آلودگی های هوا و تاثیرات آن بر انسان
آلودگی های هوا و تاثیرات آن بر انسان
آلودگی های هوا و تاثیرات آن بر انسان
قبل از نصب فیلتر دی اکسید سولفور، مقادیر زیادی دی اکسید سولفور به هوا از این نیروگاه واقع در نیو مکزیکو وارد می‌شد
آلودگی هوا تغییر در ویژگی‌های طبیعی جو براثر مواد شیمیایی، غباری یا عامل‌های زیستشناختی است. جو یا اتمسفر سامانهٔ گازیِ طبیعیِ پویا و پیچیده‌ای‌است که زندگانی در سیارهٔ زمین به آن بازبسته‌است. تحلیل‌رفتن لایه اوزن ِ استراتوسفر به خاطر آلودگی هوا، دیرزمانی است که خطری برای تندرستی مردمان و نیز زیست‌بومهای زمین شناخته می‌شود.
این آلودگی هوا ممکن است طبیعی (مانند فعالیت آتش‌فشانها)، یا مصنوعی باشند. آلودگیهای مصنوعی عمدتا ناشی از فعالیت وسایل نقلیه و کارخانه‌ها هستند.
محتویات
- ۱ منابع انتشار
- ۲ اثرات بر روی انسان
- ۳ باران اسیدی
- ۴ آلوده‌کننده‌ها
- ۵ پیشگیری
- ۶ وقایع تاریخی
- ۷ این را هم بخوانید
- ۸ پانویس
- ۹ منابع
منابع انتشار
منابع آلوده کنندهٔ هوا به دو قسمت طبیعی و مصنوعی تقسیم بندی می‌شود:
- منابع طبیعی شامل موارد ذیل می‌باشد:
- فعالیتهای آتش‌فشانها و آتش سوزی جنگل‌ها
- گرد و غبار طبیعی
- دود و مونواکسید کربن ناشی از آتش سوزی‌ها
- گاز رادون ناشی از کانی‌های زمین
- درختان کاج که ترکیبات آلی را از خود متصاعد می‌کنند.
– منابع حیوانی و مزارع و مرداب ها——
- منابع مصنوعی
- وسایل نقلیه موتوری مشکلی اساسی هستند که دی اکسید نیتروژن که مهمترین آلوده کننده هوا است را تولید می‌کنند. سایر منابع مصنوعی آلوده کننده هوا عبارتند از زغال سنگ سوزها، صنایع مختلف آلودگیهای ناشی از سوزاندن بقایای کشاورزی و…
آلودگی هوا در منازل
اثرات بر روی انسان
مساله آلودگی هوا اگر یکی از حادترین مسائل ناشی از تمدن صنعتی نباشد، بدون شک از بغرنج ترین آنهاست. اگرچه در حالت عادی تنها به اثرات سوء وارد به انسان توجه می‌شود اما این تعریف آلودگی را تنها به این اثرات محدود نمی‌نماید. مواد نامطلوب می‌توانند برانسان، گیاه، مواد و اشیاء یا محیط زیست جهانی تاثیر گذاشته ویا با مه آلود کردن هوا و ایجاد بوهای نامطلوب جلوه‌های نامناسب ایجاد نمایند.
روز ۲۹دی ماه ششمین سالی است که روز هوای پاک را تجربه می‌کنیم. بدون استفاده از ابزارهای پایش هوا نمی‌توان تصور کرد که روزانه چه مقدار آلاینده از طریق نفس کشیدن وارد دستگاه تنفسی و بدن می‌شود. سال گذشته وضعیت آلودگی هوای شهری مثل تهران تنها در هفت دهم روزهای سال پاک بوده و در ۵۶٪روزها در شرایط ناسالم و در ۳۱٪روزها در شرایط بسیار ناسالم قرار داشت.
