کتاب کلیات مدیریت و مهندسی ایمنی
کتاب کلیات مدیریت و مهندسی ایمنی
کتاب کلیات مدیریت و مهندسی ایمنی
در این بخش از سایت تخصصی دانشجویان بهداشت حرفه ای به معرفی کامل کتاب «کلیات مدیریت و مهندسی ایمنی» می پردازیم.
پیشگفتار:
در چند سال اخیر، کتب ارزشمند زیادی در زمینه ی موضوعات مختلف ایمنی، به زبان فارسی نگاشته شده است؛ با این حال وقوع حوادثی همچون پلاسکو، ریزش معدن یورت، قطار هفت خوان، قطار نیشابور، شازند اراک و حوادث زیاد دیگری که در صنایع و سازمانها رخ می دهد، حاکی از این است که ایمنی محیط کار و حفظ سلامت کارکنان در برابر خطرات ناشی از کار، کماکان دغدغه ی اصلی مدیران و متخصصان ایمنی است. بیان اصول علمی و تجربیات عملی، در حوزهی ایمنی و انتشار آنها در قالب کتاب و تلاش در جهت اجرا و پیاده سازی آنها در محیطهای کاری، رسالت و ضرورتی انکارناپذیر برای مدیران، سیاستگذاران، مسئولین ایمنی و نیز برای دانشگاهیان است.
و پس از انتشار کتاب «کلیات مهندسی بهداشت حرفه ای» که به همت و سرپرستی استاد ارجمند، جناب آقای دکتر چوبینه و با مشارکت جمعی از استادان دانشگاه های کشور انجام شد و مورد استقبال مخاطبان علاقه مند قرار گرفت، ایدهی نگارش کتابی با عنوان «کلیات مدیریت و مهندسی ایمنی» با مشارکت و هم افزایی گسترده ی استادان و متخصصان ایمنی کشور به ذهنم خطور کرد؛ بنابراین فرصت بهره گیری از دانش و تجربه ی استادان ایمنی برجسته ی کشور راهکاری بود که به آن اندیشیدم؛ خوشبختانه، پس از طرح این ایده با این عزیزان و همراهی و دلگرمی آنها، دبیرخانه ی کتاب «کلیات مدیریت و مهندسی ایمنی» در گروه مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار دانشگاه علوم پزشکی شیراز تشکیل شد. مراحل آماده سازی و نگارش کتاب که از خرداد ماه ۱۳۹۶ آغاز شد، حدود یک سال و نیم به طول انجامید. در نهایت، مطالب کتاب حاضر، به همت «سی نفر» از استادان و متخصصان ایمنی دانشگاه های مختلف کشور، در 33 فصل گردآوری و نگاشته شد.
محتوای کتاب به گونه ای تدوین شده است که علاوه بر موضوعات فنی ایمنی، همچون ایمنی ماشین آلات، ایمنی ساختمان، ایمنی برق، ایمنی فرایند، ایمنی معدن، ایمنی حریق و انفجار، ایمنی مواد شیمیایی، ایمنی کار کردی، تجهیزات حفاظت فردی و…، به موضوعات مدیریتی ایمنی شامل نظام های مدیریت ایمنی، ایمنی رفتاری، تاب آوری ایمنی، ایمنی سامانه، فرهنگ ایمنی و اقتصاد ایمنی نیز می پردازد؛ به علاوه نظر به اهمیت بیشمار اخلاق حرفه ای، فصلی با عنوان «اهمیت اخلاق در مهندسی ایمنی» به این موضوع اختصاص یافته است.
کل کتاب پیش رو یک کتاب دانشگاهی است؛ پس در نگارش آن از منابع به روز، سود جسته شده است. شمارهی منابع، به صورت ارجاع درون متنی، در پایان هر فصل ذکر شده است تا در صورت نیاز خوانندگان محترم برای کسب اطلاعات بیشتر به آن مراجعه کنند؛ همچنین نحوه ی ارجاع به مطالب کتاب به صورت پاورقی، در صفحه ی اول هر فصل تحت عنوان «To cite this chapter» درج شده است تا مخاطبان گرامی در صورت نیاز بتوانند برای ارجاع مقالات خود از آن استفاده کنند.
