پسماندهای شهری و صنعتی

 مدیریت پسماندهای شهری و صنعتی

فرمت: Pdf   تعداد صفحات: 354

تداوم زندگی انسان در گرو مصرف مداوم و تولید و کشف مواد جدید است. در این میان، هر جا مصرفی در کار است، پسماندها و مواد زائدی برجای می مانند. آدمی از دیرباز با مسئله مواد زائد و چگونگی دور کردن آنها از محیط زیست خود رو به رو بوده است. در گذشته، تا زمانی که شهرهای بزرگ به وجود نیامده بودند و انبوه آدمیان در یک محل ساکن نبودند، دفع پسمانده ها چندان مشکل ساز نبود. افزایش جمعیت کره زمین، مهاجرت به شهرهای بزرگ، تمرکز جمعیت در شهرها، بالا رفتن مدام سطح زندگی، افزایش مصرف شهروندان و تولید فرآورده های مصرفی، تولید انبوه پسماند را به دنبال داشت. تولید و مصرف انبوه مواد که حاصل انقلاب صنعتی و فناوری جدید بود، الگو و شیوه زندگی انسان را دگرگون کرد و علاوه بر افزایش تولید زائدات، ترکیب آنها نیز همپای تغییر در شیوه مصرف دگرگون شده و بر حجم انواع زائدات حاصل از مواد یکبار مصرف افزوده گردید.

بطور کلی زائدات تولیدی توسط جوامع انسانی به سه دسته تقسیم می شوند: فاضلاب (یا زائدات مایع)، مواد زائد جامد (پسماند) و انتشارات گازی آلاینده هوا. مدیریت صحیح این زائدات علاوه بر کاهش آلودگی محیط زیست، کاهش بیماریهای منتقله از محیط را بدنبال خواهد داشت. در این بین مدیریت مواد زائد جامد از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که اگر پسماندهای یک اجتماع به درستی جمع آوری و دفع نگردد، بر محیط زیست و سلامت روانی و بهداشتی و پاکیزگی جامعه لطمه وارد می کند. ورود این مواد به محیط زیست اگر بدون کنترل و مدیریت صحیح باشد، موجب بد منظره شدن محیط، آلودگی آب، هوا و خاک و به خطر افتادن بهداشت و سلامت افراد جامعه می شود. محیط پسماند برای رشد و تکثیر جوندگانی چون موشی و حشراتی مثل مگسی (مهمترین ناقل مکانیکی بیماریها)، پشه و سوسک بسیار مناسب است. بسیاری از بیماری ها مثل حصبه، اسهال، وبا، شبه حصبه، طاعون و غیره توسط این موجودات که محل زندگی و تکثیر آنها پسماند است، به انسان منتقل می شود. هر گرم پسماند می تواند حاوی میلیون ها باکتری مختلف باشد که بسیاری از آنها بیماری زامی باشند. یکی از علل اصلی ازدیاد سگ های ولگرد و گربه در شهرها، وجود منبع غذایی برای این حیوانات در محل های تلتیار پسماند است. سگ و گربه می توانند منشأ ده ها نوع بیماری ویروسی، انگلی و باکتریایی باشند.

عدم نگهداری و جمع آوری صحیح پسماند موجب آلودگی هوا شده و شیرابه حاصله از توده های پسماند، سیب آلودگی آبهای سطحی، زیرزمینی و خاک می گردد. تخمیر مواد فسادپذیر در پسماند موجب انتشار بوهای نامطبوع در محیط و در نتیجه آزار مردم می گردد. به علاوه پراکندگی پسماند در گوشه و کنار شهر سبب مناظر بد، زشتی معابر و موجب آتش سوزی می شود و خسارات مالی و جانی قابل توجهی به بار می آورد. بنابراین اصول بهسازی محیط در هر شهر ایجاب می کند که پسماندهای تولید شده در حداقل زمان ممکن از منازل و محیط زندگی دور شده و در اسرع وقت به شیوه های بهداشتی دفع گردد.

تعریف:

مواد زائد جامد یا پسماند: به کلیه مواد زائد حاصل از فعالیت های روزمره انسان و حیوان که در حالت طبیعی به صورت جامد بوده و به علت بالا استفاده بودن و یا ناخواسته به دور انداخته می شوند پسماند گفته می شود.

پسماند های شهری (Municipal Solid Waste: MSW): مواد زائد غیرخطرناکی را گویند که در مناطق مسکونی، تجاری، مؤسسات و صنایع سبک تولید می شوند. این پسماندها شامل پسماند فرآیندهای صنعتی، پسماندهای کشاورزی، معدن و لجن فاضلاب و پسماندهای خدمات شهری نمی شود.

