آیین نامه حفاظتی تاسیسات الکتریکی در کارگاه ها
آیین نامه حفاظتی تاسیسات الکتریکی در کارگاه ها
آیین نامه حفاظتی تاسیسات الکتریکی در کارگاه ها
آيين نامه جايگزين آيين نامه ايمني حفاظتي تاسيسات و وسايل الكتريكي در كارگاه ها مصوب 1341/7/2 شوراي عالي حفاظت فني گرديده است .
آیین نامه حفاظتی تاسیسات الکتریکی در کارگاه ها
هدف از تدوين اين آيين نامه به روز رساني و تطبيق مواد آن با شرايط روز صنايع، پيشرفت تكنولوژي و ايمن سازي محيط كارگاه ها به منظور پيشگيري از حوادث منجر به صدمات جاني و خسارت مالي و حفظ و صيانت نيروي كار و منابع مادي مي باشد.
فصل اول- تعاريف و اصطلاحات:
اضافه جريان:
هر جريان بيش از جريان نامي تجهيزات يا بيش از جريان قابل تحمل يك هادي كه ناشي از اضافه بار، اتصال كوتاه يا عيب سيستم اتصال به زمين باشد.
باتري:
يك سيستم الكتروشيميايي است كه انرژي الكتريكي دريافتي را به صورت شميايي ذخيره كرده و سپس آن را به صورت انرژي الكتريكي باز پس مي دهد.
برق دار: وسيله اي كه اتصال الكتريكي به منبع اختلاف پتانسيل دارد.
بي برق: هر وسيله اي كه هيچ اتصال الكتريكي با منبع اختلاف پتانسيل نداشته و داراي بارالكتريكي نيست.
تابلو برق:
مجموعه اي از ورودي و خروجي هاي برق و وسايل اضافه جريان خودكار كه در داخل جعبه يا كابينت قرار داشته و برخي از انواع آنها كليد هايي براي كنترل روشنايي، گرما يا مدارات توان دارند.
تأسيسات الكتريكي: مجموعه اي از تجهيزات الكتريكي مرتبط با هم بوده كه براي يك هدف خاص طراحي گرديده اند.
تجهيزات الكتريكي:
تمامي مدارها، وسايل، دستگاه ها، مصرف كننده ها و هر وسيله مشابه ديگر كه به عنوان بخشي از تأسيسات الكتريكي به كار رفته يا در ارتباط با اين تأسيسات هستند.
تجهيزات سرويس دهي:
تجهيزات ضروري كه معمولاً شامل يك قطع كننده مدار، كليدها، فيوزها و لوازم جانبي آنها بوده و به ورودي مصرف كننده ساختمان و يا هر سازه ديگر متصل است و وظيفه آن كنترل اصلي و قطع تغذيه مي باشد.
زمين:
هرگونه اتصال ها دي عمدي يا تصادفي يك مدار الكتريكي يا تجهيزات به زمين يا به برخي بدنه هاي هادي كه به جاي زمين (ارت) عمل مي كنند، حكم زمين را دارد.
زمين مؤثر:
اتصال به زمين عمدي از طريق يك اتصال زمين يا اتصالاتي با امپدانسي به حد كافي پايين بوده كه ظرفيت مناسب براي حمل جريان دارد تا از ايجاد ولتاژهايي كه ممكن است منجر ايجاد خطر براي تجهيزات متصل به آن يا افراد مي شود، جلوگيري نمايد.
سپر (شيلد):
لايه فلزي زمين شده روي كابل است كه از تأثير ميدان الكتريكي كابل به خارج از آن جلوگيري مي كند و يا كابل را در برابر تأثير عوامل الكتريكي خارجي محافظت مي كند.
سيستم سيم كشي:
به مجموعه اي متشكل از كابل ها، سيم ها، شين ها و همچنين قسمت هاي نگهدارنده آنها شامل لوله هاي توكار، روكار، داكت ها، سيني ها و كانال ها سيستم سيم كشي اطلاق مي شود.
