واکنش انسان به صدا
واکنش انسان به صدا
واکنش انسان به صدا
فرمت: PDF تعداد صفحات: 15
گوش انسان
هنگامی که ونسان ون گوگ گوش خود را قطع کرد، احتمالا در تشخیص مکان منابع صوت در محور عمودی دچار مشکل شد. بقیه توانایی او در شنیدن اصوات کمتر تحت تأثیر قرار گرفت زیرا لاله گوش، که به نظر افراد همان گوش است، از بقیه اندام شنوایی مجزاست. به دلیل آنکه اندام شنوایی بسیار حساس است، امکان آسیب دیدن آن در اثر تماس فیزیکی با اجسام موجود در محیط وجود دارد. اندام شنوایی داخل جمجمه و در انتهای یک لوله کوتاه که کانال شنوایی نام دارد قرار دارد. طول این کانال در بزرگسالان ۳۰-۲۵ میلی متر و قطر آن ۸-۵ میلی متر است. کانال شنوایی یک قسمت اساسی در دستگاه شنوایی است. زمانیکه این کانال بوسیله محافظ توگوشی و یا ترشحات مجرا بسته می شود، حساسیت شنوایی به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد.
در حالت طبیعی، تمامی امواج صوتی در ردیف فرکانس شنوایی (20 -20000Hz) از داخل کانال عبور می کنند اما امواج صوتی در ناحیه KHz ۳ تقویت می شوند. کانال شنوایی به پرده صماخ منتهی می شود. این پرده تا انتهای داخلی کانال گوش کشیده شده است و در اثر فشار امواج صوتی، به ارتعاش در می آید. این پرده حد فاصل گوش خارجی و میانی می باشد (شکل ۱).
شکل1: ساختمان گوش
گوش میانی، حفره ای پر از هواست که شامل سه استخوان کوچک می باشد. اسامی لاتین این استخوان ها به ترتیب incus , malleus و stapes و ترجمه اسامی انگلیسی آنها چکشی، سندانی و رکابی می باشد. این استخوانها به یکدیگر متصل هستند که تشکیل چند اهرم را می دهند. یک انتهای این اهرم که استخوان چکشی است به پرده صماخ متصل است. با مرتعش شدن پرده صماخ، انرژی ارتعاشی از طریق استخوان چکشی منتقل می شود.
این ارتعاش در نهایت به استخوان رکابی رسیده که خود به دریچه بیضی متصل است. دریچه بیضی حد فاصل گوش میانی و گوش داخلی است. اگرچه به طور طبیعی گوش میانی از اتمسفر مجزا شده است، اما مجرای استاش آن را به حلق متصل می سازد. در هنگام عمل بلع، مجرای استاش باز شده که باعث می شود فشار داخل گوش میانی با فشار اتمسفر یکسان شود.
گوش داخلی پر از مایع است. عمل استخوان های شنوایی به عنوان یک اهرم موجب می شود که انرژی امواج صوتی که به مایع فوق الذکر وارد می شود افزایش یابد. این امر باعث می شود که انسان قادر به شنیدن اصوات بسیار آهسته باشد؛ البته این خاصیت برای اصوات بسیار بلند یک عیب محسوب می شود زیرا باعث آسیب دیدن گوش داخلی می شود. در این حالت عضلات گوش میانی می توانند موجب کاهش انرژی منتقله از استخوانهای شنوایی شده و از این طریق تا حدی از آسیب گوش داخلی جلوگیری کنند.
قسمتی از گوش داخلی وظیفه تشخیص حرکت و حفظ تعادل بدن را دارد. قسمت مورد توجه ما حلزون گوش داخلی است. حلزون گوش یک لوله با دو مجرا می باشد که شبیه حلزون به دور هم پیچیده شده اند. دو مجرای فوق الذکر در نوک حلزون به یکدیگر متصل می شوند. پایه یکی از مجراها به دریچه بیضی و پایه دیگری به دریچه گرد متصل است. این دو مجرا به وسیله غشاء پایه که در اثر امواج صوتی وارده مرتعش می شود از یکدیگر جدا شده اند.
قسمتهای مختلف غشاء پایه در پاسخ به فرکانسهای متفاوت مرتعش می شوند که این ارتعاش به وسیله سلول های مویی (hair cells) داخل غشاء تشخیص داده می شود. این سلول های مویی پایانه های عصبی را تحریک نموده و از این طریق پالس های الکتریکی به قسمتهایی از مغز که وظیفه پردازش اطلاعات شنیداری را دارند ارسال می شود (شکل ۲).
