردند. در ايالات متحده , مؤسسه ملي استانداردهاي آمريكا موسوم به American National Standard Institue) ANSI) به عنوان يك سازمان مادر مسئوليت سازماندهي , هماهنگي و ارائه دستورالعمل ها و خط مشي ها به اين انجمنها را بر عهده  دارد.

در ايالات*متحده به تنهايي , تقريباً 30 هـزاراستاندارد كه بوسيله بيش*از 400 انجمن و سازمان تدوين شده اند هم اكنون معتبر و در حال استفاده هستند. علاوه براين , تعداد زيادي ”* مشخصات خريد “[1] بوسيله دولت و ايالات محلي اين كشور تدوين و مورداستفاده قرار دارند , همچنين مقادير بسيار ” كدينگ اجباري محصولات و قطعات “[2] و ” قوانين و مقررات “[3] توسط سطوح محلي , فرمانداري*ها و ايالات مختلف آمريكا تدوين و درحال استفاده هستند. به علاوه برخي سازمان*هاي بين*المللي , منطقه*اي و غيرآمريكايي استانداردهايي را تدوين كرده*اند كه مورد استفاده متخصصين و توليدكنندگان آمريكا قرار گرفته*اند.

سازمان بين*المللي استانداردسازي (ISO) تاكنون بيش از 12000 استاندارد بين*المللي را تدوين كرده است ISO حدوداً داراي 2300 گروه فني با بيش از 20000 متخصص در كل جهان است كه به كمك آنها هرساله استانداردهاي جديدي را براي كل جهان تدوين و عرضه مي كند

چرا ما از استانداردها استفاده می کنیم ؟

ما از استانداردها جهت رسيدن به سطحي از ايمني , كيفيت و سازگاري در محصولات و فرآيندهايي كه بر روي زندگيمان تأثيرگذار هستند استفاده مي كنيم. بطور خلاصه , استانداردها زندگي ما را ايمن تر , ساده تر و بهتر مي سازند.

همچنين , استانداردها ابزاري حياتي براي صنعت و تجارت هستند. آنها اغلب اساس و معيار معاملات بين خريداران و فروشندگان قرار مي گيرند , از اين رو اثرات بسيار زيادي بر روي سازمانها و ملت*ها و حتي اساس اقتصاد بازارهاي جهان دارند.

براي مثال ؛ در راستاي گسترش تجارت جهاني , عرضه محصولات سازمانهاي توليدي به بازارهاي خارجي توسعه يافته است به همين خاطـر تصميم گيرندگان اين سازمانها مـي بايست مطمئـن شوند كه محصولاتشان دقيقـاً منطبق با استانداردهاي آن كشورهاي خارجي باشد.

گوناگوني استانداردهاي مختلف براي بازارهاي مختلف بدين معني است كه بعضي از توليد كنندگان مي بايست يك دوجين گوناگون از هر كالايي توليد كنند كه هر يك منطبق بامنطقه جغرافيايي خاصي باشد.

بخاطر برداشته شدن اين محدوديت ها , استانداردهاي بين المللي براي استفاده در سراسر جهان تهيه و تدوين مي شوند.

استاندارد چيست ؟

اينچ يك استاندارد اندازه گيـري است.

• پول از استانداردهاي مبادلات تجاري به شمار مي رود.
• كلمات استانداردهاي ارتباطات هستند.
• چراغ هاي راهنمايي استانداردهاي ايمني هستند.
• مقادير هيدروكربنهاي موجود در بنزين نشان دهنده استانداردهاي كيفيت هستند.
• كمتر از 1% انقباض  يك استاندارد عملكرد است.

استانداردسازي نقش مهمي در زندگي ما بازي مي كند , با اين وجود اغلب افراد در مورد چگونگي تهيه و تدوين استانداردهايي كه هر روزه با آنها سروكار دارند از اطلاعات كمي برخوردار هستند. اكثراً مي دانند كه چنانچه بر روي يك فيلم دوربين عكاسي” Iso100 “ چاپ شده باشد احتمالاً اين فيلم داراي كيفيت خوبي است ولي ممكن است فقط تعداد كمي بدانند كه Iso100 چاپ شده بر روي بسته فيلمهاي عكاسي بدين معني است كه اين فيلم مطابق با استانداردهاي ايجاد شده بوسيله سازمان بين المللـي استانداردسازي (ISO (International organization for standardization مي باشد.

كارت هاي اعتباري Automated teller Machine) ATM) كه امروزه كاربردهاي بسياري دارند با همة سيستم هاي مكانيزه پولي (money machine) در كل جهان كار مي كنند , اين عمل امكان*پذير نيست مگر اينكه همة آنها از استاندارد واحدي استفاده كرده باشند. اين موارد فقط تعدادكمي از هزاران استانداردي است كه ما هر روزه در طول زندگيمان با آنها سروكار داريم.

