آزبست از دیدگاه بهداشت عمومی

آزبست از دیدگاه بهداشت عمومی

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 28

فهرست:

• مقدمه
• سرنوشت الیاف آزبست منتشر شده در محیط
• راه های مواجهه با الیاف آزبست
• چگونگی ورود آزبست به بدن
• بیماریزایی آزبست
• آزبست و کودکان
• خانواده و کاهش خطرات مواجهه با آزبست
• بیماری های مرتبط با مواجهه با آزبست
  • کارگران منسوجات آزبستی
  • عایق کاری
  • صنایع سیمان آزبست و کارگران ساختمانی
  • کار با واشرهای آزبستی
  • تولید لنت ترمز، کلاچ خودرو و مکانیکی اتومبیل
  • سایر مشاغل
  • ارزیابی ریسک ناشی از مواجهه با الیاف آزبست
  • خطر آزبستوزیس
  • خطر مزوتلیومای بدخیم
  • خطر سرطان ریه
• معاینات پزشکی در تعیین مواجهه با آزبست
• توصیه های دولت مرکزی (فدرال) به منظور حفاظت از سلامت انسان

مقدمه

آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا EPA (Environmental Protection Agency)، طی برنامه ای به ارزیابی و شناسایی مکان هایی پرداخته است که در سطح ملی به لحاظ زائدات خطرناک واجد بیشترین اهمیت می باشند. این مکانها در فهرست اولویت های ملی پاکسازی NPL (National Priorities List) قرار داشته و در برنامه های دراز مدت فعالیت های پاکسازی دولت فدرال واقع شده است. از بین ۱۵۸۵ نقطه اعلام شده در فهرست این برنامه، ۸۳ مكان آلوده به آزبست بوده است. البته آمار واقعی مکان هایی که در فهرست اولویت های ملی پاکسازی قرار می گیرند نامشخص بوده و از این رو می توان انتظار داشت که نقاط آلوده با آزبست نیز به مراتب بیشتر باشند.

هنگامی که ماده ای توسط یک واحد صنعتی و یا یک مخزن حاوی مواد شیمیایی آزاد می شود به سرعت در محیط منتشر می گردد. البته این رها سازی همیشه منجر به مواجهه نمی گردد و صرفا در صورت تماس فرد با ماده مورد نظر، مواجهه صورت خواهد گرفت. این مواجهه به طرق مختلف استنشاقی، گوارشی (خوردن و آشامیدن) و پوستی خواهد بود.

عوامل متعددی می توانند در تعيين آسیب ناشی از مواجهه با آزبست دخالت داشته باشند. این عوامل شامل دوز مواجهه (چه مقدار)، طول مواجهه (چه مدت)، نوع الياف (شکل معدنی و توزیع اندازه الياف) و نحوه تماس با الیاف می باشد. همچنین نباید سایر مواد شیمیایی را که ممکن است فرد به طور همزمان در معرض آنها قرار گیرد فراموش کرد و عوامل دیگری مانند سن، جنس، رژیم غذایی، ویژگی های ژنتیک، شیوه و عادات زندگی از قبیل استعمال دخانیات) و وضعیت سلامت عمومی نیز دارای اهمیت است.

سرنوشت الیاف آزبست منتشر شده در محیط

الياف آزبست قابلیت تبخیر نداشته و در آب حل نمی شوند. بنابراین قطعات این الیاف می توانند از طریق فرسایش های طبیعی معادن و یا محصولاتی که در ساخت آنها از آزبست استفاده شده وارد هوا یا آب شوند. الیافی که از اندازه کوچکی برخوردارند ممکن است قبل از ته نشینی و رسوب روی زمین، برای مدت طولانی بصورت معلق در هوا (و یا آب) باقی بمانند. الیافی که اندازه بزرگتری دارند با سرعت بیشتر ته نشین می شوند. الياف آزبست قادر به جابجایی و حرکت در خاک نیستند. این الیاف بطور معمول در محیط به ترکیبات دیگر شکسته نمی شوند و برای مدت زمان بسیار طولانی بدون تغییر باقی می مانند. البته آزبست نوع کریزوتایل ممکن است در محیط اسیدی دچار اندکی تغییر شود.

