آیین نامه حفاظت فنی و بهداشت در کار کشاورزی

آیین نامه حفاظت فنی و بهداشت در کار کشاورزی

فصل اول – هدف

ماده 1 – هدف از تدوین این آیین نامه اجرای مفاد ماده 30 کار کشاورزی در مورد آن عده از کارگران کشاورزی موضوع مواد 1 و 2 قانون فوق است که در کارهای مربوط به مبارزه شیمیایی با آفات در مزارع باغات انبارها و اماکن کشاورزی شرکت می کند.

فصل دوم – تعاریف و اصلاحات

ماده 2 – کارگر کشاورزی سمپاش: منظور از کارگر کشاورزی سمپاش در این آئین نامه کارگری است که به هر عنوان به موجب قرارداد کتبی یا شفائی با کارفرما یا نماینده او تعهد نماید در مقابل دریافت حوق یا مزد به یک یا چند کار از کارهایی که به مبارزه شیمیایی با آفات به وسیله سموم دفع آفات نباتی مربوط می شود و مستلزم تماس و سروکار داشتن مستقیم با سموم دفع آفات نباتی باشد مبادرت ورزد.

ماده 3 – کارفرمای سمپاشی کشاورزی: کارفرمای سمپاشی کشاورزی که با اختصار کارفرما نامیده می شود از لحاظ این آئین نامه هر شخص حقیقی یا حقوقی است که کارگر کشاورزی سمپاش طبق قرارداد کار برای او یا از طرف او در یک یا چند شغل از مشاغل مربوط به مبارزه شیمیائی با آفات کار می کند.

تبصره 1 – در صورتی که عملیات مبارزه شیمیائی با آفات توسط شرکت های خصوصی دفع آفات موضوع ماده 21 آئیننامه اجرائی قانون حفظ نباتات انجام پذیرد شرکت های مذکور از لحاظ این آئین نامه جانشین کارفرما محسوب شده و علاوه بر رعایت مقررات مندرج در آئین نامه اجرائی قانون حفظ نباتات مکلف به رعایت کلیه مقرراتی خواهند بود که در این آئیننامه به عهده کارفرمای کشاورزی محول شده است.

ماده 4 – آفات: در این آئین نامه کلیه موجودات زنده ای هستند که در مزارع و باغات یا انبارها و اماکن کشاورزی به طور مستقیم یا غیر مستقیم موجب تقلیل کمی و کیفی محصولات و فرآورده های کشاورزی و دامی می شوند.

ماده 5 – سموم دفع آفات نباتی: منظور از سموم دفع آفات نباتی هر گونه مواد شیمیائی معدنی یا آلی یا هورمونی و یا بیولوژیک است که بتوان با کاربرد آن به طور مستقیم و یا غیر مستقیم از زیان آفات زنده به محصولات و فرآورده های کشاورزی و دامی جلوگیری کرده یا آنرا متوقف یا محدود نمود.

ماده 6 – انبار سم: به محلی گفته می شود که سموم دفع آفات موضوع ماده 5 به مقدار کم یا زیاد در آنجا نگهداری می شود.

ماده 7 – وسایل آماده کردن سم: به وسایلی گفته می شود که سموم دفع آفات نباتی را توسط آن با همدیگر یا با آب یا با مواد بی اثر (TRENI) و یا با مواد غذایی جلب کننده آفات (طعمه) از قبیل دانه گندم سبوس شکر و غیره به نحوی مخلوط یا رقیق می نماید تا آماده مصرف گردد. این وسایل می تواند دستی یا موتوری باشد.

