مدیریت بحران در ایران

مدیریت بحران در ایران

مدیریت بحران در سطح ملی

تاریخچه

از دورانهای گذشته دولت های حاکم در ایران بنا به ضرورت در فرآیندهای مختلف مدیریت بحران حوادث بزرگ در کشور کما بیش نقش داشته اند اما در دهه های اخیر این اقدامات به تدریج شکل رسمی تر و سازمان یافته تری به خود گرفته است دخالت نیروهای ارتش در کمک به آسیب دیدگان حوادث زلزله و سیل در سال ۱۳۰۲ از جمله مواد ثبت شده اینگونه اقدامات است. تشکیل جمعیت شیر و خورشید سرخ در سال ۱۳۰۲، تأسیس سازمان دفاع غیر نظامی در سال ۱۳۳۷ تصویب قانون کاهش اثرات ناشی از سیل در سال ۱۳۴۸، تأسیس سازمان های آتش نشانی و خدمات ایمنی و نیز تأسیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت ها در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از جمله مراحل مهم تکوین تدریجی اقدامات سازمان یافته مدیریت بحران در کشور محسوب می شوند. در آذر ماه ۱۳۶۵ اداره کل حوادث و سوانح غیر مترقبه کشور در حوزه معاونت اجرایی رئیس جمهوری ایجاد شد پس از زلزله ۱۳۶۹ منجیل و اعلام دهه ۱۹۹۰ میلادی از سوی سازمان ملل متحد به عنوان دهه بین المللی کاهش اثرات بلایای طبیعی، قانون تشکیل کمیته ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی و آئین نامه اجرایی آن تصویب شدند و در اسفند ماه ۱۳۷۰ ستاد حوادث و سوانح غیر مترقبه کشور در وزارت کشور آغاز به کار نمود. در فروردین ماه ۱۳۸۲ طرح جامع امداد و نجات کشور توسط هیئت وزیران به تصویب رسید که به موجب آن ۱۳ وزارتخانه و ۸ سازمان و نهاد به عضویت ستاد حوادث و سوانح غیر مترقبه کشور در آمدند.

در حال حاضر تشکیلات مدیریت بحران در کشور ایران هنوز در مراحل تکامل شکل گیری است و تصویب آیین نامه ستاد پیشگیری و مدیریت بحران در موارد طبیعی و سوانح غیر مترقبه در سال ۱۳۸۳ و تقدیم لایحه تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور به مجلس در سال ۱۳۸۵ نمونه هایی از کوشش های به عمل آمده در جهت تکوین تدریجی آن محسوب می شوند.

ساختار

ستاد پیشگیری و مدیریت بحران و حوادث طبیعی و سوانح غیر مترقبه

این ستاد به دنبال تصویب آیین نامه ستاد پیشگیری و مدیریت بحران در موارد طبیعی و سوانح غيرمترقبه در سال ۱۳۸۳ به ریاست معاون اول رئیس جمهور و با عضویت وزرای کشور، مسکن و شهرسازی دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح رؤسای سازمانهای مدیریت و برنامه ریزی کشور صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و دو نفر متخصص به انتخاب رئیس ستاد تشکیل گردیده و وظایف آن عبارت است از:

