پایش آلاینده های هوا در سیستم مدیریت HSE

پایش آلاینده های هوا در سیستم مدیریت HSE

فرمت:  PDF  تعداد صفحات: 9

الزامات قانونی :

با توجه به الزامات قانونی ذیل ایجاد سیستم پایش آلاینده های هوا در شرکتها ضروری است.

1. براساس بند الف ماده 61 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کلیه واحدهای تولیدی خدماتی و زیربنایی باید براساس دستورالعمل سازمان حفاظت محی طزیست نسبت به نمونه برداری و اندازه گیری آلودگی ها و تخریب های خود اقدام و نتیجه را به سازمان مذکور ارائه دهند (خوداظهاری در پایشهای زیست محیطی). واحدهایی که تکالیف این بند را مراعات ننمایند، مشمول ماده ( 30 ) قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب 1374/2/3 خواهند بود.
2. علاوه بر صراحت بند قانونی فوق الذکر، جهت شناسایی وضعیت واقعی انتشار، مقایسه با مقادیر طراحی و استاندارد و نیز ارزیابی عملکرد فرآیند و کنترل سیستم، پایش و اندازه گیری کمی و کیفی انتشار آلاینده ها ضروری است.

قواعد کلی:

1. پایش منابع نشر آلاینده های زیست محیطی باید به نحوی انجام شود که همواره از رعایت استانداردهای نشر اطمینان حاصل شود.
2. مسئولیت نظارت بر پایش آلاینده های هوا در هر شرکت پتروشیمی بعهده رئیس امور HSE آن شرکت است و  فعالیت های مرتبط با پایش و اندازه گیری طبق فلوچارت موجود در این راهنما به عهده امور HSE و واحدهای زیرنظر رئیس مجتمع است. توضیح اینکه در فلوچارت مذکور منظور از رئیس مجتمع واحدهای تحت نظر رئیس مجتمع می باشد که به تشخیص ایشان تعیین می گردد.
3. امور HSE موظف است ضمن اینکه خود مستقیماً بر پایش منابع انتشار شرکتها به صورت online یا دوره ای نظارت می کند از یکی از آزمایشگاه های معتمد که لیست آن هر ساله توسط سازمان محیط زیست تعیین می شود درخواست نماید تا نسبت به پایش خروجی های شرکت اقدام نماید. آزمایشگاه معتمد اقدام به نمونه گیری و پایش خروجی های شرکت نموده و نتایج آنرا به طور همزمان برای شرکت و ادارات کل استانی سازمان حفاظت محیط زیست ارسال می نماید.
   1-3 کلیه نمونه برداری هایی که توسط آزمایشگاه معتمد صورت می گیرد به صورت تصادفی (Random) بوده و هماهنگی قبلی با واحد مربوطه صورت نمی پذیرد و همچنین مکان مناسب برای نمونه برداری نیز به تشخیص آزمایشگاه معتمد تعیین می شود نه واحد درخواست کننده. به همین دلیل شرکت باید همواره مطمئن باشد که نشر آلاینده ها در هر نقطه ای مطابق با استانداردهای موجود بوده و تحت کنترل است.
4. پس از تهیه فلودیاگرام زیست محیطی و تعیین نقاط دارای پتانسیل آلودگی محیط زیست از طریق هوا (راهنمای شناسایی آلودگی های زیست محیطی، HSE 402) لازم است فهرستی از منابع انتشار آلاینده های هوا و نوع آلاینده های منتشره از این منابع تهیه گردد.
5. پایش انتشار آلاینده های هوا از منابعی که به صورت پیوسته دارای نشر به محیط هستند الزامی است. در صنایع پتروشیمی این مکانها عبارتند از :
   • دودکش های منابع احتراقی (کوره ها، بویلرها و سیستم های تولید بخار، هیترها، واحدهای کراکینگ، توربین ها و واحدهای تولید برق و …)
   • منابع نشر فرآیندی (برحسب مورد ممکن است انتشار آلاینده خاصی از مکانهای مختلف یک فرآیند صورت بگیرد که عمدتاً منابع اصلی برج  های جذب، دفع و یا خشک کن ها هستند).
   • فلرها
   • حوضچه ها و مخازن روبازی که مواد شیمیایی در آن نگهداری می شود (مثل حوضچه های متعادل ساز در تاسیسات تصفیه فاضلاب، پوندهای تبخیر و سایر مواردی که در آن فاضلاب هایی که حاوی مواد شیمیایی فرار هستند نگهداری می شود).
6.  پایش در منابع نشر فهرست شده در بند 4 الزامی و پایش سایر منابع به اختیار و صلاحدید خود واحد صورت می پذیرد.
7. شرکتهای پتروشیمی باید برحسب مورد پارامترهای تعیین شده در جدول زیر را که براساس دستورالعمل خوداظهاری در پایش سازمان حفاظت محیط زیست ایران تنظیم شده است اندازه گیری نمایند مگر اینکه سازمان پارامترهای مورد نظر خود را برای سنجش به آنها اعلام نماید و یا خود واحد آلاینده دیگری را شناسایی نماید.

