آشنایی با حریق و روش های اطفاء آن
آشنایی با حریق و روش های اطفاء آن
آشنایی با حریق و روش های اطفاء آن
فرمت: ppt تعداد صفحات: 18
احتراق: احتراق عبارتست از يک فعل و انفعال شيميایی سريع كه به همراه حرارت و شعله باشد. اين فعل و انفعال شيميایی بين اكسيژن و مواد سوختنی انجام مي گيرد.
حریق: اگر حرارت حاصله از فعل و انفعال شيميایی در واحد زمان قابل توجه بوده و همراه آن نور توليد گردد حريق يا آتش سوزي ناميده مي شود.
روش های اطفاء حریق در محور مثلث آتش :
- روش سرد كردن يا قطع ضلع حرارت (توسط آب)
- روش خفه كردن (قطع ضلع هوا) : (توسط پودر شيميایی، كف، CO2)
- روش قطع سوخت
انواع آتش سوزی ها از نظر روش اطفاء :
الف) آتش سوزي گروه جامدات يا مواد خشك (طبقه A) :
به آتش سوزي موادی گفته می شود كه بعد از سوختن از خود خاكستر باقی مي گذارند و با آب نيز واكنش شيميایی خطرناکی ندارند. مانند: چوب، كاغذ، لاستیک، حبوبات، غلات، پلاستيک، پارچه و…
بهترين روش جهت اطفاء اين نوع آتش سوزيها روش خنک كردن می باشد
ب) آتش سوزي مايعات قابل اشتعال (طبقه B) :
به منظور اطفاء حريق مايعات قابل اشتعال خاموش مناسب ، پودر شيميایی و كف مي باشد
به منظور اطفاء حريق مايعات قابل اشتعال در سطح كم از پودرهاي شيميایی، ماسه خشک، پتوي خيس و در سطح وسيع از كف استفاده مي كنيم .
ج) آتش سوزی برق (طبقه C) :
در آتش سوزي لوازم و تاسيسات برقي ، اولين اقدام قطع جريان برق است، بعد استفاده از خاموش كننده مناسب با توجه به نوع مواد سوختني جهت اطفا مي باشد.
بايد توجه داشت اگر قطع برق ممكن نباشد بهترين خاموش كننده، دي اكسيد كربن (CO2) و يا پودر شيميایی خشک مي باشد .
د) آتش سوزی فلزات قابل اشتعال (طبقه D) :
بعضي از اين فلزات عبارتند از: سديم، منيزيم، پتاسيم، باريم
براي اطفاء حريق فلزات قابل اشتعال نبايد از آب يا كف استفاده نمود زيرا به علت واكنش فلزات قابل با آب، گاز هيدروژن توليد می شود كه شديدا قابل اشتعال بوده و باعث تشديد حريق می گردد.
براي اطفاء اين نوع حريق ها از ماسه های صددرصد خشک و پودر شيميایی مخصوص اين فلز استفاده مي گردد.
ه) گازهای قابل اشتعال :
در گازها در صورت ايجاد آتش سوزی نبايد شعله را اطفا نمود بلكه بايد از خروج گاز جلوگيري گردد و در صورتی كه گاز از سيلندر خارج گشته و شعله ور گردد بايد بدنه سيلندر را نيز خنک نموده و بدون در نظر گرفتن شرايط محيط، اقدام به خاموش كردن شعله نكنيم
البته در صورتي كه بنابر شرايط لازم باشد كه شعله اطفا گردد، خاموش كننده پودر خشک شيميایی بهترين اثر را در اين مورد دارا مي باشد .
اگر گاز در محيط پراكنده شده باشد و شعله وجود نداشته باشد، وضعيت بسيار خطرناكتر از حالت قبلي مي باشد زيرا احتمال انفجار نيز در اين حالت وجود دارد .
