ارزیابی و ارتقا فرهنگ HSE در صنعت ریخته گری

ارزیابی و ارتقا فرهنگ HSE در صنعت ریخته گری

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 10

تهیه کنندگان:
حجت نبوتی، (نویسنده مسئول)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، گروه صنایع، ساوه
مریم افضلی راد، کارشناس HSE شرکت مالیبل سایپا

چکیده:

به منظور کاهش آمار حوادث در محیط های کاری و ایجاد محیطی امن و در نتیجه کاهش هزینه های مربوطه، افزایش بهره وری و از همه مهمتر صیانت از نیروی کار بایستی رویکرد پیشگیرانه مد نظر قرار گیرد. مخصوصاً در صنایعی که به جهت نوع فرایندهای پرخطر تولیدی همچون صنعت ریخته گری، نیازمند توجه بیشتر می باشند. یکی از ابزارهای بسیار مهمی که در این مسیر به مدیران می تواند کمک کند و همچنین یکی از مهمترین اصول توسعه فرهنگی، ارزیابی فرهنگ HSE به منظور شناسایی نقاط ضعف و قوت سازمان و فرصت ها و تهدیدهای موجود است تا بر اساس آن راهکارهای بهبود فرهنگ HSE شناسایی شده و جهت ارتقای آن اقدام شود.

با استفاده از چک لیست خود ارزیابی ایمنی فرهنگ HSE، در این پژوهش پس از تبیین اهمیت فرهنگ در حوزه HSE براساس پنج سطح بیمارگونه، واکنشی، حسابگر، پیشگیرانه و خلاقانه بر اساس فاکتور وزنی اعمال شده، امتیاز فرهنگ HSE شرکت مورد مطالعه که از صنایع ریخته گری می باشد، محاسبه گردید و پس از آن با استفاده از پرسشنامه دیگری نقش عوامل مدیریت در نهادینه نمودن جایگاه فرهنگ HSE حاکم بر سازمان بررسی شده است. حوزه تحقیق در میان مدیران و روسا و نمایندگان کمیته HSE سازمان بوده و پس از جمع آوری و تجزیه و تحلیل آماری بر روی داده ها، مشخص گردید که سطح فرهنگ در مرحله حد وسط واکنشی و حسابگر می باشد. با توجه به سوالات و موضوعات مطرح شده در خود ارزیابی اقدامات اجرایی به تفکیک تدوین و در مدت زمان اجرایی دو ساله تعریف گردید و راهکارهای ارتقای و نهادینه نمودن فرهنگ HSE در سازمان تبیین شده است.

واژگان کلیدی: فرهنگ HSE، راهکارهای ارتقا عملکرد HSE، ارزیابی فرهنگ HSE

مقدمه:

از نظر مهندسی HSE یکی از عناصر محوری در برنامه ریزی استراتژیک، شناخت فرهنگ است. فرهنگ بخشی از محیط است که ساخته دست بشر است، بدین معنا که محیط، شکل دهنده فرهنگ است و فرهنگ شکل دهنده رفتارهای مختلف است.

یکی از مقبول ترین معانی فرهنگ که توسط ادگار اسکین مطرح شد عبارتست از الگویی از کشف و توسعه پندارهای اساسی که از طریق آن فرد یا گروه می آموزد که از طریق سازگاری خارجی (زنده ماندن) و پذیرش داخلی (با هم بودن) با مسائل کنار بیاید، فرهنگ هر مقطع زمانی را در بر می گیرد و از یک مرحله به مرحله دیگر هدایت می شود.

در یک سازمان فرهنگ نقش های متفاوتی را ایفا می کند. نخست، فرهنگ تعیین کننده مرز سازمان است. یعنی مرز سازمان را از هم تفکیک می نماید. دوم، نوعی احساس هویت در وجود اعضای سازمان تزریق می کند. سوم، فرهنگ باعث می شود که در افراد نوعی تعهد نسبت به چیزی به وجود بیاید که (آن چیز) بسی بیش از منافع شخصی فرد است و چهارم فرهنگ موجب ثبات و پایداری سیستم اجتماعی می گردد.

فرهنگ HSE زیر مجموعه فرهنگ سازمانی بوده و عبارت است از مجموعه ارزش های فردی، گروهی، نگرش ها، قابلیت ها و الگوهای رفتاری که تعهد ایجاد و خط مشی و برنامه های HSE یک سازمان را تعیین می نماید.

فرهنگ HSE فرایندی تکاملی است از ناامنی تا ایمنی و به خودی خود فقط بعد از یک مرحله معینی از پیشرفت می توان گفت که یک سازمان بطور جدی و کافی در تلاش برای دستیابی به فرهنگ HSE است. فرهنگ HSE را می توان چنین تشریح کرد:

• اینکه افراد که هستند؟
• چه چیز را مهم قلمداد می کنند؟
• چگونه به اعمال پیرامونشان می پردازند؟

که البته ابتدا فرهنگ سازمانی مطرح می شود و به دنبال آن فرهنگ HSE مد نظر قرار می گیرد.

 2- اهمیت فرهنگ HSE

تحقیقات نشان داده که فرهنگ HSE خوب در یک سازمان با عملکرد خوب HSE سازمان در ارتباط است. از آنجا که HSE برای رفاه کارکنان و حفاظت از سرمایه و محیط زیست مهم تلقی می شود و تجارتی خوب را به بار می آورد برای یک شرکت ایمن و موفق یک فرهنگ HSE مثبت ضرورتی بنیادی دارد. این فرهنگ کل سازمان را در بر می گیرد و روشی است که طبق آن کارکنان و مدیران واکنش نشان داده و در یک چار چوب مشخص رفتار می نمایند و به دنبال آن کلیه عوامل در مدیریت ریسک ها و تهدید ها و ارتقا سطح HSE، فعال و پاسخگو خواهند بود.

 3- عناصر و شاخص های فرهنگ HSE

برای ارتقا و بهبود وضعیت هر پارامتر لازم است که اول وضعیت موجود آن مورد سنجش قرار گیرد. با توجه به اینکه تعاریف متعددی از فرهنگ HSE ارائه شده است، در حقیقت اندازه گیری سطح فرهنگ HSE در یک سازمان یا مجموعه صنعتی امری بسیار دشوار است. طبیعی است که توافق چندانی بر اینکه شاخص های فرهنگ HSE چه مواردی می باشند، وجود ندارد. در زیر به برخی شاخص ها و نشانه های فرهنگ HSE که در یک مجموعه می توان به صورت زیر طبقه بندی کرد، اشاره شده است. با مقایسه این نشانه ها با وضعیت موجود در یک سازمان می توان به برداشتی از سطح استقرار فرهنگ HSE در آن سازمان دست یافت.

3-1- تعهد سازمانی

مدیریت ارشد نقش مهمی در ارتقا فرهنگ HSE سازمان دارد. تعهد مدیریت ارشد به HSE این است که این سطح از مدیریت HSE به عنوان یک ارزش بنیادی بشناسند. بنابراین تعهد مدیریت به HSE توانایی مدیریت ارشد به نشان دادن تلاش و نگرش مثبت داشتن به HSE است، حتی زمانی که شرکت از لحاظ مالی در مضیقه با شد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ جایگاه فرهنگ و ادب و هنر در مباحث ارگونومی و HSE در کار

⇐ ارائه چارچوب کنترلی برای بهبود فرهنگ ایمنی

⇐ ارزیابی شاخص های عملکردی HSE در شرکت عملیات نفتی

⇐ ایمنی ماشین آلات و ایمنی فردی گامی در جهت ارتقاء مهندسی HSE