• تعیین وظایف دقیق و نقش وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی نهادهای غیر عمومی غیر دولتی سازمانها و شرکتهایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و رسانه های گروهی و تشکل های مدنی و مردمی و هماهنگی جهت ایجاد آمادگی پیش بینی پیشگیری و آموزش مردم و چگونگی تأمین منابع مالی و تدارکاتی و سایر امور مربوط و نیز تصویب آیین نامه ها و ضوابط اجرایی موارد یاد شده
• تصویب قاعده های دریافت سریع اطلاعات مربوط به حوادث و سوانح غیر مترقبه (بحران) و چارچوبهای اطلاع رسانی سریع و تسهیل شده در این موارد اطلاع گیری سریع در کلیه موارد وقوع یا محتمل الوقوع بودن حوادث و سوانح غیر مترقبه و مشخص کردن نحوه اطلاع رسانی به مسئولان حکومتی، دولتی، رسانه ها و جامعه
• تصویب درجه بندی بحران ها در زمینه انواع حوادث و سوانح غیر مترقبه – اتخاذ تصمیم درباره اقدامات احتیاطی پس از دریافت اطلاعات مبنی بر حادثه غیر مترقبه (بحران)
• تشخیص احتمال وقوع حالت اضطرار در موقع بحران توسط ستاد و اعلام وضعیت بحران در سطح ملی و تشخیص ضرورت درخواست کمک های مردمی داخلی و کمک های خارجی و هماهنگی های لازم اعلام فاجعه ملی توسط رئیس ستاد
• تعیین فرماندهی عملیات مقابله با بحران ملی در موارد ضرورت متناسب با شرایط بحران و ابلاغ به کلیه دستگاه های دولتی و حکومتی، نهادهای عمومی غیر دولتی، سازمانها و شرکت هایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و نیز نیروهای نظامی و انتظامی
• راهبری عالی و نظارت و ارزیابی بر عملکرد مدیریت بحران ستاد حوادث و سوانح غیر مترقبه و حسن اجرای طرح جامع امداد و نجات کشور.
• تصویب سیاست های تبلیغاتی و تعیین چگونگی برنامه های تبلیغاتی و اطلاع رسانی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و سایر رسانه های گروهی و نقش آنها قبل از وقوع بحران و یا در شرایط بحران

ستاد حوادث و سوانح غیرمترقبه کشور

ستاد حوادث غیر مترقبه فعالیت های خود را در زمینه های پیشگیری و کاهش اثرات بلایا، عملیات امدادرسانی اضطراری بهسازی و بازسازی در اسفند ۱۳۷۰ آغاز کرد و بعداً در سال ۱۳۸۲ با تصویب طرح جامع امداد و نجات کشور تغییراتی در آن ایجاد شد. همچنین ستادهای حوادث غیر مترقبه در سطوح استانی شهرستانی و شهری به ترتیب تحت سرپرستی استانداران فرمانداران و شهرداران سازماندهی شدهاند ساختار ستاد حوادث غیر مترقبه در سطوح ملی استانی و شهرستانی در نمودار ۱۳ نشان داده شده است. مطابق طرح جامع امداد و نجات وظیفه کلی ستاد حوادث و سوانح غیر مترقبه کشور سیاستگذاری کلی، برنامه ریزی ملی و نظارت عالیه بر مدیریت بحران کشور است و اعضای آن عبارتند از:

وزرای کشور رئیس ستاد ،بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پست و تلگراف و تلفن، آموزش و پرورش، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح راه و ترابری نیرو، مسکن و شهرسازی، جهاد کشاورزی، فرهنگ و ارشاد اسلامی امور اقتصادی و دارایی، امور خارجه، علوم، تحقیقات و فناوری رؤسای سازمان مدیریت و برنامه ریزی جمعیت هلال احمر، سازمان صدا و سیما، سازمان شهرداری های کشور و نیز رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، فرماندهان نیروی مقاومت بسیج و نیروی انتظامی و رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی وظایف و اختیارات ستاد عبارتند از:

• سیاست گذاری و تعیین راهبردهای جامع در زمینه مدیریت بحران
• برنامه ریزی ملی جهت اجرای نظام مدیریت بحران
• سازماندهی برای استفاده از منابع موجود
• هماهنگ نمودن وظایف اختیارات و مسئولیت های کلیه بخش ها، واحدها و تشکیلات دولتی و غیر دولتی در امر مدیریت بحران
• سازماندهی و برنامه ریزی جهت استفاده از مشارکت های مردمی در خصوص بحران ها
• تهیه پیش نویس لوایح قانونی مقررات و مصوبات دولتی در ارتباط با مدیریت بحران، جهت ارایه به هیئت وزیران از طریق وزیر کشور
• ایجاد هماهنگی و مشارکت در تهیه برنامه های توسعه پایدار براساس ملاحظات مدیریت بحران
• نظارت و ارزشیابی برنامه های مدیریت بحران در تشکیلات دولتی، غیردولتی و

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ مدیریت بحران در بیمارستان

⇐ مبانی مدیریت بحران

⇐ نقش پدافند غیرعامل در مدیریت بحران

⇐ مدیریت بحران در سازمانهای دولتی