ارگونومی کاربردی Applied Ergonomics

ارگونومی کاربردی Applied Ergonomics

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 65

فهرست:

• ارگونومی چیست؟
• اهمیت اجتماعی ارگونومی
• نگرش ارگونومی
• سلامت شغلی
• استرس شغلی
• متدهای مورد استفاده ارگونومی جهت ارزیابی محیط کار
• آنتروپومتری چیست؟
• طول زمان نشستن و فشار وارده به دیسک کمر
• چگونه می توان از کمردردهای ناشی از حمل بار دستی جلوگیری نمود؟
• تدابیر پیشگیری در محیط کار
• کار جسمانی و فشار گرمایی
• ارزیابی ارگونومیکی از خطاهای انسانی
•  به چه صورت می توان قابلیت اطمینان انسانی را ارزیابی نمود؟
• چطور می توان خطای انسانی را تجزیه و تحلیل نمود؟
• بررسی محیط های کاری و پروسه کار
• فرم ها, جداول و استانداردهای مربط به ارزیابی ارگونومی
  • فرم ارزیابی وضعیت بدن در حال حمل بار OWAS
  • فرم ارزیابی سریع بالا تنه به روش RULA
  • فرم ارزیابی پوسچر به روش REBA
• جداول و ضرایب مورد استفاده در فرمول NIOSH

ارگونومی چیست؟

به معنی قاعده و قانون مشتق شده Nomos به معنی کار و Ergon واژه ارگونومی از دو لغت یونانی است. در ایالات متحده امریکا، اغلب از عبارت مهندسی عوامل انسانی استفاده می شود. در تعریفی می توان گفت که هدف ارگونومی طراحی وسایل سیستم های فنی و وظایف برای افزایش و بهبود ایمنی، بهداشت و سلامت و راحتی کارایی انسان است.

ارگونومی در طراحی کار و شرایط روزمره زندگی انسان را محور قرار می دهد. ارگونومی، با توجه به توانایی جسمی و روانی و همچنین محدودیت های انسانی، از پدید آمدن محیط کار یا شرایط زندگی نا امن،ناسالم،ناراحت و یا غیر مفید جلوگیری می کند.در ارگونومی عوامل متعددی نقش دارند که عبارتند از:وضعیت و حرکات بدن(نشستن، روشنایی، شرایط جوی، مواد شیمیایی )، اطلاعات و عملیات (اطلاعاتی که از راه بینایی یا سایر حواس کسب می شوند)، کنترل ها (ارتباط بین نمایشگرها و کنترل) و به همان نسبت وظایف و مشاغل (نوع کار مناسب،شغل مطلوب). این عوامل تا حد زیادی میزان ایمنی، سلامتی و بهداشت، راحتی و کارایی در کار و زندگی روزمره را تعیین می کنند. دانش ارگونومی از رشته های گوناگون از علوم انسانی و فنی حاصل شده است. که عبارتند اند از آنتروپومتري، بیومکانیک، فيزيولوژي، روان شناسی، سم شناسي، مهندسی مکانیک، طراحی صنعتی ،تكنولوژی ارتباطات و مديريت صنعتي.

در این علم اطلاعات مربوطه از روش ها و فنون خاصی استفاده می شود. علم ارگونومی به دلیل شیوه میان رشته ای و ماهیت کاریردی خود با سایر علوم تفاوت دارد. منظور از ویژگی روش میان رشته ای این علم ارتباط آن با بسیاری از جنبه های انسانی است. یکی از نتایج ماهیت کاربردی علم ارگونومی تطابق محل کار یا محیط با مردم است. با توجه به اینکه کار و انسان دو جزء اصلی و تفکیک ناپذیر هستی است که به گونه ای متناسب با یکدیگر برنامه ریزی شوند. عدم تناسب میان توانمندیهای انسان و کار و 3 مسئولیت های که برعهده می گیرد سبب ایجاد مشکلات زیادی می شود که می توان گفت اکثر حوادث و ناراحتی های ناشی از کار و پایین بودن بهره وری اشاره نمود.

اهمیت اجتماعی ارگونومی

نقش فاکتورهای انسانی و ارگونومی در بروز حوادث

ارگونومی می تواند در حل بسیاری از مشکلات اجتماعی مرتبط با ایمنی ،بهداشت و راحتی و کارآیی موثر باشد. اتفاقات روزانه مانند حوادث ناشی از کار، ترافیک و یا حوادث خانگی را می توان به نسبت فجایعی چون سوانح ناشی از جرثقیل ها (در صنعت) ،سوانح هوایی و یا سوانح هسته ای اغلب با خطاهای انسانی مرتبط دانست. با تحلیل این سوانح مشخص می گردد که عامل آن ها اغلب ارتباط ضعیف و ناکافی بین متصدیان و شغل ایشان بوده است. در هنگام کار و محیط زندگی روزانه، می توان با توجه به بیشتر به توانایی ها و محدودیت های انسانی احتمال وقوع حوادث را کاهش داد.