قسمت هاي برق دار:
تمام قسمت هاي هادي جريان مانند سيم ها، ترمينال ها و تمام اجزاي تجهيزات الكتريكي كه فاقد عايق بندي مناسب باشد.
قطع كننده مدار:
وسيله اي است كه از آن براي باز و بسته كردن مدار به روش دستي استفاده مي شود و در صورت عبور جريان اضافي مدار را به طور خودكار از منبع ولتاژ قطع مي كند.
قوس الكتريكي:
تخليه الكتريسته در اثر شكست عايق الكتريكي بين دو هادي با اختلاف پتانسيل بالا كه باعث آزاد شدن انرژي حرارتي و نور مي شود.
كليد محافظ جان (وسيله جريان تفاضلي RCD):
وسيله قطع و وصل مكانيكي يا مجموعه اي از وسايل است كه اگر جريان تفاضلي (تفاضل جريان مد ار با جريان مرجع) در شرايط به مقدار مشخصي برسد، كنتاكت ها را باز مي كند.
ورودي اصلي برق: نقطه تحويل انرژي الكتريكي به كارگاه مي باشد.
وسايل قطع: وسيله يا گروهي از وسايل كه توسط آنها، هادي هاي يك مدار از منبع تغذيه جدا مي شوند.
وسيله فرمان الكتريكي: وسيله اي است كه توسط آن فرمان هاي لازم براي عملكرد مناسب دستگاه الكتريكي در شرايط مختلف و قطع و وصل آن اعمال مي گردد.
ولتاژ فشارقوي: ولتاژ بالاي 1000 ولت تحت عنوان ولتاژ فشار قوي شناخته مي شوند.
فصل دوم- مقررات عمومی:
ماده 1- نصب، تنظيم، آزمايش، نگهداري و ت عميرات كليه تجهيزات الكتريكي فقط بايد توسط افراد متخصص و ماهر انجام شود.
ماده 2- تجهيزات الكتريكي كارگاه بايد با استانداردهاي الكتريكي مطابقت داشته باشند.
ماده 3- تجهيزات و ملزومات مورد استفاده براي هر نوع عمليات برقي بايد متناسب با آن كاربرد خاص باشد.
ماده 4- طراحي شبكه توزيع برق بايد به گونه اي باشد كه احتمال برقراري اتصال كوتاه و عبور جريان اضافي وجود نداشته باشد.
ماده 5- قبل از به كارگيري كليه تجهيزات الكتريكي بايد از صحت عايق بندي الكتريكي قسمت هاي برق دار آنها اطمينان حاصل شود.
ماده 6- تجهيزات الكتريكي بايد متناسب با اثرات خاص شرايط جوي و محيطي به كار گرفته شود.
ماده 7- انتخاب و بكارگيري تجهيزات الكتريكي بايد به گونه اي باشد كه اثرات قوس الكتريكي (آرك) مهار گرديده و باعث بروز خطر نشود.
ماده 8- رعايت دستورالعمل هاي كارخانه سازنده براي نصب، راه اندازي، نگهداري و تعميرات تجهيزات الكتريكي الزامي است.
ماده 9- تجهيزاتي كه براي قطع جريان الكتريكي مدار به كار مي روند، بايد با ولتاژ و جريان نامي آن مطابقت داشته باشند.
ماده 10 – هيچ يك از تجهيزات الكتريكي بخصوص سي مها و هاد يها نبايد در معرض عوامل شيميايي خورنده، گازها، بخارات، رطوبت، مواد قابل اشتعال و انفجار، مايعات يا عوامل ديگر قرار گيرند؛ مگر اينكه به طور مشخص براي كار در چنين محيط هايي طراحي و ساخته شده باشند.
ماده 11 – در زمان اجراي عمليات ساختماني بايد تجهيزات الكتريكي از صدمات ناشي از شرايط فيزيكي و جوي محافظت شوند.