كميته سياست گذاري استانداردهاي ملي آمريكا استاندارد را اينگونه تعريف كرده است :

” يك مجموعه قوانين , شرايط , يا نيازمندي هاي معين در باب تعريف طبقه بندي قطعات ؛ مشخصات مواد ؛ عملكرد ؛ يا عمليات ؛ روشهاي انجام كار ؛ يا ارزيابي كيفيت و كميت مواد ؛ محصولات ؛ سيستم ها ؛ خدمات ؛ يا عمليات. “

از ديدگاه عمومي , يك استاندارد مجموعه اي از قوانين يا نيازمندي هايي است كه براساس اجماع آراي كاربران تعيين و مورد قبول واقع شده اند و به صورت تئوري بهترين معيار جهت انجام يا توليد يك محصول , فرآيند , يا روش هستند. مزاياي كلي يك استاندارد شامل ايمني , كيفيت , قابليت جايگزيني قطعات يا سيستم ها , و قابليت سازگاري درمناطق جغرافيايي مختلف است.

فهرست استانداردهای صنعتی و استانداردهای مهندسی

(A.G.A (American Gas Association استاندارد انجمن گاز آمريكا

(A2LA (American Association For Laboratory Acreditation انجمن به رسميت شناختن لابراتوارها

(AA (Aluminum Association استانداردهاي آلومينيوم

(AATCC (American Association of Textile Chemists & Colorist استانداردهاي نساجي و رنگرزي آمريكا

(ABMA (American Bearing Manufacturers Association استانداردهاي انجمن ياتاقان و بلبرينگ آمريكا

(ABS (American Bureau of Shipping استاندارد اداره كشتيراني آمريكا

(ACI (American Concrete Institule استاندارد بتون آمريكا

(AES (Audio Engineering Society استاندارد مهندسي صوت

(AGMA (American Gear Manufacturers Association استاندارد چرخ دنده و گيربكس

(AIA/NAS (Aerospace Industries Association of American استانداردهاي هوا فضاي آمريكا

(AIAA (American Institute Aeronavtics and Astronavtics استاندارد كيهان نوردي/كيهان شناسي/ ستاره شناسي

(AIIM (Association for Information & Image Management استاندارد مديريت اطلاعات و تصوير

(ANS (American Nuclear Society استاندارد انرژي اتمي آمريكا

(ANSI (American National Standard Institute استاندارد ملي آمريكا

(API (American Petroleum Institute استاندارد نفت آمريكا

(AREA (American Railway Engineering Association استاندارد انجمن راه آهن آمريكا

(ARI (Air- conditioning and Refrigeration Institue استاندارد تهويه مطبوع و تبريد

(ARINC (Aeronavtical Radio Inc استانداردهاي راديو

(ASA (Acoustical Society of America استاندارد انجمن صوت آمريكا

(ASAE (American Society of Agricultural Engineers استاندارد انجمن كشاورزي آمريكا

(ASHRAE (American Society of Heating Refrigerating & Air-conditioning Engineers استاندارد تاسيسات ساختمان آمريكا

(ASME (American Society of Mechanical Engineering استاندارد مهندسان مكانيك آمريكا

استاندارد انجمن مكانيك آمريكا

(ASQC (American Society for Quality & Control استانداردهاي كنترل كيفيت آمريكا

(ASM (Metals Handbook هندبوك تخصصي فلزات

(ASQ (American Society for Quality استاندارد كيفيت آمريكا

(ASSE (American Society of Sanitary Engineering انجمن بهداشت آمريكا

(ASTM (American Standards for Testing & Materials استاندارد تست مواد آمريكا

(AWS (American Welding Society استاندارد انجمن جوشكاري آمريكا

(AWWA (American Water Works Association استاندارد انجمن امور آب آمريكا

(BHMA (Builders Hardware Manufacturers Association استاندارد دربهاي اتوماتيك ، قفلها و لولاها

(BSI (British Standard Institution استاندارد ملي انگلستان

(CEN (European Committee for Standardization استاندارد اروپا

(CENELEC (European Committee for Electrotechnical Standardization استاندارد برق و الكترونيك اروپا

(CEPT (Conference Europeene Des Administrations Des Postes Et Des Telecommunications استاندارد پست و مخابرات اروپا

(CGA (Comperessed Gas Association استاندارد انجمن گاز فشرده

(CISPR (International Special Committee On Radio Interference استاندارد بين المللي تداخل امواج راديويي

