ارزیابی خطر وقوع اختلالات اسکلتی – عضلانی در نانوایان به روش QEC

ارزیابی خطر وقوع اختلالات اسکلتی – عضلانی در نانوایان به روش QEC

چکیده:

هدف: پژوهش حاضر یک مطالعۀ مقطعی می باشد. که با هدف ارزیابی خطر وقوع اختلالات اسکلتی ـ عضلانی مرتبط با کار در نانوایان شهرستان بروجرد با استفاده از روش QEC انجام پذیرفته است.

مواد و روش ها: این تحقیق بر روی 120 نفر از کارگران نانوایی ها در شهرستان بروجرد انجام شده است. روش های جمع آوری اطلاعات در این بررسی شامل استفاده از پرسشنامه استاندارد شده نوردیک و مشاهده مستقیم و همچنین مصاحبه بوده است. این داده ها توسط نرم افزاری های QEC و spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

نتایج: براساس نتایج بدست آمده بالاترین شیوع اختلالات اسکلتی ـ عضلانی در میان نانوایان در نواحی مچ دست / دست، زانو، و کمر بود. نتایج بدست آمده بوسیله روش QEC نشان داد که تمامی گروه‌ های شغلی در معرض خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی – عضلانی قرار دارند.

نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان می دهد که:

• گروه شغلی چانه گیر، با امتیاز 73%=E به انجام اقدامات اصلاحی فوری نیازمند است.
• دو گروه شغلی کف زن و شاطر هر یک با امتیازهای مواجهه 64% و 68% به ترتیب به انجام اقدامات اصلاحی در آینده نزدیک نیاز دارند.
• گروه شغلی نان گیر با امتیاز مواجهه 49.3% در شرایطی قرار دارد که نیازمند انجام مطالعۀ بیشتر می باشد.

واژگان کلیدی: اختلالات اسکلتی ـ عضلانی، روش QEC، پرسشنامه نوردیک، نانوایان.

مقدمه:

بر پایه ی آمار منتشره از سوی WHO (1995)، در حدود 58% از جمعیت بالای ده سال در جهان یک سوم وقت خود را در محیط های کار می گذارنند. این حجم کار به تولید 21.6 تریلیون دلار جهان منجر شده و موجب حفظ و بقای تولید اجتماعی – اقتصادی می گردد. علی رغم اینکه کار دستاوردهای بسیار سودمندی دارد اما تقریباً 30 تا 50 درصد از شاغلان در حین کار با خطرات شغلی قابل توجهی رو به رو هستند (1995، WHO)

این در شرایطی است که تنها 5 تا 10 درصد شاغلان در کشورهای در حال توسعه و 20 تا 50 درصد از شاغلان در کشورهای صنعتی به خدمات بهداشت حرفه ای دسترسی دارند. خدمات بهداشت حرفه ای می تواند شاغلان و سازمان ها را در حل و مدیریت مشکلات ایجاد شده کمک کند. در این باره نگرش پیشگیری اولیه برای حمله به ریشه ی مشکلات مناسب تر است.

عدم هماهنگی بین نیازمندی های شغل و ظرفیت فیزیکی فرد ممکن است به تعدادی از اختلالات تحت عنوان اختلالات اسکلتی – عضلانی ناشی از کار (WMSD_S) منجر گردد.

این اختلالات در نتیجه آسیب های تجمعی که طی ماه ها و سال ها پس از مواجهه ی بیش از اندازه با استرسورهای فیزیکی و روانی در محیط کار ایجاد می شود. بر پایه تحقیقات انجام شده، اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار عمده ترین عامل از دست رفتن زمان کار، افزایش هزینه ها و آسیب های نیروی انسانی در کار می باشد. و یکی از بزرگترین معضلات بهداشت حرفه ای در کشورهای صنعتی است . (1)

و از جمله مهمترین مسائلی است که ارگونومیست ها در سراسر جهان با آن روبرو هستند. زیرا این اختلالات در هر شغل و صنعتی رخ می دهد. این اختلالات موجب بروز درد و رنج و پریشانی در کارگران می شود. همچنین کاهش کیفیت تولیدات و خدمات و نیز کاهش بهره وری را بدنبال دارد. و موجب نارضایتی کارگر از کار و افت کیفی کار می شود. شاید بتوان در این باره گفت که شیوع و بروز WMSD_S در کشورهای در حال توسعه ی صنعتی از حدت و شدت بیشتری برخوردار است. زیرا روند مکانیزاسیون و اتوماسیون در کشورهای پیشرفته فشار حاصل از فعالیت های فیزیکی را بر فرد کاهش داده و ریسک فاکتورهای WMSD_S را حذف یا کنترل نموده است. اما در کشورهای در حال توسعه ی صنعتی که هنوز بسیاری از فعالیت ها به صورت دستی و با استفاده از قوای جسمانی کارگر و به شکل سنتی انجام می شوند. کارگران در معرض ریسک فاکتورهای بیومکانیکی و سایر عوامل کمک کننده به وقوع WMSD_S قرار دارند. (2)

تحقیق حاضر به منظور ارزیابی خطر وقوع اختلالات اسکلتی – عضلانی در یکی از صنایع کوچک کشور (صنعت تولید نان) صورت گرفته است. شیوه ی تولید نان در کشور ایران تقریباً منحصر به فرد است و در سایر نقاط دنیا، مدتها است که این صنعت از شیوه های سنتی تولید فاصله گرفته است. کارگاه های نانوایی در ایران هنوز به شکل کاملاً سنتی و یا نیمه مکانیزه هر روز از بام تا شام گروهی از کارکنان زحمتکش این سرزمین را در خود جای می دهند. این مکانها با توجه به نوع کار و نیاز به استفاده از قوای جسمی و فیزیکی، کارگران را در معرض استرس های مختلفی همچون حمل و جابجایی دستی بار، حرکات تکراری، ساعات طولانی کار، گرمای طاقت فرسا در فصول خاصی از سال قرار می دهد.(3) هر یک از عوامل فوق می تواند به نوبه ی خود از طریق افزایش ریسک ابتلا به اختلالات اسکلتی – عضلانی، سلامت کارگران شاغل در این صنعت را به مخاطره اندازد. در راستای لزوم کنترل بیماری ها و اختلالات اسکلتی – عضلانی در بین شاغلین صنایع کوچک و حفظ سلامت نیروی کار و تقلیل هزینه های ناشی از پیامد این عوارض و تأثیر آن در بهبود شرایط کار، این تحقیق بر روی نانوایان انجام گرفت.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ ارزیابی پوسچر به روش qec

⇐ نمونه عملی ارزیابی پوسچر به روش QEC در کارخانه شیشه

⇐ ارزیابی وضعیت های بدنی کارگران به روش QEC در کارخانه فولاد