حال اگر چنين وضعيتي در محيط بسته وجود داشته باشد با با رعايت و انجام موارد زير از بروز انفجار و آتش سوزي جلوگيري و خطر را بر طرف ساخت :
- از قطع و وصل كليدهاي برق خودداري شود.
- خاموش كردن تمام منابع حرارتي مانند بخاري ، چراغ والور و …
- استفاده از حداقل نفرات براي برطرف نمودن عامل خطر .
- استفاده از دستگاه تنفسي يا حداقل استفاده از دستمال خيس جلوي دهان و بيني .
- استفاده از سر لوله آب آماده جهت حريق و انفجار احتمالي .
- از روشن و خاموش كردن چراغ قوه در محيط خودداري كرده و در صورت لزوم به استفاده ازچراغ آنرا قبل از ورود به مكان نشت گاز روشن كنيد .
- بستن شير كپسول گاز
تذكر مهم : درمورد لوله كشي گاز شهري اولين اقدام بستن شير ورودي به كنتور گاز مي باشد - در صورتي كه گاز سيلندر كه از هوا سنگين تر است نشت كرده باشد، با ايجاد كوران مصنوعي با پارچه، گوني يا مقواي خيس جهت خروج گاز از محيط اقدام نمائيم.
و) آتش سوزی مواد منفجره :
مواد منفجره اكثرا در صنايع نظامي مورد مصرف دارند و مهمترين آنها عبارتند از TNT, اسيد پيكريک، تيتراتها، كلراتها، نيتراتها، نيتروگليسيرين و …
اين گونه مواد در صورتيكه دچار آتش سوزي شوند بايد سريعا محل را ترک نمود چون تمام مواد در يك لحظه توام با انفجار از بين مي روند و قدرت پرتاب تكه های ناشي از انفجار حداقل تا شعاع 200 متری مي باشد.
اگر اين مواد در مجاورت حرارت قرار گيرند بايد با استفاده از حاقل سرلوله هاي آب نصب شده بر روي سه پايه و يا خودروهاي مانيتوردار اقدام به خنک كردن آنها ازفاصله مناسب نمود.
تجهیزات خاموش کننده
الف – متحرک : مثل شن، سطل آب، پتوی خيس
- خاموش كننده های دستی با حداكثر ظرفيت 14 كيلویی
- خاموش كننده های چرخدار تا ظرفيت 90 كيلوگرم
ب- ثابت : جعبه اطفاء حريق (Fire Box)، اسپرينكلرها (افشانه ها)
خاموش کننده های دستی
تعريف خاموش كننده: خاموش كننده ها براي استفاده در شرايط اضطراري با اين هدف كه بتوانند در مراحل اوليه شروع آتش سوزي از گسترش آن جلوگيري و آتش را خاموش نمايند ساخته شده اند .
انواع خاموش كننده ها :
- خاموش كننده محتوي آب
- خاموش كننده محتوي كف
- خاموش كننده محتوي پودر
- خاموش كننده محتوي گاز
- خاموش كننده محتوي مايعات تبخير شونده ( هالوژنه )
طرز عمل دستگاه های خاموش كننده :
معمولا خاموش كننده ها به دو طريق مواد را به خارج هدايت ميكنند ؛
الف) واژگوني
ب) مستقيم
جهت اطفاء حريق ناشي از مواد قابل احتراق معمولي مانند (چوب، كاغذ، لاستيک، پلاستيک) گروه A استفاده مي گردد.
خاموش كننده هاي آبي در دو نوع بصورت زير وجود دارند :
الف) خاموش كننده هاي آب و گاز بالن دار
ب) خاموش كننده آب و گاز تحت فشار دائم
ج) سود و اسيد
خاموش كننده كف شيميایی:
گرچه خاموش كننده كف براي استفاده در حريقهاي كلاس B ( مايعات قابل اشتعال) مي باشد اما می توان از آن نيز در مورد حريق هاي كلاس A نيز استفاده كرد.