شکل 2: نمای شماتیک گوش که قسمت حلزون گوش به صورت غیرمارپیچ نشان داده شده است
گوش خارجی و میانی تا حدی در معرض عوامل خارجی هستند و ممکن است برای مثال به وسیله عفونت ها صدمه ببینند. همچنین آنها دارای سیستم مکانیکی ساده ای هستند و امکان درمان آنها از طریق اعمال جراحی وجود دارد.
گوش داخلی کمتر در معرض صدمه و آسیب می باشد (به جز در اثر انرژی صوتی) اما اقدامات کمی برای درمان آسیب به آن می توان انجام داد.
شنوایی
پدیده دریافت و پاسخ انسان به اصوات بسیار پیچیده است اما خوشبختانه نیازی به بررسی تمام آنها در اینجا نیست. برخی جنبه های روان – صوتی به نحوه تعیین صدا مربوط می شوند و بنابراین به طور مستقیم به ارزیابی صدای محیط کار بستگی دارند.
عنوان می شود که ردیف فرکانس شنوایی انسان به طور طبیعی 20Hz تا 20KHz می باشد. به هر حال دو دلیل برای این ساده سازی وجود دارد:
- تفاوت زیادی در ردیف فرکانس شنوایی در بین افراد وجود دارد؛
- گوش انسان به طور یکسان به همه فرکانس ها حساس نیست. برای شنیدن اصوات با فرکانس بسیار زیاد باید تراز فشار صوت آنها بسیار بالا باشد. یک فرد جوان می تواند صوتی با فرکانس KHz 1 را در صفر دسی بل بشنود.
حساسیت انسان به فرکانس های گوناگون در ترازهای مختلف فشار صوت به طور گسترده ای مورد مطالعه قرار گرفته است و نتایج آنها به شکل منحنی های بلندی یکسان ارائه شده اند. اگر پاسخ این پرسش که «تراز فشار یک صوت در یک فرکانس خاص باید چه اندازه باشد تا بلندی آن برای یک فرد معمولی با بلندی صوتی با تراز فشار X دسی بل در فرکانس 1000Hz برابر شود؟» استخراج و نتایج آن به شکل منحنی ثبت شوند، منجر به ایجاد منحنی های بلندی یکسان می شوند. سه منحنی بلندی یکسان در شکل 3 نشان داده شده است. منحنی صفر فون به عنوان آستانه شنوایی شناخته می شود، به این معنی که حداقل تراز فشار صوتی که هر فرکانس باید داشته باشد تا قابل شنیدن باشد را مشخص می کند.
فون واحدی است که برای ارزیابی بلند ذهنی از اصوات به کار می رود. بلندی اصواتی با فرکانس های مختلف که با بلندی صوتی با تراز فشار 40dB در فرکانس KHz 1 برابر باشند، 40 فون می باشند. اگر نتایج حاصل از آزمایش بر روی یک نفر استخراج و رسم شود بعید است که همانند منحنی های ارائه شده در شکل 3 نسبتا تخت باشد؛ منحنی های ارائه شده در این شکل از طریق تعیین میانگین نتایج حاصل از آزمایش روی تعداد زیادی از افراد حاصل شده اند.
بلندیهای ذکر شده در بالا ذهنی هستند به این معنی که بر اساس قضاوت افراد و صداقت آنها در پاسخ گویی بنا شده اند. به نظر می رسد که نتایج حاصل از گروه های کوچک دارای پایایی بیشتری هستند. اکثر اندازه گیری هایی که بر روی شنوایی انسان انجام می شود (همانند تستهای شنوایی که در زیر می آید)، به اعتبار پاسخ های ذهنی انسان بستگی دارند.
در اندازه گیری صدا، ما به طور طبیعی تمایل داریم که به عددی یا مقداری دست پیدا کنیم که با بلندی ظاهری صوتی که توسط انسان شنیده می شود بسیار نزدیک و هم بسته باشد. به این منظور، تجهیزات اندازه گیری صدا بایستی پاسخ متغیر گوش به فرکانس های مختلف را مورد لحاظ قرار دهند. اینکار با تعبیه یک مدار الکترونیکی که به فرکانس های مختلف همانند آنچه سیستم شنوایی عمل می کند وزن می دهد انجام می گیرد. وزن دهی فرکانسها موجب می شود که اصواتی که از نظر ذهنی بلند تر به نظر می رسند با کمیت بیشتری نشان داده شوند.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
⇐ اثرات صدای ناگهانی (تروماتیسم های صوتی)
⇐ صدا و کنترل و اندازه گیری آن در صنعت
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)