ارزیابی ریسک بیومکانیک به روش معادله NIOSH و جداول SNOOK با استفاده از مدل یوتا (Utah)

ارزیابی ریسک بیومکانیک به روش معادله NIOSH و جداول SNOOK با استفاده از مدل یوتا (Utah)

فرمت: Word  تعداد صفحات: 14

چکیده:

زمینه و هدف: در اکثر صنایع وظایف کارگران به نحوی می باشد که حمل دستی بار غیر قابل اجتناب است. از مهمترین عوارضی که حمل دستی بار برای شاغلین اینگونه صنایع در پی دارد آسیب های حاد کمر و حتی ناتوانی کارگران می باشد. لذا بررسی شرایط کار و اصلاح نواقص از جمله وظایفی است که بر عهده کارکنان حوزه سلامت، به خصوص در صنایع مرتبط می باشد. با توجه به این مهم هدف این مطالعه ارزیابی ریسک های مربوط به حمل دستی بار در یک صنعت ریخته گری قطعات خودرو و ارائه پیشنهادات اصلاحی در این زمینه می باشد.

روش بررسی: در این مطالعه، ابتدا با استفاده از تکنیک آنالیز شغلی جدولی (TTA)، مشاغل انتخابی در هر یک از ایستگاههای کاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سپس، با استفاده از معادله حمل بار نایوش و جداول اسنوک وزن مجاز قابل حمل در ایستگاه های مورد مطالعه تعیین گردید. همزمان با این دو روش، برآورد بیومکانیک نیروی وارده به کمر هر فرد نیز با استفاده از مدل یوتا (Utah) محاسبه شد.

یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد، در صورتی که وزن بار حدود 37 کیلوگرم باشد نیروی وارده به کمر بیش از حد مجاز خواهد بود. ارزیابی با استفاده از معادله نایوش و جداول اسنوک نیز زیاد بودن وزن بار و در نتیجه بالا بودن ریسک های مربوطه را نشان داد. در ارزیابی ها بعدی، حتی با اصلاح زاویه و فواصل حمل بار نیز هنوز شرایط غیر مجاز و ریسک ها بالا بودند. همچنین در روش معادله نایوش مشخص شد 60% ایستگاه های کاری، باری بیش از حد مجاز بلند می کنند.

نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، بهترین راهکار اصلاحی برای کاهش سطح ریسک، مکانیزه کردن کار توصیه می شود و در شرایطی که حمل بار با فرکانس کمتری صورت می گیرد، اصلاح زاویه کمر و کاهش فواصل جابجایی بار پیشنهاد می گردد.

کلید واژه ها: جداول اسنوک، معادله نایوش، برآورد بیومکانیکی، حمل دستی بار، ریخته گری

مقدمه:

عوامل زیان آور مختلفی در محیط کار وجود دارند که باعث خستگی، فرسودگی و تحلیل زودرس انسان و اتلاف وقت و هزینه می شوند بعضی از عوامل شغلی مسئول ایجاد مشکلات اسکلتی – عضلانی می باشند که از جمله می توان به حمل دستی بار ناایمن اشاره کرد(1). در اکثر صنایع کشور و حتی در امور غیرشغلی به دفعات جابجایی دستی و بلند کردن بار اتفاق می افتد و هر کدام از این وظایف نیاز های مختص به خود را دارند و این امر یکی از دلایل مهم برای بروز کمردرد می باشد از این رو عدم توجه به این مهم نه تنها از نظر سلامت و ایمنی شغلی کارگران باعث بروز مشکلات جسمانی می شود بلکه از دیدگاه اقتصادی نیز به بروز خسارت های مالی منجر می گردد با این حال محیط کار می تواند به گونه ای باشد که به کارگران جهت کار ایمن و راحت تر کمک کند(2).

