اقدامات مدیریت در جهت پیشگیری از حوادث
اقدامات مدیریت در جهت پیشگیری از حوادث
۱- مسئولیت پذیری مدیریت
در امر پیشگیری سوانح٬ مدیریت هر جامعه و هر کارخانه و یا هر موسسه در مرحله اول بایستی مسئولیت ایمنی در محیط مربوطه را بپذیرد و در مسیر پیشگیری اقدامات مقتضی را معمول دارد.
با اینکه در جوامع عقب افتاده و یا در کارگاههای بسیار کوچک این آگاهی وجود ندارد و یا بدون توجه کامل نمی شود٬ اما این امر مسئولیت اجتناب ناپذیر هر مدیریتی می باشد.لذا هر مدیریت آگاه و کار اموزده با توجه به مسئولیت های خود تصمیمات مقتضی در تشخیص مسایل ایمنی٬ اعلام برنامه های ایمنی٬ واگذاری مسئولیت های ایمنی به زیر مجموعه و نظارت و کنترل در امور ایمنی را در راس امور قرار خواهد داد.
۲- تقسیم بندی مسئولیت های پیشگیری و موارد ایمنی در محیط کار
در تمام فعالیت های یک جامعه و یا یک کارخانه کلیه امور ایمنی بطور مشخص و به تفکیک به مسئولین واگذار خواهد شد و در اصل مسئولیت موارد ایمنی در هر زمینه معیین می گردد.
۳- ایجاد یک محیط امن برای کار و فعالیت
با انتخاب و احداث تاسیسات لازم و مناسب٬ بازرسی محیط کار و یا فعالیت٬ موازین ایمنی در امور تدارکاتی و تاسیساتیو اجزایی و ایجاد محیطی مناسب برای کار و فعالیت حرکت های اولیه انجام می شود و اصول اولیه ایمنی رعایت می گردد.
۴- آموزش در امور ایمنی
برنامه ریزی اموزش جهت کلیه مسئولین و کارکنان در صورت امکان و اگاه ساختن یک جامعه و یا یک کادر پرسنلی نسبت به مسایل ایمنی مربوطه و طرق پیشگیری از وقوع سوانح٬ از مسئولیت های اولیه هر سازمان و مدیریت مربوطه می باشد. در صورتی که اموزش ایمنی بعنوان جزیی از اموزشهای عمومی٬ تخصصی٬ حرفه ای یا اخلاقی٬ انسانی یا اجتماعی پیش بینی شود اثرات مثبت بیشتری در بر خواهد داشت. زیرا در بدو آشنایی با هر فعالیت تولیدی و یا اجتماعی٬ کارکنان و اشخاص زیربط مسایل ایمنی مربوط به فعالیت ها را همزمان با سایر اولویت ها و تخصص ها می اموزند. این روش آموزش چندین مشخصه مثبت در بردارد که عبارتند از:
- همبستگی: رعایت مواد ایمنی و فعالیت های مربوطه همزمان اموخته می شود و همبستگی لازم همواره مابین فعالیت و موارد ایمنی وجود خواهد داشت.
تعلیم رانندگی در کشورهای صنعتی یکی از مواد قابل استناد می باشد.
- تاکید و تکرار: آموزش های ایمنی بایستی همواره با تاکید و تکرار و استمرار باشند تا آموخته ها فراموش نشود و همواره در حافظه باقی بماند.
- فرهنگ ایمنی: در آموزشهای ایمنی اعم از فعالیت های روزمره در یک اجتماع و یا یک کارخانه همواره ایجاد یک فرهنگ ایمنیو عایت اصول و موازین ان می تواند در پیشگیری از بروز حوادث و سوانح موثر باشد.
راهنمایی و رانندگی در بعضی کشورهای صنعتی در این زمینه قابل استناد می باشد.
- آموزش سرپرستان: آموزش سرپرستان٬ بازرسان و مدیران یک کارخانه و یا یک اجتماع٬ بسیار ضروری و از اهمیت بیشتری در مقایسه با کارکنان برخوردارر می باشد و همواره در اموزش ها باید در نظر گرفته شود.
۵- کمک های اولیه
پیش بینی نیزهای ایمنی و کمک های اولیه در هر فعالیت و یا هر کارگاه از دیگر مسئولیت های مدیریت به شمار می رود تا در مواقع بروز حوادث ناشی از فعالیت های صنعتی و کارگاهی اقدامات لازم انجام شود.
۶- تشکیل کمیته های ایمنی
مسئولیت کمیته های ایمنی توجه مستمر و همه جانبه به امور ایمنی در محیط کار می باشد. این کمیته ضمن جلبتوجه همگان به امور ایمنی در سطح یک جامعه و یا یک کارگاه خود نیز در این زمینه مجری و سیاست گذار می باشد.