ماده 8 – وسائل سمپاشی: به کلیه وسایلی اطلاق می گردد که با استفاده از آن بتوان سموم آفات نباتی آماده برای مصرف را اعم از جامد مایع یا گاز به محل فعالیت مورد نظر رسانده و آفات را به نحوی در معرض آن قرارداد این وسائل شامل انواع محلول پاش ها و گردپاش ها ساده و کوچک دستی تا سمپاش های بزرگ موتوری و هواپیماها و هلیکوپترهای سمپاشی و همچنین کپسول های حاوی گازها و مایعات سمی تحت فشار و لوله های انتقال این قبیل گازها به محل ضد عفونی (NIITAGIMUF) و آمپیلیکاتورهای قرص گذاری یا تزریقی و یا طعمه گذاری و نظائر آن می باشد.

ماده 9 – سمپاشی عبارتست از کاربرد سموم دفع آفات نباتی آماده برای مصرف در محل فعالیت آفات مورد نظر و قرار دادن آفات در معرض تاثیر آن.

ماده 10 – منظور از اماکن کشاورزی هر نوع محوطه ای است که در آن نوعی از کارهای کشاورزی انجام پذیرد نظیر مزرعه باغ انبار آغل اصطبل مرغداری محوطه زنبورداری محل پرورش ماهی و غیره این اماکن می تواند محصور یا غیر و مسقف یا غیرمسقف باشد. ابنیه مسکونی موجود در مزارع و باغات مشمول این تعریف نمی باشند.

ماده 11 – وسائل حفاظتی به هر نوع وسیله ای اطلاق می شود که با کاربرد آن بتوان هنگام کار از خطر تماس سموم دفع آفات نباتی بابدن و یا ورود آن به بدن کاست و یا از آن ممانعت به عمل آورد نظیر کلاه عینک دستکش ماسک چکمه لباس های غیرقابل نفوذ آب و غیره .

ماده 12 – روش های حفاظتی به روش هایی گفته می شود که با رعایت آن بتوان خطر ورود سموم دفع آفات نباتی را به بدن در حین مصرف تقلیل داد. مانند حرکت در جهت پشت بباد در موقع محلول پاشی یا تنظیم ارتفاع پرواز در سمپاش های هوایی و نظائر آن .

ماده 13 – مسمومیت عبارتست از اختلالات موقتی یا دائمی فیزیولوژیک و بیوشیمیک که در نتیجه ورود سم به بدن از یک راه خاص یا راه های مختلف بوجود می آید.

ماده 14 – کمک های اولیه عبارتست از اقدامات سنجیده ای است که به محض مشاهده علائم و آثار مسمومیت با استفاده از وسائل یا مواد و یا روش های خاص برحسب مورد برای تقلیل خطر تا رسیدن پزشک باید توسط افراد آگاه در مورد شخص مسموم به عمل آید.

فصل سوم – وظایف کارفرما

ماده 15 – تهیه انبار سهم متناسب با نوع سم و مقدار آن و شرایط نگهداری با توجه به آب و هوای منطقه به عهده کارفرما می باشد.

• تبصره 1 – انبار سم باید خشک و خنک و قابل تهویه و دور از دسترس اطفال و حیوانات و اشخاص غیر مجاز و جدا از محل نگهداری مواد غذائی انسان و دام بذر و سایر مواد کشاورزی باشد.
• تبصره 2 – در صورتی که سموم مورد مصرف به مقداری باشد که بتوان آنرا در قفسه یا جعبه چوبی و یا فلزی قفل دار در جای مناسبی قرار داد قفسه یا جعبه مذکور به منزله انبارسم تلقی می شود و باید روی آن و یا روی درب انبار سم علامت خطر مناسب یا تابلوئی برای آگاهی دادن و رعایت احتیاطات لازم نصب گردد.
• تبصره 3 – درصورت نگهداری سموم قابل احتراق تامین تسهیلات آتش نشانی متناسب با مقدار و حجم انبار ضروری است .

ماده 16 – تامین سم یا سموم مورد مصرف به مقادیر مورد نیاز با توجه به توصیه های سازمان حفظ نبات وزارت کشاورزی در بسته بندی های مصوبه به عهده کارفرما است.

ماده 17 – تامین وسایل مخصوص آماده کردن سم مناسب با نوع سم و روش سمپاشی و حجم کار به عهده کارفرما می باشد.