الياف آزبست ممکن است طی فرایندهای فیزیکی به قطعات کوچکتر شکسته شده و تعداد زیادی الیاف ریز تولید شود. هنگامی که این الیاف استنشاق می شوند ممکن است در ریه ها به دام افتند. میزان الیافی که در ریه ها جایگزین می شوند متأثر از زمان بوده ولی باید توجه داشت که بعضی از الیاف بخصوص الیاف کریزو تایل، به مرور زمان از ریه ها دفع شده یا تغییر شکل می یابند.

راه های مواجهه با الیاف آزبست

آزبست معدنی به طور گسترده ای در محیط یافت می شود. معادن بزرگ آزبست در طبیعت وجود دارند و حتی بطور طبیعی برخی کانی های دیگر نیز حاوی آزبست می باشند. برای مثال آزبست نوع ترمولیت ممکن است در کنار کریزوتایل، ورمیکولیت (Virtuniculite) و تالک (Talc) دیده شود. آزبست ممکن است در خاک نیز دیده شود که ناشی از فرسایش صخره های حاوی آزبست می باشد. احتمال مواجهه استنشاقی با الیاف آزبست معلق در هوا همواره وجود دارد. این الیاف می تواند منشأ طبیعی داشته و یا ناشی از فروپاشی و فرسایش محصولات حاوی آزبست باشد. بطور مثال عایق های حرارتی، لنت ترمز، صفحه کلاچ اتومبیل، کاشی و یا سرامیک هایی که به منظور پوشش کف با سقف به کار می روند، لوله های سیمان – آزبست و … مواردی هستند که ممکن است در تولید آنها از آزبست استفاده شود (البته این محصولات همیشه حاوی آزبست نیستند).

مقادیر ناچیز آزبست که ممکن است در هر نمونه هوایی بافت شود می تواند خطری برای سلامتی انسان باشد. برای مثال در هر متر مکعب هوای آزاد مناطق روستایی بطور معمول ۱۰ عدد لیف آزبست دیده میشود. متخصصین امر سلامت اغلب تعداد فیبر آزبست را در هر میلی لیتر (ml یا cc یا cm3) هوا گزارش می کنند. از آنجایی که هر متر مکعب معادل یک میلیون سانتی متر مكعب (و یا یک میلیون میلی لیتر) است می توان گفت که در محیط های روستایی غلظت الياف آزبست تقریباً, fiber/ml ۰/۰۰۰۰۱ است. در شهرها بطور معمول این میزان تا ۱۰ برابر بیشتر از روستاها می باشد. در مطالعه ای که کاکویی و همکاران در شهر تهران انجام دادند غلظت الياف هوابرد fiber/ml ۰/۰۰۳۴ تعیین گردید و الياف آزبستی با روش میکروسکوپ الکترونی روبشی به خوبی در نمونه ها قابل تشخیص بود. در مجاورت یک معدن آزبست و یا صنعتی که از آزبست استفاده می شود این میزان می تواند تا fiber/ml³ (fiber/ml 0/01) ۱۰/۰۰۰ و حتی بیشتر نیز برسد. غلظت الياف آزبست موجود در هوا در مجاورت ساختمانی که در آن از محصولات آزبستی استفاده شده و یا در کنار سایت تخلیه زائدات آزیستی که در معرض وزش باد می باشد نیز ممکن است فراتر از میانگین های ذکر شده باشد.

در فضاهای محصور و مسکونی، غلظت آزبست در هوا به آزبست مورد استفاده در عایق ها، سقف، کف و یا سایر موادی که در آنها ممکن است از آزبست استفاده شده و به مرور زمان ساییده شوند بستگی دارد. اندازه گیری های انجام شده در منازل، مدارس و سایر ساختمان هایی که در آن به گونه ای از آزبست استفاده شده غلظتی در حدود۳۰-۶۰۰۰ (fiber fiber ۰/۰۰۰۰۳ – ۰/۰۰۶) را نشان میدهد. افرادی که با آزبست و یا محصولات حاوی آزبست کار می کنند (برای مثال معدنچیان، کارگران عایق سازی و با عایق کاری، مکانیک های اتومبیل و …) و از حفاظت کافی برخوردار نیستند، در معرض مقادیر بسیار بیشتر آزبست خواهند بود.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ روش های ایمن کار با پنبه نسوز یا آزبست

⇐ آزبست قاتل خاموش (در مورد آن چه می دانید؟)

⇐ ایمنی در کار با سرب, آزبست و حلال ها

⇐ آزبستوز (علل، علائم، پیشگیری و درمان)