ارزیابی عوامل خطر ارگونومیکی و آسیب های اسکلتی- عضلانی در نظامیان ایرانی

ارزیابی عوامل خطر ارگونومیکی و آسیب  های اسکلتی- عضلانی در نظامیان ایرانی: یک مرور سیستماتیک و متاآنالیز

فرمت: Word  تعداد صفحات: 17

چکیده

مقدمه: آسیب‎‌های اسکلتی- عضلانی شایع ترین و پر هزینه ترین بیماری در مشاغل نظامی است. این مطالعه با هدف بررسی عوامل خطر ارگونومیکی محل کار و شیوع آسیب‌های اسکلتی- عضلانی مرتبط با کار در کارکنان نظامی انجام گرفت.

روش بررسی: جستجوی الکترونیکی با استفاده از پایگاه‌ های اطلاعاتی فارسی SID، MagIran و IranMedex و پایگاه اطلاعاتی انگلیسی PubMed، Web of Sciences و Scopus با تمرکز بر موضوع آسیب‌های اسکلتی- عضلانی بدون محدودیت زمانی و تا ۲۰ دسامبر ۲۰۲۱ به عنوان آخرین تاریخ جستجو اجرا شد. داده ها به طور مستقل و جداگانه توسط دو محقق استخراج شد.  کیفیت مطالعات با چک لیست SRORBE ارزیابی شد. نرم افزار Comprehensive Meta-Analysis نسخه ۳ برای متاآنالیز استفاده شد.

یافته‌ها: ۱۱ مطالعه وارد متاآنالیز  شد و ۱۱ مطالعه دیگر به صورت کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ۹۲ درصد شرکت کنندگان مرد بودند (۸۳%-۹۶%). میانگین سنی پرسنل نظامی ۱۶٫۰ ± ۱۷٫۳۴ سال با فاصله اطمینان (۴۸٫۳۴-۸۵٫۳۳=CI ۹۵%) بود. میانگین BMI پرسنل نظامی ۳۹٫۰±۲۵ با فاصله اطمینان (۸۴٫۲۵-۲۸٫۲۴=CI ۹۵%) بود. میانگین سابقه کار پرسنل نظامی ۸۱٫۰±۸۹٫۱۲ سال با فاصله اطمینان (۴۸٫۱۱-۳۰٫۱۱=CI ۹۵%) بود. بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی در میان کارکنان نظامی به ترتیب در نواحی زانو با ۱٫۳۸%(۹۵%CI=۳۲٫۱-۴۴٫۴) ، ۶٫۳۷% گردن (۹۵%CI=۲۴٫۸-۵۲٫۵، و ۵٫۳۲% شانه (۹۵%CI=۲۲٫۵-۴۴٫۳) مشاهده گردید.

نتیجه‌گیری: نتایج نشان دهنده نقش گسترده ابعاد مختلف وظایف کاری و کارهای تکراری (مانند بلند کردن، حرکت یا تغییر وضعیت، ایستادن طولانی مدت و همچنین وضعیت های نامناسب) در ایجاد آسیب های اسکلتی- عضلانی ناشی از کار است. علاوه بر این، عوامل خطر ارگونومیک در محیط کار، هزینه های مالی سنگینی را بر سازمان نظامی تحمیل می‌کند. لذا در خصوص کاهش آسیب های اسکلتی- عضلانی، مراکز نظامی باید از نتایج این مطالعه جهت کاهش نیازهای جسمی- روانی و افزایش استانداردهای ارگونومی در محیط کار آگاه باشند.

کلید واژه: عوامل خطر، آسیب اسکلتی- عضلانی، شیوع، بیماری شغلی، متاآنالیز

مقدمه

با پیشرفت فناوری و گسترش صنایع پرخطر، سازمان‌ها نیز به دنبال دستیابی به اهداف پیچیده و گوناگونی در کسب سود و منفعت (۱) و کاهش زیان‌ های اقتصادی هستند. رسیدگی به موضوعات سلامت شغلی به دلیل افزایش جمعیت نیروی کار از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است (۲). ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی، علم مطالعه روابط بین افراد در مورد محیط کارشان است. هدف اصلی ارگونومی محل کار، ایجاد تناسب و سازگاری انسان با شرایط محیطی است (۳). ارگونومی علمی است که صدمات و آسیب‌های وارده به انسان را در ارتباط با فعالیت‌های شغلی بیان کرده و هدف عمده آن جلوگیری از بروز اختلالات اسکلتی- عضلانی مرتبط با کار (Work-Related Musculoskeletal Disorders) یا به اصطلاح WRMSDs می‌باشد (۴).

اختلالات اسکلتی- عضلانی یکی از مشکلات رایج در جهان امروزی است که ریسک فاکتورهای مختلفی در آن نقش دارند (۵). اختلالات اسکلتی- عضلانی یکی از شایع ترین علل آسیب‌ها و ناتوانی شغلی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است (۶, ۷). عوامل خطر احتمالی گوناگونی در وقوع این آسیب‌ها نقش دارند که می‌توان آن‌ها را به فاکتورهای فیزیکی نظیر پوسچر نامناسب، بلند کردن و حمل بارهای سنگین و کارهای توام با حرکات تکراری، روانی، سازمانی و فردی تقسیم کرد (۸).

