اثر مسمومیت زایی نیتریت و نیترات

اثر مسمومیت زایی نیتریت و نیترات

فرمت: pdf تعداد صفحات: 32

ﻧﯿﺘﺮات (Nitrate): ﯾﮏ ﯾﻮن ﭼﻨﺪ اﺗﻤﯽ ﺑﺎ ﻓﺮﻣﻮل ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ NO3 و ﻣﺎده اي ﺑﯽ رﻧﮓ، ﺑﯽ ﺑﻮ ﺑﻮده و ﺟﺰ از راه آزﻣﺎﯾﺶ ﺑـﻪ ﺻﻮرت دﯾﮕﺮی ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻧﯿﺴﺖ. ﻧﯿﺘﺮات ﺑﺮاي رﺷﺪ و ﺣﯿﺎت ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻔﯿﺪ و ﺿﺮوری ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.

ﻧﯿﺘﺮات ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﺳﺖ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺪن ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪه ﻧﯿﺰ ﺗﻮﻟﯿﺪ می شود. ﺑﺮای ﮔﯿﺎﻫﺎن ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻬﻢ ﻧﯿﺘﺮوژن ﺑﺮاي ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﺳﺎزی ﺑﺤﺴﺎب ﻣـﯽ آﯾـﺪ ﺑﺮای ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻊ ﻧﯿﺘﺮوژﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎی دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش در ﺗﮏ ﻣﻌﺪه ای ﻫﺎ و ﻧﺸﺨﻮار ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن (ﭼﻨﺪ ﻣﻌﺪه اي ﻫﺎ) از ﻧﯿﺘﺮات ﻣﻮﺟﻮد در آب و ﻏﺬای ﻣﺼﺮﻓﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺮ روی آن ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗـﺎ ﻧﯿﺘﺮوژن آن ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ.

ﻧﯿﺘﺮات ﺧﻮدش ﻣﻀﺮ ﻧﯿﺴﺖ اﯾﻦ ﻧﯿﺘﺮﯾﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻢ اﺳﺖ. ﻧﯿﺘﺮات ﺑـﻪ ﮐﻤﮏ آﻧﺰﯾﻢ ﻧﯿﺘﺮات ردوﮐﺘﺎز ﺑﻪ ﻧﯿﺘﺮﯾﺖ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﯿﺸﻮد. اﯾﻦ آﻧﺰﯾﻢ در ﮔﯿﺎﻫﺎن وﺟﻮد دارد. ﺑﺮﺧﯽ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎی ﺧﺎص ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﯾﯽ و ﺑﺎﻓﺘﻬﺎی ﺑﺪن ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران ﻫﻢ اﯾﻦ آﻧﺰﯾﻢ را دارﻧﺪ.

اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﯾﮏ ﺳﺮی واﮐﻨﺸﻬﺎی اﺣﯿﺎﯾﯽ اﺳﺖ. در ﻣﺴﯿﺮ اﯾﻦ واﮐﻨﺸﻬﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت دﯾﮕﺮی ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﮕﯽ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺘﻬﺎی ﻧﯿﺘﺮات ﺑﺤﺴﺎب ﻣﯽ آﯾﻨﺪ. ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ را ﻣﯿﺘﻮان ﻧﯿﺘﺮﯾﺖ (NO2) و ﯾـﻮن آﻣﻮنیاک (+NH4) ذﮐﺮ ﮐﺮد.

انواع آلودگی نیترات:

1. آب
2. خاک
3. هوا

مقادیر مجاز نیترات:

• در ﺧﺎک ﺑﺮای ﻫﺮ ﺳﺒﺰی ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮی اﺳﺖ. در ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن روزاﻧﻪ ﻣﺼﺮف می کند 30 ﺗﺎ 300 ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ
• در آب : ﺣﺪ اﮐﺜﺮ 50 ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم / ﻟﯿﺘﺮ

مضرات و عوارض و بیماری های ناشی از مسمومیت نیترات

نیترات موجود در آب

ﻧﯿﺘﺮات ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮدي ﺿﺮر ﻧﺪارد وﻟﯽ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز وارد ﺑﺪن ﺷﻮد ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺳﺮﻃﺎن ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﻧﯿﺘﺮات ﺑﻪ وﯾﮋه ﺑﺮاي ﮐﻮدﮐﺎن، ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان و ﺧﺎﻧﻢ ﻫـﺎي ﺑﺎردار ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻀﺮ اﺳﺖ و ﺳﺒﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ در ﻧـﻮزادان (ﻣﺖ ﻫﻤﻮﮔﻠـﻮﺑﯿﻦ ﯾـﺎ ﺳﻨﺪروم ﻧﻮزاد ﮐﺒﻮد) زﯾﺮ ﺷﺶ ﻣﺎه ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﯿﺘﺮوزآﻣﯿﻦ (ﮐﻪ ﻣﺎده ﺳﺮﻃﺎﻧﺰاﯾﯽ اﺳﺖ) را در ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آورد. ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻮﺟﺐ ﺳﺮﻃﺎن ﮐﻮﻟﻮن ﻣﯽ ﺷﻮد

