اثر انقلاب صنعتی چهارم بر استرس های شغلی

اثر انقلاب صنعتی چهارم بر استرس های شغلی

تهیه و تنطیم: زهرا کشاورز، کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی شیراز

انقلاب صنعتی (Industrial Revolution) شامل مجموع اتفاقات و اختراعاتی است که در دوره زمانی مشخص باعث تغيير جوامع و اقتصادها شده است. اولین انقلاب صنعتی از بریتانیا شروع شد و در طی آن جوامع و اقتصاد کشاورزی به جوامع و اقتصاد شهری و صنعتی تبدیل شدند. این تغییرات باعث ظهور شیوه های جدیدی برای کار و زندگی شد و جوامع را از اساس متحول کرد. کالاهایی که زمانی به شکل محدود و به سختی توسط دست تولید میشدند به لطف اختراع ماشین ها و استفاده از فن های جدید به طور انبوه توسط ماشین آلات و در کارخانه ها تولید شدند. ماشینی شدن فرایند تولید تغییراتی اساسی در ساختار تقاضای مردم و چرخه اقتصادی کشورها ایجاد کرد.

در طول سه انقلاب صنعتی گذشته، نه تنها بارها و بارها زندگی شخصی و شغلی افراد تغییر کرد بلکه گاهی حتی تهدید شد. پس از هر انقلاب جهان در مسیر جدیدی قدم برداشت. این بار هم چهارمین انقلاب صنعتی زندگی ما را تغییر خواهد داد؛ هر چند سرعت و ابعاد این تغيير بسیار متفاوت و بزرگ تر از تغييرات سه انقلاب صنعتی گذشته خواهد بود. وقوع انقلاب صنعتی چهارم باعث شده است تا بسیاری از فناوری هایی که بشر در گذشته رویای آن را داشت یا در کتابها و فیلمهای علمی-تخیلی شاهد بود به واقعیت تبدیل شود دستیابی ما به مجموعه ای از فناوریهای جدید باعث ایجاد چهارمین انقلاب صنعتی شده است.

انقلاب صنعتی چهارم پتانسیل بهبود کیفیت زندگی و ایجاد فرصت های جدید را در جامعه دارد. در رابطه با دوران انقلاب صنعتی چهارم یکی از فناوری های مهم را می توان هوش مصنوعی دانست توسعه هوش مصنوعی تأثیرات مثبت مختلفی دارد زیرا جنبه های اساسی جامعه به سرعت در حال افزایش است. با این حال به دلیل پیشرفت های فناورانه در زمینه هوش مصنوعی نگرانی قابل توجهی وجود دارد که ممکن است بیکاری در چند دهه آینده افزایش یابد.

اگر اعضای سازمانها از نقش منفی هوش مصنوعی آگاه شوند و متوجه شوند که ماشینها میتوانند جایگزین شغل انسانها شوند این وضعیت باعث میشود که اعضا دچار یک انقطاع شغلی یا اضطراب روانی شوند. اگر اعضای سازمان نسبت به عدم اطمینان شغلی خودآگاهی بیشتری پیدا کنند انگیزه درونی خود را برای شغل خود کاهش داده و منجر به پایین آمدن سطح عملکرد فردی و سازمانی می شوند و درنتیجه این امر باعث ایجاد مشکلات سازمانی و اجتماعی می شود. هوش مصنوعی مجموعه ای از فناوری ها است که ادراک مهارتهای زبانی و استدلال را از طریق برنامه های مختلف رایانه ای از جمله فناوری اطلاعات در رابطه با توانایی انسان برای یادگیری به کار می گیرد.

هوش مصنوعی رضایت شغلی افراد را نیز تحت تأثیر قرار میدهد رضایت شغلی به احساس اعضای سازمان در مورد جنبه های مختلف شغل یا میزان رضایت آنها از شغلشان اشاره دارد. همچنین میتوان آن را به عنوان درجه ای در نظر گرفت که اعضای سازمان دارای جهت گیری عاطفی مثبت نسبت به اشتغال در سازمان هستند بنابراین، رضایت شغلی را می توان مفهومی دانست که کارکنان نسبت به شغل خود مثبت فکر می کنند و به طور کلی از شغل خود راضی هستند. کسانی که از شغل خود رضایت بیشتری دارند میتوانند رفتارهای اجتماعی و مدنی بیشتری داشته باشند. علاوه بر این، منجر به رضایت از زندگی شخصی می شود. زمانی که رضایت شغلی کم است قصد ترک شغل افزایش می یابد. علاوه بر این رضایت شغلی مزایای مثبت متنوعی از جمله کاهش استرس ،اخلاقی، ایجاد روابط خوب با همکاران یا مدیران و ایجاد تفکر و نوآوری جدید را به همراه دارد. اضطراب شغلی بالابر وضعیت روانی اعضای سازمان و رضایت شغلی آنها تأثیر منفی میگذارد این به این دلیل است که اضطراب شغلی میتواند وابستگی اساسی اعضا را به سازمان خود تهدید کند.

بر اساس این نظریه ها می توان دریافت که اضطراب شغلی باعث کاهش رضایت شغلی می شود. بنابراین با ظهور عصر صنعتی چهارم در صورتی که امکان جایگزینی شغل اعضا به دلیل پیشرفت سریع فناوری هوش مصنوعی افزایش یابد. کارمندان را از امکان جایگزینی شغل خودآگاه می کند و از این طریق، اضطرابی که می تواند منجر به از دست دادن شغل شود. رضایت شغلی را کاهش میدهد.

حتما بخوانید:

⇐ استرس شغلی و مدیریت آن

⇐ ارگونومی و استرس شغلی

⇐ بررسی اختلالات نوبت کاری و استرس شغلی در پرستاران

منبع: فصلنامه علمی – اجتماعی ارگونومی شماره 13