مدیریت خطر و ایمنی بیمار

مدیریت خطر و ایمنی بیمار

مدیریت خطر و ایمنی بیمار

فرمت: PDF تعداد صفحات: 118

فهرست:

مديريت خطر

• مقدمه
• تعاریف
• ضرورت هاي مدیریت ریسک
• علل نیاز به مدیریت ریسک در نظام سلامت
• چه کسی از مدیریت ریسک استفاده می کند
• تعریف مدیریت ریسک در حوزه سلامت
• 7 مرحله در فرایند مدیریت ریسک

تحلیل علل ريشه ای

• تعریف
• علل دخیل در وقوع رویداد/ حادثه
• مثال هایی از عوامل دخیل در وقوع حادثه
• علت ریشه اي چیست؟
• شناسایی علل ریشه اي
• چرا تحلیل علل ریشه اي انجام می دهیم
• فرایند تحلیل علل ریشه اي
• تکنیک تحلیل حالات بالقوه خطا و آثار آن FMEA
• تعریف
• پایه و اساس
• فرآیند مداوم بهبود مستمر با هدف بکارگیري روش FMEA در بخش بهداشت و درمان
• مراحل انجام FMEA

خطاهای پزشكی

• تعاریف
• فراوانی و شیوع خطاهای پزشکی
• چرا خطاها اتفاق می افتند
• انواع خطاها
• نظام گزارش دهی خطاهاي پزشکی

ايمنی بیمار

• مقدمه
• پنج موضوع کلیدي از ایمنی بیمار
• شاخص هاي ایمنی بیمار
• هفت گام به سوي ایمنی بیمار
• راه حل ایمنی بیمار
• استانداردهاي ایمنی بیمار

پیوست

• جداول مربوط به مدیریت ریسک
• جداول مربوط به FMEA
• جداول مربوط به RCA
• چک لیست استانداردهای الزامی ایمنی بیمار
• سنجه های ایمنی بیمار (راهنمای ارزیابی استانداردهای اعتباربخشی بیمارستان در ایران)
• منابع

مقدمه:

خطر، احتمال ایجاد یک اتفاق ، ناخوشی و یا از دست دادن و یا فقدان سلامت بوده که به طور مداوم با آن مواجه هستیم. مانند مخاطرات موجود در جاده ها، محل کار، منزل و … و ما پیوسته تلاش می کنیم که از آن ها اجتناب کرده و یا بروز آن ها را به حداقل برسانیم .

وجود خطر یک جزو اجتناب ناپذیر از زندگی است و به طور کامل نمی توان آن را حذف کرد ولی می توان آن را به حداقل رساند. همه جنبه های مراقبت های سلامتی نیز همواره با خطر همراه است.

در گذشته مدیریت خطر در محیط بالینی با نگاه واکنشی ، بررسی می شد یعنی این که پس از بروز واقعه به تحلیل علل و عوامل آن پرداخته می شد تا از تکرار مجدد آن جلوگیری به عمل آید ولی اکنون تاکید بر شیوه پیشگیرانه بوده که در این شیوه احتمال خطر پذیرفته شده و به طور مناسب قبل از وقوع خطر، مدیریت می شود .

فرآیند مدیریت خطر بالینی در مورد طراحی، سازماندهی و تعیین مسیر یک برنامه بالینی است که شناسایی، ارزیابی و نهایتاً کنترل خطر را شامل می شود.

