مقدمه ای بر روش های فاکتورهای انسانی

مقدمه ای بر روش های فاکتورهای انسانی

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 26

فهرست:

• مروری اولیه ادبیات روش های موجود HF
• غربالگری مراحل اولیه
• برسی روش ها
• تکنیک های جمع آوری داده
• تکنیک های ارزیابی آگاهی از وضعیت
• تکنیک های ارزیابی حجم کار ذهنی (روانی)
• تکنیک های تجزیه و تحلیل عملکرد تیمی
• تکنیک های تجزیه و تحلیل رابط
• تکنیک های طراحی سیستم
• تکنیک های ارزیابی زمان عملکرد
• نمونه هایی از ماتریس روش های فاکتور انسانی
• نمونه بررسی شده با استفاده از EAST

یکپارچه سازی (ادغام) فاکتورهای انسانی به فراهم نمودن یک توسعه ی متوازن از جنبه های فنی و انسانی تامین تجهیزات مربوط می گردد. این امر فرایندی را فراهم می سازد که کاربرد دانش علمی در مورد ویژگی های انسانی را از طریق مشخصات، طراحی و ارزیابی سیستم ها تضمین می نماید. (MoD ۲۰۰۰، ص. ۶) هدف این است که طیفی از روش های فاکتورهای انسانی (HF) را ارائه نماید که بتوانند در طراحی و ارزیابی سیستم مورد استفاده قرار گیرند. مهم است که بلافاصله اشاره نماییم که تمرکز ما بر روی طراحی و ارزیابی سیستم ها، در مقایسه با محصولات خاص، می باشد.

HF دامنه ی گسترده ای دارد، که تمامی شیوه های تجزیه و تحلیل از تعامل انسان با دستگاه ها، تا طراحی ابزار و دستگاه ها، تا کار تیمی، و تا سایر جنبه های کلی مختلف کار و طراحی سازمانی را پوشش میدهد. آنچه در کار منعکس شده در این بخش از توجه خاصی برخوردار می باشد مساله ی یکپارچه سازی فاکتورهای انسانی (HFI) می باشد. بر اساس HFI ،(۲۰۰۰) MoD به “فراهم نمودن یک توسعه ی متوازن از جنبه های فنی و انسانی تامین تجهیزات مربوط می گردد. این امر فرایندی را فراهم می سازد که کاربرد دانش علمی در مورد ویژگی های انسانی را از طریق مشخصات، طراحی و ارزیابی سیستم ها تضمین می نماید” (MoD، ۲۰۰۰، ص. ۶).

در وزارت دفاع بریتانیا، فرایند HFI شش حوزه را پوشش می دهد: نیروی انسانی، پرسنل، آموزش، مهندسی فاکتورهای انسانی، امنیت سیستم، و خطرات سلامتی. فرایند HFT به عنوان فعالیتی در نظر گرفته می شود که از توجه نسبت به تمامی این شش حوزه در طول کل چرخه ی عمر طراحی سیستم حمایت می نماید. در جهت اهداف، توجه ما بر روی آن روش هایی از HIF متمرکز می گردد که بتوانند در جهت حمایت از این حوزه ها مورد استفاده قرار گیرند. به طور خاص، در حالی که تمرکز اصلی بر روی مهندسی فاکتورهای انسانی خواهد بود، ما روش هایی را پوشش می دهیم که برای ایمنی سیستم و نیروی انسانی ضروری هستند، و می توانند از آموزش و پرسنل حمایت نمایند. مسائل مربوط به خطرات سلامتی به تجزیه و تحلیل ریسک مربوط می گردد، اما به دانش و تکنیک های بیشتری نیاز دارد.

طراحی انسان محور سیستم ها نیز توسط استاندارد بین المللی ایزو ۱۳۴۰۷ پوشش داده می شود. این امر بر روی نیاز به تمرکز بر روی کاربران بالقوه ی سیستم ها در تمامی مراحل فرایند طراحی و توسعه تاکید می نماید تا اطمینان حاصل گردد که نیازها به طور مناسب تعریف شده و عملکردها به طور مناسب بین کاربر و تکنولوژی تقسیم شده باشند.

بحث های زیادی در مورد به موقع بودن ورودی HF به پروژه ها صورت گرفته است، اما درستی تجزیه و تحلیل به تعدادی از عوامل بستگی دارد، از جمله اینکه پروژه در چه مرحله ای از طراحی می باشد، چه میزان زمان و منابع وجود دارد، مهارت های تحلیلگر، دسترسی به جمعیت کاربر نهایی، و اینکه چه نوع داده هایی مورد نیاز می باشند (استانتون و یانگ، ۱۹۹۹). استانتون و یانگ (۱۹۹۹) نشان دادند که بسیاری از روش هایی را که آنها بررسی نمودند در ارتباط با مرحله ی طراحی که می توانستند به آن اعمال گردند انعطاف پذیر بودند. در واقع بسیاری از روش ها را می توان در مراحل اولیه ی طراحی اعمال نمود، مثلا در مدل های مفهومی و مکاپ (مدل آزمایشی). ممکن است بسیاری از سیستم ها به یک شیوه ی پیش بینی و نیز یک شیوه ی ارزیابی مورد استفاده قرار گیرند. این انعطاف پذیری در ارتباط با کاربرد در مراحل مختلف طراحی نشانه ی خوبی برای روش های HF می باشد.

