مدیریت مواد زائد خطرناک، پسماندهای شیمیایی و نحوه دفع آن

فرمت: Pdf   تعداد صفحات: 18

فهرست:

• چکیده
• مقدمه
• یافته ها
• مواد زائد خطرناک
• پسماندهای شیمیایی
• پسماندهای سمی
• پسماندهای ویژه
• پسماندهای خطرناک خانگی
• پردازش و بازیافت مواد زائد خطرناک خانگی
• نگهداری و جابجایی پسماندهای شیمیایی و سمی
• انتقال پسماندهای شیمیایی از طریق بنادر و دریا
• معیارهای زیست محیطی مکان یابی محل های دفن پسماندهای ویژه
• معیارهای زیر محیطی طبیعی
• معیارهای زیست محیطی حذف کننده انسان زاد
• خطرهای دفع نادرست
• شیرابه و گاز مکان دفن
• جمع آوری جداگانه HHW
• نتیجه گیری
• منابع

چکیده

محل و دفع نامناسب مواد زائد خطرناک و شیمیایی سهم بزرگی از کل آلودگی محیط زیست را تشکیل می دهد و اثرات مخرب آن در ایجاد بحران های زیست محیطی کاملا مشهود است. بر اساس قانون RCRA آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا آیین نامه مربوط به مدیریت پسماندهای زیانبار را تدوین کرد. براساس این قانون این مواد باید یکی از ویژگی های قابل اشتعال، خورنده، فعال بودن، دارای خاصیت انفجاری و سمی را دارا باشند. وقوع حوادث ناشی از آلودگی سواحل، رودخانه ها، خورها و خلیج ها به پسماندهای شیمیایی و خطرناک در جهان کم نیستند. پسماندهای شیمیایی و صنعتی حاصل تغییر و تحول در رشد و توسعه صنعتی کشورها هستند. مخاطرات حاصل از نگهداری، جمع آوری و حمل و نقل مواد زائد خطرناک، در سطح دنیا باعث گردید تا  کشورهای اروپایی در سالهای 1978 و 1984 دستورالعمل هایی را به منظور پیشگیری از آسیب های جدی بر انسان و محیط زیست تدوین نمایند.

کشورهایی مانند بریتانیا در سال 1970، آمریکا در سال (RCRA) و آلمان در سال 1980 و فرانسه در سال 1975 از جمله کشور هایی بودند که در زمینه نحوه مدیریت پسماندهای شیمیایی قوانینی را وضع نمودند. در این تحقیق علاوه بر شناخت پسماندهای شیمیایی و مواد زائد خطرناک به روش های نگهداری و جابجایی آنها با تکیه بر مقررات بین المللی پرداخت شده است. مقالات علمی می تواند راهکارهای علمی و عمل خوبی را پیش روی سازمان های مسئول، به منظور پیشگیری از حوادث احتمالی ناشی از نگهداری و حمل و نقل پسماندهای شیمیایی و خطرناک قرار دهد. همچنین قوانین مرتبط با نگهداری و حمل و نقل مواد زائد خطرناک به همراه علائم هشدار دهنده که مورد توافق جامعه بین المللی است ارائه خواهد شد. پسماندهای شیمیایی و سمی ممکن است به اشکال جامد ، مایع و گاز باشد که مدیریت نگهداری و جابجایی آنها کاملا با هم متفاوت است. قابلیت اشتعال، خطر انفجار، ایجاد گرد و غبار در محیط و پراکندگی آنها توسط باد یا هواکش بها، مراقبت های آتش نشانی، اثرات سو بر پوست، مخاط و چشم و خواص چسبندگی از ویژگی های پسماندهای شیمیایی است که باید با توجه به شکل پسماند، ضوابط لازم در مدیریت آنها مورد توجه قرار گیرد. آشنایی با علائم هشداردهنده، رعایت ایمنی، برچسب ها و کانتینرهای مناسب جهت حفظ و نگهداری مواد تابع قوانین خاص است. یکی از این قوانین، دستورالعمل (SEVESO) است.