بسیاری از موقعیت ها در زندگی روزانه و کار، برای سلامتی انسان خطرناک اند. در کشورهای غربی، بیماری های ماهیچه ای استخوانی (کمر درد) و بیماری های روحی (مثل بیماری های ناشی از فشارهای عصبی) مهم ترین عوامل غیبت های ناشی از بیماری و از کار افتادگی شغلی هستند.

قسمتی از این عوامل را می توان به طراحی نامناسب تجهیزات، سیستم های فنی و مشاغل مربوط دانست. در اینجا نیز ارگونومی می تواند با بهبود شرایط محیط کار این مشکلات را کاهش دهد. بنابر این در برخی کشورها استخدام ارگونومیست در بخش خدمات بهداشت حرفه ای جزو امور ضروری محسوب می شود.

سرانجام ارگونومی می تواند از بروز ناراحتی جلوگیری کند و تاحد چشمگیری کارآیی را بهبود بخشید. در طراحی سیستم های پیچیده فنی مهندسی مانند تاسیسات تولید، تاسیسات انرژی هسته ای و هواپیما، ارگونومی یکی از عوامل مهم طراحی برای کاهش خطاهای انسانی است. بعضی از اطلاعات دانش ارگونومی به صورت معیار رسمی در آمده و اهداف آن ها تشویق به کاربرد ارگونومی است. در واقع در پیشگیری از بروز این گونه مسایل و تامین تندرستی نیروی کار, ارگونومی به عنوان رهیافتی کارآمد, به یاری انسان می شتابد. ارگونومی، ابزاری است که به کمک آن انسان قادر است محیط زندگی و کار, و نیز وسایل و تجهیزات مورد استفاده را مطابق با توانمندی ها ویزگی های خود طراحی کند. کاربرد ارگونومی در طراحی فرآیندها و سیستم, تاثیر شایان توجهی بر افزایش تولید, کاهش هزینه های درمانی, افزایش رضایت شغلی ,افزایش بهره وری و به طور کلی، فرآوری نیروی کار داشته و فزون شدن در آمد ملی و منافع اقتصادی را سبب می شود.

نگرش ارگونومی

ارگونومی و کاربرد آن در مدیریت

نگرش ارگونومی با تمامی برنامه های طراحی یا خرید قابل انطباق است. در چنین نگرشی تنها به کاریرد منظم اصول ارگونومی نیاز است .ما از فردی که داده های ارگونومیک یک برنامه را تهیه می کند به عنوان ارگونومیست یاد می کنیم. این فرد باید کار خود را به شیوه ای منظم انجام دهد و در موارد ضروری از مشورت و همکاری سایر متخصصین نیز بهره مند گردد. این موارد شامل:

• انتخاب یک محصول تجاری برای خرید
• بهبود محصول یا سیستم جدید
• طراحی یک محصول یا سیستم جدید
• تنظیم محیط کار فردی
• نوسازی یک شغل یا محیط کار،برای مثال بعد از ماشینی کردن آن
• طراحی کامل یک کارخانه

در اجرای برنامه های ارگونومی مواردی را که می توان در نظر گرفت عبارتند از :

• نصب و بررسی
• طراحی محیط کار آموزش کاربران و پیشتیبانی از ایشان
• تغییرات سازمانی
• پذیرش محصول یا سیستم جدید

با توجه به اینکه محیط نیز ممکن است بر روی کار و انسانی اثر گذارد, در اینجا مناسب است عواملی که ناشی از نوع کار و وظیفه نبوده (عوامل خارجی)، اما اثر شایان توجهی بر عملکرد کار و رضایت شغلی دارند که این عوامل عبارتند:

• از صدا و ارتعاش
• گرما و سرما
• چرخه کار – استراحت
• عوامل سازمانی

محیط کار عاملی مهم است که در کارایی کارکنان تاثیر مستقیم دارد. با توجه به اینکه اکثریت محیط های کاری اصول اولیه ارگونومی را رعایت نمی نمایند و این عدم توجه به اصول اولیه مسبب ایجاد ریسک فاکتورهای ارگونومی و سبب بروز مشکلاتی برای کارکنان می گردد و همچنین سلامتی کارکنان را نیز به خطر می اندازد. پس نیاز بر این می باشد جهت افزایش کارایی و رضایت مندی سلامتی شغلی در محیط کار برقرار گردد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ ارگونومی کاربردی در کار با کامپیوتر