اختلالات روانی ناشی از کار و تاثیر شرایط محیط کار در ایجاد آن

اختلالات روانی ناشی از کار و تاثیر شرایط محیط کار در ایجاد آن

اختلالات روانی شامل طیف گسترده ای از نشانه های رفتاری و روان شناختی می باشد که توانایی فرد را در کنار آمدن با مشکلات روزمره زندگی کاهش می دهد(۱). یکی از مخاطرات جدی در محیط های کار صنعتی، ماشینی و خدماتی احتمال ابتلا به اختلالات روانی از نوع خفیف یا شدید است. در شرایط فعلی حدود ۲۰ درصد کارگران از نوعی ناراحتی روانی رنج می برند و ۳۰ درصد غیبت های ناشی از کار ریشه روانی دارند(۲) .سازمان بهداشت جهانی در سال (۱۹۹۳) شایعترین بیماری های روانی را در سرتاسر جهان به ترتیب، افسردگی، اضطراب و بیماری های روانی معرفی نموده است (۲) اختلالات ذهنی به ویژه افسردگی یکی از جنبه های سلامت عمومی است که در جمعیت های عمومی و شغلی، بسیار معمول می باشد. ۶.۴ درصد در کارمندان رسمی و برای مثال، شیوع افسردگی در فنلاند ۱۱.۹ درصد در کارمندان غیررسمی گزارش شده است. نتایج مطالعات انجام شده نشان می دهد که سلامت و آسیب های ذهنی بی تأثیر از محیط روانی اجتماعی نیستند و همچنین حمایت اجتماعی پایین در کار و زندگی با ناراحتی های ذهنی در ارتباط می باشد (۳).

در ایران پژوهش های در زمینه همه گیر شناسی بیماری های روانی انجام شده و شیوع کلی بیماری های روانی را ۲۱ درصد نشان داده که شیوع بیماری در زنان بیشتر از مردان است (۴). با توجه به نقطه برش ۲۳ برای سطح عمومی سلامت (۵)، در مطالعه ی غلامی و دیگران وضعیت سلامت عمومی ۶۳.۶ درصد افراد نامناسب اعلام گردید (۴) و در مطالعه صابریان، با توجه به همین نقطه برش سلامت ۲۳ سلامت روانی ۲۸.۶ درصد از افراد مورد پژوهش مشکل داشته و یا در معرض خطر بوده است (۶)، که بیشترین آمار آن مربوط به کارکنان درمانی میباشد که این میزان بیش از ۲.۵ برابر آمارهای جهانی است که توسط سازمان جهانی بهداشت گزارش شده و نشان میدهد که اختلالات روانی حدود ۱۰ درصد بالغین جامعه را گرفتار کرده است (۵) با دقت در نتایج تحقیقات گذشته که شیوع بیماری های روانی در اجتماع را در سطح بالای نشان می دهند و با ذکر این نکته که افراد شاغل در ادارات و سازمانها، جمعیت کثیری از جوامع شهری را تشکیل می دهند.

این ضرورت احساس می شود که پژوهشی در زمینه بررسی سلامت روان و ارتباط آن با اشتغال در سازمان و ادارات انجام پذیرد. تا ضمن پاسخگویی به سوالات محقق بتوانیم به شناسایی عوامل خطر زایی که سلامت روان کارمندان را تهدید می کنند پرداخته، در جهت رفع موانع و مشکلات قدم برداشته آموزش های لازم را انجام دهیم، و در کل اقدامات پیشگیرانه را در جهت کاهش میزان بروز بیماری های روانی در سطح اجتماع و متقابلا در سطح ادارت و سازمانها برداشته و سطح سلامت روان را در این قشر از جامعه افزایش داده و در جهت رشد و شکوفایی هر چه بیشتر اجتماع قدم برداریم.

