محاسبه حد دز پرتو

محاسبه حد دز پرتو

فرمت: Pdf   تعداد صفحات: 40

فهرست:

1. هدف

2. انواع پرتوگیری و تعاریف آن ها

3. پارامترهای حفاظت در برابر پرتوگیری خارجی

4. عامل زمان

5. عامل فاصله

6. محاسبه پرتودهی با استفاده از فاکتور گاما

7. عامل حفاظ

8. خلاصه مطالب ارائه شده و جمع بندی

هدف:
با توجه به کاربردهای گسترده پرتوهای یونساز در صنایع و پزشکی لازم است چگونگی کار با این گونه پرتوها را بر اساس دستورالعمل ها و با استفاده از
فنون ویژه تحت کنترل در آوریم طوری که میزان پرتوگیری تا حد ممکن کمتر، و موجه باشد.

انواع پرتوگیری: 1- داخلی 2- خارجی

عوامل مؤثر بر خطر پرتوگيري خارجي

1. زمان
2. فاصله
3. حفاظ

به منظور کاهش خطر پرتوگیری باید:

1. زمان حضور در میدان پرتو به حداقل برسد.
2. فاصله تا محل چشمه به حداکثر برسد.
3. از حفاظ مناسب (با توجه به نوع پرتو) استفاده شود.

پارامتر زمان
محاسبه دز کل دریافتی:

زمان پرتوگیری = دز کل × اهنگ دز

نمونه شماره 1: چه مدت یک پرتونگار می تواند در میدان پرتو با آهنگدز 1.5 رم در ساعت کار کند به شرطی که دز او از 100 میلی رم تجاوز نکند.

Time = 100mrem ÷ 1500mrem.hr^-1 = 0.667hrs = 4min

نمونه شماره 2: اگر پرتو کاری روزانه دو ساعت در یک میدان پرتو گاما با آهنگ دز  0.02mSv/h فعالیت کند پرتوگیری وی برابر است با:

0.02 mSv/h × 2 h = 0.04 mSv روزانه
0.04 mSv/day × 5 = 0.2 mSv (هفتگي ( 5 روز كار
0.2 mSv/week × 50 = 10 mSv (سالانه ( 50 هفت

نمونه شماره 3: محاسبه حداکثر ساعت کار مجاز روزانه پرتوکاری که در یک میدان پرتو گامای mSv/h0.01 کار می کند. (حد دز سالانه برابر است با 20 mSv)

20mSv ÷ 50 = 0.4 mSv :حد دز هفتگي) هر سال 50 هفته)
0.4 mSv ÷ 5 = 0.08 mSv :حد دز روزانه) هر هفته 5 روز)
0.08 mSv ÷ 0.01 = 8 h : ساعت كار مجاز روزانه

نمونه شماره 4:  پرتوکاری 5 روز در هفته در یک میدان پرتو گاما با آهنگ دز 0.1 mSv/h کار می کند. اگر حد دز سالانه mSv 20 باشد، حداکثر مدت زمان کار روزانه او باید چند ساعت باشد؟

20 mSv / (50× 5) = 0.08 mSv : حد دز روزانه
0.08 mSv ÷ 0.1 mSv/h = 0.8 h : حداكثر ساعت كار در روز

پارامتر فاصله: قانون عکس مجذور فاصله برای چشمه های نقطه ای، پرتوگیری با عکس مجذور فاصله متناسب است.

حفاظ گذاری

انواع حفاظ گذاری:

1. حفاظ گذاری در برابر پرتوهای آلفا
2. حفاظ گذاری در برابر پرتوهای بتا
3. حفاظ گذاری در برابر پرتوهای ایکس و گاما
4. حفاظ گذاری در برابر پرتوهای نوترون

حفاظ گذاری در برابر پرتوهای آلفا

در اثر برخورد با مولکول های هوا به a پرتوهای سرعت انرژی از دست می دهند. بنابراین نیازی به حفاظ برای مهار آنها نیست.

دو عامل مؤثر در طراحی حفاظ:

1- برد بیشینه پرتوهای β: مسافتی که پرتوهای بتا به طور مستقیم در ماده طی میکنند تا متوقف شوند.
2- تابش ترمزی

مناسب ترین حفاظ برای مهار پرتوهای β از دولایه تشکیل می شود:

لایه اول: ماده ای با عدد اتمی کوچک مانند پلاکسی گلاس یا پلاستیک با ضخامت زیاد، برای متوقف کردن پرتوهای بتا (الکترونها).
لایه دوم: ماده ای با عدد اتمی بزرگ مانند سرب برای تضعیف پرتوها X تولیدی.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ دزیمتری پرتو و انواع آن

⇐ دز مجاز پرتوهای یونساز

⇐ مقررات کار با پرتو در صنعت

⇐ پرتوهای یونساز و غیر یونساز و اثرات آن روی بدن انسان