ماده 12 – كليه تجهيزات الكتريكي شامل شين ها، ترمينال ها، سيم كشي ها و عايق ها بايد كاملاً سالم بوده و نبايد با رنگ، گچ، گرد و غبار، مواد پاك كننده، مواد ساينده و يا ديگر مواد آلوده شوند.
ماده 13 – قسمت هايي از تجهيزات و وسايل الكتريكي كه در حال كاركرد عادي، قوس الكتريكي، جرقه، شعله يا فلز مذاب توليد مي كنند، بايد محصور شده و از هرگونه مواد منفجره و قابل اشتعال دور باشند.
ماده 14 – در محل ورود به اتاق ها يا محل هاي حفاظت شده كه قسمت هاي برق دار در دسترس دارند، بايد علايم هشدار دهنده مبني بر ممنوع بودن ورود افراد غيرمجاز نصب شود.
ماده 15 – كليه تابلوهاي برق، جعبه تقسيم ها و تجهيزات مشابه ديگر بايد داراي علايم هشدار دهنده مناسب باشند.
ماده 16 – براي كليه قسمت هاي برق دار با ولتاژ فشار قوي اعم از روكش دار و بدون روكش بايد حفاظ فلزي متصل به سيستم اتصال به زمين براي جلوگيري از قوس الكتريكي تعبيه گردد.
ماده 17 – بايد در ورودي مدار توزيع برق كارگاه وسيله مناسبي براي قطع كامل برق تجهيزات تعبيه شود.
ماده 18 – به دليل امكان گرم شدن زياد و جرقه زني فيوزها و قطع كننده هاي مدار، نگهداري مواد قابل اشتعال و انفجار در مجاورت آنها ممنوع است.
ماده 19 – تابلوهاي برق، جعبه تقسيم ها و نظاير آن بايد به گونه اي نصب شود كه از نفوذ و تجمع آب در داخل آنها جلوگيري شود.
ماده 20 – موتورهاي الكتريكي، وسايلي كه با موتور كنترل مي شوند و سيم هاي مدارهاي انشعابي موتورهاي الكتريكي بايد در برابر افزايش دماي ناشي از اضافه بار موتور يا معايب مربوط به روشن شدن موتور محافظت شوند.
ماده 21 – در محل استقرار افرادي كه در نزديكي كنترل كننده يا قسمت هاي برق دار موتور كار مي كنند، بايد سكو يا كفپوش عايق مناسب در نظر گرفته شود.
ماده 22 – كارفرما مكلف به اخذ تأييديه ساليانه صحت عملكرد سيستم اتصال به زمين (الكترود ارت- دستگاهها- همبندي ها و ديگر تجهيزات و متعلقات) از وزارت كار و امور اجتماعي مي باشد.
فصل سوم- سيم كشي
ماده 23 – دسترسي به كانال هاي تأسيسات برق بايد به راحتي امكان پذير باشد.
ماده 24 – سيم ها و كابل هاي برق در كانال ها بايد به گونه اي نصب شوند كه تعقيب مسير آنها آسان باشد.
ماده 25 – در پوش ورودي كانال هاي تأسيساتي زير زميني بايد به گونه اي قرار گيرد كه احتمال جابجايي و لغزش آنها وجود نداشته باشد.
ماده 26 – در پوش كانال هاي تأسيس اتي در سطح كارگاه بايد تحمل وزن افراد و وسايل نقليه عبوري را داشته باشد.
ماده 27 – شرايط داخل كانال بايد از لحاظ تهويه، نور، حرارت و رطوبت مناسب باشد.
ماده 28 – ورودي ها، ديوارها و كف كانال هاي تاسيسات برق بايد از مصالحي ساخته شود كه مانع از نفوذ و تجمع آب در كانال گردد.
ماده 29 – بدنه كانال هاي تاسيسات برقي بايد از مصالحي ساخته شود كه تحمل فشارهاي جانبي و غيره را داشته باشد.