شکل مواد در انتخاب روش نگهداری و حمل و نقل آنها بسیار نقش دارد. انبارداری پسماندهای شیمیایی و سمی، جزئیات قانونی و مرتبط با انتقال برون مرزی، مقررات حاکم بر پسماندها، بسته بندی، برچسب زنی، طراحی کانتینرهای حمل و نقل، انتقال جاده ای و دریایی و یا راه آهن و تمهیدات لازم برای پیشگیری از وقوع حوادث از مطالب مهم این تحقیق است. با توسعه صنعتی کشورها و بالا رفتن حجم مبادلات تجاری، تولید پسماند های شیمیایی و سمی افزایش چشمگیری داشته است. لذا درک اهمیت موضوع ،بسیار حائز اهمیت بوده و لازم است مسئولین امور، به منظور کاهش مخاطرات
احتمالی و حوادث ناگوار، که در دیگر کشورها تجربه شده است، این موضوع را جدی گرفته و آموزش های لازم را فرا گیرند. تعیین معیارها و اصول لازم برای انجام مکان یابی محل های پسماندهای ویژه الزامی است. معیارهایی نظیر شرایط اقلیمی، هیدرولوژیکی، هیدروژئولوژیکی، زمین شناختی، لرزه خیزی و امثال آن از نقطه نظر شرایط طبیعی از یک سو و معیارهایی نظیر رعایت حرایم مصنوعی نظیر مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان، حریم خطوط انتقال مواد نفتی، آب، نیرو، راه های دسترسی، پراکنش صنایع، جمعیت و غیره از سوی دیگر مواردی هستند که در انجام این مطالعات نقش اساسی دارند. با انجام این مطالعات با اتخاذ روشهای خاصی نسبت به امتیاز بندی گزینه های فرضی اقدام و پس از درجه بندی گزینه ها در قالب سیستم اطلاعات جغرافیایی سایت های اولویت دار انتخاب می شوند.

واژگان کلیدی: پسماندهای شیمیایی، مدیریت، نگهداری، انتقال، پسماندهای خطرناک، مکان یابی محل دفن، پسماند خطرناک خانگی

مقدمه

تولید پسماندهای خطرناک و مسأله دفع اصولی و زیست محیطی آن به مرور زمان به ویژه در دو دهه اخیر در کشور به صورت یک معضل حاد محیط زیست در آمده است و همگام با توسعه اقتصادی و صنعتی می رود تا این مشکل ابعاد گسترده تری پیدا کند. بنابراین لازم است تا مطالعات و بررسی هایی در زمینه شناسایی کمی و کیفی و اعمال مدیریت زیست محیطی پسماندهای خطرناک کشور به صورت روندی علمی و سیستماتیک در آید که در راستای مدیریت زیست محیطی این پسماندها، مطالعات مکان یابی محل های دفع و دفن پسماندهای ویژه به صورت پوششی برای کل نواحی کشور به اجرا در آمده است هدف از اجرای این تحقیق بحث کوتاه و اجمالی بر چگونگی » انتخاب پهنه ها و مناطق مستعد، انتخاب گزینه های فرضی، درجه بندی و امتیازبندی سایت های انتخابی « با استفاده از ابزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. شاید بتوان توسعه پایدار را به این صورت تعریف کرد:

«توسعه اقتصادی رو به رشد و متعادل ،گستره برابری و مساوات اجتماعی و پایداری زیست محیطی در کنار هم» (مولدان، 1999) .نیاز به شاخص های توسعه پایدار در کنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل UNCED که در ریودوژانیر در سال 1992 برگزار گردید نیز مورد تأکید قرار گرفت. کمیسیون توسعه پایدار (commision on sustsinable development) در سال 1995یک برنامه پنج ساله برای کار روی شاخص های توسعه پایدار به تصویب رساند.

