ارگونومی پرستاران
ارگونومی پرستاران
ارگونومی پرستاران
محیط كار عاملی مهم است كه در كارایی كاركنان تاثیر مستقیم دارد. با توجه به اینكه اكثریت محیطهای كاری اصول اولیه ارگونومی را رعایت نمی نمایند و این عدم توجه به اصول اولیه مسبب ایجاد ریسك فاكتورهای ارگونومی و سبب بروز مشكلاتی برای كاركنان می گردد و همچنین سلامتی كاركنان را نیز به خطر می اندازد.
سلامتی شغلی
- انطباق شغل با توانایی افراد
- کنترل فرد بر روی کار
- افزایش مهارت
- ایجاد این فرصت که افراد بتواند روابط مناسبی با همکاران داشته باشند
- داشتن اطلاعات کافی در خصوص کارایی افراد و بازخوراند آن به افراد و سیستم
- جلوگیری از تبعیض و خشونت
- جلوگیری از استرس های ناشی از بار کاری زیاد, کمبود امکانات, حساس بودن کار, درگیری کار, شب کاری و مسئولیت خانوادگی, ترس از ابتلا به بیماری های واگیر و خطرناک
کارکنان شاغل در بیمارستان در معرض عوامل زیان آور محیط کار می باشند. این عوامل شامل استرسهای ناشی از کار وعدم سازماندهی کارمتناسب با وضعیت کارکنان و وجود عوامل زیان آور فیزیكی و شیمیایی است. استفاده از وسایل و ابزار غیر
ارگونومیك درمحیط کارمی باشد که مسبب اصلی ایجاد بیماریهای شغلی در میان آنان می باشد. نظر به اینكه اکثر کارکنان شاغل در بیمارستان زن می باشند.
بیماریهای ناشی از کار
- ناراحتی اسكلتی و عضلانی
- افسردگی
- مبتلا به بیماریهای صعب العلاج
- ناراحتیهای پوستی
- مشكل تنفسی
ناراحتی اسكلتی عضلانی
در بالا تنه (كمر درد، گردن درد, شانه درد و …)
نارحتی های اسکلتی-عضلانی | درصد |
| گردن درد | 54% |
درد شانه | 44% |
| درد بازو و ساعد | 22% |
درد مچ دست | 36% |
| درد در ناحیه پشت | 46% |
درد در کمر | 54% |
درد در پایین تنه (زانو درد, درد مچ پا و …)
نارحتی های اسکلتی-عضلانی | درصد |
| درد در ناحیه نشیمنگاه | 34% |
درد در زانو و پا | 56% |
| ناحیه مچ پا و انگشتان | 54% |
نحوه انجام کار در ایستگاه پرستاری هم به صورت ایستاده و هم به صورت نشسته می باشد و به طور میانگین ساعات کار در وضعیت ایستاده بنا به نظر مسئولان بخش های مورد انتخابی و پرستاران مورد ارزیابی شده و بنا به حجم کار مابین 4-6 ساعت می باشد.
در واقع می توان گفت كه با توجه به نوع كار پرستاری نیازمند ایستادن و راه رفتن به مدت بیشتر از چهار ساعت در هر شیفت می باشد.
وضعیت ایستگاه پرستاری می توان گفت كه طراحی محیط كار در بخشهای مورد بازدید نامناسب می باشد به طوری كه این مسئله سبب می شود كه پرستاران در حین كار بدن آنان (گردن ,كمر, ساعد, مچ دست ,پاها) در معرض حركات تكراری خمش و پیچیش باشد بارها در طی شیفت كاری در محدوه خارج از حد دسترسی وسایل را جابجا نموده اند یا اینكه در ارتفاع بالاتر از حد شانه در حال تنظیم تجهیزات بوده اند. لازم به ذكر است كه هرچه ارتفاع این وسایل و تجهیزات بالاتر از حد شانه باشد انجام هرگونه تكرار فعالیت در این منطقه سبب بالا رفتن شانه و قرار گرفتن عضلات شانه و گردن در حالت استاتیك شود. و این مسئله سبب خستگی عضله می شود در طی زمان سبب ایجاد درد در عضله می شود.