جای خوشوقتی است که در این فرصت از مشارکت و همکاری همهی استادان همراه در نگارش کتاب حاضر، صمیمانه قدردانی نمایم؛ همچنین از مسئولان محترم انتشارات دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نیز گروه ویراستاری ادبی، به ویژه سرکار خانم دکتر عبدالهی و سرکار خانم ناصری، به سبب زحماتی که در راه چاپ این کتاب متقبل شدند، سپاسگزارم. از خانم مهندس سعیده جعفری نیز به خاطر طراحی جلد و ویرایش تصاویر کتاب تشکر می نمایم
بدیهی است نگارندگان، متن کتاب را به ویژه در چاپ اول، مصون از اشتباه نمی دانند و از خوانندگان محترم صمیمانه می خواهند نکته ها و پیشنهادهای اصلاحی خود را برای لحاظ نمودن در چاپ های بعدی به رایانامه ی jahangiri_m[at]sums.ac.ir بفرستند تا شاهد بهبود این اثر در گام های بعدی باشیم
دکتر مهدی جهانگیری
هماهنگ کننده و ویراستار علمی کتاب
فصل اول: تاریخچه و تشکیلات ایمنی
- پیش گفتار
- مقدمه
- اهمیت ایمنی
- توسعه ی پایدار و ایمنی
- آمارهای مرتبط با ایمنی در ایران و جهان
- تاریخچه ی ایمنی و بهداشت
- انقلاب های صنعتی
- تحولات اجتماعی و شکل گیری جوامع کارگری
- صنایع نوین در ایران
- رویدادهای مهم ایمنی و بهداشت حرفه ای
- ایمنی چیست؟
- مفهوم ایمنی
- دانش ایمنی و دامنه ی فعالیت آن
- تقسیم بندی دانش ایمنی و مباحث زیرمجموعه ی آن
- مهندسی ایمنی با ایمنی سخت افزاری
- مدیریت ایمنی با ایمنی نرم افزاری
- وظایف متخصص ایمنی
- تشکیلات ایمنی
- تشکیلات بین المللی ایمنی
- سازمان بین المللی کار
- وظایف سازمان بین المللی کار
- ساختار سازمان بین المللی کار
- تشکیلات ایمنی در ایران
- شورای عالی حفاظت فنی و بهداشت کار
- اداره کل بازرسی کار
- اداره کل بهداشت، ایمنی، محیط زیست و پدافند غیرعامل وزارت نفت
- دفتر امور ایمنی، بهداشت، محیط زیست و انرژی وزارت صنعت، معدن و تجارت
- سازمان های آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری
- منابع فصل اول
فصل دوم: قوانین، دستورالعمل ها و استانداردهای ایمنی
- قوانین و آیین نامه های ایمنی
- سند چشم انداز بیست ساله و برنامه ی پنجم توسعه ی ایران
- قانون کار و قانون تأمین اجتماعی ایران
- آیین نامه ها و دستورالعمل های حفاظت فنی و بهداشت کار
- استانداردها
- انواع کلی استاندارد
- سازمان های ارائه دهنده ی استاندارد و روش شناسایی آنها
- استانداردهای ایمنی
- سازمان بین المللی استاندارد (ISO)
- اداره ی ایمنی و بهداشت حرفه ای آمریکا (OSHA)
- انجمن بین المللی تجهیزات ایمنی (ISEA)
- اداره ی ملی حفاظت در برابر آتش سوزی (NFPA)
- استانداردهای اتحادیه اروپا (CEN/CELENEC)
- سازمان ملی استاندارد ایران (SIRI)
- استانداردهای صنعت نفت ایران (IPS)
- منابع فصل دوم
فصل سوم: اخلاق در مهندسی ایمنی
- اهمیت اخلاق در مهندسی ایمنی
- واژه شناسی در حوزه ی اخلاق
- اخلاق در نظام های حرفه ای
- منابع رفتار اخلاقی
- انواع مسئولیت های شغلی
- اخلاق سازمانی
- رهبری اخلاقی
- فضایل در مهندسی
- حقوق حرفه ای
- محرمانگی
- افشاگری
- علل امتناع از رفتارهای اخلاقی
- اصول بنیادی تصمیم گیری های اخلاقی
- اصول سلوک حرفه ای
- آداب حرفه ای مهندسان
- کدهای اخلاق در مهندسی ایمنی
- کدهای اخلاق حرفه ای سازمان ایمنی جهانی
- کدهای انجمن مهندسان ایمنی آمریکا
- نمونه موضوعات اخلاقی
- روش های تصمیم گیری اخلاقی
- منابع فصل سوم
فصل چهارم: ارزیابی و مدیریت ریسک
- مقدمه
- ارزیابی ریسک و اهداف آن
- مشخص کردن نوع و گستره ی دارایی ها
- شناسایی و پیش بینی انواع خطراتی که می توانند دارایی های سازمان را تهدید کنند
- تعیین اندازه کمی و کیفی خطرات و برآورد ریسک آنها
- انواع روش های ارزیابی ریسک
- روش ويليام فاین
- روش FMEA
- تصمیم گیری در خصوص ریسک
- بررسی کمی ریسک
- ارائه ی راهکارهای متنوع و اجرایی برای کنترل ریسک غیرقابل قبول