اصطلاحات مختلفی که در زبان انگلیسی به عنوان پسماند بکار میرود:

Trash: Waste, unwanted or undesired material left over after the completion of a process

مواد زائد ناخواسته و نامطلوبی که پس از اتمام یک کار به جا میماند

Litter: Pieces of trash that have been carelessly left on the ground especially in a public place or the outdoors

بخشی از مواد زائد که در اثر یی دقتی و بی نظمی مردم در اماکن و معابر عمومی بر روی زمین ریخته میشود

Debris: Fragments of something that has been destroyed or broken down

بخشی از اجسام یا موادی که شکسته شده یا تخریب شده اند

Garbage: Discarded food waste, or any other unwanted or useless material

مواد زائد غذایی و یا هر ماده زائد ناخواسته ( پسماند بیشتر با این عنوان در کشورهای انگلیسی زبان شناخته می شود)

Refise: Things thrown away as being of no value or use, especially household garbage

مواد زائدی که به دلیل بی ارزش و بلا استفاده بودن دور ریخته می شود

Rubbish: Nonpubescible solid waste, excluding ashes, consisting of both combustible and noncombustible

کلیه مواد قابل احتراق و غیر قابل احتراقی فساد ناپذیر (بغیر از خاکستر)

عناصر موظف در مدیریت پسماند ( اجزای مدیریت پسماند)

فعالیتهای مرتبط با مدیریت پسماند از نقطه تولید تا محلی دفع نهایی به شش بخش تقسیم می شوند که با عنوان عناصر موظف در مدیریت پسماند شناخته می شوند. در ادامه به طور کامل در مورد هر یک توضیح داده خواهد شد:

1. تولید Waste Generation
2. ذخیره سازی Waste Storage
3. جمع اوری Waste Collection
4. حمل و نقل Waste Transportation
5. بازیافت و پردازش Waste Processing and recycling
6. دفع نهایی Waste Disposal

شماتیک عناصر موظف در مدیریت مواد زائد جامد, به صورت زیر نشان داده می شود:

در حال حاضر عناصر موف در مدیریت پسماند کمی تغییر یافته و به شکل کاملتری نسبت به قبل بیان می شوند. شماتیک زیر نشاندهنده این تغییر می باشد:

مدیریت پسماند

مدیریت مواد زائد جامد، عبارت است از مجموعه مقررات منسجم و سیستماتیک در خصوصی تولید، ذخیره، جمع آوری، حمل و نقل، پردازش و دفع مواد زائد جامد، که منطبق بر اصول زیست محیطی و بهداشت عمومی بوده و شامل روابط پیچیدهٔ میان بخشی بین رشته هایی مانند علوم سیاسی، برنامه ریزی شهری، اقتصاد، جغرافیا، جامعه شناسی، ارتباطات، آمار، بهداشت، محیط زیست و مهندسی عمران و… باشد.

مدیریت مواد زائد جامد را میتوان به یک فعالیت میان بخشی پایه ریزی شده براساسی اصولی مهندسی و اقتصادی بین عناصر مختلف تولید آن یعنی تولید، ذخیره در محل، جمع آوری، حمل و نقل، پردازش و بازیافت و نهایتاً دفع مواد زائد جامد اطلاق نمود که مدیریت زباله به عنوان یکی از شاخص های توسعه کلان، علاوه بر اتکا به منابع مالی و تکنولوژی خاص، از نهادها و عوامل اقتصادی جوامع مختلف نیز متاثر می گردد. چنانچه در گزارش توسعه انسانی سازمان ملل مشاهده می شود کشورهایی که در گروه کشورهای توسعه یافته قرار میگیرند به هر میزان که از رفاه بیشتر اجتماعی برخوردارند به همان میزان نیز به مساله مدیریت مواد زائد جامد اهمیت بیشتری قائل شده اند.

مدیریت مواد زائد جامد سعی دارد تا با برنامه ریزی دقیق به تولید کمتر زباله، جمع آوری، حمل و دفع صحیح آن دست یابد. به طور کلی در مدیریت مواد زائد جامد هدف باید مشخص باشد و با توجه به آن برنامه ریزی صورت گیرد. اگر هدف، بازیافت توسط ساکنین یک محله باشد بایستی منافع ناشی از آن به تمام مردم محله برسد. چرا که در غیر اینصورت انگیزه مردم برای مشارکت در این امر از بین میرود و کیفیت و کمیت کار به شدت تقلیل می یابد. اگر هدف تهیه و تولید کود, کمپوست باشد باید از وجود امکانات و تکنولوژی مورد نیاز و همچنین نحوه و محلی استفاده از آن اطمینان حاصل نمود و در این راستا پشتیبانی های تجهیزاتی و آموزشی و سرویس دهی منظم و مستمر حائز اهمیت قراوان خواهد بود.

علاوه بر مطالبی که بیان شد با دانلود فایل پیوستی موضوعات زیر را مطاله کنید.

1. کیفیت پسماند و اجزای متفاوت آن
2. منابع تولید پسماند
3. انواع مواد زائد جامد (پسماند)
4. ویژگی های فیزیکی, شیمیایی و بیولوژیکی پسماند
5. بیوگاز
6. تعیین کمیت پسماند تولیدی
7. جابجایی, جدا سازی, نگهداری و پردازش پسماند
8. جمع آوری مواد زائد جامد
9. حمل و نقل پسماند
10. دفن پسماند
11. تولید کود کمپوست
12. سوزاندن پسماند
13. مواد زائد خطرناک

پیوست ها:

• قانون مدیریت پسماندها
• آیین نامه مدیریت زباله های بیمارستانی

این پست بروزرسانی شد و فایل مدیریت پسماندهای شهری و صنعتی با موضوعات زیر پیوست شد.

حتما بخوانید:

⇐ پسماند مواد پرتوزا

⇐ روش های تثبیت و بی خطرسازی پسماندهای ویژه

⇐ ایمنی و بهداشت در مدیریت زباله و پسماند

⇐ راهنمای حمل و نقل پسماندهای ویژه