آلوده کنندهای مختلفی که ممکن است از منابع طبیعی و یا مصنوعی وارد اتمسفر گردد عبارتند از:
دی اکسید گوگرد: SO2 حتی در غلظت‌های بسیار کم موجب ایجاد واکنش‌هایی در مغز، تحریک غشاء مخاطی دستگاه تنفس، افزایش مقاومت ریه به جریان هوا، درد در ناحیه سینه، گاهی ریزش خون از بینی، اثر بر سیستم گوارش، تحریک چشم، تنگی نفس، افزایش ضربان قلب، افزایش سرعت حرکات تنفسی، توسعه بیماریهای مزمن ریوی بخصوص برونشیت، سرفه و کاهش ظرفیت تنفسی می‌گردد همچنین خون افرادی که در معرض این گاز قرار گرفته‌اند نشان می‌دهد که این گاز سنتز DNA (عامل انتقال وراثت) را مختل می‌کند و ازرشد برخی از گلبولهای سفید خون (لنفوسیتها) جلوگیری می‌کند که در نتیجه سیستم دفاعی بدن کاهش می‌یابد.
اکسیدهای ازت: اکسیدهای ازت به دو طریق مستقیم و غیر مستقیم بر سلامت انسان اثر می‌گذارند. اثر مستقیم آنها بستگی به نوع اکسید دارد زیرا NO2 نزدیک به چهار برابر بیشتر از NO سمی است و در غلظت‌های مساوی با COاز آن زیان آورتر است. اثرات ثابت شده NO2 بر روی انسانها کاملا به اثر تنفسی محدود می‌شود که باعث پیامدهائی نظیر اختلال در بویائی، بیحالی، خستگی، ناراحتی‌های حفره بینی، اشکالات تنفسی، تحریک گلو، چشم، ناراحتی‌های اعصاب، گشادی مردمک چشم، افزایش برونشیت حاد و تولید نیتروزامین.
هیدروکربنها: عمومأ مدرکی دال بر اثرات نامطلوب هیدورکربن‌ها در غلظت جاری هوا بر روی انسان وجود ندارد بلکه اثر مضر آنها اغلب از طریق واکنش های فتوشیمیایی که مواد ثانوی آلوده ساز تولید می‌کنند می‌باشد.
اکسیدان‌های فتو شیمیایی: علائمی از قبیل سرفه، کوتاه شدن تنفس، انقباض مجاری هوایی، سردرد، تنگی نفس، اختلالات تنفسی، تغییر گلبولهای قرمز خون، التهاب حلق و گلو، تحریک چشم و آبریزش چشم می‌تواند نتیجه تماس با این آلاینده باشد.
منواکسید کربن: میل ترکیبی هموگلوبین (Hb) خون که عامل انتقال اکسیژن به بافتهای بدن است با منو اکسید کربن تقریبا ۲۰۰برابر بیشتر از میل ترکیبی آن با اکسیژن است. از این رو وجود CO در هوای تنفسی قادر است مقادیر زیادی از هموگلوبین خون را به کربوکسی هموگلوبین (COHB) که یک ترکیب پایدار است تبدیل کند و از مقدار هموگلوبین که اکسیژن را به بافتها می رساند بکاهد و باعث اختلالات جزئی در برخی اعمال بدن، اثر بر سیستم اعصاب مرکزی، اختلال در تشخیص زمان، اشکالات بینایی، تغییر در اعمال قلب، تنفس، خستگی، خواب آلودگی، حالت کما و مرگ گردد.
ذرات: ذرات استنشاق شده ممکن است در مجاری تنفسی فوقانی اثر تحریکی داشته و یا در داخل ششها نفوذ نماید وایجاد عوارضی در ششها نماید که منجر به اختلالاتی در اعمال تنفسی گردد. از جمله ذرات معلق در هوا عنصر سرب است که بیشتر از طریق تنفس وارد بدن می‌شود و قابلیت حمل اکسیژن در خون را کم می‌کند، لذا اکسیژن کافی به مغز نمی‌رسد. این نارسائی در کودکان می‌تواند منجر به عقب ماندگی ذهنی شود و یا سرب می‌تواند بر روی دستگاه خون ساز کلیه و مجاری ادراری اثر گذارد.