- ارزیابی مجدد ریسک خطرات با فرض اجرای هر کدام از راهکارهای پیشنهادی
- منابع فصل چهارم
فصل پنجم: مدیریت ایمنی
- مقدمه
- مدیریت ایمنی
- تکامل مدیریت ایمنی
- رویکرد سنتی
- رویکرد نظام مند
- نظام های مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای اجباری و اختیاری
- استاندارد 18001 OHSAS
- استاندارد 45001:2016 ISO/DIS
- عناصر نظام های مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای
- منابع فصل پنجم
فصل ششم: مدیریت شرایط اضطراری در صنایع
- مقدمه
- زنجيره ی مدیریت شرایط اضطراری
- شناسایی سناریوها و شرایط اضطراری محتمل
- پیشگیری و محدودسازی
- طرح ریزی و آمادگی
- واکنش
- بازیابی
- منابع فصل ششم
فصل هفتم: ایمنی سامانه
- مقدمه
- تاریخچه ی ایمنی سامانه
- تعاریف و اصطلاحات ایمنی سامانه
- ایمنی
- خطر
- ریسک
- رویداد
- حادثه
- شبه حادثه
- سامانه
- ایمنی سامانه
- جامعه ی ایمنی
- اصول اساسی ایمنی سامانه
- چگونگی پیاده سازی ایمنی سامانه
- زمان پیاده سازی ایمنی سامانه
- گروه کاری ایمنی سامانه
- مدیر پروژه
- سرپرستان کارگاه
- گروه مهندسان طراح
- گروه متخصصان ایمنی
- کارکنان دیگر
- اصول پانزده گانه ی ایمنی سامانه
- مشکلات و محدودیت های ایمنی سامانه
- استانداردسازی یا یکسان سازی
- کد ارزیابی ریسک (RAC)
- منابع اطلاعاتی
- ارتباطات
- چرخه ی حیات
- آموزش
- عوامل انسانی
- نرم افزار
- نمای جدید ایمنی سامانه
- ایمنی سامانه ی نرم افزاری
- اقدامات ایمنی سامانه در طول چرخه ی حیات
- مراحل مختلف چرخه ی حیات
- شناسایی خطرات
- تجزیه و تحلیل و کنترل خطر
- چگونگی پیاده سازی روش ها در ایمنی سامانه
- طرح برنامه ی ایمنی سامانه (SSPP)
- فهرست مقدماتی خطر (PHL)
- واکاوی مقدماتی خطر (PHA)
- روش شرح عملیات ردیابی خطر (HTL)
- واکاوی خطرات زیرسامانه (SSHA)
- واکاوی خطر عملیات (OHA)
- منابع فصل هفتم
فصل هشتم: حوادث ناشی از کار
- تعاریف و اصطلاحات مرتبط با حادثه
- انواع حوادث ناشی از کار
- رویدادهای بدون آسیب
- به مفاهیم قدیم و جدید حادثه
- مدل ایستای حادثه
- مدل پویای حادثه
- پیکره شناسی حادثه
- وقایع ایجاد کننده ی حادثه
- علل حوادث
- مدل های حادثه
- کلیات
- انواع مدل های حادثه
- انتخاب مدل بررسی حادثه
- بررسی حادثه
- انتخاب حوادث برای بررسی
- فرایند بررسی حادثه
- گزارش دهی حادثه
- مستندسازی حادثه
- نحوه ی مصاحبه و نشست خبری با رسانه ها هنگام بررسی حادثه
- منابع فصل هشتم
فصل نهم: ارزیابی عملکرد ایمنی
- تعاريف
- ارزیابی عملکرد
- عملکرد ایمنی
- شاخص
- متریک
- شاخص کلیدی عملکرد
- شدت حادثه با شدت موارد منجر به روز کاری از دست رفته
- ضریب حوادث منجر به مرگ FAR
- ضریب رویدادهای منجر به مرگ FIR
- رخداد بالقوه عمده
- آسیب های قابل گزارش
- کلیات
- ضرورت و اهمیت ارزیابی عملکرد
- پایش و اندازه گیری عملکرد مبتنی بر نظام های مدیریتی
- دیدگاه های سنتی و نوین در ارزیابی عملکرد
- فرایند ارزیابی عملکرد
- سنجه های عملکرد
- انواع شاخص های عملکرد ایمنی
- شاخص های خرد
- مروری بر انواع شاخص های کلان ارزیابی جامع عملکرد ایمنی
- منابع فصل نهم
فصل دهم: خطای انسانی
- مقدمه
- حوادث ناشی از خطای انسانی
- حادثه قطار هفت خوان
- حادثه چرنوبیل
- حادثه ی تری مایل آیلند
- تعاریف خطای انسانی
- سواین و گاتمن ۱۹۸۳
- ریزن ۱۹۹۰
- هولناكل ۱۹۹۳
- مایستر ۱۹۶۶
- دیلون ۲۰۰۷
- توصیف ویژگی های خطا
- قصد دستیابی به نتیجه ی مطلوب
- تصمیم گیری در زمان بروز خطا
- اهمیت خطا
- تعریف نهایی خطای انسانی
- خطاهای تصادفی و نظام مند
- طبقه بندی بر اساس حالات قابل مشاهده
- طبقه بندی بر اساس ساز و کارهای روان شناسی خطا
- علل مؤثر بر بروز خطا
- روش های شناسایی خطاهای انسانی
- روش های کمی سازی خطای انسانی
- مرحله ی بیان مسئله
- مرحله ی واکاوی وظایف شغلی (TA)