الف – كف شيميایی
ب – خاموش كننده كف مكانيكي
- كف گاز
- كف با هواي فشرده
قدرت خاموش كنندگي به ازاي هر متر مربع از سطح حريق : 2 كيلوگرم بر مبناي اطفا بنزين
خاموش کننده های پودری:
خاموش كننده هاي پودري در مورد حريق هاي از نوع گروه B (مايعات قابل اشتعال) استفاده مي شود
- پودر و گاز سيلندر (فشنگي) داخل
- پودر وگاز سيلندر (فشنگي) خارج
- پودر و گاز با فشار دائم
قدرت خاموش كنندگي به ازاي هر متر مربع از سطح حريق : 2 كيلوگرم بر مبناي اطفا بنزين (اين مقدار تا 10 كيلوگرم در هر متر مربع حريق قابل افزايش است)
خاموش كننده های گاز كربنيک ( CO2 )
از اين خاموش كننده ها بيشتر در محل های بسته و براي اطفاء تاسيسات الكتریکی و كامپيوتری استفاده می گردد بدليل اينكه گاز مزبور در محل مصرف هيچ اثری از خود بر جاي نمی گذارد
سر لوله خاموش كننده CO2 به شكل قيفی يا شيپوری است و علت آن نيز اين است كه
- جلوگيري از يخ زدن.
- ماده اطفایی را به محل مورد نظر هدايت مي نمايد.
براي هر متر مكعب فضاي محدود حريق : 0.68 كيلوگرم مايع CO2 اين نسبت مي تواند تا 1.5 كيلوگرم افزايش يابد
آموزش کار با خاموش كننده ها
- ابتدا سيلندر را بصورت آماده در دست گرفته و سپس پشت به باد و رو به موضع حريق قرار مي گيريم
- اطفا را از لبه آتش شروع وبا حركت به سمت جلو و حركت سريع نازل به طرفين ادامه ميدهيم ( بصورت جاروئي )
- جريان تخليه نبايد در فاصله نزديك به مواد قابل اشتعال انجام شود ، زيرا در اثر سرعت و فشار زياد در هنگام خروج ماده اطفائي امكان پخش سوخت به اطراف و توسعه حريق وجود دارد بنابراين فاصله بايد به نوع حريق و وسعت و نوع خاموش كننده آن تعيين گردد .
تعيين مكان مناسب برای نصب خاموش كننده :
- حداكثر در ارتفاع 1.5 متري از سطح زمين نصب شود، چنانچه وزن خاموش كننده بيشتر از 18 كيلو باشد حد اكثر در ارتفاع 1 متري از سطح زمين نصب شود .
- توزيع يكنواخت صورت بگيرد. ( فاصله دو كپسول بيشتر از 30 متر نباشد )
- در نزديكي ورودي ها و خروجي ها باشد.
- در مكاني نصب شود كه امكان صدمات فيزيكي را به حداقل برساند.
- مسير جهت دسترسي، كوتاه و و خالي از وسايل دست و پاگير و مزاحم فراهم شود.
- در فضاي باز سيلندر نبايد در مقابل تابش مستقيم نور خورشيد يا برف و باران قرار گيرد.
- همچنين بايد دقت داشت كه خاموش كننده بايد در فاصله اي دورتر از مواد مخاطره آميز نصب شوند.
- وقتي كه خاموش كننده بر روي چرخ يا ديوار نصب ميباشد بايد از بستهاي مخصوص استفاده نمود.
خروج اضطراری
عرض خروجي هاي اضطراري (ميلي متر) |
حداكثر افراد ( نفر ) |
800
900 1100 1200 1300 1400 1500 1600 1700 1800 |
50 110 220 240 260 280 300 320 340 360 |
موضوعات بالا را در قالب فایل پاورپوینت در زیر دانلود کنید.
V1: این مطلب بروزرسانی شد و انواع آتش سوزی و روش های اطفاء آنها در 55 اسلاید پیوست شد
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)