نقش اختلالات خواب و شناخت زودرس آن در سلامت شغلی رانندگان

نقش اختلالات خواب و شناخت زودرس آن در سلامت شغلی رانندگان

دکتر خسرو صادق نیت حقیقی متخصص طب کار و بیماری های شغلی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

اختلالات خواب یکی از مشکلات شایع در جوامع انسانی است و بررسی های مختلف، شیوع بیش از ۱۰٪ را برآورد کرده اند. اختلالات خواب نه تنها خواب شبانه را متاثر می سازد، بلکه یکی از مهمترین نشانه ها و عوارض آن، اثراتی است که بر روی فعالیت های طی روز می گذارد. این اثرات در بسیاری از اوقات به اشتباه به علل و عوامل دیگر نسبت داده می شوند. احساس خستگی، تحریک پذیری، کاهش توانایی در تمرکز، ناتوانی در تصمیم گیری خصوصا در مواقع بحرانی و حساس، خلق افسرده، کاهش انگیزه به ویژه در انجام فعالیت های فیزیکی، خواب آلودگی، کاهش قدرت یادگیری و آموزش پذیری، کاهش کارایی و افزایش خطا و تصمیم گیری اشتباه همگی می توانند به دنبال ابتلای فرد به نوعی از انواع اختلالات خواب باشد. این اختلالات می توانند سال ها فرد را بیازارد و به دلیل ناشناخته ماندن علت آن، بیمار در جهت رفع این مشکلات، اقدام موثری انجام ندهد.

یکی دیگر از مشکلات تشخیصی در اختلالات خواب، عدم اطلاع فرد مبتلا از مشکلاتی است که حین خواب برای وی رخ می دهد. به همین علت است که در علم خواب، برای گرفتن شرح حال صحیح، توصیه می شود همسر بیمار و یا هم اتاقی وی نیز حضور داشته باشد. بر همین اساس، على رغم ابتلای تعداد قابل توجهی از افراد جامعه، تعداد بسیار کمی از آنان موفق می شوند تا به تشخیص درست برسند و در نتیجه درمان مطلوب را دریافت دارند. در شاغلین به حرفه رانندگی، این مشکل می تواند منجر به بروز فاجعه شود، چرا که بروز اختلالات خواب در رانندگان نتایج مرگ باری بدنبال خواهد داشت و خسارات جبران ناپذیری را بجای می گذارد. مطالعات نشان داده است که بروز تصادفات رانندگی به علت اختلال خواب رانندگان، نه تنها از شیوع بالایی برخوردار است، بلکه به علت تاخیر در پاسخ رانندگان، اینگونه حوادث معمولا مرگ بارتر خواهند بود.

مهمتر آنکه در تصادفات رانندگی نه تنها فرد مبتلا بلکه همراهان او و راننده و مسافران طرف مقابل نیز دچار حادثه خواهند شد. در یک سانحه رانندگی گاهی ده ها نفر مستقیما دچار صدمات جانی و مالی هنگفت شده و جامعه نیز بطور غیرمستقیم نیز جامعه چندین برابر متحمل خسارت می شود. در یک بررسی در کشور ایالات متحده نشان داد که خسارات مالی مستقیم ناشی از سوانح رانندگی در آن کشور حدود ۱۵ میلیارد دلار خسارت غیرمستقیم بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار برآورد گردید.

زمانی توجه به این معضل اهمیت دو چندان می یابد که نگاهی دوباره به آمار سوانح و حوادث در کشور خود داشته باشیم. آمارها نشان می دهد، با توجه به اینکه اغلب افراد جوان و فعال جامعه در معرض صدمات جانی ناشی از حوادث قرار می گیرند، مرگ و میر ناشی از تصادفات و سوانح مهمترین علت از دست رفتن، سال عمر، در کشور می باشد. لذا توجه به این جنبه از سلامت شاغلین و خصوصا شناخت به موقع و زود هنگام آن خصوصا در رانندگان حرفه ای می تواند نقش ارزشمندی در کاهش بروز حوادث داشت ایفا نمایید.

اقدامی که کشورهای پیشرفته سالهاست، به آن توجه نموده اند و برای آن برنامه های مدون و مقررات راهنمایی و رانندگی مناسب تدوین نموده اند. از مهمترین راه کارها برای تخفیف این معضل، شناخت افراد مبتلا در بدو ورود به این حرفه و همچنین یافتن افرادی است که در حال حاضر در این حرفه فعالیت دارند و مبتلا می باشد، تا بتوان نسبت به پیشگیری از حوادث و درمان آنان اقدام موثری انجام داد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ آموزش جامع رانندگان در مورد خستگی و خواب آلودگی

⇐ بررسی ارتباط بین سطح خواب آلودگی ذهنی و مشخصات دموگرافیک در رانندگان شب کار

⇐ بررسی میزان شیوع سندرم متابولیک در رانندگان