ایمنی بیمار

تعاریف:

مخاطره: هر وضعیت واقعی یا بالقوه که می تواند باعث صدمه ، بیماری یا مرگ افراد، آسیب یا تخریب یا از دست دادن تجهیزات و دارایی سازمان شود

ریسک: احتمال مخاطره یا عواقب بد، احتمال قرار گرفتن در معرض آسیب

شدت: نتیجه قابل انتظار از لحاظ درجه صدمه ، آسیب به اموال ، و یا دیگر موارد مضری که می تواند اتفاق بیفتد

احتمال:  احتمال رخ دادن یک رویداد

ضرورت های مدیریت ریسک

• در تمامِی اقدامات سازمانی ، امکان تصمیم گیری متعدد است
• شرایط تصمیم گیری در زمانها و مکانهای مختلف ، متفاوت است
• عواقب تصمیم گیری در شرایط مختلف متفاوت است
• وقایع آینده عمدتا غیر قابل پیش بینی و عدم قطعیت قاعده عام است
• درجه پیچیدگی سازمانها و میزان تعامل آنها با محیط، با میزان توجه به مدیریت ریسک ارتباط مستقیم دارد
• همیشه می توان با اعمال مدیریت علمی و تحلیل ریسک احتمال ضرر و زیان به سازمان را به حداقل رساند

علل نیاز به مدیریت ریسک در نظام سلامت

• افزایش ایمنی بیمار
• افزایش انتظارات بیمار ، متخصصان و کارکنان
• فشارهای رقابتی در بازار سلامت
• فشار مداوم هزینه های داخلی
• ارایه خدمات مطلوب توسط بیمارستانها که از سوی دولت مطالبه میشود
• افزایش سطح شکایات ، ادعاها و شکایت های قانونی
• بررسی رضایت بیماران، نقاط ضعف و ذهنیت منفی را نشان می دهد
• تحقیقات بالینی نیاز به بهبود را نشان می دهد

چه کسی از مدیریت ریسک استفاده می کند؟

به طور گسترده ای در بخش عمومی و بخش خصوصی استفاده می شود به عنوان مثال امور مالی و سرمایه گذاری، بیمه، مراقبت سلامت، سازمانهای عمومی، دولت

تعریف مدیریت ریسک در حوزه سلامت

انجام فعالیت های بالینی و اداری برای شناسایی، ارزیابی، و کاهش خطر آسیب به بیماران، کارکنان، و ملاقات کنندگان و خطر از دست دادن خود سازمان (Joint commission, 7002)

مدیریت ریسک در مراقبت سلامت شامل:

1. مدیریت خطر: شناسایی، بررسی، تجزیه و تحلیل، و ارزیابی خطرات
2. انتخاب با صرفه ترین روش: تصحیح، کاهش یا حذف خطرات قابل شناسایی

چرا مدیریت ریسک یک استراتژی موثر براي کاهش آسیب است؟

شواهد مثبت از مدیریت ریسک در دیگر صنایع در معرض خطر زیاد مانند پالایشگاه ها و نیروگاه های هسته ای و صنعت هوانوردی

7 مرحله در فرایند مدیریت ریسک:

1. زمینه سازی
2. شناسایی ریسک
3. تحلیل ریسک
4. ارزشیابی ریسک
5. استراتژی جهت کاهش، حذف و یا انتقال ریسک
6. بررسی و نظارت مداوم
7. ارتباطات موثر و مشاوره

گام اول: زمینه سازی

بررسی زمینه و موقعیت: قبل از اقدام برای مدیریت ریسک های سازمان، در وهله اول باید عوامل زیر به خوبی شناخته و بررسی شوند.

• محصولات و خدمات ارائه شده توسط سازمان
• مشتریان
• فرایندها
• محیط سازمان

قبل از شناسایی و مدیریت ریسک ها، باید به سوالات زیر پاسخ داد:

1. سازمان ما چه خدماتی را ارائه می دهد؟
2. چه کاری می توانیم انجام بدهیم و چه کاری در آینده انجام خواهیم داد؟
3. ما خدماتمان را به چه محیطی ارائه می دهیم؟
4. مشتریان ما چه کسانی هستند؟ مشتریان ما چه نیازهایی دارند؟

زمینه سازي:

• پشتیبانی و تعهد مدیریت ارشد سازمان
• طراحی چارچوب مدیریت ریسک در سازمان
• ادغام فرایند مدیریت ریسک در برنامه های کلان سازمان (از جمله برنامه استراتژیک سازمان)
• طراحی سازوکار مسئولیت و پاسخگویی

گام دوم : شناسایی ریسک ها

فرایند پیدا کردن، تشخیص دادن و ثبت ریسک هاست.

