نقش لجستیکی سازمان آتش نشانی در مدیریت بحران

نقش لجستیکی سازمان آتش نشانی در مدیریت بحران

کشور عزیزمان ایران به عنوان یکی از کشورهای بلاخیز دنیا بوده و همواره در معرض انواع بحران های گوناگون قرار دارد و سازمان آتش نشانی به عنوان یکی از متولیان امدادرسانی وظایف خاص خود را در مدیریت بحران بلایا بر عهده خواهد داشت و پژوهش حاضر به این نقش و جایگاه از بعد لجستیکی خواهد پرداخت.

روش تحقیق

روش تحقیق از نوع کاربردی و به روش مروری و نظام مند بوده و در گردآوری اطلاعات از منابع مکتوب کتابخانه ای و اینترنتی معتبر به روش فیش گذاری و یادداشت برداری استفاده شده و در انتها با مطالعه بیش از ۴۰ مقاله مرتبط با موضوع و جمع بندی نتایج و مطالعات میدانی نتیجه نهایی استنتاج گردید. یافته ها نقش لجستیکی سازمان آتش نشانی در مدیریت بحران حوادث انکار ناپذیر است اما با توجه به وابستگی سازمانهای آتش نشانی به شهرداری ها و توان مالی و لجستیکی متفاوت کلان شهرها و شهرهای کوچک، عملا توان آنها قابل قیاس با یکدیگر ،نیست، بنابر این نقش لجستیکی سازمان آتش نشانی در مدیریت بحران سوانح سطوح محلی و منطقه ای مناسب و کافی بوده ولی با توجه به توزیع نامتوازن امکانات و منابع در سطح کشور، در هنگام مواجهه با بحرانهای بزرگ عملا سازمانهای آتش نشانی کارایی خود را از دست داده و وظیفه لجستیکی امداد رسانی به نیروهای نظامی و هلال احمر که از بنیه لجستیکی قوی تری برخوردارند محول می گردد.

مقدمه و بیان مسئله

بلایای طبیعی همچون سیل و زلزله و طوفان بخشی از زندگی روی سیاره زمین شده و انسانها با وجود پیشرفت های علمی، قادر به جلوگیری یا پیش بینی دقیق آنها نیستند. در سال های اخیر فجایع طبیعی بارها در مقیاس بزرگ رخ داده و منجر به تلفات سنگین و از بین رفتن زیر ساخت هایی مانند ،برق شبکه حمل و نقل و ارتباطات شده است. چگونگی پاسخ فوری و موثر و برنامه ریزی جهت به حداقل رساندن عواقب چنین رویدادهای شدیدی، تبدیل به مهم ترین مسئله در سراسر جهان شده است. فاصله ی زمانی میان وقوع یک فاجعه و پاسخ به آن باید بسیار کوتاه بوده تا باعث حفظ جان انسانها شود و با توجه به این مسئله یکی از موضوعات مهمی که در سال های اخیر در تمامی کشورها و از جمله ایران بدان پرداخته شده است مسئله ی مدیریت بحران است.

مدیریت بحران را می توان قانون و قاعده ای برای جلوگیری کردن و یا مواجه شدن با ریسک های احتمالی وقوع هر بحران طبیعی و غیرطبیعی تعریف کرد. در واقع مدیریت بحران مجموعه ای از فرایندها را قبل حین و پس از وقوع هر بحران پیش بینی و برنامه ریزی می کند تا بتواند تا حد ممکن از تلفات مالی و انسانی هر بحران جلوگیری کند و یا آنها را کاهش دهد. هر نظام مدیریت بحران شامل یک چرخه با چهار فاز مختلف است که عبارتند از: پیشگیری و کاهش، آمادگی پاسخ و بهبود. با توجه به میزان و شدت بحران واحدهای پزشکی، نیروهای نظامی و انتظامی آتش نشانها و گروه های جستجو به محل حادثه اعزام می شوند در مرحله ی بعد گروه های امدادی مختلف کالاهای امدادی اساسی همچون غذای خشک آب آشامیدنی، پوشاک و پتو را به محل حادثه اعزام می کنند. آماده کردن یک برنامه ی مؤثر برای پاسخگویی مناسب در این فاز موفقیت نظام مدیریت بحران را در بر خواهد داشت. هدف اصلی فاز بهبود برگرداندن شرایط عادی و بهبود وضعیت پس از بحران است.

در واقع این فاز به دنبال تامین نیازهای درجه ی دوم به بعد حادثه دیدگان است جابجایی اقلام امدادی و توزیع آنها به شکل موثر در نواحی آسیب دیده پس از بحران ابزاری مفید برای مقابله با مسئله در نظر گرفته شده است. لجستیک هسته اصلی هر عملیات امدادرسانی است. به ویژه لجستیک امدادرسانی توجه زیادی را در سال های اخیر به خود جلب کرده است یک موضوع مهم در لجستیک امدادرسانی بر خلاف لجستیک تجاری زمان استاندارد امدادرسانی است. یک مدل لجستیک امدادرسانی مؤثر و کارا باید با تمرکز بر ارسال و توزیع کالاهای امدادی مانند آب، غذا و دارو در زمان استاندارد امدادرسانی موجب کاهش تلفات انسانی شود.