- مرحله ی شناسایی خطاهای انسانی
- پیشگیری و کاهش خطای انسانی
- نتیجه گیری
- منابع فصل دهم
فصل یازدهم: فرهنگ ایمنی
- مقدمه
- تعریف و مفهوم فرهنگ سازمانی
- مصنوعات
- ارزش ها
- پندارها یا مفروضات
- خصوصیات فرهنگ سازمانی
- فرهنگ ایمنی
- ابعاد کلیدی فرهنگ ایمنی
- تعهد سازمانی به ایمنی
- تعاملات عملیات
- شاخص های رسمی ایمنی
- شاخص های غیررسمی
- ابعاد فرهنگ ایمنی براساس تحقیقات
- تعهد مدیریت
- خط مشی و رویه های اجرایی استاندارد ایمنی
- سبک های رهبری
- ارزش های شرکت
- اطلاع رسانی و تبادل اطلاعات
- مشارکت کارکنان
- برنامه های آموزش
- برنامه ریزی پیشگیری
- کنترل
- الگوهای انگیزش و رضایت شغلی
- نظام گزارش و استفاده از اطلاعات حوادث
- ارتقای رفتار ایمن
- فرهنگ سنجی سازمان
- ابزار ارزیابی فرهنگ ایمنی
- اهداف ارزیابی فرهنگ ایمنی
- مزایای ارزیابی فرهنگ ایمنی
- منابع فصل یازدهم
فصل دوازدهم: اقتصاد ایمنی
- مقدمه
- بار اقتصادی حوادث و بیماری های شغلی
- مطالعات ارزشیابی اقتصادی
- مطالعات تحلیل هزینه (CA)
- دیدگاه در مطالعات ارزشیابی اقتصادی
- تحلیل سود – هزینه (CBA)
- تحلیل سود- اثربخشی (CEA)
- تحلیل هزینه مطلوبیت (CUA)
- تحلیل کمینه سازی هزینه (CMA)
- شناسایی هزینه ی اجرای طرح ها
- ارزش زمانی (PV) پول
- منابع فصل دوازدهم
فصل سیزدهم: ایمنی محصول
- مقدمه
- تعاریف مهم
- مروری بر سیر تکامل ایمنی محصول
- مروری بر استاندارد ISO10377 : 2013
- چرخ های عمر و ایمنی محصول
- اهمیت ایمنی محصول در مرحله ی طراحی
- توازن بین ایمنی و مشخصه های دیگر محصول
- اتکاپذیری، قابلیت اطمینان و ایمنی محصول
- کاربرد روش FMEA در ایمنی محصول
- منابع فصل سیزدهم
فصل چهاردهم: ایمنی فرایند
- مقدمه
- تاریخچه ی ایمنی فرایند
- مدیریت ایمنی فرایند (PSM)
- رکن اول: تعهد به ایمنی
- رکن دوم: شناسایی خطر و واکاوی ریسک
- رکن سوم: مدیریت ریسک
- رکن چهارم: عبرت آموزی از تجربیات
- تحلیل ریسک صنایع فرایندی
- اهمیت و ضرورت تحلیل ریسک از دیدگاه آماری در صنایع فرایندی
- تحلیل ریسک صنایع فرایندی
- منابع فصل چهاردهم
فصل پانزدهم: ایمنی ماشین آلات
- اصطلاحات و تعاریف ایمنی ماشین آلات
- مقدمه
- ارزیابی و مدیریت ریسک ماشین آلات
- شناسایی خطرات ماشین آلات
- برآورد ریسک ماشین آلات
- ارزشیابی ریسک ماشین آلات
- کاهش ریسک ماشین آلات
- حذف یا کاهش خطرات از طریق طراحی
- حذف یا کاهش خطرات از طریق حفاظ های ایمنی
- کاهش میزان مواجهه با خطر
- ایمنی در تعمیر و نگهداری ماشین آلات
- ایمنی ماشین آلات خاص
- ماشین سنگ زنی
- ماشین اره نواری افقی (ارولنگ)
- ماشین اره نواری عمودی
- ماشین تراش کنترل عددی
- تجهیزات فشرده سازی و بسته بندی
- اره های برش
- ماشین مته ی فشاری
- ماشین های آهنگری
- ماشین رنده
- ماشین تراش
- ماشین های خراطی (تراش چوب)
- ماشین فرز
- ماشین های رنده و صفحه تراش
- ماشین های تزریق پلاستیک
- ماشین سنگ زنی قابل حمل (دستی)
- ماشین سنگ سنباده ی نواری
- اره ی گرد قابل حمل
- اره های الگوبر قابل حمل
- اردی منبت کاری یا مشبک بر
- قیچی ها
- پرس های قدرت
- ماشین پرس خم کاری
- ماشین نورد خم کاری شکل دهی
- ربات ها
- منابع فصل پانزدهم
فصل شانزدهم: اصول ایمنی برق
- مقدمه
- اصطلاحات و تعاریف مهم
- جریان الکتریکی
- اختلاف پتانسیل الکتریکی
- مقاومت الکتریکی
- منابع الکتریکی
- فاز / نول ارت
- خطاهای جریان برق
- ولتاژ گامی
- ولتاژ تماس
- منابع جریان سه فاز متناوب
- تولید و توزیع انرژی الکتریکی
- تولید الکتریسیته
- انتقال توان الکتریکی
- سامانه های توزیع برق
- سامانه ی TN
- سامانه ی TT
- سامانه ی IT
- خطرات الکتریکی
- خطر آتش سوزی
- خطر ناشی از تولید گرما
- خطر ناشی از شوک الکتریکی
- شرایط کلی برق گرفتگی
- سامانه ی الکتریکی
- محیط
- موجود زنده