این مقاله با هدف آشنایی با بیماری های روانی ناشی از کار و شناخت عوامل به وجود آورنده آن انجام شده است. در این مقاله بیماری های روانی ناشی از کار تشریح گردیده است و تاثیر شرایط محیط کار در به وجود آمدن آنها مورد بررسی قرار گرفته است. و همچنین مشکلات ثانویه ای که این بیماری ها برای کارگران به وجود می آورند مورد بررسی قرار گرفته است، که شامل آسیب های جسمی همچون بیماری های قلبی عروقی و دیابت و… می باشد که اهمیت پرداختن به این موضوع را ملموس تر می کند. در پایان نیز اقداماتی جهت پیشگیری این مورد، هم توسط کارگران و هم سازمان بیان گردیده است. بیماری ناشی از کار بیمار ناشی از کار به علت کار، در محیط کار و تحت تاثیر شرایط موجود در آن بروز پیدا می کند. به عبارت دیگر، عامل مولد این بیماری ها در محیط کار است، عوامل زیان آوری که در محیط کار سبب بیماری زایی می شوند: عوامل شیمیایی، فیزیکی، بیولوژیکی و روانی.

اختلالات روانی

اختلالات روانی شامل طیف گسترده ای از نشانه های رفتاری و روان شناختی می باشد که توانایی فرد را در کنار آمدن با مشکلات روزمره زندگی کاهش می دهد. این رفتارها به گونه ای است که برای فرد رنج و ناسازگاری بسیار ایجاد می کند و از دید اطرافیان، نامعقول و غیر قابل درک می باشد و برای آنها ایجاد ناراحتی می کند. ضمن اینکه رفتار این بیماران در پاره ای از موارد به گونه ای است که از معیارهای اخلاقی و هنجارها عدول می کند. تغییرات غیر طبیعی در تفکر، عاطفه، حافظه و قضاوت فرد که از صحبت کردن و رفتار او شناخته می شود.

این تغییرات باعث ناراحتی حاصل از آن و در نهایت باعث اختلال در فعالیت های روزمره شغلی، تحصیلی، فردی و ارتباط با دیگران می شود. یکی از مخاطرات جدی در محیط های کار صنعتی، ماشینی و خدماتی احتمال ابتلا به اختلالات روانی از نوع خفیف یا شدید است. (۲)

بیماری روانی ناشی از کار

شرایط ناشی از تاثیر مشاغل بر افراد و تغییرات درونی که آنان را به انحراف از کنش معمولی خود ناچار می کند را بیماری روانی ناشی از کار میدانند. (۷۸) در شرایط فعلی حدود ۲۰ درصد کارگران از نوعی ناراحتی روانی رنج می برند و ۳۰درصد غیبت های ناشی از کار ریشه روانی دارند (۲)

علل متعددی برای افزایش اختلالات روانی ناشی از کار ذکر شده است از جمله: (۷) خستگی مفرط: از نظر طب کار خستگی مفرط بیش از عوامل دیگر در ایجاد اختلالات روانی دخیل است. پلانک معتقد است وقتی که خستگی ناشی از کار به طور کامل ترمیم نشود سورمناژ (خستگی مفرط) بوجود آمده و باعث بروز این اختلالات روانی خواهد گردید.(۷)

سورمناز وقتی بوجود می آید که خستگی روزانه در اثر استراحت برطرف نشده و هر روز مقداری باقی مانده و روی هم انباشته شود، که در این صورت اختلالاتی از قبیل کاهش قدرت کار، کم حوصلگی و بی علاقه بودن بروز می نماید. در این حالت ضمن اینکه شخص نسبت به محیط و شرایط کار حساسیت و عدم تحمل نشان می دهد، عصبانیت و تحریک پذیری نسبت به همکاران و خانواده نیز دارد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ اثرات روانی – اجتماعی در بحران همه گیری COVID-19

⇐ بیماری های ناشی از عوامل روانی

⇐ تاثیرات روانی، اجتماعی و اقتصادی کووید 19