ماده 30 – در كانال هاي تاسيسات آدم رو بايد كابل ها و تجهيزات برقي بر اساس اصول فني و ايمني نصب شده باشند.
ماده 31 – به منظور جلوگيري از وقوع خطرات احتمالي و امداد رساني، به كارگيري كارگران به تنهايي در كانال ها ممنوع مي باشد.
ماده 32 – ورود به كانال هاي برق بدون هماهنگي با واحد برق يا مسئول برق به هر عنوان ممنوع است.
ماده 33 – اتصال سيم ها به يكديگر و ترمينال ها بايد يك اتصال مطمئن بوده و قسمت لخت هادي برق به نحو ايمن عايق بندي گردد.
ماده 34 – كليدهاي روشنايي بايد در محلي نصب گردد كه شخص براي روشن كردن چراغ، در معرض تماس احتمالي با قسمت هاي برق دار يا قسمت هاي متحرك تجهيزات ديگر قرار نگيرد.
ماده 35 – به كار بردن سيم هاي برق خارج از استاندارد رنگ سيم ها اكيدا ممنوع است.
رنگ سيم فاز: قرمز يا مشكي يا قهوه اي
رنگ سيم نول: آبي
رنگ سيم اتصال به زمين: زرد، سبز يا تركيب زرد و سبز
ماده 36 – كليه سيم ها و كابل هاي برق بايد به لحاظ نوع، رنگ، جنس و سطح مقطع به گونه اي انتخاب شود كه كاربرد آن به سادگي قابل تشخيص باشد.
ماده 37 – تجهيزات سيستم اتصال به زمين نبايد براي اهداف ديگر به كار گرفته شوند.
ماده 38 – استفاده از سيم ارت به جاي سيم نول و بلعكس تحت هر شرايطي ممنوع است.
ماده 39 – قطع كننده مدار نوع دستگيره اي بايد روي تابلو كليدها عمودي نصب شده و در وضعيت ON دستگيره در موقعيت بالا باشد.
ماده 40 – حصارها و بدنه فلزي تجهيزات الكتريكي بايد اتصال به زمين مؤثر داشته باشند.
ماده 41 – كليه اجزاي فلزي سيم كشي و نيز سپر (شيلد ) حفاظ هاي فلزي كابل ها بايد اتصال زمين مؤثر داشته باشد.
ماده 42 – عبور هرگونه سيم از داخل كانال هاي مخصوص تهويه و كانال هاي خروج ذرات گرد و غبار يا بخارات قابل اشتعال ممنوع است.
ماده 43 – استفاده از سيم كشي هاي موقت در كارگاه هاي ساختماني، با رعايت اصول ايمني و صرفاً در زمان تخريب، ساخت، تعميرات مجاز است و بلافاصله پس از اتمام كار بايستي كليه سيم كشي هاي موقت جمع آوري شود.
ماده 44 – سيم كشي هاي موقت بايد در ارتفاع مناسبي نصب و يا به روش مطمئن ديگري استفاده شود تا از تماس تصادفي افراد و تجهيزات با آنها جلوگيري گردد.
ماده 45 – سيم كشي هاي موقت در مدارهاي فشار ضعيف براي محلهاي عبور و مرور بايد حداقل 3 متر ارتفاع داشته باشد.
ماده 46 – كليه سيم ها و كابل هاي نصب شده در ارتفاع، سقف و ديوارها بايد در فواصل مناسبي تثبيت شوند تا از آويزان شدن آنها جلوگيري شود.
ماده 47 – كليه چراغ هاي مورد استفاده براي روشنايي موقت بايد در برابر تماس اشياء و افراد و شكستن حفاظت شوند.
ماده 48 – پريزهاي مورد استفاده در مدارهاي سيم كشي موقت بايد از نوع ارت دار بوده و به سيستم اتصال به زمين مطمئن و مؤثر وصل شوند.