• تبصره 1 – وسائل مذکور در فوق باید کاملا سالم و بدون عیب بوده و در خلال کار نیز مرتبا از طرف کارفرما مورد بازدید قرارگیرد تا در صورت مشاهده بروز نسبت به رفع نقص یا تعویض وسیله معیوب اقدام نماید.

ماده 18 – تامین وسایل سمپاشی از نظر نوع و تعداد آن متناسب با نوع سم روش سمپاشی حجم و نوع کار سمپاشی به عهده کارفرما می باشد.

• تبصره 1 – منظور از نوع وسائل سمپاشی عبارتست از انواع سمپاش هائی که در ماده 8 این آئیننامه به آن اشاره شده است.
• تبصره 2 – منظور از نوع سم شکل فیزیکی آن در موقع مصرف مانند امولسیون پودر قابل تعلیق در آب سوسپانسیون گرانول قرص و حبه گاز و نظائر آن میباشد.
• تبصره 3 – منظور از روش سمپاشی به صورت عادی یا حجم کم (V.L ) و یا حجم خیلی کم (LANOITNEVNOCV.L.U) و همچنین سمپاشی بوته های کوتاه یا درخت های بلند و یا سطوح اماکن کشاورزی .
• تبصره 4 – وسائل سمپاشی باید کاملا سالم و بدون عیب بوده و در خلال کار نیز مرتبا از طرف کارفرما مورد بازدید قرار گیرد تا در صورت مشاهده بروز نقص نسبت به رفع نقص یا تعویض وسیله معیوب اقدام نماید.

ماده 19 – تامین وسایل حفاظتی مندرج در ماده 11 متناسب با نوع سم و روش سمپاشی به عهده کارفرما می باشد.

• تبصره 1 – وسائل حفاظتی باید سالم و بدون عیب و نقص بوده و مرتبا مورد بازبینی قرار گیرد تا در صورت بروز عیب و نقص و یا بی اثر شدن مواد عمل کننده موجود در قوطی فیلتر ماسک ها نسبت به رفع نقص یا تعویض آن اقدام شود.

ماده 20 – تهیه و نصب علائم خطر برای توجه اشخاص متناسب با نوع سم و طبق توصیه های سازمان حفظ نباتات در مزارع و باغات و اماکن کشاورزی که سمپاشی می شوند به عهده کارفرما می باشد.

• تبصره 1 – علائم فوق باید قبل از سمپاشی نصب و پس از رفع خطر برداشته شود.
• تبصره 2 – تعداد علائم خطر باید متناسب با وسعت مزرعه یا باغ یا مکان کشاورزی سمپاشی شده باشد و در جاهائی نصب شود که توجه اشخاص را از زوایای مختلف جلب نماید.

ماده 21 – تامین وسایل و مواد برای کمکهای اولیه و همچنین حصول اطلاع از روشهای مربوط به این کمکها و نحوه معالجات مندرج در برچسب سم متناسب با نوع سمی که مصرف می شود به عهده کارفرما می باشد.

• تبصره 1 – کارفرما مکلف است نام و نشانی و شماره تلفن نزدیکترین پزشک یا درمانگاه به محل سمپاشی را قبل از شروع سمپاشی بدست آورده و در طول مدت سمپاشی همراه داشته باشد تا در صورت لزوم برای برقراری تماس سریع از آن استفاده نماید.
• تبصره 2 – تامین امکانات حل مسموم به نزدیکترین درمانگاه یا پزشک و یا آوردن پزشک به بالین مسموم به عهده کارفرما می باشد.
• تبصره 3 – دادن اطلاعات لازم در مورد مشخصات سم مصرفی و علائم مسمومیت و کمک های اولیه و پادزهر مندرج در برچسب سم به پزشک معالج در صورت ضرورت به عهده کارفرما است .

ماده 22 – تامین دسترسی به پزشک برای انجام مقاصد زیر به عهده کارفرما می باشد.