- حفاظت انسان در برابر برق گرفتگی
- روش های حفاظتی در برابر برق گرفتگی مستقیم
- محصور کردن تجهیزات
- استقرار خارج از دسترس
- کلید محافظ جان یا جریان نشتی به زمین
- روش های حفاظت در مقابل برق گرفتگی غیرمستقیم
- قطع خودکار مدار تغذیه با استفاده از اتصال زمین
- حفاظت توسط سیم زمین – قطع فيوز
- عایق بندی مضاعف با دوبل
- عایق کردن محیط
- هم ولتاژ کردن
- جداسازی منابع تغذیه از زمین
- روش های حفاظتی در برابر برق گرفتگی مستقیم
- روش های حفاظتی سامانه های الکتریکی
- فیوزها
- اتصال زمین یا آرت
- انواع زمین کردن یا ارتینگ
- مقاومت مخصوص زمین
- الكترود اتصال زمین
- اتصال زمین چند میله ای
- انواع الکترودهای اتصال زمین
- الكترود میله ای فولادی با کار پرولد با حداقل قطر ۱۵ میلی متر
- الكترود نواری یا تسمه ای
- سیم تابیده
- الكترود صفحه ای
- اندازه گیری مقاومت مخصوص خاک و مقاومت اتصال زمین
- افت پتانسیل با روش کلاسیک
- روش شیب
- روش های کاهش مقاومت زمین
- عوامل مؤثر بر مقاومت زمین
- صاعقه
- برق گیر صاعقه
- الزامات قانونی در زمینه ی ایمنی برق
- منابع فصل شانزدهم
فصل هفدهم: ایمنی مواد شیمیایی
- مقدمه
- طبقه بندی مواد شیمیایی
- ساماندهی هماهنگ جهانی طبقه بندی و برچسب گذاری مواد شیمیایی (GHS)
- طبقه بندی خطرات فیزیکی در GHS
- طبقه بندی خطرات سمی در GHS
- اطلاع رسانی درباره ی خطرات مواد شیمیایی
- برگه ی اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی (MSDS)
- برچسب روی مواد شیمیایی
- کد گذاری
- ایمنی حمل و نقل مواد خطرناک
- ایمنی نگهداری و انبارداری مواد خطرناک
- ایمنی دفع مواد زائد خطرناک و پسماندهای شیمیایی
- واکنش اضطراری در حوادث ناشی از مواد شیمیایی خطرناک
- مراحل مدیریت شرایط اضطراری
- آمادگی
- واکنش
- تعیین فواصل تخلیه ی اولیه و اقدامات حفاظتی در حوادث شیمیایی
- حریم بندی ناحیه ی اطراف حادثه
- تخلیه
- پناه گرفتن در یک مکان
- پاکسازی
- کمک های اولیه و درمان مصدومان
- ارتباطات
- منابع فصل هفدهم
فصل هجدهم: ایمنی ساختمان
- مقدمه
- کار در ارتفاع
- انواع سقوط
- راهبردهای پیشگیری و حفاظت در برابر سقوط
- توری های ایمنی
- نوار اخطار، پایشگر ایمنی و منطقه ی کنترل
- تکیه گاه و طناب نجات
- ایمنی نردبان
- موازین ایمنی در کار با نردبان
- ایمنی داربست
- خطرات داربست
- اجزای داربست
- اصول ایمنی در داربست
- اصول طراحی داربست ها
- پایه ی داربست
- سکوهای داربست
- ایمنی در عملیات گودبرداری
- اصول ایمنی در گودبرداری و حفاری
- عملیات تخریب در ساختمان
- اصول ایمنی قبل از شروع تخریب
- اصول ایمنی در حین عملیات تخریب
- آیین نامه ها و مقررات کار ایمنی ساختمان در ایران
- منابع فصل هجدهم
فصل نوزدهم: ایمنی معدن
- تعاریف
- اهمیت ایمنی در معادن
- حوادث معادن در ایران
- حوادث معادن در جهان
- درس هایی از حوادث در معادن
- حادثه ی اول: انفجار در معدن زغال سنگ، بخش استخراج
- حادثه ی دوم: توقف و تعمیر وسایل نقلیه در جاده ی شیب دار معدنی
- حادثه ی سوم: خفگی در معدن زغال سنگ
- حادثه ی چهارم: سقوط سنگ روی کارگران در معدن
- حادثه ی پنجم: تصادف کامیون معدنی (۲۴۰ تنی بلازا) با خودرو سواری در یک معدن روباز
- انواع معادن
- روش های استخراج مواد معدنی
- اصول ایمنی و بهداشت در معادن شامل ایمنی ماشین آلات، ایمنی آتشباری و بهداشت شغلی در معادن
- ایمنی ماشین آلات
- ایمنی آتشباری
- بهداشت شغلی در معادن
- منابع فصل نوزدهم
فصل بیستم: تجهیزات حفاظت فردی
- مقدمه
- الزامات قانونی درباره ی تجهیزات حفاظت فردی
- اصول انتخاب، استفاده و نگهداری از تجهیزات حفاظت فردی
- انواع تجهیزات حفاظت فردی
- تجهیزات حفاظت فردی سر
- تجهیزات حفاظت فردی چشم و صورت
- تجهیزات حفاظت شنوایی
- تجهیزات حفاظت تنفسی
- وسایل حفاظت فردی دست و باز
- پایپوش های ایمنی
- لباس های حفاظتی
