معرفی و کاربرد انواع جرثقیل ها

معرفی و کاربرد انواع جرثقیل ها

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 19

فهرست:

• جرثقیل های ساختمانی
  جرثقیل برجی
  جرثقیل متحرک
• جرثقیل های صنعتی
  • جرثقیل سقفی
  • جرثقیل دروازه ای
• جرثقیل های بنادر و شناورها

در این بخش انواع جرثقیل ها معرفی می شوند. دسته بندی جرثقیل ها در استانداردهای مختلف، متفاوت است. دسته بندی ارائه شده در این بخش بر مبنای “استاندارد انجمن مهندسین مکانیک آمریکا” (ASME) است. این استاندارد جرثقیل ها را به دو دسته کلی صنعتی و ساختمانی تقسیم می کند. جرثقیل بازویی، دروازه ای و سقفی در دسته جرثقیل های صنعتی و جرثقیل برجی و متحرک در دسته جرثقیل های ساختمانی قرار دارند. برای هریک از انواع جرثقیل، اجزای اصلی آن و طرز کار جرثقیل به طور کلی توضیح داده می شود. همچنین کاربرد انواع جرثقیل و برخی از ملاحظات، هنگام کار با جرثقیل تشریح می گردد.

جرثقیل های ساختمانی

جرثقیل برجی

جرثقیل های برجی مراحل نصب و آماده سازی زمان بری دارند، با این حال در ساخت و سازهای بلندمرتبه تنها گزینه موجود محسوب می شوند. شکل ۱ جرثقیل برجی در عملیات ساخت و ساز را نمایش میدهد. یکی از قابلیت های مطلوب جرثقیل برجی امکان ارتفاع گیری جرثقیل است که توسط جک های هیدرولیکی بالابر و افزودن سکشن های ارتفاعی به برج جرثقیل انجام می شود. به این ترتیب با افزایش ارتفاع سازه در دست ساخت، ارتفاع جرثقیل برجی افزایش یافته و امکان عملیات در ارتفاع بالاتر فراهم می شود.

شکل ۱. جرثقیل های برجی در عملیات ساخت و ساز

در شکل ۲ شمای کلی و اجزای جرثقیل برجی نشان داده شده است. در جرثقیل برجی با چرخش سینی گردان، بار روی محیط یک دایره جابجا می شود. ارابه بار نیز حرکت بار به سمت جلو و عقب (در جهت شعاعی) را فراهم می کند که به این مانور اصطلاحا “شاريوت” گفته می شود. با توجه به شکل ۲ ارابه بار روی بوم نصب می شود و در امتداد آن حرکت می کند. حرکت بار در جهت عمودی (به سمت بالا و پایین) توسط موتور و گیربکس، کابل ها و وینچ صورت می گیرد. در انواعی از جرثقیل برجی که دارای پایه متحرک هستند این امکان وجود دارد که پایه جرثقیل بر روی یک ریل حرکت نماید.

شکل ۲. شمای کلی و اجزای جرثقیل برجی سرچکشی

در جرثقیل های برجی رایج است که اصطلاحا به ارابه بار شاريوت نیز گفته می شود. همچنین به بوم جرثقیل «فلش» و به بوم کمکی (بوم پشتی یا متعادل کننده) «کانترفلش» می گویند.

جرثقیل برجی دارای دسته بندی های مختلفی است. از نظر نحوه موقعیت دهی به بار، دو نوع جرثقیل برجی وجود دارد:

• جرثقیل برجی سرچکشی
• جرثقیل برجی با بوم زاویه گیر

در شکل ۳ این دو نوع جرثقیل نشان داده شده است. در جرثقیل برجی سرچکشی فاصله بار از برج به کمک ارابه بار تنظیم می شود در حالی که در جرثقیل برجی با بوم زاویه گیر، گردش بوم در صفحه عمودی موقعیت بار نسبت به برج را تنظیم می نماید.

شکل ۳، جرثقیل برجی با بوم زاویه گیر و نحوه موقعیت دهی به بار

در هر دو نوع جرثقیل برجی سرچکشی و بوم زاویه گیر، برج جرثقیل باید به نحوی مهار شود تا لنگر حول پایه برج باعث فرو ریختن جرثقیل نگردد. بنابر این بر حسب نوع مهار به کار رفته می توان جرثقیل برجی را به دو دسته تقسیم بندی نمود:

• جرثقیل برجی با مهار متصل شونده به سازه که اصطلاحا «کمربند» نامیده می شوند.
• جرثقیل برجی با کابل های مهار متصل شونده به زمین.

سازنده جرثقیل برجی ارتفاعی را به عنوان ارتفاع خود ایستا توصیه می کند. در صورتی که ارتفاع کاری  جرثقیل کمتر از ارتفاع خود ایستا باشد نیازی به مهار جرثقیل نیست ولی برای ارتفاع کاری بالاتر از ارتفاع خودایستا باید برج جرثقیل مهار گردد. اگر جرثقیل نزدیک به سازه نصب شود و مشغول عملیات باشد، با استفاده از کمربند مهار می توان برج جرثقیل را به سازه متصل کرد. در غیر این صورت باید با استفاده از تعداد مناسبی کابل مهار، برج را به زمین متصل نمود. در شکل ۴ مهار کردن برج به سازه و در شکل ۵ مهار کردن برج با استفاده از کابل به زمین نمایش داده شده است.

شکل ۴. مهار برج جرثقیل به سازه

شکل ۵. مهار برج جرثقیل به زمین

از لحاظ امکان حرکت جرثقیل نیز جرثقیل های برجی به دو دسته جرثقیل برجی با پایه ثابت و جرثقیل برجی با پایه متحرک تقسیم می شوند. در جرثقیل برجی با پایه متحرک از طریق نصب غلتک و ریل در زیر پایه جرثقیل، امکان جابجایی برج بر روی ریل ها وجود دارد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ اپراتوری و ایمنی انواع جرثقیل های سقفی

⇐ ارزیابی ریسک جرثقیل های سقفی به روش FMEA

⇐ بازرسی جرثقیل و تجهیزات باربرداری