کتاب جامع آفات و بیماری ها

کتاب جامع آفات و بیماری ها

امروزه جهان با مشکل بزرگی به نام رشد جمعیت مواجه است که یکی از پیامدهای آن کمبود غذا می باشد و تامین غذای این جمعیت رو به رشد به بخش کشاورزی مربوط می شود. افزایش جمعیت سبب شده است تا کودهای شیمیایی، سموم دفع آفات نباتی، فراورده های هورمونی و سایر عوامل خطرزا برای محیط زیست به صورت کنترل نشده و بی رویه به بخش کشاورزی وارد شوند تا این بخش بتواند به تقاضای رو به رشد مواد غذایی پاسخ دهد. اما این افزایش تولید همواره مشکلات زیست محیطی و اجتماعی گوناگونی همچون آلودگی منابع آب. تداوم فشارهای اقتصادی بر کشاورزان، نبود اطمینان از وجود بازارهای مناسب، نگرانی مصرف کنندگان از سلامت و کیفیت مواد غذایی و به خطر افتادن سلامت و محیط زیست را به دنبال داشته است.

با روند افزایش جمعیت جهان و کشورمان و نیز محدودیت منابع موجود در بخش کشاورزی و نیاز به افزایش تولید محصولات کشاورزی، انجام مبارزه منطقی و اصولی در قالب مدیریت تلفیقی آفات (IPM) ضروری می باشد. استراتژی مدیریت آفات IPM  بر جلوگیری یا مهار دراز مدت آفات با حداقل اثرات بر سلامتی انسان، محیط زیست و موجودات غیرهدف تکیه می کند. در مدیریت تلفیقی آفات استفاده از سموع مجاز به عنوان آخرین راهبرد اجرایی با درنظر گرفتن حداقل اثرات سوء برای محیط زیست و دشمنان طبیعی آقات محسوب شده که در آن سعی می شود تا با تلفیق پدیده های طبیعی و استفاده از آنها در کشاورزی، از مصرف نهاده های خارجی مانند سموم و کودهای شیمیایی تا حد امکان جلوگیری شود و شرایط مناسب برای سلامت بشر و محیط زیست فراهم گردد.

روش های ترجیحی کنترل آفات شامل کنترل بیولوژیکی با استفاده از عوامل موجود در طبیعت. استفاده ی تناوبی از گونه ها یا ارقام گیاهی مقاوم به آفات. انتخاب آفتکشهایی با حداقل سمیت برای انسان یا موجودات غیر هدف. انتخاب عملیات هرسی، کوددهی یا آبیاری که منجر به کاهش مشکل آفات شود. تغییر گیاه میزبان برای جلوگیری از گسترش آفت است. این رویکرد پایدار، بر کنترل آفات بوسیله ی تلفیق ابزارهای بیولوژیکی، زراعی، فیزیکی و شیمیایی در مسیری که مخاطرات اقتصادی، بهداشتی و زیست محیطی را به حداقل برساند. توجه بسیاری دارد. در نهایت IPM از شناخت آفت, محصول و شرایط زیست محیطی برای انتخاب بهترین تلفیق استراتژی های مدیریتی استفاده می کند.

روش کنترل شیمیایی (کاربرد سموم) هنوز در اغلب موارد به عنوان سریع ترین، موثرترین و ارزان ترین روش کنترل آفات مخصوصا زمانی که تراکم آفت به سطح زیان اقتصادی رسیده باشد مطرح است. لذا با توجه به طیف تاثیر گسترده آفت کش ها بایستی کاربرد آنها در چارچوب برنامه مدیریت آفات با در نظر گرفتن جنبه های اکولوژیکی محیط زیست باشد تا به عنوان ابزار قابل اعتماد به حساب آیند. علیرغم این تاثیرات مفید استفاده بی رویه و ناآگاهانه از آفت کشها با اصول اکولوژیکی مغایرت داشته و می تواند منشاء مشکلات عدیده ای از قبیل ایجاد نژادهای مقاوم در برابر سموم، شیوع آفات درجه دوم، اثرات نامطلوب روی موجودات غیر هدف (پارازیتونید و پرداتورها), باقیمانده سموم در محصولات کشاورزی و مسمومیت مستقیم برای مصرف کننده باشد.

