نقش سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست (hse) در بهبود فرایندهای صنعتی و کاهش حوادث

نقش سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست (hse) در بهبود فرایندهای صنعتی و کاهش حوادث

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 7

محمد صادق بهروز؛ کارشناسی ارشد دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، ابوالفضل همدانی؛ کارشناسی بهداشت حرفه ای دانشکده سلامت، ایمنی و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی

چکیده:

امروزه ذخایر انرژی و در کنار آن صنعت از مهمترین منابع هر ملتی است که ضرورت گسترش، رشد و پیشرفت آن به بهترین شکل در هر جامعه ای اجتناب ناپذیر است. به تبع این مورد، در یک رابطه عرضی، نگهداری و مراقبت از سلامت و ایمنی نیروی انسانی را می توان مورد بررسی قرار داد و آن را به عنوان یک واقعیت پذیرفت. در همین راستا متخصصان و صنعتگران ایده ها و نگرش های گوناگونی را در کنار هم قرار داده و با ایجاد طرح ها و مدل های گوناگون استانداردها و سیستم های مختلف مدیریتی را تعریف نموده اند که با استقرار آن ها علاوه بر حفظ نیروی انسانی و کاهش حوادث، رشد و پیشرفت هر چه بیشتر صنعت در یک تعامل سازنده با محیط زیست ایجاد خواهد شد. تشریح سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی و محیط زیست (HSE) موید این موضوع خواهد بود. در این مقاله پس از تشریح نظام مدیریتی HSE و ذکر رابطه عناصر و اجزای این سیستم، به بحث و بررسی پیرامون نقش و جایگاه مدیریت ایمنی، بهداشت شغلی و محیط زیست در صنعت و بهبود فرآیند های صنعتی و کاهش حوادث پس از استقرار این نظام مدیریتی پرداخته می شود.

واژگان کلیدی: نیروی انسانی، محیط زیست، نظام مدیریتی، بهبود فرآیند، کاهش حوادث

مقدمه:

بی تردید هر فرآیند صنعتی موفق، از یک طراحی کم نقص و یا حتی بدون خطا منشاء گرفته و به تبع آن طراحی سیستم های مدیریتی و اجرایی فرآیندها نیاز به عناصر مختلفی دارد که در کنار هم سبب به وجود آمدن عملکردهای موفق خواهند بود.

حفظ یکپارچگی در سیستم های مختلف، در قالب رویکرد ها و چشم اندازهای هر شرکت یا سازمان از عواملی است که در نهایت توسعه ی پایدار که از اهداف مهم هر بخش می باشد را بیش از پیش امکان پذیر می سازد. در همین راستا نظام مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست از این مقوله مستثنی نیست لذا در صورت استقرار و اجرای صحیح این سیستم مدیریتی به طور قطع به یقین دست آوردها و موفقیت های سازمان یا شرکت مخاطب دور از انتظار نخواهد بود. بنابراین در مقاله حاضر سعی بر آن شد تا با ذکر اصول علمی اثبات شده و برخی نمونه ها، نقش مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) در فرآیندهای صنعتی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در نهایت عوامل مهم در کاهش حوادث و بهبود مستمر در فرآیند های صنعتی طی یک بازنگری کلی بیان گردد.

تعاریف و کلیات سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)

پیش از پرداختن به موضوعات کلیدی نظام HSE به نظر می رسد ذکر کلیات از یک سیستم مدیریتی و اجزای آن خالی از لطف نباشد، چرا که در بسیاری از موارد مشاهده شده است که بستر سازی جهت اجرایی شدن بسیاری از امور نیاز به تعاریف اساسی و پایه داشته است.

شخصی که مطلب را مطالعه می کند ممکن است با هر پیش زمینه فکری وارد موضوع شود و در زمینه خاص خود تخصص داشته باشد، در بسیاری از مباحث اجرایی مانند ممیزی ها و بررسی عملکرد سیستم ها بارها اتفاق افتاده است که موارد اساسی و کلیدی اولیه توسط مهندسین مجری و تیم ممیزی به کارفرما یا سرپرستان گوشزد شود. لذا جهت شروع بحث، از آشنایی با مباحث اساسی نظام مدیریت HSE و تعاریف کلی این موضوع آغاز می کنیم.

نظام مدیریتی: نظام های مدیریتی بایستی به صورت هدفمند و با ضابطه های معین و سازماندهی شده با برنامه ریزی هایی ویژه در راستای امور مورد نظر جهت انجام تعریف شود. ارائه دستورالعمل ها و ساختارها و در ادامه روش های اجرایی و ارائه استاندارد ها و تلاش جهت استقرار آن ها از امور دیگری است که در هر نظام مدیریتی اعمال شده و به صورت دوره ای مورد بازنگری و اصلاح قرار می گیرد. خط مشی در مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست، خط مشی معمولا متناسب با ماهیت و میزان ریسک های ایمنی و سلامت شغلی کارکنان و حفاظت هر چه بیشتر محیط زیست در ارتباط با پروژه تعریف می شود. همچنین تعهد مدیریت نسبت به سیر صعودی بهبود فرآیند و دست آوردهای مورد نیاز را نیز در بر گرفته و شامل تعهد به الزامات، استانداردها و مقررات سازمان یا شرکت ها می باشد.

از دیگر موارد اساسی در مورد خط مشی در نظام HSE می توان به مدون بودن و ابلاغ آن به کلیه کارکنان اشاره کرد. در نهایت خط مشی مواردی مانند تخصیص منابع مالی و انسانی مورد نیاز، استفاده بهینه از انرژی و منابع و ارائه آموزش های لازم و کارگاه های مورد نیاز کارکنان و ترویج ایجاد نگرش های جدید را در نظام HSE در بر خواهد گرفت.

طرح ریزی: در راستای یکپارچه سازی ایمنی، بهداشت و محیط زیست، طرح ریزی از عواملی است که شالوده این مهم را بنا خواهد کرد. در همین زمینه می توان به ذکر موارد زیر پرداخت:

1. ایجاد روش های اجرایی برای شناسایی مداوم خطرات زیست محیطی، بهداشتی، ارزیابی ریسک ها و اجرای اقدامات کنترلی.
2. آموزش روش های اجرایی جهت دسترسی و دستیابی به الزامات، قوانین و مقررات مرتبط.
3. در مراحل پایانی طرح ریزی تعیین هدف در تمامی سطوح و تدوین برنامه های اجرایی برای دسترسی به اهداف از اهمیت خاصی برخوردار است.
4. ایجاد برنامه های پایش و بازنگری مستمر

نیز از مواردی است که هرگز در طرح ریزی نباید فراموش شود.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) در کارگاه های ساختمانی

⇐ ایمنی، بهداشت و محیط زیست یا HSE در آزمایشگاه

⇐ استقرار الزامات سیستم مدیریت HSE

⇐ تاثیر برنامه های HSE بر حوادث ترابری ریلی درون شهری