مرکز مدیریت و پیشگیری بیماری‌ها (CDC) انستیتو ملی ایمنی و بهداشت (NIOSH)، ایالات متحده آمریکا، اصطلاح اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار (WRMSDs) را به عنوان شرایطی اطلاق می‌کند که شامل در هم تنیدن گروهی از رشته‌های عضلات، تاندون‌ها، اعصاب، مفاصل و ساختارهای حمایتی بدن مانند دیسک‌ های بین مهره‌ ای ‌باشد (۹). اختلالات ناشی از عوامل خطر شغلی می‌ تواند سبب بروز علائمی مانند درد مزمن، ناراحتی، آسیب، سوزن سوزن شدن، درد مداوم اندام‌ ها و ناتوانی کلی ساختارهای بدن گردد (۱۰, ۱۱). مطالعات نشان داده است که حرکات تکراری (RMIs)، یکی از مهمترین عوامل افزایش خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی است (۱۲). اعتقاد بر این است که تنها در صورتی می‌توان از وقوع اختلالات اسکلتی- عضلانی در محیط کار پیشگیری نمود که عوامل موثر در بروز آن‌ها شناسایی شوند.

اختلالات اسکلتی- عضلانی به عنوان یکی از عوامــل شایع آسیب‌های شغلی و ناتوانی در بین کارکنان نظامی در ایران و شایع ترین مشکل بهداشتی مرتبط با کار در اروپا است که سالانه میلیون ها کارگر را تحت تاثیر قرار می‌دهد (۱۳). ارزیابی اختلالات اسکلتی- عضلانی تلاشی در جهت پیشگیری و کاستن از میزان ابتلاء به اختلالات اسکلتی- عضلانی در میان کارکنان نظامی است. مشکلات متعدد ناشی از بروز اختلالات اسکلتی- عضلانی مرتبط با کار از جمله درجات مختلف ناتوانی، تاثیر بر فعالیت‌های روزمره زندگی، مشکلات جسمی، عاطفی و شغلی و در نتیجه تحمیل هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم نمایانگر لزوم توجه خاص به این مسئله می‌باشد (۱۴).

امروزه افراد بیش از نیمی از اوقات بیداری خود را در محیط‌های کاری می‌ گذرانند و درنتیجه تحت تأثیر عوامل مختلفی که در محیط کارشان وجود دارد قرار می‌گیرند. در اکثر محیط‌های کاری پنج عامل مخاطره‌ آمیز که شامل عوامل زیان‌آور فیزیکی، شیمیایی، ارگونومیکی، بیولوژیکی و روانی می‌شوند، سلامتی کارکنان مربوطه را به چالش کشیده و شرایط را برای بروز بیماری، ناتوانی موقت و درد افراد مهیا می‌کنند. اختلالات اسکلتی- عضلانی یک عامل تأثیرگذار عمده برای یک سازمان نظامی است. این اختلالات در کارکنان ممکن است در نتیجه نبرد مستقیم یا غیر جنگی باشد و یا ممکن است در حین استقرار و یا سایر عملیات نظامی و آموزشی رخ دهد (۱۵).

تأثیر صدمات از دست دادن نیروی انسانی (به عنوان مثال، از دست دادن روزهای وظیفه کاری نظامیان)، هزینه‌ های پزشکی برای درمان، و تأثیری است که یک آسیب ممکن است بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد (۱۶). برای پرداختن به این موضوع، شناخت انواع آسیب‌ هایی که رخ می‌دهند، و مکانیسم‌ های مسئول این آسیب‌ها، توسعه راهبرد‌هایی برای کاهش بروز آسیب و تخصیص منابع مالی مورد نیاز برای توانبخشی و بازگرداندن فرد به وظیفه ضروری است (۱۷).

نیروی انسانی، مهمترین سرمایه هر سازمان به خصوص مراکز نظامی است (۱۸) و کارکنان نظامی مسئول حفظ امنیت کشور می‌باشند. بنابراین به دلیل حفظ سطح آمادگی بالای خود، معمولا انجام وظایف آن‌ها با استرس و تنش همراه شده که تاثیر مستقیم و منفی بر روی عملکردشان دارد. هدف از مطالعه مروری سیستماتیک حاضر، مروری بر اختلالات اسکلتی- عضلانی در میان کارکنان نظامی ایرانی در مشاغل مختلف است.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ اختلالات اسکلتی- عضلانی و عوامل خطر مرتبط در بین نانوایان

⇐ تعیین میزان شیوع آسیب های اسکلتی – عضلانی و ارتباط آن با پوسچر کاری

⇐ آشنایی با شیوه های ارزیابی خطر بروز اختلالات اسکلتی

جهت مطالعه مطالب کاملتر و بروزتر لینک فوق را مطالعه نمائید:

Raei M, Maleki Roveshti M, Babaei Pouya A, Salehi Sahlabadi A, Poursadeghiyan M, Valipour F. Musculoskeletal Disorders and Related Risk Factors in Iranian Military Personnel: A Systematic Review and Meta-Analysis. Iran J Public Health. 2024;53(11):2419-2431. https://ijph.tums.ac.ir/index.php/ijph/article/view/31520/8385