مسئولیت های چهار گانه کمیته ها به ترتیب زیر در نظر گرفته می شود:
- تشخیص فقدان و کمبودهای ایمنی کار و فعالیت ها در محیط و یا جامعه مربوطه
- بحث و تبادل نظر در ارتباط با تدوین مقررات ایمنی مورد نیاز در یک محیط کاری و یا یک فعالیت
- تشویق و اعمال نفوذ در اجرای موارد و مقررات موضوعه ایمنی توسط مدیریت و کارکنان و غیره
- اشاعه اطلاعات ایمنی محیط کار و فعالیت ها به سطوح مختلف مدیریت٬ کارکنان و استنتاج صحیح از اطلاعات جامعه مربوطه
۷- تشکیل بازرسی های ایمنی
مدیریت نیر در امر تسهیل امور ایمنی تحقیق و بازرسی و گماشتن بازرسان مخصوص در ارتقاء سطح کنترل و نظارت بیشتر کوشش می نماید. بازرسی اقدامات لازم در جهت ایمنی بیشترهر فعالیت و یا بعبارت دیگر پیشگیری قبل از وقوع سوانح از اهمیت خاصی برخوردار است.
بدین منظور در مرحله اول بازرسان بایستی شرایط لازم تخصصی و انگیزه های مثبت نسبت به ارتقاء کیفی و ایمنی فعالیت ها را دارا باشند.
همچنین بازرسان بایستی از تجربه کافی و دانش کافی و اعتبار لازم در سازمان مربوطه برخوردار و یافته ها و پیشنهادات اصلاحی آنان قابل قبول برای مدیریت و کارکنان بوده و قابلیت اجرایی داشته باشد. بازرسان بایستی نواقص ایمنی فعالیت ها به به سهولت تشخیص داده و همواره ابعاد عملیاتی و انسانی مدیریت و کارکنان و اهداف کمی و کیفی فعالیت ها را در نظر داشته باشند و در صورت امکان گروه بازرسان بایستی از نمایندگان مدیریت و کارکنان تشکیل شوند. منظور از عملیات فعالیت اصولی موسسه می باشد. بطور مثال بخش تولیدات در کارخانجات و یا در بخش تعمیرات در یک موسسه تعمیراتی وسایل خانگی و یا بخش پرستاران در یک محیط خدمات درمانی و غیره هریک به منزله هر فعالیت و یا عملیات محسوب می شود. در صورت پیشگیری در تعدیل سوانح و اقدامات اصلاحی در بیشتر موسسات در مرحله بازرسی و تفحص آشکار می شود. در بعضی موارد بسیار دشوار است که مدیریت و کارکنان را به اقدامات پرحجم یا پرهزینه اصلاحی ایمنی وادار و یا تشویق نمود و لذا انتخاب بازرسان شایسته و با اعتبار از مباحث مهم و قابل تاکید است.
۸- جمع آوری اطلاعات سوانح و حوادث و تهیه امار و اطلاعات مربوطه
جمع اوری و تجزیه و تحلیل دقیق اطلاعات مربوط به مسایل ایمنی و اقدامات پیشگیری در تعدیل سوانح از دیگر مسئولیت های مدیریت در امور ایمنی می باشد.
۹- اطلاعات و امار سوانح و مواردی چند در گزارش دهی سوانح
برای جلوگیری از سوانح و استفاده از تجارب گذشته٬ تهیه گزارشات سوانح و حوادث و تجزیه و تحلیل علل وقوع وطرق پیشگیری از انها از اهمیت خاصی برخوردار است.
لذا در تهیه گزارشات حوادث و سوانح موارد کلی از قبیل ثبت وقایع بطور دقیق٬ تقدم و تاخر مراحل جزیی یک سانحه و یا مسایل مرتبط با ان بسیار ضروری می باشد. جمع آوری اطلاعاتو نگهداری در یک منظومه قابل بررسی و استاندارد شده٬ استفاده از گزارشات را آسانتر و دقیق تر فراهم می آورد. در تهیه گزارشات تسلسل واقایع – علل و یا علت واقعه و بالاخره پیشنهاد روشهای پیشگیری در آینده می تواند ارکان یک گزارش مناسب قلمداد شود.
تهیه و تدوین فرم های گزارش سوانح در هر فعالیت و یا کارگاه متناسب با وضعیت و یا حرفه و بالاخره مطالب مهم قابل گزارش می تواند تسهیلات لازم را در امر گزارش دهی فراهم اورد و کوششو برنامه ریزی در این رابطه کاملا ضروری می باشد.
۱۰- استانداردهای آاماری سوانح در گزارشات
به منظور مقایسه نتایج و عملکرد ایمنی در هر فعالیت با کارگاه و یا یک اجتماع٬ استانداردها و پارامتر و یا بهتر وبگوییم واحد های سنجشی و مقایسه ای متفاوتی در نظر گرفته شده است.
در کارگاه ها و محیط کار٬ واحدهای سنجش به منظور تهیه امار و اطلاعات ایمنی ایجاد شده است. ثبت حوادث و سوانح بطور روزانه و همینطور سوانح مرتبط با هریک از فعالیت ها و یا حرفه ها ضروری می باشد.
