ارزیابی بار کاری برای کنترل خطای انسانی در محیط کار

Workload assessment a way to control human error in workplace

فرمت: WORD  تعداد صفحات: 9

چکیده

بار کاری از عوامل اصلی بروز حوادث هستند. از مهمترین علومی که می تواند در راستای حفظ و ارتقای ایمنی و سلامت کارکنان در محیط های مختلف کاری کمک کند، ارگونومی است، بویژه ارگونومی شناختی. از دیدگاه این علم مهمترین عامل در بروز صدمات و حوادث، عدم تناسب میان بار کاری و ویژگی های مختلف فرد است. در این مقاله نتایج حاصل از بررسی بار کاری کارکنان اداری در یکی از دانشگاه های کشور در سال 1393 ارائه شده است. این مطالعه مقطعی به صورت تمام شماری بین 223 کارمند صورت پذیرفت. بارکاری با استفاده از پرسشنامه NASA-TLX و داده های دموگرافیک نیز به کمک پرسشنامه محقق ساخته بررسی گشتند. داده ها با استفاده از آزمون های آماری تی تست، تحلیل واریانس یک طرفه و همبستگی پیرسون با کمک نرم افزار SPSS V20 تحلیل شدند. متوسط نمره بارکاری 76.15 بدست آمد، و دو بُعد عملکرد، و سعی و تلاش بیشترین مقدار را در بارکاری دارند. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 0.83 بدست آمد. از سوی دیگر، تفاوت بار کاری فیزیکی بین گروه های تحصیلی دارای اختلاف معنی دار آماری (p<0/05) می باشد. نتایج حاکی از بالا بودن بار کاری است. جهت بهبود شرایط بایستی با استفاده از کنترل ها و اقدامات مدیریتی، ابعاد بار کاری و به طور ویژه دو بُعدی که بیشترین سهم را دارند، عملکرد، و سعی و تلاش، تعدیل کرد و ایمنی را ارتقا بخشید.

کلمات کلیدی: بارِکاری، ایمنی، پرسنل اداری، پرسشنامه NASA-TLX

Abstract

Workload is one of the main factors result in accidents. One of the important sciences that can help managers to promote workers’ health and safety is ergonomics, especially cognitive ergonomics. From this science’s point of view mismatch between workload and human’s capability is the main factor of injuries. This article presents result of workload and its dimensions among administrative staffs of a medical sciences university in Iran, in 2014. This cross sectional study conducted by survey all the administrative staffs (n=223). Workload is survived by NASA-TLX questionnaire and demographic factors gathered using a questionnaire developed by research team. Data has been analyzed by t–test, ANOVA and Pearson correlation using SPSS V20. Data analysis results declare workload with 76.15 as average scale. Its reliability was analyzed by cronbach’s alpha and was 0.83. In addition, physical workload has statistical significant difference among educational groups (p<0.05). Totally, workload was in high level. Administrative controls and actions should be used to improve conditions and also workload dimensions specially two dimensions have highest portions (Performance and Effort) needed to be modified to improve safety.

Keywords: Workload, Safety, Administrative Staffs, NASA-TLX Questionnaire

مقدمه

در گذشته بیشتر کار انسان بطور دستی صورت می پذیرفت و افراد از ابزارهای بسیار ساده ای استفاده می کردند. اما با پیشرفت کارها و صنایع، این کارها جای خود را به کارهای پیچیده و سنگین تر دادند. می توان بیان داشت کارها و مشاغل اداری با ورود رایانه پیچیدگی بیشتری پیدا کرد. این پیچیدگی که غالبا همراه با فشارها و فعالیت های ذهنی است همراه با فشارهای فیزیکی به دلیل فعالیتهای ایستا مشکلاتی را برای پرسنل و سازمان در پی خواهد داشت. افزایش خطای انسانی یکی از این مسائل می باشد. بعلاوه، انسان عصر حاضر در جریان سازگاری با محیط اجتماعی و شغلی خود ناچار است محدودیت‌ها و فشارهایی را متحمل شود به نحویکه این فشارهای موجود در محل کار منجر به بروز مشکلات متعدد در کارکنان می شود.

