مدیریت ایمنی و ایمنی زیستی در آزمایشگاه پزشکی
مدیریت ایمنی و ایمنی زیستی در آزمایشگاه پزشکی
مدیریت ایمنی و ایمنی زیستی در آزمایشگاه پزشکی
فرمت: pdf تعداد صفحات: 66
مدرس دوره: دکتر احسان کاکاوند
دکترای تخصصی (PhD) ویرولوژی پزشکی از دانشگاه علوم پزشکی تهران
کارشناسی علوم آزمایشگاهی
فهرست:
- اهمیت و جایگاه ایمنی و ایمنی زیستی در آزمایشگاه پزشکی
- اصول کلی ایمنی و ایمنی زیستی در آزمایشگاه پزشکی
- ضدعفونی کردن کف و سطوح در آزمایشگاه (کووید-19 و آبله میمونی)
- مدیریت پسماند های آزمایشگاهی
- نحوه برخورد با مخاطرات: بیولوژیک، شیمیایی، الکتریکی، حریق
- اقدامات مهم در زمان وقوع شرایط اضطراری
آزمایشگاه پزشکی: ماهیت در معرض خطر بودن
- آزاد شدن مایعات/بخارات سمی
- مسمومیت، خفگی، سوختگی
- سرطان (کارسینوژن)
- ناهنجاری در جنین (تراتوژن)
- قابل اشتعال/انفجار بودن مواد شیمیایی
- حریق و انفجار
- سر و کار داشتن دائم با برخی مواد شیمیایی
- آسیب به سلامتی (مزمن)
- مواد بیولوژیک و عفونی
- عفونت
- بیماری فردی
- انتشار به خارج از آزمایشگاه
- تجهیزات و وسایل خطرناک
- سرنگ و اسکلاپل
- پیپت
- سانتریفوژ
- میکروتوم
- و …
اهمیت و جایگاه ایمنی در آزمایشگاه پزشکی
مسئولیت در برابر بهداشت حرفه ای و ایمنی کارکنان/ مراجعین/ جامعه
- محافظت از سلامت فیزیکی – روانی و ارتقا آن
- کنترل ریسک های شغلی
- فراهم کردن محل کاری ایمن و سالم
- پیشگیری از حوادث و بیماری های شغلی
- بهبود مداوم عملکرد
آمار حوادث شغلی در جهان
- 500 میلیون مورد حادثه و بیماری شغلی سالانه در جهان
- 2.3 میلیون نفر مرگ سالانه در جهان = بیش از 6 هزار مورد مرگ در روز
- Underreporting (25 تا 38 درصد)
• آمار حوادث شغلی در آزمایشگاه
- خطر 11 برابری مواجهه با حوادث شغلی در آزمایشگاه نسبت به مشاغل صنعتی
- شیوع 45 درصدی حوادث شغلی در بین کارکنان آزمایشگاه
- تمرکز اصلی آمار و گزارش ها بر ایمنی زیستی و انتقال عفونت
چه خطراتی در حوزه ایمنی ممکن است در آزمایشگاه رخ دهد؟
- مخاطرات شیمیایی
- مخاطرات الکتریکی
- مخاطرات ناشی از حریق
- مخاطرات فیزیکی
- بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله و …
- مخاطرات بیولوژیک (ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها، انگل ها)
سازمانی جهانی بهداشت (WHO)
- حمایت و پشتیبانی از مبحث ایمنی زیستی در آزمایشگاه
- انتشار بیانیه ها و دستورالعمل های متعدد در حوزه های مختلف ایمنی زیستی در آزمایشگاه
- انتشار کتاب راهنمای ایمنی زیستی در آزمایشگاه 4th ed: 2020 ← 3rd ed: 2009 ← 2nd ed: 1993 ← 1st ed: 1983
- ترغیب و تشویق آزمایشگاه های پزشکی به اجرای اصول و الزامات مندرج در این کتاب
- مبنا قرار دادن اصول ایمنی زیستی این کتاب برای تهیه/بروزرسانی مقررات ملی/منطقه ای برخورد با خطرات بیولوژیک
عملکرد غیرایمن در آزمایشگاه ← تهدید بهداشت عمومی در جهان (انتشار عوامل بیولوژیک: ویروسی، باکتریال، قارچی و …)
- 90% از کارکنان مراکز بهداشتی در معرض ابتلا به HBV (اجسام تیز و برنده)
- در بین 35 میلیون نفر کارکنان مراکز بهداشتی دنیا
- سالانه 3 میلیون مواجهه با Bloodborne pathogens
- HBV: دو میلیون مورد مواجهه ← 70 هزار مورد ابتلا