این اولین بار بود که در سازمان ملل یک تصمیم و تعهد برای تدوین شاخص ها اتخاذ می شد تا در اختیار تصمیم گیران در سطوح ملی قرار گیرد. برای حرکت به سوی توسعه پایدار، دولتمردان د تمام سطوح محلی، ملی، منطقه ای و بین المللی نیاز به اطلاعات دارند. در عین حال سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان مرجع ملی در زمینه محیط زیست کشور در تمام فعالیت های زیست محیطی خود ملزم به پیاده نمودن شاخص های مربوط است. ضایعات سمی و خطرناک که زاییده دست بشر و حاصل فعالیت در بخش های مختلف صنعت، کشاورزی، خدمات و تجارت می باشد. این ضایعات در طول سالیان و به ویژه در دو دهه اخیر در کشور بدون توجه به اصول مهندسی و زیست محیطی در زمین یا آبهای پذیرنده تخلیه شده و یا حداکثر با بی توجهی هر چه تمامتر در هر نقطه ای در گوشه و کنار شهرها و آبادیها دفن شده اند که در اثر عدم رعایت اصول علمی و زیست محیطی باعث آلودگی آب، خاک و هوا شده و سلامت انسان و سایر موجودات زنده را به خطر افکنده است.

پسماندهای شیمیایی در طبقه بندی مواد زائد صنعتی و خطرناک قرار دارند. نظارت و کنترل کافی مواد شیمیایی ودیگر مواد زائد خطرناک، یکی از مسائل عمده محیط زیست در دهه 0891 بوده است و امروزه نیز با دقت و جدیت پیگیری می شود. نگهداری، حمل و نقل و جابجایی نامناسب و بدون رعایت ضوابط زیست محیطی و بهداشت محیط، مشکلات عدیده ای را برای سلامت انسان و دیگر موجودات ایجاد می نماید و خطرات جبران ناپذیری را برای محیط زیست به دنبال خواهد داشت. درکشورهای در حال توسعه در کنار توسعه و رشد صنعتی، نیاز به اعمال برنامه های مدیریتی پسماندهای شیمیایی و خطرناک وجود دارد. ژاپن اولین کشوری بود که در خصوص کنترل مواد زائد خطرناک اقدام نمود.

حادثه سال 1960 در خلیج میناماتا و رودخانه آگانو در نیگاتا در ژاپن ناشی از مصرف ماهی آلوده به متیل مرکوری و مرگ تعدادی از انسانها، همچنین مصرف آب و برنج آلوده به کادمیوم در همان محل و ایجاد بیماریهای کلیوی و عوارض استخوانی دردناک (بیماری ایتای – ایتای)، حادثه انگلستان در فوریه سال 1972 در میدلند به دلیل وجود بشکه های نمک سیانور در محل بازی خردسالان، فاش شدن دفع 300 تن فنل در 20 مارس 1991 توسط مسئولین شرکت تولیدات الکتریکی دوسان کره جنوبی به رودخانه ناکتونگ (تأمین کننده شهر ده میلیون نفری، در منطقه اولسان – اونسان کره جنوبی) و ایجاد عوارض عصبی، همگی از حوادث ناگواری هستند که در اثر دفع غیر بهداشتی پسماندهای شیمیایی به وجود آمده اند. باتوجه به مشکلات ناشی از مواد زائد شیمیایی و خطرناک، تدوین استراتژی های کنترل، خصوصا در بندرگاه ها که مکان مبادلات تجاری با کشورهای مختلف می باشد و بکارگیری یک سیستم مدیریتی ملی در نگهداری و حمل و نقل این گروه از مواد بسیار حائز اهمیت است. اعمال برنامه های کنترل مواد زائد هزینه هایی در بر دارد که 10 تا 100 برابر کمتر از هزینه های زدایش و پاکسازی این آلودگی ها از محیط زیست پس از ورود آن به محیط است.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ دسته بندی مواد خطرناک بر اساس دپارتمان حمل و نقل آمریکا (DOT)

⇐ پسماندهای خطرناک و سیر قوانین و مقررات زیست محیطی در جوامع بین المللی

⇐ پاورپوینت مدیریت پسماندهای صنعتی و خطرناک