ماده 49 – بدنه فلزي تابلوهاي برق بايستي مجهز به سيستم اتصال به زمين بوده و در قفل دار داشته باشد و پيرامون آنها كفپوش يا سكوي عايق مؤثر نصب گردد.
ماده 50 – براي دسترسي آسان و ايمن به كليه قسمت هاي تابلو هاي برق با عرض زياد، بايد در جهت هاي مختلف، درهايي باشد كه از تماس تصادفي جلوگيري شود.
ماده 51 – براي جلوگيري از صدمه ديدن كابل ها در اثر ساييده شدن به لبه هاي تيز ورودي به تابلوها، جعبه تقسيم ها و دستگاه ها بايد از كلمپهاي لاستيكي استفاده شود.
ماده 52 – در كليد هاي چاقويي، جريان ورودي بايد به پايه ثابت وصل شده و تيغه هاي متحرك همواره به جريان برگشتي فاز متصل باشد، به نحوي كه هيچ گاه در حالت باز تيغه ها برق دار نباشد.
ماده 53 – كليد هاي چاقويي بايد به صورت عمودي نصب شود، به نحوي كه پايه متحرك در سمت پايين باشد.
ماده 54 – از سيم هاي رابط نبايد به عنوان سيم كشي دايم استفاده نمود.
ماده 55 – عبور سيم هاي رابط از زير كفپوش ها و محل هايي كه احتمال ساييدگي، ضربه، بريدگي و معيوب شدن آنها وجود دارد، ممنوع است.
ماده 56 – سيم هاي رابط نبايد در معرض صدمات ناشي از تماس با لبه هاي در و پنجره و بست ها قرار گيرد.
ماده 57 – سيم هاي رابط بايد پيوسته و يك تكه باشند.
ماده 58 – سيم هاي رابط بايد توسط تجهيزات ايمن نظير دوشاخه و سه شاخه به وسايل و پريزها متصل گرديده و احتمال كشيدگي سيم نيز وجود نداشته باشد.
ماده 59 – لامپ هاي مخصوص روشنايي محوطه بيروني كارگاه ها بايد پايين تر از هادي هاي برق دار، ترانسفورماتورها يا تجهيزات و خطوط برق دار رعايت گردد.
ماده 60 – در كارگاه هايي كه استفاده از وسايل سيار الكتريكي ضروري است، بايد به تعداد كافي پريز ثابت در نقاط مناسبي كه دسترسي آسان و ايمن به آنها ميسر باشد، تعبيه شود.
فصل چهارم- تجهيزات الكتريكي:
ماده 61 – تجهيزات الكتريكي كه براي خنك كردن آنها از جريان طبيعي هوا و اصول همرفت استفاده مي شود، بايد طوري نصب شوند كه ديوارها يا تجهيزات مجاور مانع عبور جريان هوا از قسمت هاي مذكور نشوند.
ماده 62 – بايد بين ديواره هاي مجاور، پايين و بالاي تجهيزات الكتريكي فضاي كافي براي جابه جايي هوا وجود داشته باشد.
ماده 63 – دستگاه هاي الكتريكي سيار بايد داراي دسته هايي از جنس عايق باشند.
ماده 64 – تجهيزات الكتريكي بايد داراي يك صفحه مشخصات (پلاك ) قابل ر ؤيت باشند كه نام توليد كننده، علامت تجاري يا علايم تشريحي ديگر مانند نوع، اندازه، ولتاژ، ظرفيت جريان و ساير مشخصات نامي در آن درج شده باشد.
ماده 65 – همه وسايل قطع كننده مدارها يا موتورهاي الكتريكي بايد داراي پلاك مخصوص بوده به گونه اي كه مشخص شود هر يك از آنها مربوط به كدام دستگاه است.
ماده 66 – قرار دادن هرگونه مواد و اشياء و همچنين استراحت افراد حتي به صورت موقت در محل استقرار تابلوهاي برق و پست ها ممنوع است.