این مشکلات عواقب و هزینه‌های بسیاری بر سازمان ها و کارکنان تحمیل می‌کند مانند تعویض مکرر شغل و محل کار (افزایش نقل و انتقالات)، غیبت‌ها و مرخصی‌های فراوان، افت کمیت و کیفیت کار، تحت تاثیر قرار گرفتن سلامت روانی فرد، ‌و کاهش کیفیت خدمت ارائه شده به ارباب رجوع. تجربه نشان داده است که در صورت عدم توجه به سلامت منابع انسانی، محیط های گوناگون کاری از جمله محیط های اداری به یکی از پرمخاطره ترین مکانها برای کارکنان تبدیل می شود و علاوه بر آن موجب وارد آمدن هزینه های بسیار به سازمان نیز خواهد شد. از این رو، حفظ و ارتقای سلامت کارکنان در محیط های کاری از وظایف اصلی برنامه ریزان محسوب می شود. جهت حفظ و ارتقای سلامت کارکنان و در نتیجه پیامد آن یعنی توسعه ی پایدار، بایستی رویکردی پیشگیرانه مد نظر قرار گیرد تا در ضمن حفظ سلامت و ایمنی کارکنان از تحمیل هزینه های هنگفت ناشی از آسیب ها و صدمات شغلی جلوگیری شود.

در گذشته علت اختلالات، خطاها، و استرس ها تنها در شرایط فیزیکی کار جستجو می شد، اما امروزه مطالعات از تأثیر به سزای فاکتورهای روانی، اجتماعی و سازمانی محیط کار از این مقوله پرده برداشته است. فاکتورهایی همچون نیازهای شناختی کار، فشار یا نیاز زمانی انجام کار، سعی و تلاشی که جهت اجرای کار نیاز است. تمام این فاکتورها را بر اساس اعلام مرکز تحقیقات ناسا می توان به عنوان بارکاری شناخت.

بار فیزیکی می تواند منجر به بروز اختلالات اسکلتی – عضلانی، و فشارهای ذهنی و روانی نیز قادرند به بروز استرس های ناشی از کار و در صورت تداوم به فرسودگی شغلی منتهی شوند. طبق تحقیقات انجام گرفته، هزینه های ناشی از اختلالات اسکلتی – عضلانی در ایران در سال 2000 نزدیک به 0.1 درصد از بودجه ی دولت ایران را به خود اختصاص داده است(1). در گذشته علت این اختلالات تنها در شرایط فیزیکی کار جستجو می شد، اما امروزه تحقیقات انجام شده از تأثیر بسزای فاکتورهای روانی، اجتماعی و سازمانی محیط کار بر این مقوله پرده برداشته است.

از اینرو، شناخت و کنترل فاکتورهای بارکاری بایستی در محیط های مختلف شغلی مدنظر قرار گیرد. از مهمترین علومی که می تواند در راستای کنترل شرایط در محیط های کاری به مدیران کمک نماید، ارگونومی یا مهندسی عوامل انسانی است. ارگونومی علمی است که سعی دارد ابزارها، دستگاه ها، محیط کار و مشاغل را با توجه به توانایی هایی جسمی – فکری و محدودیت ها و علائق انسان ها طراحی نماید. این علم با هدف افزایش بهره وری با عنایت بر سلامت، ایمنی و رفاه انسان در محیط شکل گرفته است.

از اینرو، از دیدگاه علم ارگونومی مهمترین عامل در بروز صدمات و حوادث شغلی، عدم تناسب میان بار کاری وارده به فرد با توانایی ها و محدودیت های وی است. ارتباطات درونی پیچیده ای میان فاکتورهای مختلف محیط کار برقرار است که در حصول اهداف سازمانی بسیار مؤثر می باشند.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ مطالعه اخلاق حرفه ای بر اساس شاخص های بار کاری ذهنی کارکنان و فرهنگ ایمنی

⇐ ارزیابی شرایط کاری: رویکردی پیشگیرانه جهت ایمنی محیط کار