علاوه بر این باید مقادیر کالاهای امدادی ارسالی به نقاط حادثه دیده دقیق باشد و بر اساس میزان کالای مورد نیاز هر انسان بعد از وقوع بلایای طبیعی که در استاندارد آمده است مشخص شود هرگونه نقض و تجاوز از زمان استاندارد امدادرسانی یا میزان کالاهای امدادی مورد نیاز برابر است با افزایش تلفات انسانی در سال های اخیر مطالعات فراوانی در زمینه ی لجستیک امدادرسانی صورت پذیرفته است. بسیاری از پژوهشگران به طور خاص بر برنامه ریزی و سیاست گذاری تمرکز کرده اند. برخی نظرات آژانس های مدیریت بحران انتظارات خدمت رسانی و علم مکان یابی را شامل می شود و برخی مقالات تأثیر سرمایه گذاری بر موضوع امدادرسانی را قبل و بعد از وقوع بحران بر عملکرد نظام امدادرسانی نمایش میدهد.

در واقع تمرکز آنها بر آخرین مرحله از زنجیره ی امدادرسانی بوده است. این مدل توزیع عبارت است از تحویل کالاهای امدادی از مراکز توزیع محلی به حادثه دیدگان اصلی ترین بخش یک عملیات لجستیک امدادرسانی، توزیع کالاهای امدادی برای نجات جان انسانهاست. در این مقاله سعی خواهد شد تا با توجه به نقش برجسته نیروهای عملیاتی و امدادگر آتش نشان در مقابله با حوادث و بلایا به نقش و جایگاه لجستیکی خدمات ارائه شده توسط سازمان آتش نشانی در مدیریت بحران پرداخته شود.

اهداف پژوهش

• هدف اصلی: بررسی نقش لجستیکی سازمان آتش نشانی تهران در مدیریت بحران
• هدف فرعی: اول بررسی تاثیر لجستیک در مدیریت بحران
• هدف فرعی دوم: بررسی تاثیر سازمان آتش نشانی در مدیریت بحران
• سوالات اصلی: پژوهش آیا سازمان آتش نشانی تهران در مدیریت بحران نقش لجستیکی داشته است؟
• سوال فرعی اول: آیا لجستیک در مدیریت بحران تاثیر دارد؟
• سوال فرعی دوم: آیا سازمان آتش نشانی تهران در مدیریت بحران تاثیر دارد؟

ادبیات و پیشینه پژوهش

لجستیک: لجستیک امدادرسانی عبارت است از فرایند برنامه ریزی، پیاده سازی و پایش جریان و ذخیره ی مؤثر و با هزینه ی مناسب کالا و مواد و همچنین اطلاعات مرتبط از نقطه ی ارسال تا لحظه ی رسیدن آنها به دست مصرف کنندگان برای کاهش و التیام درد افراد حادثه دیده این عملیات دامنه ای از فعالیتها همچون آمادگی، برنامه ریزی تدارکات حمل و نقل، انبارداری، رهگیری و ردیابی و ترخیص گمرکی را شامل می شود. در واقع فعالیت های شمرده شده در تعریف بالا همگی جزو فعالیتهای اصلی در دو فاز آمادگی و پاسخ از چرخه ی مدیریت بحران هستند. میزان و حجم فعالیت های لجستیکی در این دو فاز به حدی است که تقریبا ۸۰ درصد از فعالیت های امدادرسانی را شامل می شود.

سازمان آتش نشانی: سازمان آتش نشانی تهران با استعداد (۱۳۳) ایستگاه آتش نشانی و بیش از ۱۰۰۰ خودروی ،عملیاتی دارای وظایف متعددی است نجات جان انسانها و مهار و اطفای حریق، مسئولیت نظارت و کنترل و تحقق شرایط ایمنی ساختمان ها و استانداردها و تجهیزات آنها در مقابل سوانح از جمله این وظایف است و از سوی دیگر مطابق با مصوبه شورای شهر تهران که در راستای اجرای بند «۱۴» ماده (۵۵) قانون شهرداری ها و مواد (۵۵) (۵۶) (۶۴) (۷۰) و (۷۷) مصوبه برنامه عملیاتی پنج ساله دوم شهرداری تهران (۱۳۹۷-۱۳۹۳) ابلاغی به شماره ۴۹۳۸/۱۸۸۲/۱۶۰ مورخ ۱۳۹۳/۲/۱۳ مکلف بوده است تا در راستای ارتقای سطح کیفی ایمنی شهر و پایداری آن در طول دوره بهره برداری تصرفات با استفاده از ظرفیت درون و برون سازمانی، اقدام به نظارت و بازرسی های دوره ای ضوابط ایمنی و آتش نشانی در کلیه ساختمانها فضاهای شهری معابر تأسیسات تجهیزات و تسهیلات شهری نموده و موارد نقص و مشکلات ایمنی را به مالک ذینفع و شهرداری منطقه ذیربط ابلاغ نماید.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ مدیریت تخلیه اضطراری در ساختمانهای بلند

⇐ ساختار مدیریت بحران کشور

⇐ اصول پیشگیری و مقابله با آتش سوزی

⇐ مدیریت بحران در سطح محله ها و اماکن شهری