(CSA (Canadian Standards Association استانداردهاي ملي كانادا

(CTI (Cooling Tower Institute استاندارد برجهاي خنك كننده

(DIN (Deutsches Institut Fur Normung استاندارد ملي آلمان

(DOD (Department Of Defense استاندارد نظامي آمريكا

(EC (European Council / Commission Legislative Documents استاندارد اتحاديه اروپا

(ECMA (European Association for Standardizing Information And Communication Systems استاندارد سيستمهاي اطلاعاتي و ارتباطي اروپا

(EEC (European Echonomic Committee / Commission for Europe استاندارد اتحاديه خودرو اروپا

(ETSI (European Telecommunications Standards Institute استاندارد مخابرات اروپا

(EURO (Commission of the European Communities استاندارد انجمن اروپا

(FMVSS (Federal Motor Vehicle Safety Standards استاندارد انجمن ايمني آمريكا

(FORD (Ford Motor Company استاندارد كارخانه اتومبيل فورد

(GM (General Motors Corp استانداردهاي كارخانه جنرال موتور

(GPA (Gas Processors Association استاندارد پردازشگرهاي گاز آمريكا

(HI (Hydraulic Institute استانداردهاي هيدروليك

(IAEA (International Atomie Energy Ageney استاندارد بين المللي انرژي اتمي

(IAS/A.G.A (Insturment Society Of America Gas Association استاندارد انجمن گاز آمريكا

(ICEA (Insulated Cable Engineers Association استاندارد كابل عايق آمريكا

(IEC (International Electrotechnical Commission استاندارد بين المللي برق و الكترونيك

(IEC/IECQ (International Electrotechnical Commission & Quality استاندارد كميته برق و الكترونيك

(IEEE (Insulated of Electrical & Electronics Engineers استاندارد مهندسان برق و الكترونيك آمريكا

(IESNA (Illuminating Engineering Society of North America استاندارد مهندسان روشنايي آمريكاي شمالي

(IMAPS (International Microelectronic and Packaging Society استاندارد بين المللي ميكروالكترونيك

(IPS (Association Connectin Electronic Industries استاندارد اتصالات الكترونيك

(ISA (International Society for Measurment & Control استاندارد سيستم هاي اندازه گيري آمريكا

(ISO (International Organization for Standardization استاندارد بين المللي

(ISUZU (ISUZU Motor Limited استاندارد كارخانه اتومبيل ايسوزو

(ITU-R (International Telecommunication Union / Radiocommunication Sector استاندارد بين المللي ارتباطات راديويي

(ITU-T (International Telecommunication Union / Telecommunication Standardization Sector استاندارد بين المللي ارتباطات مخابراتي

(JIS (Japanese Industial Standard استانداردهاي ملي ژاپن

(JTC1 (Joint Technical Committee استاندارد فني اتصالات

MARKS هندبوک مهندسی

MATERIAL TOOLS مواد – متالوژی

British Defence Standards استاندارد نظامي انگليس

(MSS (Manufacturers Standardization Society of the Valve & Fitting Industries استاندارد شيرآلات و اتصالات آمريكا

(NACE (National Association of Corrosion Engineers استاندارد انجمن خوردگي آمريكا

(NCITS (National Committee for Information Technology Standards استاندارد كميته بين المللي تكنولوژي اطلاعات

(NEMA (National Electrical Manufacturers Association استاندارد انجمن توليدكنندگان لوازم برقي آمريكا

(NES (NISSAN Engineering Standards استاندارد كارخانه اتومبيل نيسان

(NFPA (National Fire Protection Association استاندارد اطفاء حريق

(NSF (NSF International استاندارد بين المللي صنايع غذايي

(NTCIP (National Transportation Communication for ITS Protocol استاندارد ارتباطات حمل و نقل آمريكا

(OPEL (ADAM OPEL AG استاندارد كارخانه اتومبيل اپل

(PFI (Pipe Fabrication Institute استاندارد لوله و اتصالات آمريكا

(PPI (Plastic Pipe Institute استاندارد لوله هاي پلاستيكي آمريكا

(RENULT (Renult Motor Company استانداردهاي كمپاني اتومبيل سازي رنو

(RWMA (Resistance Welder Manufacterers Association استاندارد مقاومت جوشكاري آمريكا

(SAE (American Society of Automotive Engineers استاندارد انجمن قطعات اتومبيل

(SSPC (Society for Protective coatings استاندارد روكش كاري و محافظت سطوح آمريكا

(TAPPI (TAPPI Organization استاندارد كاغذ و كارتن آمريكا

(TEMA (Tulbular Exchanger Manufacturers Association طرحهاي مبدلهاي حرارتي

UBC كدهاي ساختمان سازي و زلزله و . . .

(UL (UnderWriters Laboratories استاندارد در زمينه آزمايشگاه