در یک مطالعه پژوهشی در دانشگاه بروک، حمل دستی بار عامل بیشترین صدمات و آسیب های کمری ناشی از کار بوده است (3). حمل دستی ناایمن بار منجر به ایجاد آن دسته از اختلالات اسکلتی عضلانی شده است که شامل آسیب های فیزیکی حاد و نیز ایجاد استرین هایی در نواحی کمر، شانه ها و بازوها می باشد. پس از سرما خوردگی، کمر درد دومین عاملی است که بیشترین مراجعین را به پزشکان در بر داشته است. جامعه جراحان ارتوپد آمریکا، مشکلات کمر را پر هزینه ترین مشکل پزشکی جامعه خواند. شواهد پزشکی حاکی از آن است که مداخلات موثر ارگونومیک باعث کاهش نیازهای فیزیکی حمل دستی بار در وظیفه و در نتیجه کاهش تعداد و شدت صدمات مربوطه شده است (3). علاوه بر این، اختلالات کمر جزء پر هزینه ترین آسیبهای اسکلتی- عضلانی جامعه هستند (4). حداقل 80% از بزرگسالان یک بار در عمر خود کمر درد را تجربه کرده و حدود 4-5% از جمعیت در یک سال دچار کمر درد حاد شده اند. همانطور که گفته شد بیشتر این کمر دردها با شغل فرد در ارتباط بوده و میزان غرامت های کارگری را به طور قابل توجهی افزایش داده است برای مثال، 16-19% از کارگران خواستار غرامت هستند با این وجود 33-41% از کل غرامت ها را به خود اختصاص می دهد (5).

در سال 1985، سازمان نایوش یک کمیته ویژه از کارشناسان را گرد هم آورد تا تحقیق های انجام شده در خصوص بلند کردن اجسام را مورد بازنگری قرار دهند. نتیجه این بازنگری به روز کردن اطلاعات از جنبه های فیزیولوژیک، بیومکانیک، جسمی- روانی و همه گیر شناختی بلند کردن دستی بار و ارائه معادله بلند کردن بازنگری شده در سال 1991 بود (6) .در سال 1994 معادله ای از سوی سازمان نایوش با نام سیستم حمل بار با هدف کاهش میزان صدمه و عوارض ناشی از بلند کردن بار ارائه شد (7). در مدل ارائه شده از سوی سازمان نایوش، متغیرهای مختلفی چون فاصله افقی، عمودی و جابجایی بار، زاویه چرخش تنه، بسامد و جفت شدن دست بر بار (دستگیره) در تعیین میزان وزن مجاز بار استفاده قرارمی شوند (8). در مطالعه انجام شده توسط ماراس در دانشگاه اُهایو در خصوص رابطه شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی و فاکتورهای فیزیکی طبق نتایج حاصله محقق اذعان داشته است که بدون در نظر گرفتن فاکتورهای بیومکانیک شدت اثر هیچکدام از عوامل فیزیکی مورد بررسی مشخص نخواهد بود، لذا جداسازی فاکتورهای فیزیکی و بیومکانیکی امکان پذیر نیست (5).

بر اساس رویکردی دیگر مطالعات اسنوک و همکاران در سال 1978 مدلی برای 191 صدمه کمری گزارش شده ارائه دادند و نتایج آن نشان داد که این تکنیک می تواند بیش از یک سوم صدمات کمری را کاهش دهد. در سال 1991 این تکنیک توسط اسنوک بازبینی شد و جداول اختصاصی شامل حدود مجاز بار در فعالیت های مختلف حمل دستی بار شامل بلند کردن، گذاشتن،جابجایی، هلدادن و کشیدن به صنایع جهت کاهش صدمات کمری افراد شاغل ارائه شد (9).

در تمامی روش های ارزیابی ریسک مربوط به حمل دستی بار عوامل بیومکانیک از اهمیت بسزایی برخوردارند. متغیرهای بیومکانیک محیط کار از قبیل وزن بار، فواصل و موقعیت ایستگاه های کار در شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی موثر بوده و بر اساس مطالعات انجام شده شدت اثر هر کدام از این عوامل بر اساس دامنه تغییرات هر کدام در نیروی فشاری و برشی تحمیلی بر دیسک های بین مهره ای ناحیه کمر و در نهایت بروز و شیوع کمردرد کاملاً متغیر می باشند. با توجه به اهمیت شناسایی و ارزیابی دقیق دامنه تغییرات هر یک از متغیرهای بیومکانیک فوق الذکر در این تحقیق بر آن شدیم تا با استفاده از روشهای ارزیابی حمل دستی بار شامل برآورد بیومکانیکی، معادله نایوش و جداول اسنوک ارزیابی دقیقی از متغیرهای موثر در ریسک حمل دستی بار در شرکت مالیبل سایپا انجام دادیم.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ ارزیابی خطر وقوع اختلالات اسکلتی – عضلانی در نانوایان به روش QEC

⇐ شناسایی و کنترل ریسک فاکتورهای ارگونومی در بازرسی محیط کار

⇐ آسیب های اسکلتی-عضلانی و ریسک فاکتورهای مربوط به آن در محیط کار دفتری