کاربرد رنگ ها در ایمنی

کاربرد رنگ ها در ایمنی

کامل ترین بخش ایمنی در رنگ ها توسط دانشجویان بهداشت حرفه ای جمع آوری شد و به صورت زیر قرار گرفت. بخشی از توضیحات زیر به صورت پاورپوینت می باشد که در انتها می توانید دانلود کنید.

کاربرد مناسب رنگ، در پیشگیری از حوادث موثر است. برای نمونه، شکارچیانی که لباس هایی به رنگ روشن می پوشند، حوادث ناشی از تیراندازی در جنگل کاهش می یابد. در اجزا و وسایلی که پتانسیل خطر دارند یا در حال حرکتند از رنگی خاص استفاده می شود تا همواره این قطعات با محیط اطراف تباین داشته باشند. (ایجاد کنتراست)

• ایمنی وسایل نقلیه موتوری عمومی به وسیله افزایش کاربرد رنگ های روشن، رنگ های با وضوح بالا افزایش میابد.
• رنگ در ایمنی کدهای قراردادی ویژه ای هستند که هر یک می توانند به سرعت مفهوم خاص را القا کنند.

کاربرد رنگ ها در مبحث ایمنی و HSE با استفاده از حساسیت چشم های انسان و موضوع روانشناسی رنگ انجام می شود. کاربرد رنگ در این مبحث موجب می شود ایمنی افراد در حین استفاده از ابزارآلات و ماشین آلات و همچنین ایمنی عملیاتی ارتقاء یابد. تمامی صنایعی که باید پروژه ها و محیط کاری خود را بنابر دستورالعمل های ایمنی اداره کنند باید به کارکنان خود آموزش دهند که کاربرد رنگ های مختلف چیست و هر کدام از این رنگ ها در کجا و به چه منظور استفاده می شود.

توانایی دید رنگ ها:

• رنگ های مات به راحتی در فواصل دور در زمینه سفید دیده می شوند.
• رنگ زرد بیشترین درخشانی را برای دورترین مسافت دارد و بیشترین حساسیت چشم مربوط به این رنگ است.
• رنگ های نارنجی و قرمز- نارنجی بیشترین توجه را ایجاد می کنند.
• رنگ آبی نشانه تیرگی و ابهام است.
• در میان نورهای رنگی، نور قرمز و سبز و برخی از نورهای آبی بهتر تشخیص داده می شوند و پس از آنها نور سفید شناخته می شود.
• نورهای زرد و نارنجی کمتر از دیگر نورها مشخص می شود.
• مسافت میان بیننده و منبع نور رنگی در تشخیص آن موثر است. در فواصل دور نورهای آبی و سبز، نورهای زرد و نارنجی از یکدیگر غیر قابل تشخیص اند.

توانایی خوانایی حروف رنگی:

• توانایی خوانایی خوب: آبی براق در زمینه سفید، سیاه در زمینه زرد، سبز چمنی در زمینه ی سفید، سیاه در زمینه سفید.
• توانایی خوانایی ضعیف: سیاه در زمینه ارغوانی، نارنجی کرومی در زمینه ی سفید، قرمز لاله ای در زمینه سبز.

ایمنی و رنگ:

در نظر عموم رنگ قرمز دارای بیشترین شدت توجه می باشد اما:

• هلمولتز:وقتی چشم انسان با نور روز تطابق می یابد، رنگ قرمز نسبت به رنگ های  دیگر خیلی مشکل دیده می شود. در شب رنگ قرمز دیده نمی شود (چشم در شب به طول موج کوتاه و در روز به طول موج بلند حساستر است)
• تراکویر: رنگ های اصلی بیش از دیگر رنگ ها دیده می شوند و محدوده ی رنگ زرد پهناتر.
• آن اشخاصی که با نقیصه ی رنگ بینی مربوط به رنگ قرمز دست به گریبان هستند زرد را به راحتی می بینند 8% مردان مبتلا به نقیصه ی قرمز/سبز هستند که بیست و پنج درصد آنها نسبت به قرمز کوررنگ هستند.
• شرکت دوپون: زرد کهربایی با پیک رفلکتانس نزدیک به طول موج 550 نانومتر، در انسان های فتوتوپیک مناسبترین حالت را برای منحنی بینایی حساسیت چشم نسبت به رنگ نشان می دهد.
• رنگ زرد کهربایی، ایمن ترین رنگ برای القای ویژگی (توجه و خبر) برگزیده شد
• با این وجود: رنگ قرمز هنوز هم یک رنگ عمومی در خودروها و چراغ های عقب وسایل نقلیه است.