اثرات مزمن ممکن است نظیر سردرد، ضعف، سستی یبوست، خط آبی یا بورتون در سرتا سر لثه‌ها، بی اشتهایی و کم خونی باشد. از اثرات نامطلوب دیگر کاهش میدان دید است. بر اثر این کاهش حمل و نقل زمینی و هوایی با اشکالاتی روبرو گردید. بعلاوه اثرات روانی کاهش میدان دید در یک منطقه که ساکنان آن از تماشای زیبایی‌های طبیعی محروم می‌شوند قابل ملاحظه است.
مواد رادیو اکتیو: مخفی ترین و وحشتناک ترین منبع آلودگی هوا مواد رادیو اکتیو هستند که اثرات جسمانی و ژنتیکی را در انسان بوجود خواهد آورد.[نیازمند منبع] سالیانه ۳ میلیون نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند که ۹۰ درصد آنان در کشورهای توسعه یافته هستند. دربعضی کشورها تعداد افرادی که در اثر همین عامل جان خود را از دست می‌دهند بیشتر از قربانیان سوانح رانندگی است. این مرگ و میر بطور خاص مربوط به آسم، برونشیت، تنگی نفس و حملات قلبی و آلرژی‌های مختلف تنفسی است.[۱] آلودگی هوا به طرق گوناگونی می‌تواند آثار زیانبار درازمدت و کوتاه مدتی بر سلامت انسانها بگذارد. تاثیر آلودگی هوا بر افراد مختلف متفاوت است. آسیب پذیری برخی افراد در برابر آلودگی هوا بسیار بیشتر از سایرین است. کودکان کم سن و سال و سالمندان بیشتر از دیگران از آلودگی هوا آسیب می‌بینند.
معمولا میزان آسیبها بستگی به میزان قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی زیانبار دارد یعنی مدت تماس با آلاینده‌ها و غلظت مواد شیمیایی. صدمات ریوی ناشی از هوای آلوده به اوزون، خطری است که هر ۳ نفر از ۵ نفر با آن روبرو هستند.
مساحت جنگلهای ایران در حدود ۲۰۰۰ سال پیش حدود ۸۰ میلیون هکتار(۸) و در گذشته نزدیک حدود ۳۰ میلیون هکتار(۹) و در حال حاضر در حدود ۱۲ میلیون هکتار (۱۲۰ هزار کیلومترمربع) است ولی از تمام آن امکان بهره برداری دایمی وجود ندارد. در طول ۲۰ سال گذشته مساحت جنگلهای شمال کشور که تنها قطب تولید چوب به طور دائم می‌باشد از ۳٫۴ میلیون به ۱٫۸ میلیون هکتار کاهش یافته است (۱۰) اگر جمعیت جهان را در حال حاضر حدود ۵ میلیارد نفر در نظر بگیریم، به طور متوسط سهم سرانه جنگل برای هر نفر حدود ۰٫۸ هکتار (۸۰۰۰ مترمربع) می‌باشد ولی متأسفانه سهم سرانه جنگل برای هر ایرانی حدود ۰٫۲۴ هکتار (۲۴۰۰ مترمربع) می‌باشد. اگر این رویه یعنی ازدیاد جمعیت و کاهش جنگل ادامه داشته باشد روزی خواهد ریسد که به هر ایرانی حتی چند درخت هم نخواهد رسید.
همیشه به خاطر داشته باشید که یک درخت متوسط، قادر خواهد بود تا اکسیژن مورد نیاز سه نفر را تأمین کند.