رویکردهاي موجود در شناسایی ریسک ها:

رویکردهای گذشته نگر (Retrospective) و رویکردهای آینده نگر (prospective)

گذشته نگر: آموختن از چیزهایی که اشتباه انجام شده است. منابع: حوادث و رویدادهایی که رخ داده اند  تحلیل ریشه ای علل (RCA)

آینده نگر: ریسک ها قبل از وقوع شناسایی شده و با اتخاذ تدابیر لازم، از وقوع آنها جلوگیری می شود. منابع: سیستم های گزارش دهی – شبه حوادث (near misses)، متدهای ارزیابی ریسک پیشگیرانه (proactive risk assessment) مانند Risk matrix و effects Analysis (FMEA) Failure mode and

کدام یک از منابع اطلاعاتی را براي شناسایی خطرات استفاده کنیم؟

• تجارب قبلی
• افراد با تجربه در سازمان
• اسناد و مدارک، گزارش ها، پروتکل ها، روش های اجرایی، برنامه ها، آموزش ، …
• بازرسی، ممیزی داخلی، هشدارها، حوادث و سوانح ثبت شده، شکایات …
• مصاحبه ها، نظرسنجی ها ،…

گام سوم : تحلیل ریسک

تحلیل و ارزیابی ریسک ها با دو رویکرد انجام می شود:

تحلیل گذشته نگر یا واکنشی Reactive analysis (ریسک ها و حوادث ناگوار رخ داده اند)

تحلیل آینده نگر یا پیشگیرانه proactive analysis (ریسک ها بالقوه قبل از وقوع شناسایی می شوند و از وقوع آنها جلوگیری می شود)

ما باید این دو رویکرد را در کنار هم و به عنوان مکمل استفاده کنیم. با انجام این کار به موارد زیر دست می یابیم:

• لیستی از ریسک ها بر حسب اهمیت آنها
• علل اصلی و ریشه ای ریسک ها
• اولویت بندی ریسک ها

ابزارهاي مورد استفاده در تحلیل ریسک ها

ماتریس ارزیابی ریسک:

روش کیفی جهت تحلیل و ارزیابی ریسک ها است که بر اساس دو مولفه: 1- احتمال وقوع ریسک 2- شدت پیامد و نتیجه بالقوه وقوع ریسک، ریسک ها را گروه بندی و اولویت بندی می نماید.

پیامد: نتیجه یا نتیجه بالقوه یک رویداد

شدت پیامد: بیانگر این است که ریسک شناسایی شده تا چه اندازه بد است.

در این روش برای ارزیابی ریسک باید ابتدا شدت پیامد وقوع ریسک ارزیابی شود.

یک ریسک می تواند پیامدهای مختلفی داشته باشد: تاثیر بر ایمنی بیمار و کارکنان، وجهه و اعتبار سازمان، تاثیر بر محیط زیست، کیفیت خدمت و شکایات و … پیامد را می توان هم بر اساس مقیاس های کمی و هم مقیاس های کیفی رتبه بندی کرد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ پایش فرهنگ ایمنی بیمار

⇐ پاورپوینت ایمنی و بهداشت در بیمارستان ppt

⇐ بررسی مسائل ایمنی و بهداشتی بیمارستان امام علی(ع) بجنورد

⇐ آنالیز خطرات شغلی سازمان OSHA

Sirvan Sheikhi

مدیر وبسایت تخصصی دانشجویان بهداشت حرفه ای, علاقمند به ایمنی و بهداشت و نرم افزارهای مربوطه هستم و همراه با تیم تخصصی سعی می کنم که محیطی پرباری را برای شما عزیزان فراهم کنم.