نورها

1. نور سبز کار رضایت بخش، معاینه، مطالعه
2. نور زرد برای هوشیاری، احتیاط، چک کردن مجدد یا تاخیر
3. نور قرمز سیستم های غیر موثر و (بی خاصیت) خطاکننده، ناموفق و بد عمل کننده
4. نور آبی به ندرت استفاده می شود.
5. فلاش قرمز خطر های خیلی بزرگ – جایی که زدگی یا ماشین در معرض خطر است
6. فلاش سفید برای اعلام ارتباط

مقررات رنگ :

با توجه به ویژگی های ذاتی رنگ ها در تاثیر بر چشم و اثرات روانشناختی و نیز، کاربردهای قراردادی، مقرراتی برای کاربرد رنگ ها در نظر گرفته شده است.

رنگ قرمز: توقف اضطراری، توقف فعالیت، مضر بودن را نشان می دهد. (قرمز تضاد با سفید، قرمز لاله ای مترادف با سبز)

رنگ نارنجی: نشان دهنده ی انرژی است. (نارنجی کرمی مترادف با سفید)

رنگ زرد: برای جلب توجه افراد به خطر و آگاه کردن آنها از خطر (زرد در تضاد با سیاه)

رنگ سبز: برای ایمنی و وسایل کمک های اولیه (سبز چمنی در تضاد با سفید )

رنگ آبی: جنبه ی اطلاع رسانی و آگاهی دادن و لزوم اقدام به یک عمل ویژه را نشان می دهد (آبی براق در تضاد با سفید)

رنگ بنفش: برای نشان دادن خطر تشعشع و امواج، به ویژه امواج الکترومغناظیس، ظروفی که حاوی مواد رادیواکتیو هستند و ظروفی که احتمال نشت و آلودگی دارند به کار میروند (بنفش در تضاد با سیاه)

رنگ سیاه و سفید: برای خطوط ترافیک و نشانه گذاری ضبط و ربط استفاده می شود. (سیاه در تضاد با سفید، سفید در تضاد با آبی، سبز، سیاه)

نکته: از سمبل ها به اضافه رنگ برای به حداقل رسانیدن خطا استفاده می شود.

مقررات رنگ برای سیستم های هیدرولیک و پنوماتیک:

مقررات رنگ برای تشخیص لوله ها:

استاندارد رنگ لوله

• رنگ قرمز: لوله های اسپرینکلرو بالابرندها
• رنگ نارنجی یا زرد: لوله های حمل مواد خطرناک، مواد سمی و خورنده، فشار و دمای بالا (برای نمونه بخار)، فشار بالا (برای نمونه، آب و هوا)
• رنگ های سیاه وسفید، خاکستری یا رنگ های آلمینیومی: مواد امن
• رنگ آبی درخشان: لوله های حاوی موادی که به تقلیل خطرهای مواد خطر ناک استفاده می شوند. از این رنگ برای همه ی مواد محافظ دیگر در برابر حفاظت از آتش نیز استفاده می شود.

مقررات رنگ ایمنی جاده ها:

ایمنی جاده و ترافیک

• نارنجی: برای کاستن سرعت در جاده ها و خروج
• قرمز: برای توقف و تقاطع های خطرناک
• سبز: برای مسیرهای مستقیم
• زرد: برای مناطق امن
• آبی: برای مناطق آموزشی

مقررات رنگ در راه آهن:

ایمنی راه آهن

• قرمز: وضعیت های خطرناک و توقف
• ارغوانی: وضعیت های توقف
• زرد: حرکت با احتیاط
• آبی: احتیاط ،کارگران در حال کارند.
• سبز: حرکت

مقررات رنگ در محصولات خطرناک:

مجموعه قوانین و مقررات داخلی حمل و نقل کالاهای خطرناک

رنگ های ترکیبی در کانتینرهای حمل مواد خطرناک توسط کشتی برطبق کمیسیون تجارت بین دولت ها (ICC) استفاده می شود.

