ارگونومی شغلی در کاربران پایانه های تصویری (VDT)

ارگونومی شغلی در کاربران پایانه های تصویری (VDT)

 فرمت:PPt    تعداد صفحات: 59

ارگونومی یا مهندسی فاکتور انسانی:

معنای لغوی ارگونومی:‌ قوانين كار

تعريف ارگونومی: علم اصلاح و بهينه سازي محيط ،‌مشاغل و تجهيزات به گونه اي كه متناسب با محدوديت ها و قابليت هاي انسان باشد.

مهمترين اهداف ارگونومي :

• ايمني و بهداشت
• افزايش توليد و بهره وري

برخی حیطه های عملکرد ارگونومی:

1. آنتروپومتري (سنجش ابعاد بدن ):
   كاربرد :‌ طراحي و ساخت وسايل مورد استفاده در زندگي روزمره يا در محيط هاي كار , تطابق و تناسب جسماني ميان كاربر و تجهيزات
2. فيزيولوژي محيط :‌
   بررسي  اثر شرايط و عوامل محيطي مانند سر و صدا ، روشنايي ، گرما و سرما ، رطوبت ، ارتعاش و…..  بر فيزيولوژي بدن انسان
3. نوبت كاري
   هر نوع كاري كه خارج از محدوده زماني كار روزانه ( 7 بامداد تا 6 عصر ) انجام مي شود . بررسي مشكلات نوبت كاري مانند خستگي، اختلالات گوارشي، مختل شدن زندگي خانوادگي و اجتماعي ، كاهش بهره وري ،  افزايش وقوع حوادث  و….  و ارائه راه حل هاي مناسب
4. حمل دستي بار: اين كار به صورت روزمره در صنايع و محيط هاي غير صنعتي انجام مي شود و يكي از دلايل مهم  ابتلا به كمر درد يا تشديد آن مي باشد .
5. بررسي صدمات اسكلتي –عضلاني مرتبط با كار ، آسيب هاي ناشي از حركت هاي تكراري و …

مشکلات جاری در کار با رایانه ها

• ناراحتي هاي بينايي
• مواجهه با امواج الكترو مغناطيس (MEF)
• اختلالات اسكلتي عضلاني

1- نارحتی بینایی: خستگي چشم, احساس سوزش و خارش چشم, سردرد

محيط مطلوب براي كار با رايانه : اتاق تاريك (نبودن نور سبب افزايش تباين و نمايان تر شدن نوشته ها مي گردد).

افزايش روشنايي محيط كار افزايش ميزان و شدت خيرگي ناشي از صفحه نمايش

برخی از روش های کاهش ناراحتی بینایی:

1. كاهش بازتابش صفحه ي نمايش از طريق :

• پوشاندن پنجره با استفاده از پرده ي پارچه اي ، افقي و…..
• نصب منابع روشنايي در محل مناسب (استقرار چراغ ها در دو سوي كاربر نه در جلو يا پشت سر او ، چون چراغ ها سبب خيرگي مستقيم، غير مستقيم و بازتاب شديد نور مي شوند )
•  قرار ندادن كاربر روبروي پنجره درخشان (اختلاف درخشندگي بسيار شديد ميان صفحه ي نمايش و پنجره سبب ناراحتي ناشی از خيرگي مي شود)

2- قرار ندادن كاربر پشت به پنجره ( به دليل بازتابش نور از پنجره به صفحه نمايش)

3- استفاده از ديوارهايي با انعكاس كم

4- پوشاندن صفحه ي نمايش با استفاده از فيلتر ها

2- مواجهه با امواج الكترو مغناطيس

مشكلات ناشي  از امواج EMF:

• اختلالات توليد مثلي
• سرطان
• كاتاراكت

مطالعات حاضر نشان می دهد که :

-انتشار انواع امواج الكترو مغناطيس از رايانه ها پایین تر از حدود آستانه مجاز شغلي و محيطي است .

-ارتباط مستقيم بين استفاده از رايانه و اختلالات توليد مثلي وجود ندارد.

3- اختلالات اسکلتی- عضلانی

تعریف اختلالات اسکلتی-عضلانی:

اختلالات ماهیچه ها، زردپی ها، غلاف زردپی ها، اعصاب محیطی، مفصل ها، استخوان ها، رباط ها، و رگ های خونی که در نتیجه وارد شدن استرس تکراری در طول زمان ایجاد می شوند و یا حاصل یک ترومای حاد می باشند.