• بند 1 – انجام معاینه کارگران کشاورزی سمپاش قبل ازشروع به کار سمپاشی جهت صدور گواهی سلامت آنان برای انجام کار سمپاشی طبق مفاد ماده 90 قانون تامین اجتماعی و تبصره 1 ماده 24 آئین نامه اجرائی قانون حفظ نباتات.
• بند 2 – انجام معاینه کارگران کشاورزی سمپاش در صورت ادامه کار سمپاشی بیش از سه ماه متوالی و صدور گواهی لازم جهت ادامه کار آنان طبق مفاد تبصره 2 ماده 24 آئیننامه اجرائی قانون حفظ نبات .
• بند 3 – معاینه و معالجه کارگران کشاورزی سمپاش در صورت بروز علائم مسمومیت در خلال کار طبق مفاد تبصره 3 ماده 24 آئیننامه اجرائی قانون حفظ نباتات.
• بند 4 – انجام معاینه کارگران کشاورزی سمپاش که به علت مسمومیت تحت معالجه بوده اند جهت صدور گواهی لازم برای شروع مجدد کار سمپاشی طبق مفاد تبصره 3 ماده 24 آئیننامه اجرائی قانون حفظ نباتات .
• تبصره 1 – در صورتی که کارگران کشاورزی سمپاش بیمه نباشند یا دسترسی به درمانگاه ها و ادارات بهداری دولتی میسر نباشد و به علت بروز مسمومیت مراجعه به پزشک خصوصی ضرورت پیدا کند هزینه خدمات درمانی مورد نیاز به عهده کارفرما خواهد بود.

ماده 23 – کارفرما مکلف است قبل از شروع عملیات سمپاشی آموزش های لازم را به کارگران کشاورزی سمپاش بدهد. آموزش هائی که باید به کارگران کشاورزی سمپاش داده شود شامل موارد زیر می باشد.

• بند 1 – درجه سمیت سم مورد عمل .
• بند 2 – راه های نفوذ سم مورد عمل به بدن همراه با توضیح بیشتر درباره راه نفوذی که باعث خطرات بیشتری می شود.
• بند 3 – طرز آماده کردن سم مورد عمل طرز استفاده از سمپاش روش یا روش های صحیح سمپاشی با سم مورد عمل نحوه شستشو و نظافت وسائل آماده کردن سم و وسائل سمپاشی و وسائل حفاظتی در خاتمه کار هر روز.
• بند 4 – نحوه استفاده از وسائل حفاظتی و ضرورت استفاده صحیح از آن .
• بند 5 – احتیاطاتی که باید از ابتدای باز کردن بسته های سم تا انتهای عمل سمپاشی برای جلوگیری از خطر مسمومیت رعایت شود.
• بند 6 – علائمی که در صورت بروز مسمومیت ممکن است در شخص مسموم ظاهر شود.
• بند 7 – اقداماتی که باید به عنوان کمک های اولیه در صورت مشاهده علایم مسمومیت در مورد شخص مسموم به عمل آید.
• تبصره 1 – سطح این آموزش ها باید حداقل در حد مطالب مندرج در مطالب مندرج در برچسب مصوب سم مورد عمل باشد. از نشریات سازمان حفظ نباتات نیز می توان در زمینه های فوق برای آموزش بیشتر استفاده نمود.
• تبصره 2 – کارفرما می تواند در صورت نیاز و امکان علاوه بر آموزش شفاهی یک نسخه کتبی از مفاد مطالبی که آموزش داده نیز به هر کارگر کشاورزی سمپاش بدهد.

ماده 24 – کارفرما مکلف است در طول مدت سمپاشی بر کلیه عملیات سمپاشی نظارت نماید برای انجام این نظارت لازمست کارفرما در طول مدت سمپاشی برای مراجعات ضروری یک نسخه از این آیین نامه و یک نسخه از برچسب سم مورد عمل و در صورت امکان سایر نشریات مربوط به آن را همراه داشته باشد. هدف از این نظارت موارد زیر می باشد.

