ایمنی گاز آمونیاک و کلر

Ammonia and chlorine gas safety

آمونیاک یکی از پرکاربردترین گازها در صنعت به دفعات زیاد به عنوان کاتالیست و سرد کننده به کار می رود. در صنایع کشاورزی از آمونیاک برای تولید کودهای شیمیایی هم استفاده می شود. امونیک بویی تند, نافذ و شدیدا تحریک کننده دارد و اکثر افراد آن را درک می کنند. مواجهه ی بیش از حد و عدم رعایت نکات ایمنی هنگام استفاده از این گاز, خطرناک و گاه کشنده است.

گاز کلر, دهمین عنصر پر مصرف در جهان است. کلر در تصفیه آب آشامیدنی کاربرد زیادی دارد. ضمنا در ساخت مواد شیمیایی مانند انواع سموم کلره و پلاستیک ها هم به کار می رود. تقریبا در اکثر صنایع برای تصفیه آب آشامیدنی و با انجام فرایند های صنعتی به نوعی از کلر استفاده می شود. کلر (CL) آتشگیر نبوده و به صورت گاز یا مایع با بسیاری از مواد قابلیت ترکیب شدن دارد. کلر معمولا به دو شکل گاز و مایع وجود دارد. در حالت گازی از هوا سنگین تر و رنگ آن زرد مایل به سبز است.

توصیه ایمنی برای گاز آمونیاک (NH3):

1- تمام افرادی که در محیط کار آنها آمونیاک وجود دارد باید دوره های آموزشی مخصوص این گاز را طی کنند.

2- آمونیاک گازی محرک و خطرناک است. تماس آن با پوست باعث سرمازدگی و انجماد می شود.

3- تماس آمونیاک با چشم باعث زخم های شدید در حالات شدیدتر ممکن است باعث کاهش بینایی و کوری شود.

4- گاز آمونیاک برای آبزیان و محیط زیست بسیار خطرناک و سمی است.

5- تماس با گاز آمونیاک باعث تحریکات شدید تنفسی, احساس سوزش در مجاری و سرفه های مکرر می شود.

6- هنگام استفاده از این گاز باید از دستکش های لاستیکی صنعتی, حفاظ صورت و چشم و در صورت امکان از ماسک های تنفسی استفاده کرد.

7- از سالم بودن و نصب سیستم تهویه مطمئن شوید.

8- فردی را که در اثر با گاز آمونیاک دچار خفگی شده فورا به پزشک برسانید.

9- در صورت تماس چشم با گاز آمونیاک, فورا و به آرامی چشم را به مدت حداقل 15 دقیقه با آب بشوریید و به پزشک برسانید.

10- هر جا که گاز آمونیک وجود دارد باید چشم شویی و دوش اضطراری نصب شود.

11- هنگام کار, مخازن آمونیاک باید محصور محصور بوده و انبار به سیستم های نشت گاز تجهیز شود.

12- از لباس کار مقاوم در برابر مواد شیمیایی مخصوصا آمونیاک استفاده کنید.

13- علایم و تابلوهای هشداردهنده ی خطر گاز آمونیاک را نصب کنید.

14- در صورت نشتی گاز امونیاک ناایمن شدن محل توسط تیم امداد و نجات, افراد را از محوطه ی آلودگی دور کنید.

15- انبار مخازن آمونیاک باید خنک, خشک, یا تهویه مناسب و دور از نور افتاب و گرما و منابع آتش زا باشد.

16- علامت های اولیه مصدوم ناشی از امونیاک: سرفه, گرفتگی صدا, تنگی و احساس فشار در گلو و تحریک ملتحمه ی چشم است.

توصیه ایمنی برای گاز کلر (CL):

1- گاز کلر, سمی است و در صورت مواجهه باعث آسیب به سیستم تنفسی و در غلظت های زیاد باعث خفگی و مرگ می شود.

2- کلر مولکولی و کلر نوزاد یا اتمی با هم تفاوت هایی دارند که در جدول زیر مشاهده می کنید.

3- فقط در هنگام استفاده مجاز هستید کلاهک حفاظتی سیلندر کلر را بردارید؛ هنگام جابجایی و حمل و نقل وجود کلاهک الزامی است.

4- هرجا که گاز کلر وجود دارد نصب علایم هشدار دهنده ی خطر گاز کلز الزامی است.

5- در مناطقی که گاز کلر وجود دارد باید به تعداد افراد ماسک تنفسی ضد گاز تهیه شود.

6- تمام افرادی که به نوعی با گاز کلر سروکار دارند باید در کلاس های اموزشی با خطرات این گاز آشنا شوند.

7- از وسایل نقلیه مناسب برای جابه جایی کلر استفاده کنید.

8- محل نگهداری کلر باید به دور از مناطق مسکونی بوده و بر اساس جهت وزش باد غالب انتخاب شود.

9- از قرارگیری سیلندر کلر در مقابل خورشید, گرمای زیاد و منابع آتش زا جلوگیری شود.

10- از دستگاه های خودکار گازیاب برای نشتی گاز کلر استفاده کنید.

11- به علت سنگینی گاز کلر نسبت به هوا, در مواقع بروز حادثه به مناطق مرتفع بروید.

12- انجام هر گونه عملیات ایمنی و رفع نشتی کلر فقط توسط افراد با تجربه با کمک تجهیزات مخصوص مجاز است.

13- در اولین اقدام, فرد مسموم شده را فورا به هوای آزاد برسانید.

14- محل نگهداری و استفاده کلر را به تهویه مجهز کنید.

15- هنگام استفاده از کلر از وسایل حفاظت فردی: ماسک تنفسی, حفاظ تمام صورت دستکش و لباس یک سره شیمیایی استفده کنید.