ماده 67 – در جاهايي كه احتمال وارد آمدن صدمات فيزيكي به تجهيزات الكتريكي و پستهاي برق وجود دارد، نصب حفاظ و حصار با پايداري و مقاومت مناسب و فاصله كافي الزامي است.
ماده 68 – رعايت فاصله مناسب براي محل استقرار و استراحت افراد تا پست هاي برق و تجهيزات الكتريكي الزامي است.
ماده 69 – قسمت هاي برق دار تجهيزات الكتريكي بايد به يكي از روش هاي قرار دادن در يك تابلوي مناسب و ايمن يا قرار دادن داخل يك اتاق با محفظه قفل دار و يا محصور كردن توسط ديوارها و يا يا جداكننده هاي داي مي به طوري كه از دسترس افراد متفرقه دور باشد، در برابر تماس تصادفي محافظت
شوند.
ماده 70 – در اطراف تجهيزات الكتريكي بايد فضاي مناسبي براي عملكرد ايمن، تعمير و نگهداري آنها وجود داشته باشد.
ماده 71 – براي دسترسي به فضاي اطراف تجهيزات الكتريكي بايد حداقل يك درب ورودي مناسب كه به طرف بيرون باز شود، تعبيه گردد.
ماده 72 – فضاي اطراف تجهيزات سرويس دهي، تابلو كليدها و مراكز كنترل بايد از روشنايي كافي برخودار باشد.
ماده 73 – كنترل روشنايي در اتاق هاي تجهيزات الكتريكي بايد به صورت دستي انجام شود.
ماده 74 – روزانه ها يا منافظ ترانسفورها و تجهيزات مشابه ديگر بايد طوري طراحي شوند كه در صورت ورود اشياء خارجي از طريق آنها به داخل محفظه فلزي امكان برخورد با قسمت هاي برق دار وجود نداشته باشد.
ماده 75 – درِ ورودي حصارها، اتاقها و ساختمانهايي كه محل نصب يا عبور تجهيزات الكتريكي فشار قوي مي باشند، بايد قفل بوده و كليد آن در اختيار مسئول برق باشد.
ماده 76 – فضاي كار در اطراف تجهيزات الكتريكي با ولتاژ فشار قوي مي باشند، بايد به اندازه اي باشد كه احتمال قوس الكتريكي (آرك) وجود نداشته باشد.
ماده 77 – محل ورودي به مكان نگهداري تجهيزات الكتريكي بايد به نحوي باشد كه عبور و مرور افراد به آساني ميسر باشد.
ماده 78 – سيستم روشنايي فضاهاي كار تجهيزات الكتريكي با ولتاژهاي فشار قوي بايد طوري طراحي و تعبيه شود كه در حين تعويض لامپ ها يا تعميرات، افراد برق كار در معرض خطرات ناشي از قسمت هاي برق دار قرار نگيرند.
ماده 79 – وسيله قطع مدار الكتريكي بايد طوري باشد كه وضعيت باز (OFF) يا بسته (ON) بودن آن به سادگي تشخيص داده شود.
ماده 80 – كليه تجهيزات الكتريكي بايد وسايل قطع جريان اضافي مجهز شوند.
ماده 81 – وسايل قطع جريان اضافي بايد متناسب با مداري باشد كه روي آن نصب مي شوند.
ماده 82 – وسايل قطع جريان اضافي فقط بايد مدار مربوط به خود را قطع كنند.
ماده 83 – وسايل قطع جريان اضافي بايد در مكان مناسبي قرار گيرند كه دسترسي سريع به آنها امكان پذير بوده و در معرض صدمات فيزيكي نباشند.
ماده 84 – استفاده از كليد محافظ جان (RCD) به عنوان جايگزين سيستم اتصال به زمين براي حفاظت در برابر برق گرفتگي ممنوع است و فقط به عنوان حفاظت مضاعف مي توان از آنها استفاده نمود؛ مگر در مواردي كه در اين آيين نامه به صراحت بيان شده است.