- تجهیزات حفاظت در برابر سقوط
- منابع فصل بیستم
- ضمیمه ی ۲۰-۱ فهرست استانداردهای سازمان ملی استاندارد ایران در ارتباط با تجهیزات حفاظت فردی
فصل بیست و یکم: ایمنی حریق و انفجار
- مقدمه و تعاریف
- حریق
- عوامل بروز حریق
- انفجار
- حدود حداقل و حداکثر قابل اشتعال و انفجار
- انواع حریق
- انواع حریق براساس ماهیت مواد سوختنی
- انواع حریق در صنایع فرایندی
- علل و شرایط بروز حریق
- گسترش و شدت حریق
- محصولات حریق
- مراحل حریق
- تقسیم بندی ساختمان ها بر مبنای خطر حریق
- تقسیم بندی انبارها
- ارزیابی ریسک حریق
- کشف و اعلام حریق
- روش دستی کشف و اعلام حریق
- دستگاه های خودکار کشف حریق
- انتخاب و نصب کاشف ها
- کنترل حریق
- اطفاء حریق
- اطفاء حریق دستی با پایه ی آب
- اطفاء حریق دستی بر مبنای پودر و گاز
- انفجار
- انفجار با سرعت بسیار پایین یا فروصوت
- انفجار با سرعت بسیار بالا یا فراصوت
- انفجار ابر بخار محدود شده
- انفجار ابر بخار نامحدود
- انفجار مواد شیمیایی
- انفجار ناشی از افزایش فشار بخار حاصل از جوشیدن مایع
- انفجار گردوغبار
- منابع فصل بیست و یکم
فصل بیستم: ایمنی در کشاورزی
- مقدمه
- شرایط خاص صنعت کشاورزی
- وضعیت کشاورزی در ایران
- خطرات مرتبط با مشاغل کشاورزی
- تجهیزات و ماشین آلات مورد استفاده در فرایندهای مختلف کشاورزی
- ایمنی ادوات کشاورزی
- موارد عمومی ایمنی ادوات کشاورزی
- ادوات جانبی ماشین آلات کشاورزی
- ماشین آلات کشاورزی
- تراکتورها
- کمباین، مشخصات فنی و اصول ایمنی کار با آن
- کار با خرمن کوبه ای تیلری و تراکتوری
- تیلرهای کشاورزی
- ایمنی انبارهای غلات و کود
- ایمنی کار با مواد شیمیایی و سموم در محیط های کار کشاورزی
- منابع فصل بیست و دوم
فصل بیست و سوم: ایمنی در حمل و نقل جاده ای
- مقدمه
- عناصر سامانه ی حمل و نقل جاده ای
- خودرو
- راه
- انسان (راننده)
- انواع تصادفات رانندگی
- آمار تصادفات رانندگی در ایران و جهان
- شاخص های برآورد ریسک تصادفات رانندگی
- داده های حاصل از حوادث رانندگی
- علل تصادفات رانندگی
- عوامل انسانی در تصادفات رانندگی
- مدل های بررسی حوادث رانندگی
- مدل هیدن
- مدل های شناختی و پردازش اطلاعات
- سازوکارهای باز خورد و مدل ارتقای ایمنی حمل و نقل
- راننده و شیوه ی رانندگی ایمن
- اصول رانندگی تدافعی
- نقش خودرو در ایمنی حمل و نقل
- طراحی خودرو
- نگهداری و بازرسی خودرو
- تایرها
- کد شناسایی تایر
- تایرهای ماشین آلات راه سازی و بهره برداری معدن
- نقش محیط رانندگی در ایمنی ترافیک
- نقاط کور
- حمل و نقل کالاهای خطرناک
- بارنامه
- الزامات ایمنی خودرو
- حمل مواد ناسازگار
- ایمنی عملیات تخلیه و بارگیری مخازن حمل و نقل
- انتخاب رانندگان خودروهای حامل مواد شیمیایی خطرناک
- شرایط اضطراری در حمل و نقل جاده ای مواد شیمیایی خطرناک
- منابع فصل بیست و سوم
فصل بیست و چهارم: ایمنی مبتنی بر رفتار
- مقدمه
- ایمنی رفتار
- انواع رفتار
- رفتار ناایمن
- پیچیدگی رفتار انسان
- تأثیر مؤلفه های خارجی و داخلی در پیدایش یک رفتار
- مدل ABC
- هدایت با فعال کننده ها و ایجاد انگیزه با پیامدها
- تمرکز بر پیامدهای مثبت به منظور ایجاد انگیزه برای رفتار
- اصول کلیدی BBS
- به کارگیری روش های علمی برای بهبود مداخله
- راهبردهای انگیزشی
- پیامدهای تقویت کننده ی رفتار
- پیامدهای تضعیف رفتار
- ویژگی های ارتقای اثربخشی پیامد
- رویکردهای خرد و کلان به BBS
- رویکرد خرد
- رویکرد کلان
- رویکرد یکپارچه
- مراحل اجرای BBS
- سه رویکرد مداخله ای
- مداخله ی دستورالعملی
- مداخله ی حمایتی
- مداخله ی انگیزشی
- تلفیق تمام روش ها
- مسئولیت پذیری و پاسخگویی
- منابع فصل بیست و چهارم
فصل بیست و پنجم: ایمنی سامانه های تحت فشار
- مقدمه
- انواع سامانه های تحت فشار
- خطرات سامانه های تحت فشار
