بهره برداري از نيروگاه ها و تاسيسات هسته اي و نيز تجهيزات و دستگاه هايي که در صنعت، پزشکي و کشاورزي از انواع پرتوها استفاده مي کنند خطراتي را در بر دارد. به منظور پيشگيري از اين خطرات که مي تواند سلامتي مردم را تهديد کند و انجام نظارت ها و بازرسي هاي فني لازم، در کليه کشورها، ارگاني به نام “نظام ايمني هسته اي” تشکيل شده است و در ايران معاونت نظام ايمني هسته اي کشور اين سازمان، مسئوليت اجراي آن را به عهده دارد.
اين معاونت بايد استانداردها، مقررات، آئين نامه ها و دستورالعمل هاي لازم را در کلیه زمينه هاي ايمني تاسيسات هسته اي و حفاظت در برابر پرتوها تهيه کرده و بر اجراي آن نظارت کند.نظام ايمني هسته اي با چهار مديريت وظايف خود را انجام مي دهد. بهره برداري از نيروگاههاي هسته اي همانند ديگر صنايع پيشرفته خطرات بالقوه اي براي افراد و محيط زيست در بر دارد. مقايسه اين مخاطره با ديگر خطرات ناشي از استفاده بشر از تکنولوژي هاي پيچيده، نشان ميدهد که سهم نيروگاه هاي هسته اي در صد بسيار کمی از سوانحی که به انسان آسيب رسانيده، را داراست.
يکي از دلايل اين امر توجه زياد طراحان، سازندگان، بهره برداران و مراجع قانوني و نظارتي نسبت به ايمني تاسيسات مذکور و وجود تدابير پيش بيني شده در ساخت نيروگاهها براي پيشگيري از رخداد حوادث در مرحله اول و کاهش صدمات ناشي از وقوع احتمالي حوادث هسته اي در مرحله دوم است.
ساخت و بهره برداري از تاسيسات هسته اي در سطح بين المللي و در هر کشور عضو آژانس بين المللي انرژي اتمي مشمول ضوابط و مقررات ويژه ايمني هسته اي و نظارت مستمر قانوني بر کليه فعاليت ها در مراحل انتخاب محل، طراحي، ساخت قطعات و تجهيزات، احداث، راه اندازي، بهره برداري و از راه اندازي تاسيسات فوق الذکر است.کسب اطمينان از سطح ايمني کافي نيروگاهها و کليه تاسيسات هسته اي ديگر و به حداقل رسانيدن مخاطرات احتمالي آنها و همچنين اطمينان از وجود حفاظت هاي فيزيکي کافي براي کارکنان اين تاسيسات، مردم و محيط زيست و صدور مجوزهاي لازم در تمام اين مراحل از جمله وظايف دفتر امور ايمني هسته اي کشور مي باشد.
امور حفاظت در برابر اشعه گسترش و کاربرد روزافزون انواع پرتوها در رشته هاي مختلف صنايع، علوم پزشي، شاورزي و آموزش و پژوهش اجتناب ناپذير است. اين گونه پرتوها از منابع پرتوزاي طبيعي و يا مصنوعي گسيل شده و در بسياري از فعاليت هاي روزمره ار و زندگي بشر، نقش اصلي را ايفا مي نمايند.
با وجود اينکه کاربرد پرتوهاي يونساز و غير يونساز در امور مختلف بسيار مفيد و در پاره اي از موارد منحصر به فرد است ليکن عدم رعايت نکات ايمني مي تواند خطرات جدي براي کارکنان، مردم، محيط زيست و حتي نسل هاي آينده به همراه داشته باشد.کاربرد مواد پرتوزا و دستگاههاي يونساز در زمينه هاي گوناگون در هر کشور در صورتي قابل توجيه است که تشکيلاتي معتبر و مقتدر با پشتوانه علمي لازم وجود داشته باشد و بتواند با تدوين مقررات، ضوابط، آئين نامه ها و استانداردهاي حفاظت در برابر اشعه، نظارت و کنترل کامل در ليه مراحل توزيع، کاربرد، مصرف و پسمانداري اين مواد را اعمال نمايد.