عوامل دیگری که تحلیل گر باید در هنگام انتخاب روش ها از آنها آگاه باشد عبارتند از: دقت و صحت روش ها (به خصوصی جایی که یک عنصر پیش بینی درگیر می باشد)، معیارهایی که باید ارزیابی شوند (مانند زمان، خطاها، ارتباطات، حرکت، قابلیت استفاده، و غیره)، قابل قبول بودن و مناسب بودن روشها (در ارتباط با افرادی که مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند، محیط حوزه، منابع موجود، و غیره) و رابطه ی هزینه سود روش ها و محصولات، روش ها بخش عمده ای از شاخه ی HF را تشکیل می دهند. برای مثال، دانشنامه ی بین المللی فاکتورهای انسانی و ارگونومی (کارووسکی، ۲۰۰۱) یک بخش کامل را به روشها و تکنیک ها اختصاص داده است. بسیاری از بخش های دیگر دایره المعارف نیز به روش های HF اشاره می کنند، اگر نگوییم که نمونه های واقعی آن را ارائه می دهند. به طور خلاصه، اهمیت روش های HF را نمی توان مورد اغراق قرار داد. این روشها یک رویکرد ساختاریافته را در مورد تجزیه و تحلیل و ارزیابی مشکلات طراحی به ارگونومیست ارائه می نمایند.

رویکرد ارگونومیست ممکن است با استفاده از مدل دانشمند متخصص توصیف گردد (استانتون، ۲۰۰۵). به عنوان یک دانشمند، ارگونومیست عبارت است از:

• گسترش کار دیگران
• تست کردن نظریه های عملکرد انسان ماشین
• توسعه ی فرضیه
• مورد سوال قرار دادن همه چیز
• استفاده از تکنیک های دقیق جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده
• حصول اطمینان از تکرارپذیری نتایج
• انتشار یافته های مطالعات

به عنوان یک متخصص، ارگونومیست عبارت است از:

• پرداختن به مشکلات دنیای واقعی
• جستجوی بهترین راه حل تحت شرایط دشوار
• بررسی ارائه ی مقرون به صرفه ترین راه حل
• توسعه ی اثبات کننده ها و راه حل های نمونه
• توسعه ی معیارها برای بهترین شیوه
• انتقال یافته ها به طرفهای ذینفع.

بر اساس سانتون (۲۰۰۵) ارگونومیست ها در جایی بین قطب های دانشمند و متخصص عمل می نمایند، و تاکید رویکرد خود را بر اساس مشکلاتی که با آنها روبرو هستند تغییر میدهند. فاکتورهای انسانی و روش های ارگونومی در مدل دانشمند-متخصص، به خاطر ساختار، و پتانسیل تکرارپذیری که آنها ارائه می دهند، مفید می باشند. یک تضمین ضمنی در استفاده از روشها وجود دارد مبنی بر اینکه اگر به درستی مورد استفاده قرار گیرند، انواع خاصی از محصولات مفید را تولید خواهند نمود. چنین عنوان گردیده است که فاکتورهای انسانی و روشهای ارگونومی راهی برای در دسترس قرار دادن این رشته برای همه میباشند (دایپر، ۱۹۸۹؛ ويلسون، ۱۹۹۵). علیرغم سخت گیری های ارائه شده توسط روشهای دامنه ی فراوانی برای نقش تجربه وجود دارد. سانتون و آنت (۲۰۰۰) متداول ترین سوالات مطرح شده توسط کاربران روش های ارگونومی را به ترتیب زیر عنوان نموده اند:

• تجزیه و تحلیل باید تا چه حد عمیق باشد؟
• چه روش هایی از جمع آوری داده باید مورد استفاده قرار گیرد؟
• تجزیه و تحلیل باید چگونه ارائه گردد؟
• استفاده از آن روش در کجا مناسب است؟
• هر روش به چه میزان زمان / تلاش نیاز دارد؟
• چه میزان، و چه نوع، تخصصی برای استفاده از روش ها مورد نیاز می باشد؟
• چه ابزاری وجود دارد تا از استفاده از روشها حمایت نماید؟
• این روش ها تا چه حد قابل اعتماد و معتبر هستند؟

این کتاب به پاسخگویی برخی از این سوالات کمک می نماید. آنت (۲۰۰۲) مزیت های نسبی روایی سازه و روایی ملاکی در توسعه ی نظریه ی ارگونومی را زیر سوال می برد. او بین روایی سازه (اینکه نظریه ی اساسی چقدر قابل قبول است)، روایی پیش بینی سودمندی و کار آمدی رویکرد در پیش بینی رفتار یک سیستم موجود یا آتی)، و پایایی (تکرارپذیری نتایج) تمایز قائل می شود.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ شناسایی و کنترل ریسک فاکتورهای ارگونومی در بازرسی محیط کار

⇐ نقش فاکتورهای انسانی و ارگونومی در بروز حوادث

⇐ مهندسی فاکتورهای انسانی (ارگونومی)