- کنترل خطرات سامانه های تحت فشار
- اصول کلی ایمنی سامانه های تحت فشار
- اصول ایمنی سامانه های تحت فشار خاص
- منابع فصل بیست و پنجم
فصل بیست و ششم: ایمنی در ساختمان های مسکونی، اداری، آموزشی و تجاری
- مقدمه
- مروری بر آمار حوادث رخ داده در ساختمان های مسکونی، اداری، آموزشی و تجاری
- علل کلی حوادث در ساختمان های اداری، آموزشی و تجاری
- الزامات ایمنی در ساختمان های مسکونی، اداری، تجاری و آموزشی
- بخش های سه گانه ی راه خروج
- دسترسی خروج
- خروج
- تخلیه ی خروج
- ظرفیت راه های خروجی
- ضوابط دسترس خروج و تعداد و استقرار راه خروجی
- اجزای تشکیل دهنده ی راه خروج
- درها
- راه پله و پلکان
- حفاظ پله ها
- شیب راه با رمپ
- بالکن و تراس
- دیوار جان پناه
- ایمنی در برابر حریق
- روش های حفاظتی فعال در برابر حریق
- روش های حفاظتی غیرفعال در برابر حریق
- خروج اضطراری
- راه فرار
- نقطه ی ملاقات
- پناهگاه
- سرسره های فرار یا شوت نجات
- علائم و تابلوها
- آموزش
- مانور
- سامانه ی اضطراری: برق و روشنایی
- سامانه ی برق اضطراری
- روشنایی اضطراری
- ایمنی آسانسور
- چاه آسانسور
- رله ی فراخوان آسانسور
- تابلو فرمان نجات اضطراری
- تأسیسات برقی
- ایمنی برق – تجهیزات سیم کشی
- ایمنی ساختمان در برابر صاعقه و رعد و برق- برق گیر با رسانای آذرخش
- نکات ایمنی سیم کشی و وسایل برقی
- موتورخانه تأسیسات
- فضای نصب کنتورها
- فضای موتورخانه
- تأسیسات در فضای باز
- تهویه و هوادهی، کانال های تأسیساتی عمودی و افقی
- اصول ایمنی سنگ نما
- دودکش
- محوطه سازی
- هلی پد، محل نشست و برخاست بالگرد
- سامانه ی ارتباطی
- بیمه ی ساختمان
- منابع فصل بیست و ششم
فصل بیست و هفتم: نرم افزارهای ایمنی
- مقدمه
- نرم افزارهای ارزیابی ریسک کمی
- نرم افزارهای مدل سازی پیامد
- نرم افزار ALOHA
- نرم افزار PHAST
- دینامیک سیالات محاسباتی (CFD)
- نرم افزار SCREEN
- نرم افزار ASPEN FLARENET
- نرم افزارهای شناسایی خطر و ارزیابی ریسک کیفی
- نرم افزار Bow Tie PnTM
- نرم افزار PHA – Pro
- نرم افزارهای ارزیابی ریسک و طراحی سامانه ی اعلام و اطفاء حریق
- نرم افزار سامانه ی ارزیابی ریسک حریق (CFSES)
- روش مهندسی ارزیابی ریسک حریق (FRAME)
- نرم افزار PIPENET
- نرم افزارهای بررسی و تحلیل حوادث
- نرم افزار INVESTIGATOR3
- نرم افزار TRIPOD BETA
- نرم افزارهای Fault Tree
- نرم افزارهای اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی و مدیریت بحران
- نرم افزار سامانه ی اطلاعاتی بیسیم برای گروه واکنش اضطراری (WISER)
- نرم افزار CAMEO
- نرم افزارهای مرتبط با انتخاب و کاربرد تجهیزات حفاظت فردی
- نرم افزار ارزیابی ریسک سر خوردن (SAT)
- منابع فصل بیست و هفتم
فصل بیست و هشتم: ایمنی نوین مهندسی تاب آوری
- مقدمه
- ایمنی-I
- سازوکارهای ایمنی
- ایمنی -II
- رویکرد تلفیقی ایمنی I و ایمنی II
- مهندسی تاب آوری
- سخن آخر
- منابع فصل بیست و هشتم
فصل بیست و نهم: ایمنی کار در فضای محصور
- مقدمه
- تعریف فضای محصور
- ویژگی های فضاهای محصور
- ورودی و خروجی محدود
- تهویه ی طبیعی نامناسب
- طراحی نشدن برای ماندن دائمی افراد در آنها
- مثال هایی از فضاهای محصور
- خطرات موجود در فضاهای محصور
- اتمسفر خطرناک
- کمبود اکسیژن در هوا
- اتمسفر سمی
- اتمسفر قابل اشتعال در فضای محصور
- آزمودن فضای محصور
- روش های کنترل خطرات اتمسفری فضاهای محصور
- مفاهیم پایه ای مرتبط با پاکسازی و تهویه ی فضاهای محصور
- روش های پاکسازی و تهویه
- تهویه ی طبیعی
- تهویه ی طبیعی برای آلاینده های سبک تر از هوا
- تهویه ی طبیعی برای آلاینده های سنگین تر از هوا
- محدودیت های تهویه ی طبیعی
- تهویه ی مکانیکی
- تجهیزات مورد استفاده در تهویه ی مکانیکی
- دمنده های القايی ونتوری
- هواکش ها
- تهویه ی فشار مثبت
- تهویه ی فشار منفی