ﻣﯿﺰان ﺑﺎﻻی ﻧﯿﺘﺮات ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻏﺬا ﯾﺎ آب دام ﻫﺎ ﻫـﻢ ﺑـﻪ ﮐﺎﻫﺶ زاد و وﻟﺪ، اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺮده زاﯾﯽ، وزن ﮐﻢ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ، دﯾﺮ وزن ﮔﺮﻓﺘﻦ ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﻣﺮگ ﺑﯿﻨﺠﺎﻣﺪ. ﻧﯿﺘﺮات ﺑﺎ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﺧﻮن ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﺑﻪ ﻧﯿﺘﺮﯾﺖ NO2 ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺳﺒﺐ ﮐﻤﺒﻮد اﮐﺴﯿﮋن در ﺑﺪن ﺑﺨﺼﻮص ﻧﻮزادان ﻣﯽ ﺷﻮد.

ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﯿﺘﺮات و راه ﻫﺎی آﻟﻮدﮔﯽ آن

• آﻟﻮدﮔﯽ آب ﻫﺎی زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﺎه ﻫﺎی ﻓﺎﺿﻼب
• ورود ﻧﯿﺘﺮات ﺣﻞ ﺷﺪه ی ﺧﺎک در آب ﻫﺎی زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎران ﻫﺎی اﺳﯿﺪی
• اﻓﺰاش ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﮐﻮدﻫﺎی ﮐﺸﺎورزی
• ﻧﯿﺘﺮات زﯾﺎد در ﻋﻠﻮﻓﻪ ﻫﺎی دام

نیترات در آب

راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﺣﺬف ﻧﯿﺘﺮات در آب:

ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﺎﯾﺪار ﺑﻮدن ﯾﻮن ﻧﯿﺘﺮات، ﻋﺪم ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﺮاي ﺟﺬب ﺳـﻄﺤﯽ ﯾـﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ﻣﻮاد دﯾﮕﺮ و ﺣﻼﻟﯿﺖ ﺑﺎﻻ ﺣﺬف ﻧﯿﺘﺮات ﺗﻮﺳﻂ روش ﻫـﺎی ﻣﺘﺪاول ﺗﺼﻔﯿﻪ (اﻧﻌﻘﺎد، ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن، اﮐﺴﯿﺪاﺳﯿﻮن) ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻮده و ﺑﺎﯾﺪ از روش ﻫﺎی ﺧﺎص ﺣﺬف ﻧﯿﺘﺮات اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد.

1- رقیق سازی dilution:

در روش رﻗﯿﻖ ﺳﺎزي آب ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ ﮐﻪ داراي ﻏﻠﻈﺖ ﺑـﯿﺶ از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺘﺮات ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ آب ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ ﮐﻪ داراي ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎی ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮی از ﻧﯿﺘﺮات ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪه و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺪون اﻧﺠﺎم ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻔﯿﻪ ای ﻣﯿﺰان ﻧﯿﺘﺮات آب آﺷﺎﻣﯿﺪﻧﯽ ﺷﻬﺮوﻧﺪان را ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﺠﺎز ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﯽ آورﻧﺪ.

2- تبادل بون ion exchange:

تبادل بون ion exchange:

ﺗﺒﺎدل ﯾﻮن ﯾﮑﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ روش ﻫﺎ ﺑﺮای ﺣﺬف ﻧﯿﺘﺮات از ﻣﻨﺎﺑﻊ دارای ﻣﻘﺪار ﮐﻢ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت آﻟﯽ ﻣﺤﻠﻮل اﺳﺖ. در اﯾﻦ روش از ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎی ﯾﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد. اﯾﻦ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﮐﻨﻨـﺪه ﻫﺎ ﯾـﺎ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻮده (زﺋﻮﻟﯿﺖ) ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ (رزﯾﻦ) ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. رزﯾﻦ ﻫﺎ ﺧـﻮد ﺑـﻪ رزﯾﻦ ﻫﺎي ﮐﺎﺗﯿﻮﻧﯽ و آﻧﯿﻮﻧﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺮاي ﺣﺬف ﯾﻮن ﻧﯿﺘﺮات از رزﯾﻦ ﻫﺎی آﻧﯿﻮﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد. اﯾﻦ رزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﺎ اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪی ذﯾﻞ آﻧﯿﻮن ﻫﺎ را از آب ﺣﺬف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﻫﺮﭼﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﯾﻮن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺮاي ﺟﺬب روی رزﯾﻦ دارد.

-SO4- > I > NO3- > CrO4- > Br- > Cl- > OH

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺣﺬف ﺳﻮﻟﻔﺎت از آب زودﺗﺮ از ﻧﯿﺘﺮات اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد، ﻏﻠﻈﺖ ﺑﺎﻻي ﺳﻮﻟﻔﺎت و ﻣﯿﺰان ﮐﻞ ﺟﺎﻣﺪات ﻣﺤﻠﻮل (TDS) آب ﻣﻮرد ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﯿﺰان ﮐﺎراﯾﯽ اﯾﻦ روش ﺑﺴﯿﺎر ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ.