• بند 1 – حصول اطمینان از سالم و قابل استفاده بودن وسایل آماده کردن سم و وسایل سمپاشی و وسایل حفاظتی .
• بند 2 – حصول اطمینان از آماده کردن صحیح سم و رعایت روش صحیح سمپاشی و استفاده صحیح از وسائل حفاظتی .
• بند 3 – حصول اطمینان از نظارت و شستشوی وسائل آماده کردن سم و وسایل سمپاشی حفاظتی در خاتمه کار هر روز.
• بند 4 – حصول اطمینان از دفن ظروف سم در جای صحیح یا ازبین بردن آن به نحو صحیح و ریختن آب شستشوی وسائل آماده کردن سم وسائل سمپاشی در جائی که ایجاد خطر نکند.
• بند 5 – اطمینان ازسلامت کارگران سمپاش در طول مدت سمپاشی و انجام به موقع کمک های اولیه و مراجعه فوری به پزشک در صورت بروز مسمومیت .

فصل چهارم – وظایف کارگر کشاورزی سمپاش

 

ماده 25 – کارگر کشاورزی سمپاش مکلف است به آموزش هایی که توسط کارفرما داده می شود توجه نماید و اگر مطالب آموزش داده شده را به طور کامل و صحیح درک نکند و یا در نحوه اجرای آن ابهام داشته باشد باید درباره آن سئوال کرده و تا روشن شدن مطلب و رفع ابهام موضوع را پیگیری نماید.

ماده 26 – کارگر کشاورزی سمپاش مکلف است برای آماده نمودن سم مطابق آموزش های داده شده عمل نماید.

ماده 27 – کارگر کشاورزی سمپاش باید عمل سمپاشی را به ترتیبی که آموزش داده شده انجام دهد.

ماده 28 – کارگر کشاورزی سمپاش باید از وسایل حفاظتی به ترتیبی که آموزش داده شده است استفاده نماید.

ماده 29 – کارگر کشاورزی سمپاش باید وسائل آماده کردن سم و وسائل سمپاشی و وسائل حفاظتی را پس از خاتمه کار هر روز طبق آموزش هایی که داده شده شستشو و نظافت نموده و هر کدام را در جای مخصوص خود قرار دهد و پس از آن نسبت به شستشو و نظافت و تعویض لباس خود اقدام نماید.

ماده 30 – کارگر کشاورزی سمپاش مکلف است به محض بروز هر گونه نقص یا خرابی در هر یک از وسائل آماده کردن سم یا وسائل سمپاشی و یا وسائل حفاظتی فورا مراتب را برای نقص و خرابی به کارفرما اطلاع دهد.

ماده 31 – کارگر کشاورزی سمپاش مکلف است به محض مشاهده علائم مسمومیت در خو دو یا هر یک از کارگران کشاورزی سمپاش دیگر ضمن اطلاع فوری به کارفرما جهت تامین معالجات پزشکی نسبت به انجام کمک های اولیه ای که آموزش آنرا دیده است اقدام نماید.

ماده 32 – کارگر کشاورزی سمپاش باید کلیه احتیاطاتی را که به او آموزش داده شده از ابتدای شروع کار هر روز تا شستشو و نظافت شخص خود پس از خاتمه کار هر روز رعایت نماید.

ماده 33 – این آئین نامه که مشتمل بر مقدمه 4 فصل 33 ماده 16 بند 18 تبصره و یک پیوست می باشد به استناد ماده 30 و بند یک ماده 32 قانون کار کشاورزی تدوین و در جلسه مورخ 1363/3/3 به تصویب نهائی شورای عالی کار کشاورزی رسید و قابل اجرا است .

ضمائم 1 – شورای عالی کارکشاورزی پیوست متن قوانین و آئین نامه های مورد اشاره ماده 30 قانون کار کشاورزی وزارت کار و امور مکلف است آئین نامه های مربوط به حفاظت فنی و بهداشت کار در کشاورزی را تهیه و برای تصویب به شورای عالی کار کشاورزی پیشنهاد نماید.