باران اسیدی
اثر باران اسیدی بر روی درختان
یکی از آثار و نتایج آلودگی هوا باران اسیدی است. باران‌های اسیدی از گازهای سولفور دی اکسید و از خانوادهٔ نیتروژن اکسید که از دود اگزوز اتومیبلها و کارخانجات ایجاد می‌شود، به وجود می‌آید. این گازها در اتمسفر زمین با بخار آب واکنش داده و اسیدهایی مانند سولفوریک اسید و نیتریک اسید را تشکیل می‌دهند. یکی از مشکلات جدی محیط زیست که امروزه بشر در اکثر نقاط جهان با آن درگیر است، باران اسیدی می‌باشد. باران اسیدی به پدیده‌هایی مانند مه اسیدی و برف اسیدی که با نزول مقادیر قابل توجهی اسید از آسمان همراه هستند، اطلاق می‌شود. ذباران هنگامی اسیدی می‌شود که میزان PH آب آن کمتر از ۵٫۶ باشد. این مقدار PH بیانگر تعادل شیمیـــایی به وجود آمــــده میان دی‌اکسیــــد کربن و حالت محلــــول آن یعنــی بی‌کربنــات (HCO3) در آب خالص است. باران اسیدی دارای نتایج زیانبار اکولوژیکی می‌باشد و وجود اسید در هوا نیز بر روی سلامتی انسان اثر مستقیم دارد. همچنین بر روی پوشش گیاهی تأثیرات نامطلوبی می‌گذارد.
آلوده‌کننده‌ها
موادی همچون مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، هیدروکربن‌های سوخته نشده و ترکیبات سربی از موادی هستند که باعث آلودگی هوا می‌شوند.
پیشگیری
در بسیاری از کشورهای جهان اقداماتی برای کاهش آثار آلودگی هوا بر محیط زیست انجام شده‌است. درحالی که دانشمندان آثار زیانبار آلودگی هوا را بر گیاهان، حیوانات و زندگی انسانها مطالعه می‌کنند، قانون‌گذاران قوانینی را برای کنترل کاهش آلاینده‌ها تصویب نموده و آموزگاران در مدارس و استادان در دانشگاهها آثار آلودگی هوا را برای نسل جوان تشریح می‌کنند.
اولین گام برای حل مشکل آلودگی هوا ارزیابی است. محققان آلودگی هوا را بررسی نموده و استانداردهایی را برای اندازه‌گیری نوع و مقدار آلاینده‌های خطرناک تعیین می‌کنند. بعد از آن باید حد مجاز آلاینده‌های هوا مشخص شود.
در مرحله بعد می‌توان گامهایی برای کاهش آلودگی هوا برداشت. تنظیم مقرراتی برای موادی که در اثر فعالیتهای انسانی در فضا منتشر می‌شود این هدف را تکمیل می‌کند. بسیاری از کشورها برای میزان انتشار آلاینده‌های خودروها و صنایع محدودیت‌هایی را اعمال کرده‌اند. این کار از طریق سازمانهای هماهنگ‌کننده که وظیفه نظارت بر محیط زیست و هوا را به عهده دارند انجام می‌شود. در سازمان ملل برنامه مدیریت جو طرحهای زیست محیطی را در سراسر جهان اجرا می‌کند. در روزهای بحرانی آلودگی هوا حتی الامکان از تردد در محدوده‌های مرکزی و پر ترافیک شهر اجتناب کنید. استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی در سفرهای روزانه درون شهری خود را جایگزین خودروهای شخصی نمائید. فعالیت یا بازی کودکان در محیطهای باز را محدود نمائید. و افراد مسن یا افراد با بیماریهای قلبی، ریوی نظیر آسم، برونشیت مزمن و نارسائی قلبی از خروج از خانه اجتناب نمایند.
وقایع تاریخی
در لندن طی مه‌دود بزرگ در سال ۱۹۵۲ میلادی تعداد چهارهزار نفر در مدت چند روز در اثر غلظت بالای آلاینده‌های هوا جان باختند.
این مطلب بروزرسانی شد و فایل پاورپوینت «اثرات آلودگی هوا بر انسان» در 53 اسلاید پیوست شد.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
⇐ دانلود کتاب آلودگی هوا و سلامت انسان
⇐ اثر انواع مواد آلاینده هوا بر روی گیاهان و انسان ها
⇐ بررسی ارتباط آلودگی هوا با ابتلا به برخی از سرطان ها در جهان
منبع: ویکی‌پدیا
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)