- تهویه ی مکشی موضعی
- ترکیبی از تهویه ی فشار منفی و مثبت
- اصول تهویه ی فضاهای محصور
- ظرفیت مورد نیاز هواکش
- ظرفیت مورد نیاز هواکش برای تهویه ی عمومی
- مدت زمان لازم برای پاکسازی
- ظرفیت هواکش و ملاحظات دیگر درباره ی تهویه ی موضعی مکشی
- خطرات و مشکلات تهویه
- اتصال کوتاه و نقاط مرده ی هوا
- گردش مجدد آلاینده ها و آلوده شدن هوای ورودی
- خطرات فرایند تهویه در فضاهای محصور
- فضاهای تهویه ناشدنی
- جداسازی
- ماسک های تنفسی
- نگهبان نجات در فضاهای محصور
- خطرات فیزیکی در فضاهای محصور
- دماهای خیلی بالا یا پایین
- گیرافتادن در مواد بی ثبات
- خطر سقوط و لیز خوردن
- افتادن اشیا
- خطر قسمت های متحرک و گردنده ی تجهیزات، در فضای محصور
- خطر شوک الکتریکی
- خطرات ناشی از روشنایی ناکافی
- صدا
- برنامه ی ورود به فضاهای محصور
- منابع فصل بیست و نهم
فصل سی ام: سامانه ای صدور پروانه ی کار
- مقدمه
- سامانه ی صدور پروانه کار
- خصوصیات اصلی پروانه ی کار
- اهداف و عملکرد سامانه ی صدور پروانه ی کار
- مواقع کاربرد سامانه ی صدور پروانه ی کار
- برگه ی پروانه ی انجام کار
- آموزش و صلاحیت
- مستندسازی
- ارتباطات
- بررسی و پایش سامانه ی صدور پروانه ی کار
- هماهنگی
- برنامه ریزی
- ارزیابی خطرات بالقوه
- طبقه بندی و انواع فعالیت ها
- پیمانکاران
- مراجعه به قسمت های دیگر
- مدت اعتبار پروانه ی کار
- احتیاط های لازم
- آزمون گازسنجی
- امضای پروانه ی کار
- نشان دادن پروانه های کار
- تمدید پروانه ی کار
- ابطال موقت پروانه ی کار
- تحویل نوبت
- اقدامات در شرایط اضطراری
- برگشت پروانه ی کار
- بازرسی از سایت
- ثبت سوابق
- منابع فصل سی ام
فصل سی و یک: ایمنی کارگری سامانه های ابزاردقیق مرتبط با ایمنی
- مقدمه
- تعاریف
- سطوح خدشه ناپذیری ایمنی
- کاهش ریسک در حالت عملیاتی با نرخ تقاضای کم
- احتمال خرابی هنگام تقاضا
- انتخاب روش مناسب برای تعیین مقدار SIL
- روش شناسی گراف ریسک
- گراف ریسک درجه بندی شده
- روش شناسی تحلیل لایه های حفاظتی
- استفاده از تحلیل لایه های حفاظتی برای ارزیابی ریسک
- استفاده از تحلیل لایه های حفاظتی برای تعیین سطح خدشه ناپذیری مورد نیاز
- روش های راستی آزمایی سطوح خدشه ناپذیری ایمنی
- تعاريف
- حالات شکست
- افزونگی
- ضریب خطاهای با عامل مشترک
- احتمال خرابی هنگام تقاضا
- معادلات ساده شده
- تحلیل درخت خطا
- منابع فصل سی و یکم
فصل سی و دوم: ایمنی و ارگونومی
- مقدمه
- عوامل ارگونومیک فردی مرتبط با ایمنی
- عوامل شناختی
- عوامل جسمانی و فیزیولوژیک
- ارزیابی و انتخاب نیروی کار
- عوامل ارگونومیک شغلی و سازمانی مرتبط با ایمنی
- فرایند طراحی سامانه ی کاری
- طراحی وظایف کاری
- طراحی مشاغل
- طراحی محیط کار
- طراحی فضای کار و ایستگاه کاری
- کنترلگرها و نمایشگرها
- علائم هشداردهنده
- دستورالعمل های مکتوب
- استرس در سازمان
- نوبت کاری و عملکرد مؤثر بر ایمنی
- مدیریت انتقال اطلاعات مؤثر بر عملکرد و ایمنی
- منابع فصل سی و دوم
فصل سی وسوم :حولاد زنجیره ای
- مقدمه
- تعریف حوادث زنجیره ای
- ساختار حوادث زنجیره ای
- رخدادهای اولیه
- تقسیم بندی حوادث زنجیره ای
- بررسی سوابق حوادث زنجیرهای گذشته
- نتیجه گیری
- منابع فصل سی و سوم
- منابع و مأخذ
- منابع فارسی
- متابع لاتین
- واژه یاب
سلام.وقت بخیر.
امکانش هست چند مطلب یا مقاله در مورد آلودگی هوا در ساختمانهای مسکونی هم در سایت قرار بدین؟ممنونم
سلام در سایت سرچ کنید معمولا پیدا میکنید مثل لینک نمونه
سلام برای تهیه جزوه فایل پاورپوینت این کتاب چکار باید کرد ؟
سلام. بایستی در سایت اکانتتونو ویژه کنید تا به لینک دانلود دسترسی داشته باشید
سلام
اگه اکانت وی ای پی داشته باشم این کتاب به صورت pdf برای دانلود در دسترس هست؟
سلام. خیر. این کتاب فقط جهت معرفی قرار گرفته است