سياست کلي امور حفاظت در برابر اشعه عبارت است از اجراي قانون حفاظت در برابر اشعه، مصوب مجلس شوراي اسلامي و ساير ضوابط و مقررات بين المللي در تمامي مراکز کاربرد پرتوها در شور، نظارت و کنترل و سب اطمينان از کاربرد صحيح آن و در نهايت پيشگيري از اثرات سوء بيولوژيکي و زيست محيطي ناشي از کاربرد پرتوها. در اين راستا همواره حفاظت ارنان، مردم، نسل هاي آينده و به طور کلي محيط زيست در برابر اثرات زيان آور پرتوها و همچنين ايجاد فرهنگ کنترل کيفي در اربا پرتوها سرلوحه تلاش تمامي پژوهشگران، دست اندرکاران و متخصصان اين امور بوده است.
مرکز تکنولوژي حفاظت و ايمني هسته اي اين مرکز به منظور ارائه خدمات و پژوهش در زمينه هاي ايمني تاسيسات هسته اي و توسعه تکنولوژي ايمني پرتوها تشکيل شده و شامل سه بخش تنولوژي ايمني تاسيسات هسته اي، توسعه تکنولوژي ايمني پرتوها و خدمات حفاظت در برابر پرتوها است.بخش تکنولوژي ايمني تاسيسات هسته اي به 3 گروه پژوهش هاي مربوط به ايمني طراحي ساخت و بهره برداري، توسعه استانداردهاي ايمني هسته اي و بهبود روش ها، بررسي حوادث هسته اي و ارزيابي آنها تقسيم مي شود.
بخش توسعه تکنولوژي ايمني پرتوها شامل 3 گروه است:
گروه مطالعات پرتوهاي طبيعي بالا (رامسر)، گروه طراحي و ساخت سيستم هاي حفاظت در برابر پرتوها و گروه فيزيپرتوها.بخش خدمات حفاظت در برابر پرتوها گروههاي امور کنترل آلودگي هسته اي، خدمات حفاظت و کاربرد پرتوها و گروه پشتيباني فني را در بر مي گيرد.
گروه امور کنترل آلودگي هسته اي که پس از حادثه چرنوبيل در کشور اوکراين به وجود آمد، وظيفه دارد که از مواد غذايي وارداتي نمونه برداري کرده و قبل از اينکه اين مواد براي مصرف در داخل کشور توزيع شود. از عدم آلودگي آنها به مواد راديواکتيو اطمينان حاصل نمايد.
دفتر پادمان هسته اي ملي از آنجائي که دولت ايران يکي از اعضاي امضا کننده پيمان منع گسترش(N.P.T) سلاح هاي هسته اي است و براساس اين پيمان آژانس بين المللي انرژي اتمي بر مواد هسته اي ويژه کشور (اورانيوم، پلوتونيوم و توريم) کنترل و حسابرسي و نظارت مي کند، ضرورت دارد که دولت ايران با هدف پايبندي به تعهدات خود در پيمان مزبور، پادمان مواد هسته اي را در تمامي مراکز و موسسات هسته اي داخل کشور به اجرا در آورد.
پادمان مواد هسته اي به طور خلاصه عبارت است از اجراي عمليات حسابرسي با شمارش و کنترل مواد هسته اي، بازرسي مواد هسته اي، نمونه گيري و نمونه برداري از عوامل محيطي و تست آزمايش نمونه هاي تهيه شده است.تمامي فعاليت هاي ذکر شده، باعث خواهد شد تا اين گونه مواد همواره و به طور دقيق تحت نظر بوده و از محدوده کاربردهاي صلح آميز خارج نشوند و در معرض خطر دزدي، قاچاق و يا حمله هاي خرابکارانه قرار نگيرند تا در صورت بروز هرگونه حادثه اي، اقدامات ايمني و امنيتي مناسب انجام شود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.