• حروف قرمز در زمینه سفید برای سموم مواد منفجره، گازهای سمی و گاز اشک آور به کار میرود.
• حروف سیاه در زمینه ی سبز برای گازهای تحت فشار به کار میرود.
• حروف سیاه در زمینه ی قرمز برای مایعات قابل اشتعال یا مواد آتشزا استفاده می شود.
• حروف سیاه در زمیته زرد برای جامدات قابل اشتعال و مواد اکسید کننده هستند.
• حروف سیاه در زمینه ی سفید برای مخازن اسید به کار میرود.

کاربرد رنگ در سیلندرها (کپسول ها) (استاندارد BS):

استاندارد سیلندرهای تحت فشار زیاد

1) کپسول های جوشکاری:

•  کپسول استیلن به رنگ قهوه ای
• آرگون به رنگ آبی، هوا به رنگ طوسی
•  کپسول آمونیاک: سیاه برای بدنه، قرمز برای در پوش
• کپسول اتیلن کلراید: طوسی برای بدنه، سیاه برای در پوش
• کپسول مونوکسیدکربن به عنوان احیا کننده: سرخ برای بدنه و گردونه، زرد برای درپوش
• کپسول گاز کلر به عنوان گندزدا در آب های مصرفی: سیاه برای بدنه و گردنه، زرد برای بدنه
• کلر پودری: همه ی قسمت های کپسول به رنگ زرد است

2) کپسول های آتش نشانی:

• کپسول گاز کربنیک: رنگ خاکستری تیره
• کپسول های محتوی مواد هالوژن دار: سبز رنگ برای مایعات و فلزات قابل اشتعال
• کپسول های محتوی کف: زرد رنگ
• کپسول آب: قرمز رنگ

جدول رنگ آمیزی کپسول ها بر اساس استاندارد (BS)

جدول رنگ آمیزی لوله ها (استاندارد BS)

مقررات رنگ برای کابل ها:

کاربرد رنگ در کابل ها

• رنگ سیاه : 1 سیم برق
• رنگ سفید: 2 سیم برق
• رنگ قرمز: 3 سیم برق
• رنگ سبز: 4 سیم برق
• رنگ نارنجی: 5 سیم برق
• رنگ آبی: 6 سیم برق
• رنگ سفید با پیچ سیاه (ردیاب سیاه): 7 سیم برق
• رنگ قرمز با پیچ سیاه (ردیاب سیاه): 8 سیم برق
• رنگ سبز با پیچ سیاه (ردیاب سیاه): 9 سیم برق
• رنگ نارنجی با پیچ سیاه (ردیاب سیاه): 10 سیم برق
• رنگ آبی با پیچ سیاه (ردیاب سیاه): 11 سیم برق
• رنگ سیاه با پیچ سفید (ردیاب سفید): 12 سیم برق
• رنگ قرمز با پیچ سفید (ردیاب سفید): 13 سیم برق
• رنگ سبز با پیچ سفید (ردیاب سفید): 17 سیم برق
• رنگ آبی با پیچ سفید (ردیاب سفید): 15 سیم برق
• رنگ سیاه با پیچ قرمز: 16 سیم برق
• رنگ سفید با پیچ قرمز: 17 سیم برق
• رنگ نارنجی با نوار قرمز: 18 سیم برق
• رنگ آبی با نوار قرمز: 19 سیم برق
• رنگ قرمز با نوار سبز: 20 سیم برق
• رنگ نارنجی با نوار سبز: 21 سیم برق

در نور ضعیف تعدادی از رنگ ها با هم ترکیب شده و ممکن است ایجاد مشکل کند. بنابراین، استفاده از رنگ سیاه در طرح های مختلف برای جایگزینی یکی از این رنگ ها ترجیح داده می شود.