با توجه به اینكه از عوارض ابتلالا به دردهای اسكلتی عضلانی كاهش فعالیتهای روزانه فرد بر اثر درد و ترس از شدت یافتن درد میباشد كه این مسئله سبب افسردگی فرد به مرور زمان می گردد.
یكی از مشاغلی كه زن مجبور به استفاده از قدرت عضلانی و حمل می باشد شغل پرستاری می باشد و همچنین با در نظر گرفتن این حقیقت اكثر كاركنان پرستار در بیمارستان زن می باشند. این كاركنان زن عهده دار مسئولیت مراقبت و انجام امور
مربوط به خانواده می باشند, طی دوران بارداری و شیردهی و همزمان بودن این مسئولیتها با عوامل زیان آور موجود در محل
كار می توانند باعث افزایش ابتلا به ناراحتی های اسكلتی و عضلانی بشود.
در تحقیقاتی كه در سال 2002 انجام گرفت مشخص گردید كه 27.8 % از مصاحبه شوندگان از ناراحتی های اسكلتی عضلانی رنج می برند و از میان افرادی كه برای این تحقیق انتخاب شده بودند زنان بیشترین درصد ابتلاء را داشتند.
بنا به تحقیقات به عمل آمده توسط 1987 ارتباط بسیار نزدیكی بین ناراحتی های پشت و كار فیزیكی و بلند كردن و همزمان با چرخش از ناحیه كمر وجود دارد بخصوص اگر فرد مجبور به حمل و بلندن كردن شی و اجسام سنگین در حالت دولا و خم از ناحیه كمر باشند.
با توجه به تحقیقات انجام شده مشخص گردیده سیستم عضلانی در زنان بعلت كوچك بودن در ناحیه بالا تنه نسبت به عضلات بالا تنه مردان دارای قدرت كمتری است و یا به عبارتی ضعیف تر عمل می كند.
سطح مناسب برای بدن كه كمر نیاز به خمش و چرخش نباشد
سطح مناسب کار
همچنین استفاده از حركات تكراری و Posture نامناسب سبب بروز خطرات و ناراحتی های اسكلتی می گردد. با توجه به اینكه پرستار هنگام كار یكسری حركات یكنواخت و تكراری و ثابت را انجام می دهد. برای مثال جهت بلند كردن و حمل بیمار نامناسب Posture ویا وسایل پرستاران نیازمند استفاده از انواع مانند خم شدن از ناحیه كمر و چرخش كمر و فشار بیش از حد به مهره های كمری در هنگام حمل و كمك به بیمار می باشند.
مواردی که سبب ایجاد ناراحتهای اسكلتی و عضلانی می کند ارتباطی به محیط کار ندارد
- ژنتیک
- سن
- توانایی فیزیکی
- بهداشت عمومی
- فاکتورهای روانی نارضایتی شغلی و کارهای تکراری و یکنواخت و محدودیت شغلی و عدم کنترل بر کار
با توجه به مطالعات ارگونومیكی انجام گرفته ،همراه شدن فاكتورهایی از قبیل انجام كارهای فیزیكی، مشكلات روانی و
استعداد افراد ، نیز در بروز ناراحتی های اسكلتی عضلانی موثر بوده است.
پیشنهادات
اجرای برنامه اصلاحی با توجه به ارزیابیهای ارگونومیكی كه از محیط بیمارستان بعمل آمد با توجه به اولویت و امكان اجرای بودن آن به ترتیب اولویت عبارتند از :
- برگزاری دوره های آموزشی در خصوص رعایت اصول اولیه ارگونومیك در محیط كار جهت مدیران و مسئولان بخش های مختلف بیمارستان و پرسنل پرستاری
- تغییر و اصلاح در ایستگاه های پرستاری و همچنین تغییر محل قرار گیری و نصب وسایل و تجهیزات بنا به وضعیت آنتروپومتری پرسنل در بیمارستان
- استفاده از میز و صندلی های مناسب و از رده حارج كردن تعدادی از وسایل مذكور كه خراب و غیر قابل استفاده می باشند
- استفاده از تخت های مریض كه قابلیت تنظیم داشته باشد
برای دیدن عکس ها و نمونه های عملی فایل پیوست شده را دانلود کنید.
حتما بخوانید:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.