ماده 85 – نصب كليد هاي محافظ جان (RCD) بايد متناسب با نوع حفاظت مورد نظر باشد.
ماده 86 – كليدهاي محافظ جان (RCD) بايد قبل از استفاده و پس از نصب در فواصل زماني معين و منظم آزمايش شوند تا از صحت عملكرد آنها اطمينان حاصل شود.
ماده 87 – تمام تجهيزات سيار الكتريكي، بايد به يك كليد محافظ جان (RCD) مناسب مجهز شوند.
ماده 88 – در صورت به كارگيري كليد محافظ جان سيار (RCD) بايد طول سيم ، كليد تا حد امكان كوتاه بوده و از هيچ سيم اضافي ديگري استفاده نشود.
ماده 89 – در مكان مرطوب بايد از كليدهاي محافظ جان (RCD) به عنوان حفاظت مضاعف به همراه سيستم اتصال به زمين استفاده كرد.
ماده 90 – وسايل فرمان الكتريكي دستي بايد به نحوي نصب گردد كه به سهولت در دسترس بوده و تماس تصادفي با قسمت هاي برق دار امكان پذير نباشد.
ماده 91 – وسايل فرمان الكتريكي دستي بايد مجهز به سرپوش يا در باشد تا قطع و وصل تصادفي آنها ممانعت به عمل آيد.
ماده 92 – وسيله قطع كننده موتور بايد در معرض ديد و فاصله مناسب از كاربر نصب شود.
ماده 93 – وسيله قطع كننده موتور بايد قادر به قطع كامل موتور از تمام سيم هاي تغذيه باشد.
ماده 94 – كليد قطع كننده تجهيزات الكتريكي نبايد سيم اتصال به زمين را قطع كند.
ماده 95 – هر موتور الك تريكي بايد يك وسيله قطع كننده جداگانه داشته باشد و فقط در شرايط زير مي توان از يك وسيله قطع مشترك استفاده كرد:
الف- تعدادي موتور الكتريكي قسمت هاي مشخصي از يك ماشين را راه اندازي مي كنند.
ب- تعدادي موتور الكتريكي توسط يك مجموعه از وسايل حفاظتي، محافظت شوند.
فصل پنجم- ساير مقررات:
ماده 96 – در مسير عبور برق فشار قوي، نصب علايم هشداردهنده « برق فشار قوي » الزامي است.
ماده 97 – استفاده از چراغ هاي دستي با ولتاژ بيش از 50 ولت ممنوع مي باشد، مگر اين كه به كليدهاي محافظ جان (RCD) مناسب تجهيز شوند.
ماده 98 – سر پيچ لامپ هاي الكتريكي بايد به گونه اي باشد كه قبل از باز نمودن كامل لامپ، احتمال تماس بدن با هيچ از يك قسمت هاي برق دار وجود نداشته باشد.
ماده 99 – استفاده از لامپ هاي الكتريكي سيار صرفاً در صورتي مجاز است كه تأمين روشنايي ثابت و مناسب امكان پذير نباشد.
ماده 100 – لامپ هاي الكتريكي سيار بايد مجهز به دستگيره و نگهدارنده عايق مناسب باشد.
ماده 101 – لامپ هاي سيار كه براي مكان هاي مربوط و خيس به كار برده مي شود، بايد از نوع ضدآب باشد.
ماده 102 – در كليه مكان هايي كه احتمال بروز آتش سوزي و سرايت آن وجود دارد، ترانسفور ماتورهاي روغني را بايد درون مكان مسقف و ايمن قرار داد.
ماده 103 – اتاق ترانسفورماتورها بايد طوري ساخته شود كه از دسترس افراد متفرقه محفوظ بوده و كليدها و قفل ها به گونه اي باشد كه به راحتي از داخل باز شود.
104 – اتاق ترانسفور ماتورها بايد تهويه مناسب داشته باشد.