3- اسمز معکوس:

ﻏﺸﺎء ﻧﯿﻤﻪ ﺗﺮاوا (semi permeable membrane) ﻋﺒﻮر داده ﻣﯽ ﺷﻮد. اﯾﻦ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از ﻓﺸﺎر ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﻠﮑﻮل ﻫﺎی آب از ﻏﺸﺎء ﻧﯿﻤﻪ ﺗﺮاوا ﻋﺒﻮر ﮐﺮده و ﻣولکول ﻫﺎی درﺷﺖ ﺗﺮ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ از ﻣﻨﺎﻓﺬ ﻏﺸﺎء ﻋﺒـﻮر ﮐﻨﻨـﺪ و ﺑـﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﯽ ﻫﺎ از آب ﺟﺪا ﺷﻮﻧﺪ. ﻣﺤﺪوده اﻧﺪازه ﺟﺪاﺳﺎزی ذرات در ﻓﯿﻠﺘﺮﻫﺎی اﺳﻤﺰ ﻣﻌﮑﻮس 0.0001 ﺗﺎ 0.003 ﻣﯿﮑﺮوﻣﺘﺮ اﺳﺖ. راﻧﺪﻣﺎن ﺣﺬف ﺟﺎﻣﺪات ﻣﺤﻠﻮل در اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﯿﺶ از 99 درﺻﺪ اﺳـﺖ. اﯾـﻦ روش ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژی ﺑﺎﻻﯾﯽ دارد، ﻟﺬا ﻫﺮﯾﻨﻪ اﯾﻦ روش ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺗﺒﺎدل ﯾﻮن اﺳﺖ.

4- بیولوژیکی (biological process)

در اﯾﻦ روش اﺑﺘﺪا ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﺷﯿﻤﯿﻮاﺗﻮﺗﺮوف ﻫﻮازی و ﻃﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳـﯿﻮن، ﻧﯿﺘﺮوژن آﻟﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﻮن ﻧﯿﺘﺮات ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻫﺎی ﺷﯿﻤﯿﻮﻫﺘﺮوﺗﺮوف ﻏﯿﺮﻫـﻮازی و ﻃﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ دی ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن، ﻧﯿﺘﺮات ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﮔﺎز ازت ﺷﺪه و از ﻣﺤﻠـﻮل ﺟﺪا ﻣﯽ ﺷﻮد. اﯾﻦ روش ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده در ﮐﺸﻮرﻫﺎي اروﭘﺎﯾﯽ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻃﺮح ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺸـﺎرﮐﺖ وزارت ﻧﯿـﺮوی اﯾـﺮان و وزارت ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و آﻣﻮزش ﮐﺸﻮر آﻟﻤﺎن روی ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﺷﻬﺮ ﻣﺸﻬﺪ در ﺳـﺎل 88 در ﺧﺼـﻮص ﮐﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻧﯿﺘـﺮات ﺻـﻮرت ﮔﺮﻓﺖ، ﮐﯿﻔﯿﺖ آب در روش ﺣـﺬف ﺑﯿﻮﻟـﻮژﯾﮑﯽ ﻧﯿﺘـﺮات در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﻪ روش اﺳﻤﺰ ﻣﻌﮑﻮس، اﻟﮑﺘﺮودﯾﺎﻟﯿﺰ و ﺗﺒﺎدل ﯾﻮن ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮده و ﺣﻔﻆ ﮐﯿﻔﯿﺖ آب در اﯾﻦ روش ﺑﻬﺘﺮ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد.

5- تقطیر distillation

در اﯾﻦ روش ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺮارت، آب را ﺟﻮﺷﺎﻧﺪه و ﺳﭙﺲ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آوري و ﺳﺮد ﮐﺮدن ﺑﺨﺎرات آب (ﻣﯿﻌﺎن) ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﻮاد ﻣﺤﻠﻮل آب، از ﺟﻤﻠﻪ ﯾﻮن ﻧﯿﺘﺮات از آب ﺟﺪا ﻣﯽ ﺷﻮد. اﯾـﻦ روش ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﺬف 100 درﺻﺪ ﯾﻮن ﻧﯿﺘﺮات اﺳﺖ. ﻫﺮﭼﻨﺪ اﯾﻦ روش اﻗﺘﺼﺎدی و ﻣﺘﺪاول ﻧﺒﻮده و در ﻣﻮارد ﺧﺎص ﮐﺎرﺑﺮد دارد.

ادامه موضوعات زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:

• ادامه روش های حذف نیترات در آب
• نیترات در خاک و مقدار مجاز آن
• روش های کاهش نیترات در سبزی ها
• اثرات نیترات
• توصیه ها
• و …

حتما بخوانید:

⇐ اثر انواع مواد آلاینده هوا بر روی گیاهان و انسان ها

⇐ دانلود کتاب سم شناسی بالینی و مسمومیت ها

⇐ مسمومیت ناشی از فلزات حلم سرشت و دل پیشه