انتخاب کارگران در ارگونومی

Select the workers in ergonomics

انتخاب باربران و افرادی که برای انجام فعالیت های دستی حمل کالا مناسب باشند امری مهم و در عین حال دشوار است, مهم از  آن جهت که با انتخاب مناسب افراد می توان این گونه فعالیتها را به طور ایمن تر انجام داد و به نوعی باعث کاهش بروز صدمات ناشی از کار شد و دشوار از آن جهت که چون در طی تحقیقات و پژوهش هایی که انجام می شود و راهکارهای جدید و دقیقتری معرفی می شود لذا روش انتخاب کارگران نمی تواند روش قطعی و کاملا صحیح و مطلق محسوب می گردد. به طور کلی فنون و روش های گوناگونی که برای انتخاب مناسب نیروی کار مطرح هستند از روش های ساده گرفته تا پیچیده بر چند اصل استوار بوده اند:

الف- مطالعات اپیدمیولوژیک صدمات گزارش شده:

در این دسته از مطالعات, بررسی های مربوط به شیوع عوارض, ملاک قرار می گرفتند و فعالیت های صنعتی در صنایع و مشاغل در صنایع و مشاغل مختلف در طی انجام ان فعالیتها, کارگران به صدمات جسمانی مبتلا می شدند معیار ارزشیابی بوده است. در هر حال اگر مطالعات پایدمیولوژیک به تنهایی مبنای اطلاعات لازم برای حوادث و بروز صدمات باشند نمی توان به الگوهای مناسب جهت انتخاب افراد دست یافت.

ب- معاینات پزشکی:

آزمایشات کلینیکی و معاینات پزشکی سعی می کنند, صدماتی را که افراد در اثر فشارهای کاری متحمل می شوند را مشخص نمایند و یا اشخاصی که سالم هستند و قابلیت و توانایی لازم جهت شرکت در انجام فعالیت های بدنی و جسمانی را دارا می باشند را مشخص کنند, ولی همان گونه که موارد غیرطبیعی مثل نارحتی های عضلانی و صدمات ستون مهره ها در آزمایشات پزشکی مورد شناسایی قرار می گیرد, موارد عدیده ای پنهان می ماند و در جریان معاینات کشف نمی شوند, از اینرو معاینات معمول پزشکی نمی توانند افرادی را که برای گارهای یدی و حمل دستی کالا نامناسب می باشند را بطور دقیق مشخص نمایند از طرف دیگر به دلیل وجود عوامل مخاطره آمیز مختلف حتی نمی توان افرادی را که قادرند حمل بار را بطور ایمن به انجام برسانند معین نمود.

ج- روشهای ارزیابی قدت عضلانی

به کمک این دسته از آزمایشات می توان قوای عضلانی افراد را با توجه به نیازهای شغلی ارزیابی نمود ولیکن اکثر این روشها, واکنشهای عضلانی را در شرایط ایزومتریک مورد ارزیابی قرار می دهند لذا تنوع حرکات شغلی که عملا در انجام فعالیت های صنعتی حمل دستی کالا اتفاق می افتد, مورد بررسی دقیق قرار نمی گیرند.

د-روشهای فیزیولوژیک: در بررسی های فیززیولوژیک حمل دستی بار, ارزیابی متابولیکی و پاسخهای قلبی و عروقی و بیش از همه مورد نظر محققین می باشد, به بیان دیگر برای مطالعه تاثیرات فعالیت های جسمی, بررسی شاخصهای فیزیولوژیک می تواند موثر و مفید باشد, از این دسته شاخص ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

اندازه ضربان قلب, فشار خون, اکسیژن مصرفی و تهویه ریوی, زمایشات الکترومیوگرافی, تعیین میزان اسیدلاکتیک خون.

البته هر یک از این ازمایشات با توجه به هدف تحقیق و نوع بررسی می تواند نتایج گوناگونی را بهمراه داشته باشد, برای اندازه گیری ضربان قلب می توان الگوی مناسبی برای ارزیابی فشار کلی کار, بررسی تاثیرات رطوبت بر فعالیت های جسمی, تقسیم بندی زمان کار و استراحت تلقی گردد.

همنا گونه که ذکر شد برای بررسی عملکرد کارگران در فعالیت های حمل دستی کالا (از دیدگاه فیزیولوژی کار) از روشهای مختلفی می توان استفاده نمود که برخی از انها اشاره می شود.

روش های اندازه گیری میزان مصرف انرژی

یکی از مواردی که در مطالعات و ارزیابی های مربوط به توامندی کارگران و بررسی پیرامون پاسخ های فیزیولوژیک افراد در حین فعالیت های مختلف مدنظر محققین می باشد, سنجش میزان مصرف های انرژی در افراد مورد مطالعه است. برای این منظور مدلهای ریاضی نیز معرفی شده است از جمله:

نمودار (5-1) ارتباط بین ارتفاع بلند کردن بار

(A: 150-100 ؛ B: 200-150؛ C: 100-50؛ D: 50-0 سانتیمتر), وزن کالا و میزان انرژی مصرفی

• مدل فردریک ( Fredericks model):

در این روش به کمک معادله زیر می توان مصرف انرژی در حین حمل دستی بار قابل محاسبه می باشد:

E=F *a*w*c

در این فرمول:

F: تکرار (فرکانس) بلند کردن بار بر حسب تعداد بلند کردن در هر دقیقه (Lift/min)

a:  ارتفاع بلند کردن بار بر حسب فوت (Ft) یا متر (m)

w: وزن بار بر حسب پوند (Lb) یا کیلوگرم (Kg)

C: شاخص مصرف انرژی بر حسب Kcal/Ft.Lb

E: میزان مصرف انرژی بر حسب Kcal/min