مقررات رنگ ANSI برای ایمنی صنایع:

استاندارد ایمنی رنگ ها

1. رنگ قرمز
   • برای وسایل اطفاء حریق،‌ جعبه های فایرباکس، جعبه های اعلام حریق، پتوهای آتش خاموش کن، سطل های شن.
   • ظروف مایعات قابل اشتعال
   • نور قرمز جهت مسدود شدن موانع موقتی
   • علامت توقف مثل کلیدها و سوئیچ های توقف اضطراری در ماشین آلات و موانع توقف
   • از رنگ قرمز و سفید در مداخل متقاطع راه آهن استفاده شود.
2. رنگ نارنجی (مخصوص اخطار Warning): برای نشان دادن خطر بکار می‌رود. برای هوشیاری قسمت های خطرناک ماشین آلات که ممکن است قطع کننده، له کننده و شوک دهنده و … باشند استفاده می‌شود. جعبه های کنترل روی دیوارها و سایر کانونهای خطر با این رنگ مشخص می‌شوند.
3. رنگ زرد (مخصوص اخطار Warning)
   • رنگ زرد یک رنگ هشدار دهنده است با قابلیت زیادی برای احتیاط و خطرات فیزیکی مانند لغزیدن، افتادن، سرخوردن و گیر کردن ما بین دو چیز استفاده می‌شود. نوارهای سیاه بعضی اوقات به رنگ زرد اضافه می‌شود تا هشدارهای ویژه‌ای را اعلام کند. رنگ زرد همچنین برای خطوط ترافیک استفاده می شوند.
   • برای نشان دادن معابر شلوغ و راهروهای پر از ازدحام و نشان دادن شیء متحرک بالای سر و… نیز از رنگ زرد استفاده می‌شود.
4. رنگ سبز (مخصوص شرایط اضطرار و ایمنی Safety): برای نشان دادن وضعیت ایمنی، وسایل کمک های اولیه، دوش و چشم شوی های ایمنی، برانکاردها، ماسک های ضد گاز، راههای خروج اضطراری، اجازه عبور وسایل نقلیه، راههای نجات و تأسیسات حفاظتی به کار می‌رود.
5. رنگ آبی (مخصوص دستور Must Do): برای احتیاط یا وسایل تحت تعمیر استفاده می‌شود ضمن اینکه برای نشان دادن ایمنی با اعمال یک طرفه، جلوگیری از شروع به کار و… نیز از این رنگ بهره گرفته می‌شود.
6. رنگ ارغوانی
   • به خطرات تشعشع اختصاص دارد. همچنین رنگ ارغوانی به همراه رنگ زرد روشن برای برچسب علایم و مارک ها استفاده می‌شود و از رنگ ارغوان با پره های شکسته در یک زمینه برای نشان دادن اتاق های رادیواکتیو استفاده می‌شود.
     در تعیین حدود کف کارگاه ها به وسیله خط کشی از رنگ های زیر استفاده می‌شود:
7. رنگ سیاه و سفید: برای خطوط ترافیک و نشان گذاری خانه داری استفاده می‌شود. به عبارت دیگر برای نشان دادن نظم و نظافت کارگاهی، علامت گذاری عبور و مرور، سطل های آشغال،‌ معابر عمومی معمولی، خطوط جهت مشخص کردن راه ها و … از این دو رنگ و یا ترکیبی از آنها استفاده می‌شود.
8. رنگ زرد و سیاه:‌ برای نشان هرگونه انسداد و یا وجود موانع بر سر راه مثل ستونها و سایر اشیاء ثابت معمولاً از خطوط مورب زرد و سیاه که کاملاً از یکدیگر متمایز باشند استفاده می‌شوند. ضمن اینکه برای نشان دادن محدودیت های موجود مثل قرارگیری پالت ها و محصور کردن حوزه هایی که از آنها نباید چیزی بیرون گذاشته شود نیز از این رنگ استفاده می‌شود.
9. خطوط سبز در کنار خطوط سیاه و سفید: برای نشان دادن مسیرهایی که به درب یا پله های اضطراری منتهی می‌شوند استفاده می‌شوند.
10. خطوط مورب زرد: برای نشان دادن سقوط اشیاء و گیر افتادن در بین ماشین آلات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
11. رنگ سبز و سفید: برای نشان دادن محل عبور و رسیدن به درب اضطراری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حتما بخوانید:

⇐ پاورپوینت کاربرد رنگ ها در ایمنی

⇐ استاندارد علائم ایمنی رنگ ها

⇐ رنگ و کاربرد آن در حوزه ایمنی