با توجه به کاربرد سموم به عنوان سهمی از راهکارهای مدیریت تلفیقی آفات و برای دستیابی به نتایج مطلوب در کاربرد این مواد، توجه به نکات زیر الزامی می باشد:

1. با توجه به اینکه در مبارزه با آفات کاربرد سموم شیمیایی آخرین راه محسوب می گردد. لذا به قسمت ملاحظات (مشتمل بر سایر روشهای مبارزه، نکات قابل توجه و هشدارها) در مورد هر آفت توجه شده و نخست سایر روش های مبارزه مد نظر قرار گیرد و در مصرف سموم نهایت دقت به عمل آید.
2. جهت کنترل آفات, نظر کارشناسی منطقه (کلنیک های گیاه پزشکی و حفظ نباتات استان ها) و توجه به موازین پیش آگاهی بایستی رکن مبارزه قرار گرفته و زمان مبارزه، میزان مصرف سم در هکتار، نوع سمپاش، نحوه سمپاشی و… با توجه به شرایط خاص محیطی و شرایط آفت در منطقه صورت گیرد تا نتیجه رضایت بخش حاصل گردد. سمیاشی در ساعات اولیه صبح و یا غروب انجام شود و در ساعات گرم روز از سمپاشی خودداری گردد.
3. در سالهای اخیر سموم جدید و کم خطری در کشور به ثبت رسیده است لذا پیشنهاد میگردد از سمومی که خطرات زیست محیطی کمتری دارند با توجه به ضمیمه فهرست سموم (صفحه ۱۲۲) این کتاب مشتمل بر LD50 سموم و درجه خاطر آنها استفاده گردد.
4. سمومی که به صورت ستاره دار درج شده است. برای آفت هدف ذکر شده مراحل ثبت را نگذرانده اند ولی با توجه به سابقه مصرف آنها و یا انجام آزمایشات آن توسط محققین محترم با نظر کارشناسی منطقه قابل توصیه می باشند لذا درج آنها روی برچسب سموم ممنوع بوده و پیگرد قانونی دارد. با عنایت به موارد فوق در این مجموعه آخرین یافته های علمی، تحقیقاتی و اجرایی برای بهره بردارن ( کلیه کارشناسان کشاورزی به ویژه کارشناسان حفظ نباتات و کلینیک های گیاه پزشکی و کشاورزان پیشرو) تهیه شده است و امید است کمک موثری برای حفظ محصولات کشاورزی از گزند عوامل خسارت  زا باشد در پایان از همه اساتید و محققان موسسه تحقیقات گیاه یپزشکی و سایر موسسات تحقیقاتی کشور، مدیران و کارشناسان سازمان حفظ نباتات. سپاسگزاری نموده و برای همه آنان از خداوند توفیق روزافزون مسئلت می نمایم، امیدوارم این مجموعه در افزایش آگاهی ها و استفاده از روش های کنترل غیر شیمیایی و کاربرد صحیح سموم به عنوان آخرین راهکار مفید فایده باشد.

در این مجموعه کلیات محصولات کشاورزی زیر مورد بررسی قرار گرفته و برای هر محصول نام افت, سموم توصیه شده, فرمولاسیون, مصرف در هکتار, زمان مبارزه و ملاحظات توضیح داده شده است.

موضوعات:

1. غلات (گندم و جو مراتع)
2. برنج
3. درختان میوه سرد سیری
4. تاکستان (مو)
5. حبوبات
6. سبزی و جالیز – علف های هرز پیاز, سیر و هویچ
7. سیب زمینی
8. گوجه فرنگی
9. یونجه, شبدر و اسپرس
10. مرکبات
11. پسته
12. نخیلات
13. انار
14. توت
15. زیتون
16. چای
17. انجیر
18. چغندر قند
19. پنبه
20. ذرت
21. نیشکر
22. توتون
23. آفتابگردان
24. سویا
25. کلزا
26. زعفران (علف های هرز)
27. کنجد
28. گلرنگ
29. زیره سبز (علف های هرز)
30. کیوی
31. درختان جنگلی و غیر مثمر
32. گیاهان زینتی
33. اراضی غیرمرزوعی و تاسیسات صنعتی
34. درختان میوه گرمسیری (انبه, موز)
35. فراورده های انباری
36. قارچ خوراکی و توت فرنگی
37. میخک گلخانه ای – شمشاد – سورگوم
38. تریتیکاله – حنا
39. پیاز گلایول
40. پیاز زنبق
41. پیاز نرگس
42. فهرست نام عمومی, تجاری و سایر اطلاعات فنی سموم (ضمیمه 1)
43. جداول انواع فرمولاسیون های سموم کشاورزی (ضمیمه 2)
44. جداول کلاس سمیت طبقه بندی who و جداول گروه های مختلف افت کش ها (ضمیمه 3)
45. فهرست نام فارسی و علمی افات (ضمیمه 3)
46. فهرست نام فارسی و علمی بیماری های گیاهی (ضمیمه 4)
47. فهرست نام فارسی و علمی علف های هرز (ضمیمه 5)
48. فهرست افرادی که در تهیه مجموعه حاضر به نحوی سهیم بوده اند.

حتما بخوانید:

⇐ سم شناسی حلال ها و آفت کش ها

⇐ خلاصه آفت کش ها و حشره کش های آلی کلره و فسفره

⇐ آفت‌‌کش کلورپیریفوس Chlorpyrifos به مغز جنین آسیب می‌رساند

⇐ ايمنی در كاربرد سموم آفت كش

⇐مبارزه با حشرات و جوندگان در خوابگاه