اهمیت اختلالات اسکلتی-عضلانی

اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کاربران کامپیوتر بسیار شایع می باشد. در واقع بر طبق مطالعات گوناگون میزان شیوع از 1 تا 50 درصد متفاوت است.

اختلالات اسکلتی-عضلانی مرتبط با کار در رتبه بندی OSHA رتبه دوم بیماری های ناشی از کار را به خود اختصاص داده است.

اهمیت موضوع از نظر اقتصادی: مطالعات نشان می دهد که اختلالات اسکلتی-عضلانی در ایالات متحده، حدود %40 غرامت های مربوط به جراحت را شامل می شود و هزینه ای در حدود 150 بیلیون دلار در سال دارد، که معادل %2/5 تولید ناخالص ملی است.

در مطالعه ای که در کانادا صورت گرفت میزان هزینه اختلالات اسکلتی-عضلانی 25/6 بیلیون دلار برآورد شده است که معادل %3/4 تولید ناخالص ملی است.

مثال هایی از اختلالات اسکلتی- عضلانی

1- سندرم تونل کارپال: بي حسي، سوزش، خارش، درد و ناتواني دست در انجام درست كارها

2- التهاب زردپي ها:

التهاب تاندون که در نتیجه کشش زیاد، اعمال نیروی بیش از حد و یا پوزیشن نامطلوب تاندون ایجاد می شود.

علائم: تورم موضعی، نرمی تاندون، درد در هنگام فعالیت.

3-التهاب زردپي و غلاف آن:

تورم غلاف اطراف تاندون،که حاوی مایعی لیز کننده به نام سینوویال می باشد.

التهاب زردپی

4-سندرم خروجی قفسه سینه

سندروم خروجی قفسه سینه

فشردگی اعصاب و عروق خونی بین گردن و شانه.

علائم: بی حسی انگشتان, سوزش و خارش بازو, درد شانه ها و گردن

علائمی که در کاربران کامپیوتر اتفاق می افتد به شکل درد، بی حسی، رعشه، خستگی و کرامپ است که بیشتر در گردن، شانه ها،پشت و اندام های فوقانی می باشد. وقوع این علائم می تواند به صورت روزانه ، هفتگی و یا ماهیانه باشد.

عوامل موثر بر اختلالات اسکلتی عضلانی در کاربران کامپیوتر

1. فاکتورهای مربوط به وظایف و محل کار
2. فاکتورهای روانی – اجتماعی
3. فاکتورهای غیر مرتبط با وظیفه

• فاکتورهای مربوط به وظایف و محل کار

مطالعات نشان داده است که انواع فعالیت های مربوط به کامپیوتر می تواند منجر به اختلالات مختلفی شود.

بالاترین اختلالات اسکلتی-عضلانی مربوط به مشاغلی است که درگیر در فعالیت های تکراری با صفحه کلید می باشند.

(اپراتورهای وارد کننده اطلاعات).

محل اصلي این اختلالات معمولا گردن و اندام های فوقانی می باشد.

• فاکتورهای روانی – اجتماعی

فاکتورهای روانی-اجتماعی به عنوان شاخص های شغلی هستند که نیازهای روانشناسی را تحت تاثیر قرار می دهند و شامل جنبه های محتوای شغلی مانند

بار کاری، مهارت کاربردی، کنترل بر روی وظایف، جنبه های سازمانی شغل مانند شرکت در تصمیم گیری، روابط بین فردی،آموزش ، جنبه های زمانی کار مانند سرعت کار، ساعت کاری، وقفه های استراحت. این فاکتورها به ایجاد استرس شغلی کمک می کنند.

• فاکتورهای غیر مرتبط با وظیفه

این فاکتورها شامل فاکتورهای دموگرافیک مي باشد  مانند :

• سن
• جنس
• آسيب هاي  اسکلتی-عضلانی قبلی
• فشارهای عاطفی
• مسئولیت خانواده
• و …

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پاورپوینت مشاهده کنید:

• چگونه اختلالات اسکلتی عضلانی را در کاربران رایانه ها کاهش دهیم؟
• طراحی مناسب اجزای کار با رایانه (طراحی میز, صندلی, مانیتور, فضای کار و …)
  
• ایستگاه کاری مناسب ارگونومیک
• و …

حتما بخوانید:

⇐ ارگونومی کار با کامپیوتر

⇐ اصول ارگونومی در کار با کامپیوتر

⇐  ارگونومی کامپیوتر دکتر معتمد زاده

⇐ ارگونومی کاربردی در کار با کامپیوتر