ماده 105 – هيچ گونه لوله يا داكت متفرقه نبايد از اتاق ترانسفورماتورها عبور كند و همچنين قرار دادن وسايل اضافي در اتاق مذكور ممنوع است.
ماده 106 – شارژ، نگهداري و تعمير باتري فقط بايد در مكان هايي كه داراي تهويه مناسب هستند، انجام شود.
ماده 107 – در تمام ورودي هاي اتاق باتري بايد علايم هشداردهنده مبني بر ممنوعيت سيگار كشيدن و روشن كردن آتش تا شعاع 8 متري نصب شوند.
ماده 108 – باتري ها بايد طوري نگهداري شوند كه از خروج فيوم ها، گازها و يا مايع الكتروليت و نفوذ آنها به مكان هاي ديگر جلوگيري شود.
ماده 109 – قفسه ها و سيني هاي موجود در اتاق باتري بايد داراي استحكام كافي بوده و يك روكش مقاوم در برابر الكتروليت داشته باشد.
ماده 110 – به محض مشاهده اسيد يا خوردگي در محل نگهداري و شارژ باتري ها بايد سريعاً نسبت به رفع نقص اقدام نمود.
ماده 111 – در نزديكي محل شارژ باتري بايد تجهيزات كمك هاي اوليه براي شستن سريع چشم ها و بدن تأمين شود.
ماده 112 – براي جلوگيري از خطرات ناشي از الكتريسيته ساكن، بايد رطوبت نسبي هوا بيش از 50 درصد (درجه هيدرومتر يك) باشد و بدنه فلزي دستگاه ها به سيستم اتصال به زمين وصل شود.
ماده 113 – در مكان هاي كه احتمال تجمع بارهاي الكتريكي ساكن وجود دارد، بايد اتصال زمين مناسب براي هدايت اين بارها به زمين تأمين شود.
ماده 114 – براي جلوگيري از خطرات ناشي از الكتريسيته ساكن در محل هاي كه مايعات از مخزن هاي ذخيره به تانكرها يا باركش ها و بالعكس انتقال داده مي شوند، بايد بدنه فلزي مخزن ذخيره توسط يك هادي به بدنه فلزي تانكر يا باركش وصل شده و هر دو به زمين متصل شوند.
ماده 115 – در اماكني كه گرد و غبار و پودر هاي بسيار نرم در حال انتقال مي باشد، بايد محل انباشت بارهاي الكتريكي ساكن به وسيله آشكار سازها مشخص و با سيستم اتصال به زمين مؤثر به زمين وصل گردد.
ماده 116 – در رنگ پاشي با پيستوله و كليه اشياي فلزي كه رنگ يا لعاب با آنها پاشيده مي شود و نيز اتاقك رنگ، مخزن رنگ و وسايل تهويه به سيستم اتصال به زمين وصل شوند.
ماده 117 – روشنايي محيط هاي قابل اشتعال و انفجار بايد از خارج محيط تامين گردد و در غير اين صورت چراغ هاي مذكور از نوع ضد انفجاري بوده و در برابر آسي بهاي مكانيكي حفاظت شوند.
ماده 118 – در محيط هايي كه خطر انفجار وجود دارد، كليه كليدها و كنترل كننده ها، مدارهاي فرمان، فيوزها و تمام دستگاه هاي خودكار بايد خارج از محدوده خطر قرار گيرند.
ماده 119 – در محيط هايي كه خطر انفجار وجود دارد، نبايد از وسايل الكتريكي سيار استفاده شود مگر اينكه از نوع ضد انفجار باشد.
اين آيين نامه مشتمل بر پنج فصل و 119 ماده مي باشد كه به استناد مواد 85 و 91 قانون كار جمهوري اسلامي ايران در جلسه مورخ 86/12/22 به تصويب وزير كار و امور اجتماعي رسيده است.
توضیحات بالا را همراه با بخش دوم آیین نامه که کار روی خطوط و تجهیزات برق دار است را به صورت مستقیم در زیر دانلود کنید.
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)