- HCV: از 900 هزار مورد مواجهه ← 15 هزار مورد ابتلا
- HIV: از 170 هزار مورد مواجهه ← 500 مورد ابتلا
- 90% موارد عفونت در کشورهای در حال توسعه
- قابل پیشگیری بودن بخش قابل توجهی از این بیماریها با رعایت الزامات و اصول ایمنی زیستی
اصطلاحات
آزمایشگاه پزشکی/بالینی (Clinical/Medical laboratory): مایعات بدن، بافت، مو و غیره (بدست آمده از بدن) مورد استفاده در آزمایش
نکته: بالقوه عفونی بودن نمونه ها در آزمایشگاه بالینی
نمونه بالینی (Clinical Specimen): آزمایشگاهی با قابلیت انجام آزمایش های بیوشیمی، خون شناسی، ایمنی شناسی، باکتری شناسی، ویرولوژی، ژنتیک و غیره بر روی نمونه های بیولوژیک انسانی به منظور کمک به تشخیص، مدیریت، درمان بیماریها و همچنین ارزیابی سلامت انسانها
صدمه یا آسیب (Harm): هرگونه صدمه به سلامت افراد یا آسیب به اموال / طبیعت
ریسک (Risk): ترکیبی از احتمال وقوع یک آسیب و شدت آن آسیب
ایمنی (Safety): رهایی از ریسک غیر قابل قبول
خطر: هر گونه منبع بالقوه ایجاد آسیب و صدمه
حادثه شغلی (Occupational accident): رویداد غیرمنتظره ناشی از کار/در ارتباط با کار منجر شونده به آسیب، بیماری یا مرگ کارکنان
ایمنی زیستی (Biosafety): اقدامات و کنترل های کاهش دهنده ریسک مواجهه ناخواسته و یا انتشار مواد بیولوژیکی
برنامه مدیریت موارد مخاطره آمیز در آزمایشگاه
- تشکیل کمیته ایمنی زیستی و تعیین افسر ایمنی زیستی در آزمایشگاه
- تدوین برنامه مدیریت موارد مخاطره آمیز در آزمایشگاه با رعایت نحوه اجرای موارد زیر:
- شناسایی عوامل خطرساز و ارزیابی میزان خطر آنها
- ارائه کمک های اولیه به افراد حادثه دیده
- نحوه برخورد با مخاطرات مختلف و بلایای طبیعی
- تخلیه کارکنان/مراجعین از منطقه حادثه در صورت بروز شرایط اضطراری
- تدارک وسایل مورد نیاز برای مواقع اضطراری و آموزش به کارکنان
- ثبت دقیق اطلاعات حادثه ← ارزیابی حادثه و اجرای اقدامات اصلاحی-پیشگیرانه مناسب ← جلوگیری از بروز مجدد
اصول کلی ایمنی و ایمنی زیستی در آزمایشگاه پزشکی
- بخش های اداری و بخش های فنی آزمایشگاه
- عبور از بخش های دیگر برای دسترسی به بخش های فنی
- روپوش در قسمت های اداری و غیر فنی
- روپوش در بخش های فنی
- ورود افراد غیر مجاز به بخش های فنی
- آبدارخانه و بخش های فنی
- روپوش و دستکش در آبدارخانه
- استعمال دخانیات در بخش های فنی ← حریق با مواد اشتعال زا + انتقال عوامل عفونی
- تماس دست با صورت، چشم، گوش، بینی در بخش های فنی
- خوردن و آشامیدن در بخش های فنی
- یخچال آبدارخانه و یخچال بخش های فنی
- PPE (دستکش، عینک، روپوش و …) در بخش های فنی
- Safety box جدا کردن سوزن از سرنگ با دست
- درپوش گذاری سرسوزن (ضرورت: درپوش گذاری به روش ایمن)
- پیپت کردن محلول ها
- قطرات انتهایی داخل پی پت و آئروسل
- چشم شوی و دوش اضطراری
- عدم استفاده از لنزهای تماسی در بخش فنی (مگر همراه با استفاده از عینک محافظ)
- رعایت بالانس در سانتریفوژ و بسته بودن درب لوله ها
- عدم بلند و آزاد بودن مو/ ریش ← حریق/ آلودگی/ گیر کردن
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
⇐ دانلود کتاب ایمنی کار در آزمایشگاه
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)