ماده 32 قانون کشاورزی وضایف شورای عالی کار کشاورزی عبارت است از:

1- تصویب آئین نامه های مربوط به کار کشاورزی که از طرف وزارت کار و امور اجتماعی پیشنهاد می شود.

ماده 1 قانون کار کشاورزی کارگر کشاورزی از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان به موجب قرارداد کتبی یا شفاهی با کارفرما یا نماینده او تعهد نماید در مقابل دریافت حقوق یا مزد به یک یا چند شغل از مشاغل کشاورزی اشتغال داشته و کار نماید.

ماده 2- قانون کار کشاورزی مشاغل کشاورزی عبارتنداز: کلیه کارهای مربوط به کاشت داشت برداشت و آبیاری .

ماده 21- آئین نامه اجرائی قانون حفظ نباتات شرکت های خصوصی دفع آفات موسساتی هستند که مبارزه با هر گونه آفات و همچنین فومیگاسیون و ضدعفونی فرآورده های نباتی در صحرا مزارع باغات انبارها کارگاه ها و اماکن و اصطبل ها اقدام می نمایند.

ماده 90 – قانون تامین اجتماعی افراد شاغل در کارگاه ها باید قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با کارهای مرجوع داشته باشند بدین منظور کارفرمایان مکلفند قبل ازبه کار گماردن آنها ترتیب معاینه پزشکی آنها را بدهند. در صورتی که پس از استخدام مشمولین قانون معلوم شود که نامبردگان در حین استخدام قابلیت استخدام در کار مرجوع را نداشته و کارفرما در معاینه پزشکی آنها تعلق کرده است و در نتیجه بیمه شده دچار حادثه شده و یا بیماریش شدت یافته سازمان تامین خدمات درمانی و این سازمان مقررات این قانون را درباره بیمه شده اجرا و هزینه های مربوطه را از کارفرما طبق ماده 50 این قانون مطالبه و وصول خواهندنمود.

تبصره 1 ماده 24 آئن نامه اجرائی قانون حفظ نباتات موسسات و شرکت های دفع آفات در موقع استخدام و به کار گماردن کارگران باید گواهی بهداری محل را که موید دارا بودن صلاحیت جسمانی لازم باشد مطالبه نمایند.

تبصره 2 ماده 24 آئین نامه اجرائی قانون حفظ نباتات موسسات مذکور موظفند کارگران خود را که در امر سمپاشی و یا ضد عفونی دخالت دارند در فصل کار لااقل هر سه ماه یکبار جهت معاینه پزشکی به بهداری محل معرفی نمایند و گواهی صلاحیت جسمانی را از نظر بهداشتی برای آنان اخذ نمایند.

تبصره 3 ماده 24 آئیننامه اجرائی قانون حفظ نباتات شرکت های مذکور موظفند در صورت بروز اولین علائم و آثار مسمومیت فورا مسموم را به نزدیکترین بهداری یا پزشک رسانیده و مراتب را ضمن تعیین نوع و ترکیب سموم و علل و نحوه مسمومیت به بهداری محل اطلاع دهند تا موقعی که اداره بهداری و یا پزشک معالج شروع به کار کارگر معالجه شده را تجویز ننموده است حق به کار گماردن او را نخواهند داشت ولی حقوق کارگر مسموم تاپایان معالجه از طرف کارفرما باید پرداخت گردد.

 

 

حتما بخوانید:

⇐ بهداشت، ایمنی و محیط زیست در کشاورزی

⇐ سلامت و ایمنی محصولات کشاورزی ارگانیک

⇐ آیین نامه ایمنی ماشین ها و ادوات کشاورزی

⇐ بهداشت کشاورزی و حفاظت از محیط زیست

⇐ مسایل ایمنی برای شروع کار کشاورزی