تهیه خلاصه امار و اطلاعات سوانح بطور سالیانه لازمه تجربه و تحلیل و پیشگیری های اتی هر فعالیت است. در کشورهای پیشرفته صنعتی و کارخانجات پیشرو عدم رعایت موازین ایمنی و یا اشتباهات در این رابطه اقدامات اصلاحی٬ تادیبی و حقوق و جزایی در بردارد.
در موسسات این کشورها نگهداری اطلاعات دقیق و گزارش دهی مطابق مصوبات و اجرا توصیه های الزامی و عدم رعایت موازین برای مدیریت ها پرداخت جرایم٬ انفصال و حتی کیفر خواست و زندانی شدن را در بر خواهد داشت.
در اینجا بعضی از معیارهای سنجش قابل ذکر می باشد. نرخ سوانح٬ نرخ شدت سوانح٬ نرخ ضایعات جانی (جسمی) سوانح از معیارهای قابل ذکر می باشند.
نرخ سوانح=تعداد سوانح + میلیون(۱)/تعداد ساعت کاری انجام شده
نرخ شدت حوادث=تعداد روزهای از دست رفته بواسطه سوانح + میلیون(۱)/تعداد ساعت کاری انجام شده
نرخ ضایعات جسمی(جانی)= تعداد کارکنان مجروح و یا معلول + ۲۰۰۰۰۰/تعداد ساعت کاری انجام شده
بدین ترتیب اذعان مدیریت سطح عالی هر موسسه نسبت به مسئولیت در امور ایمنی و رهبری و نفویض صریح اختیارات ایمنی و تخصیص و واگذاری مسئولیت های ایمنی در سطوح مختلف از وظایف هر مدیر اگاه و کار ازموده می باشد. مدیران و سرپرستان واحدها و بخش ها و بالاخره فعالیت های مختلف همگی موظف به تامین محیط ایمن کار و تاسیسات و تسهیلات لازم هستند.
با توجه به اینکه ایمنی در امور صنعتی و اجتماعی از پیچیدگی بیشتری نسبت به سابق برخوردار است طبعا اموزشهای مدون و منظم و احتمالا پیاپی در کلیه شئون و مشاغل لازم و ضروری است و مدیریتها در این راستا سرمایه گذاری های لازم را پیش بینی و در امور اجرایی اقدامات لازم را پیگیری می نمایند.
مدیریتها در هنگام تنظیم بودجه ها و بررسی استراتیژیها جدید همواره مسایل و موارد ایمنی را در نظر داشته و با اگاهی٬ بودجه های لازم را جهت بهبود و حفظ موازین ایمنی پیش بینی می نمایند. مدیریت های سطوح عالی موسسات بزرگ در تشویق سرپرستان آموزش مسئولین را در زمره وظایف اولیه خود قرار می دهند و در جمع آوری٬ ثبت و بررسی سوانح و حوادث٬ تشویق های لازم را معمول می دارند تا با توجه به تجارب کسب شدهمعضلات روشن گردد و لذا اقدامات اصلاحی به طور مستمر تکوین گردد. تامین تجهیزات ایمنی و پشتیبانی از جمله سیستم های اطفاء حریق٬ خدمات اضطراری٬ پشتیبانی و مشابه همگی از وظایف مدیریت های سطوح عالی می باشد.
آنچه بارها و به دفعات در نشریات و توصیه های صاحب نظران مطرح می گردد تاثیر مشارکت و توجه مدیریت سطح عالی در امور ایمنی است.
هرقدر مشارکت و توجه مسئولیت رده بالاتر به امور ایمنی بیشتر باشد تقویت امور ایمنی و تعدیل سوانح در یک جامعه و با یک موسسه سریعتر و صحح تر امکان پذیر خواده بود.
یکی دیگر از اقدامات مدیران سطوح عالی موسسات عالی موسسات گزینش مدیران مسئول امور ایمنی و تشکیل کمیته های ایمنی می باشد. کمیته های ایمنی بیشتر از ان جهت مهم و مورد توجه قرار دارد که اولا پایگاهی برای انتشار و انتقال اطلاعات ایمنی و تبادل نظر در این خصوص می باشد و ثانیا امکان اقدامات سنجیده و توصیه های ایمنی همه جانبه را تامین می نماید.
مسئولیت کمیته های ایمنی در موسسات با تبادل نظر و تدوین مقررات و راهنمایی های ایمنی در محیط های مربوطه٬ تفحص و تحقیق و باالاخره تشخیص اختلالات و روش های ناامن موجود اغاز می گردد.
اخد تایید و موافقت مدیریت سطوح عالی نسبت به توصیه ها و اقدامات اصلاحی لازم در آینده و اشاعه کلیه اطلاعات ایمنی بین عموم کارکنان و اشخاص ذینفع و ذیصلاح از اقدامات مستمر این کمیته ها می باشد.
مطالب گفته شده در بالا را می توانید در قالب PDF نیز دانلود کنید.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)