جدول 1- پارامترهای عمومی و شاخص صنایع پتروشیمی در بخش هوا

ادامه جدول در فایل پیوستی

آلاینده های هوا

نوع فلزات سنگین، ترکیبات سرطانزا و ترکیبات آلی، براساس فرآیند تولید، مواد اولیه، واسطه و تولیدی مربوطه و انتشار آلاینده های احتمالی تعیین می شود.

8- در هر مکان نشر باید موارد زیر اندازه گیری شود :

• غلظت آلاینده ها براساس جدول فوق برحسب ppm یا mg/m3
• دبی حجمی جریان m3/hr
• درصد حجمی اکسیژن
• دما (درجه سانتیگراد)
• فشار (اتمسفر)
• درصد جرمی رطوبت یا اینکه آلاینده بر مبنای خشک اندازه گیری شود.
• متوسط زمانی اندازه گیری (دقیقه)

9- پایش در کلیه مکانهای فهرست شده در ماده 5 به جز بند 5-3  به صورت مستقیم و با گرفتن نمونه از جریان گازی که به محیط منتشر می شود صورت می گیرد.

• پس از تعیین اینکه چه منابعی باید پایش شوند لازم است جهت شناسایی نقاط نمونه گیری (sampling point) اقدامات لازم به عمل آید. نقاط نمونه گیری، نقاطی در مسیر جریان هستند که دارای شرایط یکنواخت از لحاظ دما، سرعت جریان، غلظت و … می باشند و نمونه برداشته شده از این نقاط بیانگر وضعیت واقعی انتشار است. در فرآیندهای جدید عموماً طراح پیش بینی های لازم را در نظر گرفته است و نقاط نمونه گیری در مسیر جریان و در مکان مناسب ایجاد شده که با بررسی نقشه های فرآیند (P&ID) می توان این نقاط را مشخص نمود. در غیر این صورت باید مکان مناسب برای نمونه گیری تعیین و اقدامات لازم جهت ایجاد آن صورت پذیرد.
• در مکانهای روباز (بند 5-4) نمونه گیری از مکانی که دارای بیشترین احتمال آلودگی است صورت می گیرد.

10- تعیین مقدار پارامترهای مورد نظر در هر محل نشر، یا بصورت مستقیم توسط دستگاههای مخصوص که به طور مستقیم نمونه گیری و اندازه گیری را انجام می دهند صورت می گیرد یا اینکه نمونه جهت آنالیز به آزمایشگاه منتقل می گردد.

• 1-10 تجهیزات و روش های پیشنهادی برای اندازه گیری آلاینده ها براساس جدول شماره 1 دستورالعمل خوداظهاری در پایش سازمان حفاظت محیط زیست می باشد. برای سایر مواردی که در این جدول ذکر نشده است، روش های EPA پیشنهاد می شود.

11- پایش فلرها به عنوان یکی از منابع اصلی انتشار آلاینده های هوا به صورت مستقیم امکان پذیر نمی باشد. پایش این منابع نشر براساس اندازه گیری میزان کدورت پلوم منتشر شده و نیز تخمین از روی گازهای ونت شده به فلر است. جهت پایش سیستم فلرینگ لازم است اطلاعات زیر به صورت ماهانه تهیه و به صورت مستند نگهداری شود :

• حجم کل گازهای ارسالی به سیستم فلر (به صورت محاسباتی و تخمینی و یا هر روش عملی دیگر)
• حجم و ترکیب گازها در هر مورد ارسال
• منبع ارسال کننده
• علت ارسال به سیستم فلر
• مقایسه ماهانه حجم کل گاز ارسال شده
• تخمین میزان آلاینده های منتشره

12- نقاطی که دارای نشر پیوسته با دبی جرمی زیاد یک آلاینده بوده و فرآیندهای تولید یا کنترل آنها، فرآیندهای قابل اطمینانی از لحاظ نرخ تولید ثابت آن آلاینده نبوده و همواره احتمال تجاوز از حدود استاندارد برای آنها وجود داشته باشد لازم است به سیستمهای مونیتورینگ آنلاین مجهز باشند.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید

حتما بخوانید:

⇐ استاندارد آلاینده های خروجی دودکش واحدهای صنعتی

⇐ اصول و مبانی آلودگی هوا

⇐ آماده سازی و تجزیه آلاینده های هوای محیط کار

⇐ محاسبات، ملاحظات آماری و تفسیر نتایج آلاینده های هوا